Қалқанша бездің қанмен қамтамасыз етілуі:
1.Артериялары:
-a.thyroidea superior, ол a. caroticus externa тармағына;
-a. thyroidea inferior, ол tr. thyrocervicalis тармағына, ол өзі a.subclavia тармағына;
-a.thyroidea ima et. a. thyroidea impar, олар a.subclavia не болмаса tr.brachoicephalicus немесе arcus aortae тармақтары.
2.Веналары:
-v. thyroidea superior-- v.jugularis interna
-v. thyroidea media -- v.jugularis media
-plexus thyroidea impar--v. thyroidea inferior.
Иннервациясы: -афференттік және эфференттік иннервациялары болады.
-Афференттік- безден орталыққа көзделген импульстарды өткізетін нертер n.vagus сезім талшықтарының құрамымен жүреді.
-n.laryngeus superior – n.vagus тармағы,
-n.laryngeus іnferior - n.laryngeus recurrens тармағы.
-Эфференттік - симпатикалық және парасимпатикалық нервтар. Ол орталықтан безге импульсті өткізеді.
Қалқанша бездің бұзылыстары: 1.гипертериоз – без қызметінің жоғарылауы
-көлемі үлкейген немесе қалпты болуы мүмкін.
-көріністері:тахикардия, энергия аз, салмақтың азаюы,экзофтальм, артериялық қысымның көтерілуі, ашуланшақтық, әлсіздік және т.б.
2.гипотериоз- бездің қызметінің төмендеуі
-егер кішкентай кезде гипотериоз болса, кретинизм ауруы дамиды.
-ересек адамдарда гиоптериоз болса, микседема ауруы дамиды.
-зат алмасу төмендейді, семіздік және т.б. көріністері байқалады.
95.Гипофиз,эпифиз құрылысы қызметі. Гипофиз - hypophysis. Орналасуы: сынатәрізді сүйектің түрік ершігінің гипофиз шұңқырында.
Ерекшеліктері: -салмағы ересектерде 0,5г., әйел адамдарда 0,6г.;
-diaphragm sellae-ның астында орналасады;
-diaphragm sellae-ның ортасындағы саңылаумен гипоталамуспен байланысады.
-жүктілік кездерінде көлемі үлкендеу болады, ал туғаннан кейін өлшемі қайта орнына келмейді.
Құрылысы: 3бөлік:
-аденогипофиз; -нейрогипофиз;-меланогипофиз
Әрбіреуін жеке айтсақ, аденогипофиз, adenohypophisis: 3 үлестен тұрады:
1)дистальді, pars distalis. Бұл бөлік-70-80%-ды алады.
2)төмпешік, pars tuberalis. Бұл бөлік гипоталамуспен байланысатын жерде орналасады. 15%-ды алады.
3) аралық, pars intermedia. 10%-ды алады.
