20 балл Инженерлік геологияны ғылым, оның негізгі салалары, басқа ғылымдармен байланысы ретінде анықтаңыз. Геологияның дамуының негізгі кезеңдері
Эндогендік және экзогендік процестерді ашыңыз
жүктеу/скачать 87,29 Kb.
|
1 GEOTEKhNIKA (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Экзогендік процестер
| 23. Эндогендік және экзогендік процестерді ашыңыз
Эндогендік процестер-шығу тегі жердің терең жер қойнауымен байланысты процестер. Жер шарының заты барлық аймақтарда, соның ішінде тереңдікте дамиды. Жер қойнауында заттың күрделі физика-механикалық және физика-химиялық түрлендірулерінің әсерінен жер қыртысына әсер ететін және оны түбегейлі өзгертетін күшті күштер пайда болады. Эндогендік процестерге мыналар жатады: Жер сілкіністері жер бетінің белгілі бір бөліктерінде қысқа мерзімді соққылар мен сілкіністер түрінде көрінеді. Жер қыртысының тербелмелі қозғалысы-ғасырда бірнеше сантиметр немесе миллиметр жылдамдықпен жер қыртысының үлкен бөліктерін түсіру және көтеру. Магматизм-жер қыртысының жоғарғы қабаттарына да, оның бетіне де магманың қозғалуымен байланысты процестер. Жер қыртысының қатпарлы және жарылатын деформациялары. Бұл құбылыстар шөгінді жыныстардың пайда болу сипатында жақсы сақталған. Құбылыстар смятия және алшақтықты ықпал етеді білім беру жерден аласа жерге түсу керек және қалалық, қорғандар және жинақтады. Метаморфизм (грек. Metamorphos - түрлену) - температураның және қысымның әсерінен тау жыныстарын қайта кристалдандыру. Осы құбылыстардан тек тербелмелі қозғалыстар барлық жерде көрінеді, ал қалғандары негізінен жылжымалы (геосинклинальды) белдеулермен шектелген. Экзогендік процестер, сыртқы процестер – Күн энергиясы мен Жердің өзіне тарту (гравитация) күшіне негізделген геологиялық процестер жиынтығы. Экзогендік процестерге атмосфера газдарының, жел, жауын-шашынның, организмдерінің әрекеттерінен туатын, бір-бірімен тығыз байланысты физика-химиялық, геохимиялық, физика-механикалық, гидродинамикалық, гидрохимиялық, биохимиялық, биогеохимиялық, т.б. процестер жатады. Жер бетінің әр бөлігінде Экзогендік процестердің белгілі тобы (құрлықта физика және химия үгілу, гипергенез, су айдындарындағы литогенез процестері) басым келеді. Экзогендік процестерәсерінен барлық түпкі тау жыныстарының минералдары мүжіліп үгіледі, әр түрлі жылдамдықпен ыдырайды, үгілген материал бастапқы орнынан жылжып көшеді, жаңа орынға келіп жиналады. Сөйтіп, жаңа физика-географиялық, геохимиялық жағдайларда жаңа гиперген минералдар мен тау жыныстары түзіледі. Экзогендік процестерден үгілу қыртысы, тотығу белдемі, жер бетінің борпылдақ (континенттік) тау жыныстары, су айдындарында түрлі құрамды тұнбалар және бұлармен байланысты пайдалы қазбалар қалыптасады. жүктеу/скачать 87,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|