2) Шығысеуропалық типтегі жікшілдік – Босния, Герцеговина, Польша, Украина, Молдова
Испаниядағы Баск елінің ЭТА ұйымы бейбіт әрекетке көшетінін жариялады – 2011 жылдан бері
Радикалды ұйымдар . Солтүстік Ирландияда «Ирланд республикалық армиясы» (ИРА), Францияда «Корсика ұлттық азаттық майданы»
2006-2016 жж аралығында Еуропада – 3232 лаңкестік оқиға тіркелген
Олардың 2342 – жікшілдік негізінде
Америкадағы геосаяси кеңістік АҚШ тың ғаламдық геосаясатқа ықпал ету кезеңдері – ХХғ екінші жартысы екінші дж соғысқа араласып, әлемді бөлісу кезеңі, АҚШ пен Кеңес одағы арасындағы қырғиқабақ кезеңі (1945-1991) , 1991 ден бергі ірі геосаяси күш ретінде әлемдік тәртіпке ықпал ету кезеңі
АҚШ, Мексика, Канада арасындағы ұйым НАФТА-1994 құрылды
Латын Америкасындағы геосаяси жағдайға ықпал ететін факторлар – аймақтың шалғайда орналасуы, АҚШ пен көршілес орны, Жоғары дамыған елдердің иеліктері сақталып қалуы, Көпшілігі ДЖ мұхитқа шыға алуы, Кариб алабының халықаралық орны, елдердің өзара ынтымақтастығы дамуы
Француз Одағына енетін Гвианада ғарыш айлағы орналасқан
Латын Америкасында мұхитқа шыға алмайтын 2 ел – Парагвай, Боливия
Кайман аралдарында(Ұлыбритания иелігі) – 100 мың компания, 500 банк орналасқан, ірі 50 банктің 40 осы аралда
Оңтүстік Америкадағы жалпы нарық (МЕРКОСУР) – аймақтағы ең беделді ұйым
Геосаясаттағы физ-гео және экономикалық факторлар маңызы Талассократия – грек. таласса-теңіз, кратос-билік
Теллурократия – теллус-ежелгі римдіктердің Жер Ана құдайы
Теллурократия – мемлекеттің құрлық арқылы басымдылыққа ие болуы
Геосаясатқа ықпал ететін табиғи факторлар – геогр орны, жер бедері, климат, ішкі сулар, табиғи ресурстар
Геосаясаттағы экономикалық факторлардың маңызын зерттеген британдық географ – Питер Тейлор
Мемлекеттің геосаяси басымдылығының негіздері – саяси басымдылық, экономикалық басымдылық, идеологиялық басымдылық
Халықаралық валюта қорының тізімі бойынша ең қуатты ел – Қытай
Геосаясаттағы әлеуметтік және демографиялық факторлардың маңызы Әлеуметтік факторлардың геосаяи ортаға ықпалы – қоғамдық әлеуметтік даму; ұлттық,діни ерекшеліктері; әртүрлі әлеуметтік топтардың ықпалы; адамдар арасындағы қарым қатынастар; мемлекет басшылары бееделі
Жікшілдік көрінісі – католиктер мен протестанттар: Квебек,Солт Ирландия; ислам мен православие:Косово, Солт Кипр; ислам мен индуизм: Кашмир
Жікшілдік ошақтары аумағы 12,7 млн км2, мұнда 220 млн халық тұрады
Қазақстан Халық Ассамблеясы құрылды – 1995 ж 1 наурыз
Демографиялық факторлардың геосаясатқа ықпалы – халық аны көп елдерде адам ресурстарының жеткілікті болуы, халық саны көп елде қарулы күштерді жинақтау мүмкіндігі жоғары, халық саны көп елде халықаралық ұйымдарда өкілдерінің көбірек болуы, халықтың білімі мен кәсіби жоғарлылығы-геосаяси басымдылық, халық тығыздығының елдегіі геосаяси жағдайға ықпал етуі
2005 жылы Франция «Таңдамалы иммиграция туралы» заң қабылдады
Геосаясаттағы саяси, әскери, технологиялық факторлардың маңызы Кибершабуыл – ақпараттық қауіпсіздік жүйесіне қастандық
Кибершабуылдан қорғайтын құралдарға мәжбүр еткен ғасыр – ХХІ
Мемлекеттік аумақтың морфологиялық ерекшеліктері Мемлекет аумағының басты белгілері – игерілу деңгейі, табиғи ландшафтары типтері, мемлекеттік шегаралар түрлері пішіндері, геогр орны ерекшеліктері, жерінің ауданы
Перифериялық елдер – әлемдік экономика орталықтары мен маңызды халықаралық қатынас жолдарынан шалғайда орналасқан елдер
Транзиттік елдер – аумағы арқылы маңызды халықаралыө қатынас жодары өтетін елдер
Тиімді аумақтар – ел аумағындағы игерілген аудандар үлесі
Ауданынан ірі 9 ел бірігіп, адам қоныстанған құрлықтың 55,8% құрайды
Мемлекеттерді жерінің ауданы бойынша топтастырған – Пирожник
Пирожник бойынша алып мемлекеттер аумағы – 2,5 млн км2 астам – 9 ел – 75,8 млн км2
Пирожник бойынша ірі мемлекеттер – 350мың-2,5 млн км2 – 49 ел – 45,2 млн км2 – 33,3%
Пирожник бойынша орташа мемлдекеттер – 150-350 мың км2 – 28 ел – 7,1 млн км2- 5,2%
Шағын мемлекеттер – 30-150 мың км2 – 43 ел – 3,5 млн км2- 2,6%
Пирожник бойынша ұсақ мемлекеттер – 30мың км2 аз – 66 ел – 1,8 млн км2 – 1,3%
Ұсақ мемлекеттер – Ватикан, Монако, Лихтенштейн, Мальта, Андорра, Мальдив, Науру, Тувалу
Аустралия 1/3 шөлдер, Ресей 3/5 табғаты қатал аудандар
Экватор сызығы 13 елдің аумағын кесіп өтеді
Елдерді экономикалық-географиялық орны бойынша жіктеу – орталық, перифериялық, транзиттік, ішкері, теңіз маңы
Мемлекеттерді аумағының морфологиялық ерекшеліктері бойынша жіктеу Аумағының морфологиялық ерекшеліктері бойынша елдердің типтері – созылыңқы пішіндегі, біртұтас аумақты алып жатқан, щащыраңқы пішіндегі, құрамында анклавтар бар