1. Септік жалғауларының қалыптасуы

Алайда, Алтай тілдерінің кейбір білгірлері ежелгі Алтай тіліндегі сөздер мен номинативті істердің негіздерінің бірегейлігіне күмән келтіретін фактілерді көрсетеді. Кейбір қазіргі моңғол тілдерінде түбірге қосылған кезде басқа жағдайлардың сөздері пайда болады. Д.Санжеев мынадай мысал келтіреді: мори ябана (жылқы келе жатыр), моры бармыз (жылқыны ұстады). Есімдіктердің жіктелуі де солай сияқты. Қазіргі қазақ және басқа түркі тілдеріндегі зат есімдердің қолданысы мен көне ескерткіштер тіліндегі қолданысы арасында айтарлықтай айырмашылық бар. Бұл атау Ескі Жазбалар тілінде келесі қызметтерде қолданылады: Атау септік тұлғасы өзінің тура мағынасында қолданылған: Ілік сен барғыл (МҚ) - (Алдымен сен бар). Атаудың мұндай қызметі қазіргі қазақ тілінде де таңсық емес екені анық. Зат есім де, есімдік те сөйлемнің зат есімде де, негізгі қызметінде де жұмсалады.

Ілік септік қызметінде келуі: Кімі ічре олдуруп, іле сузын кечтіміз, уйғұр таба башланып, мындақ елін ачтымыз (МҚ). (Кемеге отырып, Іленің суын кештік, ұйғырға дейін барып, мыңлан елін аштық).

Табыс септік орнына жұмсалуы: ічін, ташын, адынчығ бедіз уртуртым, таш тоқытдым (ҚТ) - Іші тысын айрықша өрнектеттім, тасты қойғыздым.

Жатыс септік орнында қолданылуы: Өтүкен иір олурып арқыш-тіркіш ысар, нең бунуғ йоқ.Өтүкен йыш олурсар, беңгі іл тута олуртачы сен, түрк будун, тоқ (КТ) - (Өтукен жерінде отырып, керуен жіберсең, еш мұңың жоқ. Өтүкен қалыңында отырсаң мәңгі тұтас боласың сен, түрік халқы тоқ боласын). Қазақ тілінде атау тұлғасының жатыс септік орнына қолданылуы әсте кездеспейтін факт.

Құралдық септік мәнінде қолданылуы: Тоқуз йаңына сү йорыдым (М.)- (Айдың тоғыз жаңасында әскермен шабуылға шықтым). Құралдық септік қызметінде қолданылуы V-IX ғасыр жазбаларында жиі кездеседі. Бірақ бұл қолданыс XI-XV ғасыр ескерткіштері тілінде байқала бермейді.

Барыс септік орнына қолданылуы: «Бабурнама» тілінде атау тұлғаның барыс септік орнына қолданылуы кездеседі. Хінддін Герім бардыңыз – Индиядан Герімге бардыңыз.

Атау тұлғасының шығыс септік орнына жұмсалуы да кездеседі. Көгмен аша қырқыз йіріңе тегі сүледіміз – Көгменнен асып қырғыз жеріне дейін шабуылдадық (КТ). Иол азылды жолдан азды (МҚ). Көне түркі тіліндегі атау тұлғасының көп функциялығын жалпы септік жалғауларының ара жігін айқындамауының, түгелдей жіктелмеуінің нәтижесі деп қана қараған дұрыс.