1 есептік-теориялық БӨлім. Бағалы қАҒаздар қОЗҒалысын есепке алудың АҚпараттық ЖҮйесін қҰрудың негіздемесі



бет5/9
Дата16.02.2023
өлшемі428,05 Kb.
#68558
түріКодекс
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Инвестициялық үлес – үлестік инвестициялық қорды құрайтын мүлікке меншік құқығындағы оның иесінің үлесін куәландыратын атаулы бағалы қағаз.
Депозитарийлік қолхат – шетелдік эмитент акцияларының белгілі бір санына меншік құқығын куәландыратын, бірақ инвестор елінде айналымға енгізілген бағалы қағаз; ол шетелдік эмитенттің акцияларын жанама сатып алу нысаны болып табылады.
Туынды бағалы қағаз немесе туынды құрал – осы бағалы қағаздың негізінде жатқан биржалық айналымдағы актив бағасының өзгеруіне байланысты туындайтын мүліктік құқықты (міндеттемені) білдірудің құжатсыз нысаны. Туынды бағалы қағаздарға: фьючерстік келісім-шарттар (тауар, валюта, пайыз, индекс және т.б.), еркін сатылатын опциондар және своптар жатады.
Фьючерстік келісім-шарттар (тауар, валюта, пайыз, индекс және т.б. – бүгін белгіленген баға бойынша болашақта белгілі бір уақытта тауарды сатып алу немесе сату жөніндегі міндеттемелер). Фьючерстік келісім-шартты жасау тікелей сатып алу-сату актісі болып табылмайды, яғни. сатушы сатып алушыға өз тауарын бермейді, ал сатып алушы сатушыға ақшасын бермейді. Сатушы тауарды шартта белгіленген баға бойынша белгілі бір күнге жеткізуге міндеттенеді, ал сатып алушы тиісті ақша сомасын төлеуге міндеттеме алады. Міндеттемелердің орындалуына кепілдік беру үшін депозит төленеді, ол делдалда сақталады, т.б. фьючерстік сауданы жүзеге асыратын ұйым. Фьючерстер бағалы қағазға айналады және барлық жарамдылық мерзімі ішінде бірнеше рет сатып алуға болады.
Опцион – сатып алушы белгілі бір уақыт ішінде белгіленген баға бойынша активті сатып алу немесе сату құқығына ие болатын немесе мәміле жасаудан бас тартатын, ал сатушы контрагенттің талабы бойынша шартты білдіретін бағалы қағаз. ақшалай сыйлық алу үшін осы құқықты жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Опцион таңдау құқығын береді (опция), бұл бағалы қағазға атау берді. Опцион фьючерстік келісім-шарттан айырмашылығы, сатып алушыға міндеттеме емес, құқық береді. Опциондар жаттығу кезінде қалтадан тыс опциялар болса, орындалады.
Своптар – бұл екі тараптың келісім-шартта көрсетілген шарттарға сәйкес болашақта негізгі активтермен айырбастау немесе осы активтер бойынша төлемдер туралы келісімі. Своптар – валюта, пайыз, қор (индекс) және тауар.
Своптардың инвесторлар үшін бірқатар маңызды артықшылықтары бар, олардың негізгілері инвесторлардың валюталық және пайыздық тәуекелдерді азайту, әртүрлі валюталардағы пайыздық мөлшерлемелер арасындағы айырмадан пайда табу, бағалы қағаздар портфелін басқару шығындарын азайту мүмкіндігі болып табылады. .
Своптардың барлық түрлері биржадан тыс келісім-шарттар болып табылады, олар биржада саудаланбайды және олардың өтімділігін арнайы делдалдар – банктер (көбінесе своп банктер деп атайды) және дилерлер қамтамасыз етеді. Туынды бағалы қағаздардың бұл түрлерінің ерекшелігі олардың айналысы мемлекет тарапынан реттелмейді, своп нарығында негізгі орынды осы операцияларға қатысатын банктер алады [3-7].



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет