Әрбір кезеңде қаржы ресурстарына сұранысты анықтап алу қажет. Мәселен, РФ көпшілік ғалымдарының деректері бойынша шағын кәсіпорындар үшін жобаны соңғы өңдеу және бағалау жұмыстарының құны 3% дейін құрайды, ал ірі кәсіпорындар үшін – жобаның жалпы құнынан 1% құрайды.
Жобаларды басқару институты 1987 жылы әзірлеген «Жобаны басқару туралы білім кодексінде» мынадай анықтама берілген:
«Жоба дегеніміз белгілі бір бастапқы дерегі бар және оның шешімін табуды талап ететін нәтижесі (мақсаты) бар бірқатар міндеттер болып табылады»
Бұл анықтамада инвестициялық жобада қойылған міндеттер мен мақсаттарды шешу тәсілдері және іске асыру құралдары сипатталмайды.
Біздің көзқарасымыз бойынша, инвестициялық жоба дегеніміз идеяның техника-экономикалық негіздемесін, оны іске асыру жолдары мен шараларын, шаруашылық жүргізудің экономикалық тиімділігі мен мемлекеттік қауіпсіздікке бағытталған қаржыландыру көзін және кезеңін көздейтін пішімделген құжат.
Жоба барлық материалдарды: қолда бар технология, әдіс, нормативтік-құқықтық заңнама базасы, іске асырылатын идеяның өміршеңдігі мен қаржы ресурстарына сұранысты толық өңдеуді көздейді.
Идея күрделілігі және қойылған мақсаттар мен құралдарға қарай инвестициялық жоба мыналарға бөлінеді:
нақты (өнім, қызмет, білім және т.б.);
абстарктілі (болжам, жоспар, әдіс және т.б.);
ағымды (технология, құжаттама және т.б.);
соңғы (кіріс, нарықты ырықтандыру, шығынды азайту, әлеуметтік міндеттерді шешу және т.б.).
В.М.Попов және басқалардың оқу құралында жазылған инвестициялық жобаларды жете топтауларды қарастырып көрсек, ол кәсіпорын мен мемлекеттің инвестициялық саясатын әзірлеу үшін қажет.
Инвестициялық жобалардың жіктелуі 5.1 суретте берілген.
Моножоба – түрлі типтегі, түрдегі және масштабтағы жекелей жобалар (жұмыс орнынан бастап тұтас кәсіпорынға дейін).
Мультижоба – жекелей моножобалардан тұратын кешенді жобалар.
Мегажоба – аймақ, сала және басқа түзілімдерді дамыту бойынша мақсатты бағдарлама.
Қысқамерзімді – үш жылға дейін.
Ортамерзімді – үш жылдан бес жылға дейін.
Ұзақмерзімді – бес жылдан жоғары.
Кез келген инвестициялық жоба мынадай талаптарды қамтуы керек:
Барлық жоба коммерциялық тәуекелмен байланысты, яғни күтілетін табыс немесе басқа пайда жоспарланғаннан аз болса. Сондықтан бүкіл жобаны және оның жеке элементтерін әзірлеу кезінде нәтиже шығыннан жоғары болатын экономикалық, қаржылық сенімділік есепке алынады.
Кез келген инвестициялық жоба мынадай кезеңдерден тұрады: