Клиникалық фармакодинамика - ДЗ әсеріне жауап ретінде белгілі бір дене функцияларының өзгеруін зерттейтін клиникалық фармакологияның бөлімі. Фармакодинамика локализацияны, әсер ету механизмін және дәрілік заттардың фармакологиялық әсерін, олардың әсер ету күші мен ұзақтығын зерттейді.
Фармакодинамиканың жас ерекшеліктеріне өмірдің алғашқы үш жылындағы балалардағы рецепторлық жүйелердің баяу жетілуі жатады. Бұл ересектердегі белсенділігімен салыстырғанда кейбір препараттардың белсенділігінің төмендеуіне себеп болуы мүмкін.
Жаңа туылған нәрестелер мен жас балаларда метаболизм процестері ересектердікінен ерекшеленеді, сондықтан дәрі-дәрмектердің артық дозалану қаупі жоғары. Мысалы, олардың монооксигеназа жүйесінің әлсіздігі соншалық, эуфиллиннің жартылай шығарылу кезеңі 100 сағат, ал ересек адамда небәрі 6 сағат.
Жас балаларда ұзақ әсер ететін сульфаниламидтерді тағайындау қауіпті және жаңа туған нәрестелерде цефтриаксонды қолдану шектеулі, өйткені олар қандағы бос билирубин деңгейін жоғарылатады, ал ол өз кезегінде ядерная желтухаға әкелуі мүмкін.
Трансдермальды сіңірілу жақсы дамыған, нәтижесінде жақпа, крем және ұнтақты қолдану сақтықпен тағайындалу керек.
Рецепторларға бәсекелестік.
Фармакологияның міндеттерінің бірі препараттардың рецепторлармен өзара әрекеттесу механизмдерін құру, белгісіз рецепторларды және олардың физиологиялық лигандтарын анықтау, белгілі және болжамды рецепторлармен неғұрлым селективті өзара әрекеттесуге қабілетті жаңа дәрілік заттардың синтезі болып табылады.
Препарат құрылымы бойынша лигандқа неғұрлым жақын болса, оның рецептормен өзара әрекеттесуі соғұрлым таңдамалы болады. Рецептормен әрекеттесу арқылы дәрілік зат лигандтың әсерін көбейтіп қана қоймай, лиганд рецептормен реакциядан шығарып, блоктай алады. Сонымен қатар лигандтың физиологиялық әсерін қайталайтын дәрілік заттар рецепторлардың түрін көрсететін стимуляторлардың, миметиктердің немесе агонистердің жалпы атауын алды (адренорецепторлардың стимуляторлары, холиномиметиктер, серотонин рецепторларының агонистері және т. б.);
лигандтардың рецепторларымен өзара әрекеттесуін блоктайтын заттар блокаторлар, литиктер немесе антагонистер деп аталады (адреноблокаторлар, антихолинергетикалық, антагонист рецепторлары және т.б.).
Нәтижесінде дәрілік затпен биосубстрат әрекеттесу өз рецепторы немесе басқа жолмен, жасуша активациясы немесе тежелуі және ағзалардың жалпы тиісті зат алмасу өзгеріске ұшырайды.