1. Тарихи-мәдени ескерткіштердің сипатын нақты ашып көрсетіңіз


Орынбор (1831), Омбы (1878), Семей (1883), Жетісу (1898), Қостанай (1915 ж.) өлкетану музейлерінің құрылуының маңызын қалай түсінесіз



бет8/39
Дата13.09.2022
өлшемі185,78 Kb.
#38951
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   39
Орынбор (1831), Омбы (1878), Семей (1883), Жетісу (1898), Қостанай (1915 ж.) өлкетану музейлерінің құрылуының маңызын қалай түсінесіз

1831 жылы Неплюев эскери училищесі жанынан Орынбор губерниялық музейі ашылды. XXI ғасыр басында республи- камыздағы музейлер саны 88-ге жетсе, ол 1913 жылы небары 3, 1927 жылы 6, 1937 жылы 19, 1939 жылы 25 жэне 1970 жы- лы 29 болған еді. Олардың көбі тарихи-өлкетанулык, мемориал- дык жэне тарихи-революңиялык болып, негізгі мәселесі түргын- дарды коммунистік идеологияға тәрбиелену максатында жүмыс жүргізген-ді.


Елімізде музей кызметкерлерінің күрамын жаксарту макса- тында Қазак мемлекеттік университетінде 1981 жылдан бастап, оны бітірушілер облыстык мәдениет баскармаларының сүраныс- тары бойынша музейлерге жүмыс істеуге жіберіліп отырды.
Қазақстанның бірінші музейі 1831 жылы Орынбор губернато- ры граф Сухтеленнің ынтасымен күрылган. Бірак негізінде оның басты ұйымдастырушысы белгілі орыс ғалымы В.И. Даль болған.
1878 ж. Омбы музейінің ашылуы. Оның ашылуына И.Ф. Баб- ков, Г.Е Катанаев, М.В. Певңов, И.Я. Словңов, Н.М. Ядринңевтер сияқты көрнекті ғалымдар, саяхатшылар, Сібір мен Ішкі Азияны зерттеген мамандар болды. Осыган байланысты тек қана бөлім- нің ашылуына емес, сонымен қатар музейдің қалыптасуына озі- нің зор ықпалын Батыс-Сібір генерал-губернаторы Н.Г. Казнаков көрсетті. 1878-1881 ж. Музейдің бастапқы коллекңиялары Орыс Географиялык когамының Батыс Сібір бөлімінің ел арасынан жи- наған коллекңиялары мен басқа да меңенаттардың берген көмек- терімен жиналды.
Дэрежесі бойынша екінші орында семейлік музей тұрған. Ол 1883 жылы 11 қыркүйекте Абай Құнанбаевтың бастамасымен Е.П. Михаэлиспен қүрылған.
1898-1909 ж. Ф.А. Щербиннің 1906-1912 ж. П.А. Скрыплов- тың, 1908-1913 ж. П.П. Румянңевтің, 1904-1911 ж. П.А. Хворос- танскийдің, В.К. Кузнеңовтың жэне А.В. Переплетчиковтың бас- шылықтарымен Торгай, Орал, Ақмола, Семей, Сырдария жэне Жетісу облыстарындағы қоныстану үйымдары мен статистер экспедицияларының өлкетану материалдары өте күнды статисти- калық деректерге толы. 34 томдық «Қырғыздардың жер пайдала- нулары бойынша материалдары», географиялык карталары бар, «Азиаттық Ресей» үш томды жинағы 1914 жылы жарық көрді. Орынбор ғылыми когамдары мен мекемелерінің қызметі тарихи өлкетану дамуының бір белесі болгандай.
А.Е. Қайназарованың мәліметтері бойынша 1913 жылға дейін Қазақстанда орынборлық, семейлік, жетісулық, оралдық жэне вер- ныйлык сияқты музейлер болган.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   39




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет