Оқушылардың жазу сауаттылы-

         
34           
Пайдаланылған әдебиеттер: 
 
1.
 
К.Ақбаева. Тіл дамыту жұмыстары. «Бастауыш мектеп» 1994 ж. 
2.
 
Р.Сыздықова.  Жазу  емлесі  және  пунктуация.  «Қазақ  тілі  мен  әдебиеті»  журналы, 
2011 ж. 
 
 
 
«ОҚЫТУДЫҢ ҤШ ӚЛШЕМДІ ӘДІСТЕМЕЛІК ЖҤЙЕСІ»  
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ХИМИЯ САБАҚТАРЫНДА 
ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ 
 
 
Г.Нұрпейісова 
Арал ауданындағы №66 орта мектептің химия пәні мұғалімі 
 
 
Бүгінгі  таңда  облыс  бойынша 
химия  пәнінен  оқушылардың  білім 
сапасының тӛмендігі бұқаралық ақпарат 
құралдарында,  педагогикалық  білім 
кӛтеру  курстарында,  білім  мекемелері-
нің  тамыз  мәслихатында  жиі  айтылып, 
оқушылардың білім сайыстарында анық 
кӛрініп  жүр.  Бұл  химик-мұғалімдердің 
намысына  қамшы  болып  тиері  сӛзсіз. 
Сондықтан, әрбір мұғалім 100 пайыздық 
оқу  үлгерімін  қамтамасыз  ететін,  жан-
жақты  дамыған  тұлғаны  қалыптастыра-
тын, дарынды баланы анықтап, олармен 
белгілі  нәтижеге  жетуге  кепілдік  бере 
алатын  педагогикалық  технологияны 
таңдап  алуы,  оның  тиімділігі  мен 
нәтижелілігін  зерттей  білуі  шарт.  Мен 
ӛзімнің 10 жыл педагогикалық  ӛтілімде 
әдістемелік 
әдебиеттерге, 
педагог-
теоретиктердің  дәрістеріне  сүйене  оты-
рып,  бірнеше  педагогикалық  техноло-
гияларды  сабақ  барысында  қолданып, 
олардың  тиімді-тиімсіз  жақтарын  ой 
таразысына  салып  келемін.  Соның 
негізінде  «Оқытудың  үш  ӛлшемді 
әдістемелік 
жүйесі» 
педагогикалық 
технологиясының  ӛз  пәнім  бойынша 
сапалы 
білім 
беріп, 
оқушыларды 
тәрбиелеп,  дамытудағы  тиімділігіне 
тоқталғым  келеді.  Химия  пәні  сабақ 
барысында  ауызша  мәліметтер  алу, 
жаттығулар  жасау,  есептер  шығару 
және  демонстрациялаудан  –  оқушының 
теориялық-сарамандық 
сауаттылығы-
ның  үйлесуінен  барып  білім  алынатын 
күрделі, әрі қызықты пән. 
 
Химия сабағындағы оқушылардың 
таным әрекеті 
 
1.
 
 
Ауызша 
ұғымдар алу. 
Ережелер мен 
анықтамалар. 
2.
 
  Жаттығулар 
жасау. 
Формулалар мен 
теңдеулер. 
3.
 
 
Есептер 
шығару. 
Сандық және 
сапалық есептер. 
4.
 
 
Тәжірибе 
жасау. 
Зертханалық және 
сарамандық 
жұмыстар. 
 
Оқытудың  үш  ӛлшемді  әдістеме-
лік  жүйесі  дегеніміз  –  оқушының  туа 
біткен  ақыл-ой  қабілетінің  жеке  даму 
жан-жақтылығына  негізделген  білім 
беру  жүйесі.  Бұл  технологияда  оқушы-
ның  ӛз  бетімен  білім  алудағы  белсенді-
лігіне баса назар аударылады. [1] Демек, 
біз  жоғарыда  айтылған  оқушының 
таным әрекеттерін толық қамту үшін ең 
алдымен  оқушының  қабілеті  мен  бел-
сенділігіне  сүйенеміз,  дарындылығын 
анықтап,  дамытамыз.  Бұл  технология 
бойынша  білім  үш  деңгейде  беріледі. 
Деңгейлеп  оқыту  оқушы  мүмкіндігін 
барынша  пайдаланып,  әр  оқушымен 
саралай  жұмыс  жасауға  мүмкіндік 
береді. [2] 
Мҧғалім іс-тәжірибесінен 
4 (42) 2014 
 
176 

         
34           
Деңгейлеп оқыту кезеңдері 
 
І кезең. 
Тану мен үйрену 
ІІ кезең.  Түсіну мен қолдану 
ІІІ кезең.  Жүйелеу мен қорыту 
 
Мысалы, 8 сыныпта  «Оксидтердің 
формуласы,  аталуы  және  жіктелуі» 
тақырыбын  ӛткенде  мұғалім  күнделікті 
ӛмірде  кӛріп  жүрген  әк  пен  құмды 
оқушыларға  табиғи  кӛрнекілік  ретінде 
әкеліп  кӛрсетеді.  Бұлар  оксидтер  екен-
дігін,  бұл  екі  заттың  да  құрамында 
оттегі бар екендігін түсіндіреді. І кезең-
де  оқушылар  оларды  таниды  және  сол 
әк пен құмның формуласын және басқа 
оксидтердің  формуласын  мұғалімнің 
бағыт  беруі  бойынша  жазып  үйренеді.         
ІІ кезеңде оксидтер құрамы неден тұра-
тындығын түсініп, І кезеңде ӛздері жаз-
ған  оксидтердің  атын  атап  қолданады. 
ІІІ  кезеңде  ӛздері  жазған  бірнеше 
оксидтерді  құрамындағы  оксид  түзуші 
элементтің табиғатына қарай жүйелейді 
де қорытынды жасайды. 
 
«Оксидтердің формуласы, жіктелуі және аталуы»  
тақырыбына деңгейлік тапсырмалар 
 
Деңгейі 
Тапсырмасы 
Ҧпайы  Бағасы 
І 
Мына оксидтердің атын атап, сипатын анықта. 
К2О, SО3, MnO, MnO2, CrO, Cr2O3, Р2 О5, Аl2 O3  
5 
3 
ІІ 
Мына оксидтердің формуласын жазып, сипатын анықта. 
Хром (VІ) оксиді, магний оксиді, мырыш оксиді, күкірт 
(ІV)  оксиді,  литий  оксиді,  кальций  оксиді,  бор  оксиді, 
азот  (V)  оксиді,  кӛміртек  (ІІ)  оксиді,  кӛміртек  (ІV) 
оксиді. 
 
4 
 
4 
ІІІ 
Мына  оксидтердің  қайсысында  оттегі  атомының 
массалық үлесі кӛп? 
Азот (І) оксиді, азот (ІІ) оксиді, азот (ІV) оксиді, 
Азот (V) оксиді 
 
3 
 
5 
 
Осы  үш  деңгейлі  тапсырманы 
орындау  барысында  оқушы  мынадай 
мәселелік  жағдайға  кезігуі  мүмкін. 
Оқушы берілген оксидтердің сипатын – 
негіздік,  қышқылдық  немесе  екідайлы 
екендігін  анықтауы  керек.  Оқушылар 
алдын-ала  берілген  мәтін  бойынша 
металдар  оксидін  –  негіздік,  ауыспалы 
элементтер  оксидін  –  екідайлы,  ал  бей-
металдар  оксидін  –  қышқылдық  оксид-
тер  деп  жіктейді.  Осы  жерде  мұғалім 
мынадай  бағыт  беруі  тиіс.  Бірнеше 
валенттілік  кӛрсететін  металдардың 
тӛменгі  валенттілік  кӛрсететін  оксиді  – 
негіздік,  орта  валенттілік  кӛрсететін 
оксиді  –  екідайлы,  жоғары  валенттілік 
кӛрсететін  оксиді  –  қышқылдық  қасиет 
кӛрсетеді.  Осы  мәліметтен  кейін  оқу-
шылар;  MnО  –  негіздік,  MnО
2 
–  екі-
дайлы,  Mn
2
О
7 
–  қышқылдық  деп,  ал 
хром  оксидтерін  былай:  CrО  –  негіздік, 
Cr
2
О
3 
–  екідайлы,  CrО
3 
қышқылдық  деп 
сипаттайды. 
Оқытудың  үш  ӛлшемді  әдістеме-
лік  жүйесінің  тағы  бір  ерекшелігі  – 
тапсырманың  жеке,  жұптық,  топтық 
формада  берілуі.  Оқушылар  жұптасып, 
топтасып  жұмыс  жасау  арқылы  ӛзара 
ынтымақтастыққа,  бірге  шешім  қабыл-
дауға,  бірлесіп  нәтиже  шығаруға  үйре-
неді.  Мысалы,  бір  жұп-екі  оқушыға 
ортақ  мынадай  тапсырма  беріледі.  №1 
жұптық  тапсырма.  5  моль  кальций  тұз 
қышқылымен  әрекеттескенде  бӛлінетін 
сутегі  мен  5  моль  мырыш  күкірт 
қышқылымен  әрекеттескенде  бӛлінетін 
сутегінің  кӛлемдері  бірдей  ме?  Сонда, 
бір  есеп  бойынша  берілген  екі  тапсыр-
маны  екі  оқушы  орындайды,  екеуі 
жауаптарын салыстырады да, нәтижесін 
бірге  айтады.  Ал,  топтық  тапсырманың 
бүкіл  топ  оқушылары  белсенді  жұмыс 
4 (42) 2014 
Мҧғалім іс-тәжірибесінен 
 
177 

         
34           
жасайтындай етіп және уақытты шектеп 
беру керек. Мысалы, бір топта 6 оқушы 
бар  делік.  Топтағы  барлық  оқушының 
берілген  тапсырмада  ӛз  үлесі  болуы 
керек. 
№1  топтық  тапсырма.  0,5  моль,              
1 моль, 2 моль, 2,5 моль, 3 моль, 5 моль 
оттегінің  массаларының  қосындысы 
нешеге тең? Мұндай жағдай да оттегінің 
әр  молінің  массасын  топтағы  әр  оқушы 
табады да, соңында шыққан массаларды 
қосады.  Соңында,  шыққан  массаларды 
қосып,  топ  болып  жауабын  айтады. 
Егер,  бір  оқушы  қателессе,  есептің 
жауабы  дұрыс  шықпайды  да,  әр  оқушы 
ӛз есебін қайта тексеріп шығады. Есепті 
қате  шығарған  оқушы  топтың  ортақ 
жетістігіне  ӛзінің  кері  ықпалын  тигіз-
гендіктен,  келесі  сабақта  алға  қарай 
ұмтылып, ортақ нәтижені қанағаттанды-
руға  ат  салысары  сӛзсіз.  Оқытудың 
мұндай  формаларын  ұйымдастырудың 
негізгі  мақсаты  –  оқушыға  сенімділік, 
ӛзіне  жауап  беру  қабілетіне  сүйену,  ар-
намыс және ӛзін-ӛзі сыйлау қасиеттерін 
қалыптастыру.  Оқытудың  үш  ӛлшемді 
әдістемелік  жүйесінде  баға  оқушыны 
жазалау  құралы  ретінде  емес,  оны  алға 
қарай  ұмтылдарушы,  ізденіске  талпын-
дырушы  қозғаушы  күш  ретінде  қолда-
нылады.  Аталған  технологияның  ерек-
шелігі  бойынша  мұғалім  оқушы  баға-
сын  «Ашық журналға» қоя алады. Оқу-
шының  қызметі  кӛптеген  тұлғалық 
қасиеттеріне  қарай  (интеллектуалды 
дамуы, тіл мәдениеті, дебестігі, инициа-
тивасы, жауапкершілігі т.б) бағаланады. 
Оқушының  дамуы  басқа  оқушымен 
емес,  ӛзімен  салыстырылады.  Оқушыға 
ӛзін-ӛзі  бағалауға  мүмкіндік  беріледі. 
Мен,  8  сыныпта  «Қышқылдар,  құрамы, 
алу жолдары» тақырыбына жасалған бір 
сабағымды  ӛз  әріптестеріме  ұсынып 
отырмын. 
 
Кҥні: 
Сыныбы: 8 
Сабақтың  тақырыбы:  §33  Қыш-
қылдар, құрамы, алу жолдары. 
Сабақтың мақсаты: 
а)  Білімдік:  Қышқылдар  құрамы, 
құрылысы, жіктелуі және алу жолдары-
на  тоқталу.  Оқушыларды  кез  келген 
қышқылдың  формуласын,  алу  жолда-
рын  жаза  білуге  және  жіктелуін  анық-
тауға үйрету. 
ә) Тәрбиелік: Оқушыларды мәтін-
мен  жұмыс  жасап,  ӛз  ойын  еркін  айта 
білуге және жеке, жұптық, топтық фор-
мада жұмыс жасауға тәрбиелеу. Ӛзін-ӛзі 
тануға  және  ӛзін-ӛзі  бағалай  білуге 
үйрету. 
б)  Дамытушылық:  Оқушылар-
дың  ой-ӛрісі  мен  таным  белсенділігін, 
шығармашылық белсенділігін дамыту. 
Сабақтың типі: Жаңа сабақ. 
Сабақтың тҥрі: Семинар-тренинг. 
Сабақтың әдісі: Жеке шабу, жұп-
тық  сайыс,  топішілік  сайыс,  пікір 
алмасу. 
Сабақтың  формасы:  Жеке,  жұп-
тық, топтық, ұжымдық. 
Сабақтың кӛрнекілігі: ACTIVоte, 
мәтін,  интербелсенді  тақта,  үлестірме-
лер, құм, сынауық, су. 
Сабақтың барысы: 
 
№  Сабақтың барысы 
Әдісі 
Формасы 
1 
І кезең (5-7 минут) 
1.
 
Ұйымдастыру. 
2.
 
Үй тапсырмасын сұрау. 
ACTIVоte-пен жұмыс. 
Жеке 
2 
ІІ кезең (20-25 минут) 
1.
 
Мәтінмен жұмыс. 
2.
 
Жұптық жұмыс 
Мәтінді оқу, талдау. 
Жұптық ортақ тапсыр-
ма орындау. 
Ұжымдық, 
жұптық 
3 
ІІІ кезең (10-12 минут)  
1.
 
Деңгейлік тапсырмалар орындау. 
2.
 
Күкірт қышқылын ӛндірудің пайдасы мен зияны. 
Топішілік сайыс. 
Пікір алмасу. 
Топтық, 
жеке 
4 
Сабақты қорытындылау, бағалау. (3 минут) 
 
 
Мҧғалім іс-тәжірибесінен 
4 (42) 2014 
 
178 

         
34           
Ашық журнал 
8 сынып. Химия 
 
№ 
Аты-жӛні 
Ҥй 
тапсырмасы 
І 
деңгей 
ІІ 
деңгей 
ІІІ 
деңгей 
Ҧпай 
саны 
Бағасы 
1 
Оқушының 
аты-жӛні 
жазылады 
 
+ 
+ 
+ 
12 
5 
2 
 
 
+ 
+ 
- 
9 
4 
3 
 
 
+ 
- 
- 
5 
3 
 
Сабақты бағалау рейтингі. 
Мен ӛз баяндамамды қорыта келе, 
«Оқытудың  үш  ӛлшемді  әдістемелік 
жүйесі»  педагогикалық  технологиясы-
ның  қамтылмаған  мүмкіндіктерінің  әлі 
де  бар  екендігін  айтқым  келеді.  Кез 
келген  ұрпақ  білімі  мен  тәрбиесінің 
тізгінін  қолына  алған  мұғалім  ӛз 
сабағының типіне,  түріне қарай аталған 
технологияның  мүмкіндіктерін  ішінара 
және толықтай пайдалана алады. 
 
 
Пайдаланылған әдебиеттер: 
 
1.
 
Ж.Қараев. «Үш ӛлшемді әдістемелік жүйе» педагогикалық технологиясы. 
2.
 
Қ.Болатбекова. Саралап деңгейлеп оқыту. «Қазақстан мектебі» журналы. №5, 2008 ж. 
3.
 
Интернет материалдары. 
 
 
 
АЛҒАШҚЫ ӘСКЕРИ ДАЙЫНДЫҚ САБАҒЫНДА ОҚУШЫНЫ  
ПАТРИОТТЫҚ ОТАНСҤЙГІШТІК РУХЫНДА ТӘРБИЕЛЕУ 
 
 
А.Убаев 
Арал ауданындағы №66 орта мектептің АӘД пәні мұғалімі 
 
 
Қазіргі  уақытта  Қазақстанда  білім 
берудің  ӛзіндік  ұлттық  үлгісі  қалыпта-
суда.  Бұл  процесс  білім  парадигмасы-
ның  ӛзгеруімен  қатар  жүреді.  Білім 
берудегі  ескі  мазмұнның  орнына  жаңа-
сы  келуде.  Жаңа  білім  парадигмасы 
бірінші  орынға  баланың  білімін,  білігі 
мен  дағдысын  емес,  оның  тұлғасын, 
білім  алу  арқылы  дамытуын  қойып 
отыр. Қазіргі таңда педагогика ғылымы-
ның бір ерекшелігі – баланың тұлғалық 
дамуына  бағытталған  жаңа  оқыту 
технологияларын шығаруда. 
Қазақстан Республикасының Білім 
туралы  Заңында  оқыту  формасын,  әдіс-
терін,  технологияларын  таңдауда  кӛп 
нұсқалық қағидасы бекітілген, бұл білім 
мекемелерінің  мұғалімдеріне,  педагог-
тарына  ӛзіне  оңтайлы  нұсқаны  қолдау-
ға,  педагогикалық  процесті  кез  келген 
үлгімен,  тіпті  авторлық  үлгімен  құруға 
мүмкіндік бар. 
Мен ӛз сабағымда оқытудың жаңа 
технологиялық  әдістерінің  ішінде  педа-
гогика 
ғылымдарының 
кандидаты 
Марал  Мәденқызы  Жанпейісованың 
модульдік  оқыту  технологиясын  пайда-
ланамын,  5-6  жылдан  бері  «Алғашқы 
әскери  дайындық  сабағында  баланы 
патриоттық,  отансүйгіштік  рухында 
4 (42) 2014 
Мҧғалім іс-тәжірибесінен 
 
179 

         
34           
тәрбиелеу»  тақырыбында  шығармашы-
лық  жұмыспен  айналысып  келемін. 
Сабақ  ӛту  кезінде  жаңа  технологиямен 
шығармашылық  жұмысты  байланысты-
рып ӛтемін. 
Модульдік технология – педагоги-
калық  технологияның  негізгі  ұстаным-
дарын  материалды  толық  игеру  әдісте-
рінің  негізгі  позициясына  сүйенген. 
Модульдік  технологиямен  оқытудың 
маңызды мәселесі оқушылардың таным-
дық  қызметінің  артуы,  жеке  тұлғаның 
ӛзіндік  дамуына  бағыт  беру,  сонымен 
қатар  оның  мүмкіндігінің  жүзеге  асуын 
қадағалау. 
Сабақта  қазіргі  заман  талабына 
сай  компьютер  техникасы,  проектор 
пайдаланамын. Алғашқы әскери дайын-
дық сабақтарында мен негізінен диффе-
ренциалды,  ұжымдық  және  жұптық 
оқыту 
әдіс-тәсілдерін 
қолданамын. 
Әсіресе, 
практикалық 
сабақтардан 
саптық  даярлық  бойынша  сабақтар 
алдыңғы 
сабақтарда 
дағдыланған 
машықтардың 
ұмытылмауы 
үшін 
жүйелі түрде және бірдей уақыт аралық-
тарында ӛткіземін. 
Әскери-патриоттық  тәрбие  жас-
ӛспірімдерді  еліне  деген  сүйіспенші-
лікке,  ұлттық  армия  сапында  адал  қыз-
мет  атқаруға,  азаматтық,  адамгершілік 
қасиеттерді  бойына  сіңіруге  баулиды. 
Бала  әрдайым  ӛмірге  қызыға  қарайды, 
бәрін  үйренгісі  келеді,  еліне  керекті 
азамат болып ӛскісі келеді. Жаңақорған 
аграрлы-техникалық  колледжі  студент-
тері  арасында  жыл  сайын  Отан  қорғау-
шылар күні және Ұлы Отан соғысының 
Жеңіс  күніне  байланысты  соғыс  арда-
герлерімен  және  аудандық  қорғаныс 
істері  жӛніндегі  бӛлім  қызметкерлері-
мен  кездесу  ұйымдастырылады.  Соны-
мен  қатар,  әр  мамандықтар  арасында 
командалар  жасақталып,  «Мен  Отан 
қорғауға  дайынмын»  атты  әскери 
патриоттық сайыс ӛткізіліп отырады. 
Қазақстан  Республикасы  Үкіметі 
жасӛспірімдердің  отансүйгіштік,  елінің 
патриоты  мен  азаматы  болып  қалыпта-
суына  кӛңіл  бӛліп  отыр.  Патриоттық 
тәрбие  беру  –  оқушының  саналы 
кӛзқарасын  қалыптастыру.  Алғашқы 
әскери  дайындық  енгізілуі,  оған  байла-
нысты  әскери  патриоттық  тәрбиенің 
тереңдеуі,  Отанымыздың  саналы  және 
белсенді  күрескерлерін  тәрбиелеуге, 
оларды  еліміздің  игілігіне  жанқиярлық-
пен  еңбек  етуге,  республикамыздың 
мүддесін  қорғауға  жаңа  мүмкіндіктер 
туғызады.  Жастарды  Отанды  қорғауға, 
талантты  әскери  кадрлар  даярлау,  жас 
азаматтардың  патриоттық  тәрбиесіне 
танымдарымен  мінездерін  қалыптасты-
ру  ауыр  және  сан  қырлы  процесс. 
«Отанды  сүю  отбасынан  басталады», 
отансүйгіштік  қасиетті  қалыптастыруда 
отбасы 
тәрбиесінің 
маңызы 
зор. 
Патриот,  ержүрек  адамды,  табанды 
күрескерлерді 
тәрбиелеудің 
негізі 
мектепте қаланды. 
Пәннің міндеті келешекте Отанын, 
жерін,  елін  қорғай  алатын,  ұлттық 
намысы  мол,  жігерлі  ұл-қыз  тәрбиелеу, 
әскер  қатарына  сауатты,  моральдық 
жағынан  дайын  азамат  даярлау.  Сабақ 
барысында  ұжымдық  қорғаныс  жұмыс-
тарына,  сабақтан  тыс  уақытта  жаттығу 
жұмыстарын ӛткізуге аса кӛңіл бӛлінеді. 
Ұжымдық  қорғаныс  жұмыстары  АӘД-
ты оқытудың негізгі бір бӛлімі. Оқушы-
лар теориялық  сабақта алған білімдерін 
ұжымдық  қорғаныс  жұмыстары  кезінде 
іске  асырып,  ӛздерінің  білімдерін, 
біліктілік дағдыларын жетілдіреді. 
Патриоттық  даярлаудағы  жауап-
кершілікті  неғұрлым  терең  сезініп,  бар 
мүмкіндікті  пайдаланып,  шыныққан  да, 
шымыр  отансүйгіш  азаматтар  даярлау 
ісінде  АӘД  пән  мұғалімдеріне  үлкен 
талап  қойылады,  сондықтан  оларға  ӛз 
ісінің  жетік  маманы  болу  жеткіліксіз, 
сонымен  қатар  білімді,  тың  ақпараттар-
дан хабары мол болуы шарт. 
Қазақ халқының тәрбие жүйесінде 
жас  ұрпақты,  қоғам  мүшелерін  Отанға, 
халқына,  елге,  жерге  деген  сүйіспенші-
лікке тәрбиелеп, мұны олардың бойына 
сіңіріп  қалыптастыру  жетекші  орын 
алады.  Ӛйткені,  Отан,  халық,  ел,  жер 
деген ұғым ӛте ауқымды. 
Мҧғалім іс-тәжірибесінен 
4 (42) 2014 
 
180 

         
33           
Пайдаланылған әдебиеттер: 
 
1.
 
ҚР  Президентінің  «Қазақстан-2050»  стратегиясы  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа 
саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауы. 
2.
 
«Алғашқы әскери дайындық және ӛмір қауіпсіздігі негіздері» атты Республикалық 
әскери-патриоттық педагогикалық-әдістемелік журнал. №1, 2013 ж. 
3.
 
«Жастық жалынымыз – сүйікті Отанымызға» атты М.Мәметованың 90 жылдығына 
орай республикалық патриоттық форум аясында дайындалған материалдар жинағы 
II бӛлім, 2012 ж. 
 
 
 
ИНФОРМАТИКА САБАҒЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ТАНЫМДЫҚ 
БЕЛСЕНДІЛІГІН АРТТЫРУ 
 
 
Ж.Басығараев 
Арал ауданындағы №66 орта мектептің информатика пәні мұғалімі 
 
 
Қазіргі  информатиканы  проблема-
лық  әдістермен  оқыту  кең  түрде  қолда-
нылып отырғанда оқушылардың инфор-
матикалық  білім  дәрежесін  арттыру 
мұғалімдер  қауымының  алдына  қойы-
лып  отырған  ең  күрделі  міндет. 
Сондықтан,  оқушылардың  информати-
калық  білімі  терең  болуы  үшін 
мұғалімнің  әрбір  сабағы  қызықты  да 
мазмұнды  болуымен  қатар,  сыныптан 
тыс  жүргізілетін  жұмыстардың  жүйелі 
түрде  ұйымдастырылуы  қажетті  нәрсе. 
Оқу  үрдісі  тиімділігінің  негізгі  шарты 
проблемалы  оқыту,  ол  оқушының 
таным белсенділігіне жатады. 
Оқушының жеке тұлғасын, рухани 
әлемін,  қабілетімен  ынтасын  дамыту 
бүгінгі  таңдағы  негізгі  мәселелердің 
бірі.  Оқушының  ӛзіне  сенімін  арттыру, 
шығармашылығы 
мен 
танымдық 
белсенділігін 
арттыру 
мақсатында 
мұғалімнің  әр  сабағы  әр  түрлі,  жан-
жақты болуы керек. 
Танымдық  қабілет  пен  шығарма-
шылық  ойлау  үрдісі  қысқа  мерзімде 
қалыптаспайтыны  белгілі.  Оқушылар-
дың  танымдық  қажеттілігін  қанағаттан-
дыруға  шығармашылық  жұмыстар  мен 
тапсырмалар  зор  үлесін  тигізеді.  Яғни, 
шығармашылық 
таным 
қабілетінің 
артуы  үшін  мұғалім  мен  оқушының 
шығармашылық және танымдық іздену-
лері  ӛзара  ұштасуы  қажет.  Ғылым 
негізінде  оқытуды  жетілдірудің  басты 
мәселелері информатиканы оқыту кезін-
де  оқушылардың  танымдық  және 
шығармашылық  жұмыстарын  жандан-
дыру ерекше орын алады. Атап айтсақ: 
1.
 
Ақпараттандыруға  байланысты 
оқушылардың  информатикалық  талап-
тарын кӛтеру; 
2.
 
Ғылым  мен  техниканы,  ӛнді-
рісті  ӛркендетуде  информатика  рӛлін 
арттыру; 
3.
 
Шығармашылық ізденіске жете-
леу; 
4.
 
Ӛз  бітімен  оқуға,  жұмыстануға 
дағдыландыру. 
Қаралып  отырған  бұл  мәселе-
лердің ӛзектілігі информатика бойынша 
жаңа  бағдарлама  мен  оқулықтардың 
енгізілуіне  сәйкес  одан  әрі  арта  түспек. 
Ӛйткені,  мектеп  курсының  ғылыми-
теориялық  деңгейін  кӛтеру  және  оны 
қазіргі  заман  информатикасына  жақын-
дата  түсу  информатика  пәні  мұғалім-
дерінің  алдында  тұрған  күрделі  міндет-
терге әсер етпей қоймайды. 
Сабақ  мазмұнының  теориялық-
практикалық құндылығы жоғары болған 

жүктеу/скачать 2,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: