Білімдер:
- саясаттану және әлеуметтанудың
негізгі түсініктерін; - тұлғаны әлеуметтеу
процессінің ерекшеліктерін
Іскерліктер:
-әлеуметтік-саясат қозғалыстарын және
әлеуметтің басқа да факторларының
өзгерістері мен дамуына талдау жасауды;
- Қазақстанда және дүниежүзіндегі әлеу-
меттік-саясатты қарым-қатынастар мен
процестердің мәнін айқындауды;
- саясаттың жүйесі мен саясаттың
режимдерін талдауды.
БҚ 4
БҚ 5
БҚ 7
ӘЭП.04
Экономика негізі.
Мақсаты, негізгі түсінік, қызметі, мәні,
ұстанымы; меншіктің формасы және түрлері,
меншікпен басқару;
жоспар түрлері, оның негізгі кезеңдері,
мазмұны, стратегиялық жоспарлар; болжам-
дарды өңдеу және экономикалық жоспарды
негіздеу әдістері;
бизнес-жоспарлау;
экономикалық талдау;
халық тұтынатын тауарлар және қызметтердiң
нарық күйiн талдауы; нарықтық инфрақұрылым
Білімдер:
- экономикалық теорияның жалпы
ережелерін;
- елдегі және шетелдегі экономикалық
ахуалдарын;
- макро-және микроэкономикалар
салықтық, ақшалай-несие, әлеуметтік
және инвестициялық саясатын;
Іскерліктер:
- өз кәсiби қызметiндегi бағыттары
үшiн қажеттi экономикалық ақпаратты
қолданады және табады
БҚ 4
БҚ 5
БҚ 7
ӘЭП.05
Құқық негіздері.
Құқық, түсінік, жүйе, көздері, Қазақстан
Республикасының Конституциясы – құқықтық
жүйенің ядросы;
адам құқығының барлығына ортақ деклараци-
ясы, тұлға, құқық, құқықтық мемлекет, заңды
жауапкершілік және оның түрлері, құқықтық
негізгі салалары, Қазақстан Республикасының
сот жүйесі, құқық қорғау органдары
Білімдер:
- пәннің негізгі түсініктерін; - құқықтың
негізгі тарауларын; - адам және азамат-
тың құқығы мен бостандығын, оны іске
асыруын; - Қазақстан Конституциясын ;
- білім құқығының аспектілері, қызметтері,
ақпараттарын; - білім саласындағы мем-
лекеттік саясатын; - «Білім туралы»
Қазақстан Республикасының заңын;
-білім туралы нормативтік актілердің
құрылымын; - білім саласындағы еңбек
және әкімшілік заңнамаларын қолдану
ерекшеліктерін; - халықаралық білім
құқығын
Іскерліктер:
- нормативтік құқық құжаттарын кәсіби
салада қолдануды; - білім құқығының де-
рекнамаларын қолдануды;
- жасөспірімдердің құқығын қорғауды
БҚ 4
БҚ 5
БҚ 7
ЖКП.00 Жалпы кәсіби пәндер
ЖКП.01
Грим.
Косметиканың, сәнді шаштың пайда болу та-
рихы; театр гримі туралы; гримнің техникалық
әдістері; грим тәсілі және материалдары;
сахналық гримді меңгеру
Білімдер:
- гримдегі маска-бейненің пайда болу
тарихын
Іскерліктер:
- кәсіби түрде грим салуды
БҚ 7
КҚ 3.1.2.
ЖКП.02
Актер шеберлігі.
Цирк өнерінің ерекшелігін ескере отырып
К.С. Станиславский жүйесі туралы; ак-
тер өнеріндегі әрекеттерінің негіздері; цирк
өнеріндегі трюк арқылы көрермендерге
әсер ету; органикалық әрекеттерді меңгеру;
зейіннің күшейуін дамыту; жиналу, реттелу,
белсенді болу, байқағыштық және көру зейінін
дамыту; қарым-қатынас, қиялды дамыту,
көрермендермен қарым-қатынас; репетиция
кезінде материалдарды бекіту
Білімдер:
- актер өнеріндегі негізгі қағидаларын
Іскерліктер:
- актер өнерінің негіздерін қолдана алуды;
- таңдаған мамандығының технологиялық
дағдыларының жиынтығын еркін
қолдануды.
БҚ 7
КҚ 3.1.3.
ЖКП.03
Би
Классикалық бидің экзерсизі (цирк өнерінің
ерекшелігін ескеру); халық, тарихи-тұрмыстық
және заманауи (эстрадалық және классика)
билерін; қолдың, бастың, аяқты және бойды
қою; элементерді ұйымдастыру; классикалық
станок; мамандыққа сәйкес станок; би өнерінің
негіздері
Білімдер:
- би арқылы музыканың мағыналық және
жалынды бояуын.
Іскерліктер:
- цирк жанрында оқу номерлерін дай-
ындау кезінде классикалық, халық,
тарихи-тұрмыстық және замануи билерді
қолдануды.
БҚ 7
КҚ 3.1.5.
ЖКП.04
Цирк тарихы
Пайда болуы және дамуы; цирк тарихының
кезеңдері, балагандар, « штукарство и
шутовство»; алғашқы цирк; ағайынды
Ринглингтердің циркі, К.Гинне және Гаэтано
цирктері, Чинизелли Мәскеуде; мәскеудегі
Соломонскийдің циркі; Барнум мен Бейли,
Барнум мен Коуптың, Гагенбеки, ағайынды
Никитиндердің, Буштың, Сарразанидің,
Кроненің цирктері; отандық және шет ел
цирктерінің дамуы; цирк жанрларының түрлері,
цирк әулеттері; ағылшын, француз, неміс,
отандық цирктерінің әлемде даму мағынасы;
цирк терминдері
Білімдер:
- цирк өнерінде жанрларының пайда
болуын;
- маска-образдарының, гримнің,
костюмдердің, трюктердің пайда болу
тарихи жағдайларын;
- цирк өнерінде жанрларының әлеуметтік-
тұрмыстық жағдайда дамуын;
- цирк өнеріндегі жанрлардың орнын;
- цирк өнерінде балет пен
хореографияның орнын.
Іскерліктер:
- теориялық білімдерін цирк номерін дай-
ындау кезеңінде қолдана біледі.
БҚ 7
КҚ 3.1.1.
ЖКП.05
Пантомима.
Репертуар мен образдың пластикалық
шешімін қабылдау кезеңінде іскерлікті
меңгеру; бұлшық еттерді босата білудің
психофизикалық іскерлікпен меңгеруі; күрделі
пластикалық есепті қарапайым түрлеріне бөлу
әдістерін меңгеруі; алда қойылған мақсатқа
күрделендіру әдіспен қайта келу
Білімдер:
- «дель-арте» комедиясында актерлік
нақышпен ойнау, пантомиманың
ерекшелігін
Іскерліктер:
- пластикалық әдістерін қолданады
БҚ 7
КҚ 3.1. 4.
ЖКП.06
Еңбекті қорғау.
Еңбекті қорғаудың негізгі ережелерін меңгеруі;
техникалық қауіпсіздіктің негізгі ережелері мен
өндірістік санитария; цирк өндірісінде жұмысты
ұйымдастыру
Білімдер:
- кәсіби қызметте техникалық қауіпсіздікті
сақтау ерекшеліктерін, цирк өндірісінде
құқықтық және нормативтік, ұйымдастыру
негіздерін.
Іскерліктер: - кәсіби қызметте зақымдау
және зиянды факторларға талдау жасауды.
БҚ 7
КҚ 3.1.6.
ЖКП.07
Өмір қауіпсіздігі.
Төтенше жағдайлар туралы мағлұмат;
бейбітшілік пен соғыс уақытындағы төтенше
жағдайлар, табиғи және техногендік өзіндігі ,
олардың салдары; азаматтық қорғаудың міндеті
мен мақсаты; төтенше жағдайлар кезінде халық-
тың өмірін сақтау; медициналық білім негіздері;
төтенше жағдайларды өршітпеу; қорғану түрлері;
темекі шегудің адамға зиян келтіруі
Білімдер:
- экономикалық объектілердің
тұрақтылығын қамтамасыз ету, төтенше
жағдайлардың салдарына баға беруін;
- медицинадан хабардар болуын.
Іскерліктер:
- төтенше жағдайларда халықты қорғау
шараларын ұйымдастырады және өткізеді.
БҚ 7
КҚ 3.1.6.
ЖКП.08
Цирк жанрын оқыту әдістемесі.
Мәдени ортада цирк өнерінің жеке тұлғаны
тәрбиелеудегі орны мен мағынасы; қазіргі
заманда дамуы, әлеуметтік орны; цирк өнері
туралы арнайы әдебиеттерді және осы салаға
жақын әдеби шығармалары туралы; цирк
артисінің дене құрылысының ерекшелігі
Білімдер:
- цирк өнері туралы арнайы әдебиеттерін
және осы салаға жақын әдеби
шығармаларын.
Іскерліктер:
- білім алушыларға цирк жанрларын жасы
және дайындығына қарай оқытуды.
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
ЖКП.09
Педагогика мен психология негіздері.
Психология; тұлға және тұлғааралық
қатынастар; танымдық процестер және
тұлғаның эмоционалдық ортасы; көркем
шығармашылық психологиясы, өнерді
қабылдау мәселелері; педагогикалық ма-
ман, педагог тұлғасына қойылатын талап-
тар; тәрбие мен білімнің негізгі теориялары;
педагогикалық қарым-қатынас өнері; педа-
гогикалық қызметтестік;
балалармен жеке
көркем-шығармашылық жұмыс; отбасылық
тәрбие және отбасылық педагогика
Білімдер:
- психологиялық даму заңдылығы туралы
түсінік, сана-сезім ролі және адам тәр-
биесіндегі өзіндік сана, тұлғаның дамуын;
- кәсіби шығармашылықтың психоло-
гиялық негіздерін; - негізгі педагогикалық
түсінік, тәрбие мен оқытудың психология-
педагогикалық негізі, мақсаты, міндеті,
тәрбиенің заңдылығы мен принциптерін,
білім берудегі тұжырымдама және қазіргі
замандағы оқытуын.
Іскерліктер:
- тұлғаға психологиялық мінездеме
беруді; - психологиялық өзін-өзі реттеу
амалдарын игеруді.
БҚ 7
ЖКП.10
Мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу.
Қазақ тілінің негізін құраушылар; тіл және
сөйлем; ауызша және жазбаша тіл өзгешілігі;
сөйлеу мәдениеті туралы түсінік; қазақ әдеби
тіл нормалары туралы түсінік; норма түрлері;
сөйлеу стилінің қызметі; специфика және әр
жанр стилі;
Білімдер:
- қазақ әдеби тілінің нормаларын, ауызша
және жазбаша тіл өзгешілігін, әр түрлі іс
қағаздар мәтіннің рәсімдеу ережелерін.
Іскерліктер:
- халықаралық стандартқа сәйкес іс
қағаздарын рәсімдеуді; - қазақ тілінде
ақпаратты, құжаттар, әдебиет және басқа
материалдарды қолдануды.
БҚ 7
АП.00
Арнайы пәндер
АП.01
Акробатика.
Акробатиканың негізгі элементтерін, кеңістіктегі
координация және бағдарлау түсінігін;
статикалық жаттығуларды; секіру; кульбит-
тер және каскадтар; еркін секіру; икемділікке
арналған жаттығулар; екпін жаттығулар; трам-
плин және мостикпен жаттығулар; қос және
топтық жаттығулар; қос екпін жаттығулар
Білімдер:
- цирк қойылымында көрермендермен
қарым-қатынас құра білуді; - акробатика-
ның негізгі элементтерін;
- кеңістіктегі ко-
ординация және бағдарлау түсінігін.
Іскерліктер:
- секіру; кульбиттер және каскадтарды;
- еркін комбинацияларды;
- икемділікке арналған жаттығуларды;
- қос және топтық жаттығуларды.
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
КҚ 3.1.6.
КҚ 3.1.7.
АП.02
Гимнастика.
Арнаулы жабдықтарда техникалық және
көркем элементтер, шығармашылық ынта
туралы түсінігі; шығыршықта ( на кольцах) күш
салу жаттығулар түрлері; трапециада, канатта,
рамкада, батутта, турникте жаттығу жасауды
машықтандыру
Білімдер:
- цирк қойылымында көрермендермен
қарым-қатынас құра білуін;
- шығармашылық ынта туралы түсінігін;
- техникалық және көркем элементтерін
Іскерліктер: - күш салу жаттығуларды; -
трапециада, канатта, рамкада, батутта,
турникте жаттығуларды.
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
КҚ 3.1.6.
КҚ 3.1.7.
АП.03
Жонглерлеу.
Жонглерлеудің техникалық әдістері;
жылдамдық, темп, дәлдік көз мөлшері, қимыл
жылдамдығы, ептілік; үш, сегіз затты жоғары
лақтыру (булав, колец, шаров, тарелок, палок);
оң, сол қолдармен тәсіл; үш, төрт, бес заттар-
мен және маңдайдағы баланспен жонглерлеу;
аударма түсінігі (үш заттан алты затқа дейін
серіктеспен жұмыс жасау); шляпамен жұмыс
жасау түсінігі; теннис ракеткасымен, үлкен доп-
пен, арқанға ауыр зат байлаумен
Білімдер:
- цирк қойылымында көрермендермен
қарым-қатынас құра біледі;
- жонглерлеудің техникалық әдістерін
іскерліктер:
- жылдамдық, темп, дәлдік көз мөлшері,
қимыл жылдамдығы, ептілікті.
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
КҚ 3.1.6.
КҚ 3.1.7.
АП.04
Қол эквилибрі.
Әр түрлі қалыпта тепе-теңдіктің дамуы: екі
қолға тұру– бір қолға тұру; баспен тұру (копф-
штейн); шынтақпен таянып тұру; арнайы
тіректе дағды қалыптастыру: алаңда – кубик-
пен, «стоялках», таяқта және тұтқада, орау-
ышта; теңгеру
Білімдер:
- цирк қойылымы жағдайында
көрерменмен қарым-қатынас әдістерін;
- әр түрлі қалыпта тепе-теңдіктің дамуын;
- арнайы тіректе дағды қалыптастыруын
Іскерліктер:
-екі қолға тұру– бір қолға тұру; баспен
тұру (копфштейн); шынтақпен таянып
тұруды; -арнайы тіректе дағды қалып-
тастыру: алаңда – кубикпен, «стоял-
ках», таяқта және тұтқада, орауышта,
теңгеруді.
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
КҚ 3.1.6.
КҚ 3.1.7.
АП.05
Бос сымдағы эквилибр.
Тығыз тартылған сымда тепе-теңдікті сақтау;
желпуішті меңгеру , оң және сол аяқпен
теңгеру, алға және артқа жылжыту, тіземен
отырып-тұру, алға жарты саусақпен жылжу,
жартылай шпагат, 180° бұрылыс, алға және
артқа жүгіру, подскоки, секіру, арабеск, шпа-
гат, мостқа отыру араб дөңгелектерімен; Бос
тартылған сымда тепе-теңдікті сақтау; алға
және артқа жылжыту, тіземен отырып-тұру,
жүру, сырықпен негізгі тұрыс, сырықпен ауы-
стырып айналым жасау.
Білімдер:
- дағдыны қалыптастыру туралы тепе-
теңдікті сақтау
Іскерліктер:
- тығыз тартылған сымда тепе-теңдікті
сақтауды;
- бос тартылған сымда тепе-теңдікті
сақтауды.
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
КҚ 3.1.6.
КҚ 3.1.7.
ӨО и КП Өндірістік оқыту және кәсіптік практика
ӨО.00
Өндірістік оқыту
ӨО.01
Алғашқы кәсіптік дағдыға арналған прак-
тика.
Цирк жанрларының негізі: акробатика, гимнас-
тика, жонглирлеу, бос сымдағы эквилибр, қол
эквилибрі
Іскерліктер:
- деректеме орнатуда бір-біріне көмек
көрсете білу, манежді ойын көрсетуге
дайындауды
.
Дағдылар:
- цирк бағдарламаларында, цирк ұжымын-
да жұмыс дағдысын қалыптастыру.
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
КҚ 3.1.6.
КҚ 3.1.7.
КП.00
Кәсіптік практика
КП.01
Кәсіпті дағдыны бекіту бойынша практика
(жұмыс кәсібін игеру үшін)
Қазіргі заманғы педагогикалық әдісін
қалыптастыру және цирк жанрын оқыту тех-
нологиясы
Іскерліктер:
- дайындық дәрежесіне және жас ерекше-
лігіне қарай цирк жанрларына оқытуды
ұйымдастыруды.
Дағдылар:
- еңбек тәртібін, еңбекті қорғау ережесін
және цирке бекітілген техника қауіпсіздігі.
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
ПҚ3.1.6.
КҚ 3.1.7.
КП.02
Мамандықтар бейіні бойынша практика
(технологиялық).
Цирк номерін қою процесінде теоретикалық
білімін қолдану
Іскерліктер:
- алынған мамандандыруға сәйкес оқу
цирк номерін дайындауды;
- берілген сценарий бойынша енуді.
Дағдылар:
- әсем айқындық ортасы, жұмыс әдісінің
техникалық қауіпсіздігі (пассировка).
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
КҚ 3.1.6.
КҚ 3.1.7.
КП.03
Диплом алдындағы практика (концерттік-
орындаушылық).
Цирк ұжымымен, цирк бағдарламаларымен
жұмыс істеу; ұсынылған сценарий негізінде
суырып салып орындау; цирк қойылымы
жағдайында көрермен мен қарым-қатынас;
сахнаға шығар алдында гримдеу; әсем
айқындықты еркін меңгеру, жұмыс әдісінің
техникалық қауіпсіздігі (пассировка)
Іскерліктер:
- алынған мамандық бойынша концерттік
қойылым дайындауды;
- концерт бағдарламаларында және цирк
қойылымдарына қатысуды.
Дағдылар:
- цирк қойылымы жағдайында
көрерменмен қарым-қатынас тәсілі.
БҚ 1
БҚ 2
БҚ 3
КҚ 3.1.6.
КҚ 3.1.7.
Ескерту: 1- кесте Базалық құзыреттер
Құзыреттер
коды
Базалық құзыреттер
БҚ 1.
Өзінің болашақ мамандығының мәнін және әлеуметтік маңыздылығын түсіну, оған тұрақты
қызығушылық таныту;
БҚ 2.
Кәсіби жағдаяттарда дұрыс жүйелі әрекет жасауға, мақсат қоюға, өз қызметін жоспарлауға, жаңа
жағдайларда дербестік танытуға қабілетті болу;
БҚ 3.
Орындалатын жұмысқа жауапкершілік танытуға, кәсіби қызмет саласындағы мәселелерді дер-
бес және тиімді шешуге қабілетті болуға;
БҚ 4.
Қарым-қатынас мәдениетінің жоғары деңгейін меңгеру; өзара әрекет жасауға және бірлесіп
қызмет етуге дайын болу, педагогтарға, ата-аналарға және білім алушыларға қатысты
адамгершілік нормаларын сақтау ;
БҚ 5.
Ақпарат көздерін өздігінен пайдалана алуға қабілетті болу; кәсіби лексиканы меңгеру;
БҚ 6.
Білім беру ұйымдарында кәсіби қызметті іске асырудың неғұрлым оңтайлы әдіс-тәсілдері мен
құралдарын таңдау;
БҚ 7.
Өз еңбегін ғылыми тұрғыда ұйымдастыруға, ақпараттық технологияларды кәсіби қызметте
пайдалануға қабілетті болу, жаңа білім алуға дайын болу.
2- кесте Кәсіптік құзыреттер
ТжКБ
деңгейі
Біліктілік
Кәсіптік құзереттер (КҚ)
1 Орта
буын
маманы
3.1.
Біліктіліктің
коды және
атауы
041001 3 -
Цирк артисі
КҚ 3.1.1. Цирк өнерінің қалыптасуы мен дамуы туралы қажетті білімге ие болу;
КҚ 3.1.2. Гриммен жұмыс жасау дағдыларын практикада қолдану;
КҚ 3.1.3. Актер шеберлігінің негіздерін пайдалану, таңдаған мамандығында
технологиялық дағдылар кешенін еркін қолдану; КҚ 3.1.4. Дамыған қимыл координа-
циясын және пластикасын игеру; КҚ 3.1.5. Нөмірді дайындау кезінде цирк жанрында
таңдалған бидің элементтерін қолдану;
КҚ 3.1.6. Кәсіптік қызмет саласында еңбек етудегі қауіпсіздік жағдайларын
қамтамасыз ету шараларын сақтау;
КҚ 3.1.7. Таңдалған жанрында цирк номерін дайындау.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2014 жылғы 29 шілдедегі №312 бұйрығына
41-қосымша
Үлгілік оқу жоспары
техникалық және кәсіптік білім
Білім коды және бейіні: 0400000 – Өнер және мәдениет
Мамандығы: 0411000 – Театр-декорациясы өнері (бейін бойынша)
Біліктілігі: 041105 3 – Суретші-декоратор
041107 3 – Костюмдер бойынша суретші
Оқыту нысаны: күндізгі
Оқытудың нормативтік мерзімі:
3 жыл 10 ай Негізгі орта білім базасында
Циклдер
және
пәндердің
индексі
Циклдер
және
пәндердің
атаулары
Бақылау нысаны
Оқу уақытының көлемі
(сағат)
К
урстар бойынша бөлу*
ем
тихан
сынақ
Бақылау жұм
ыстарының саны
Курстық жоба (жұмыс)
Барлығы
оның ішінде
Теория
лық
сабақтар
Прак
тик
алық (зертха-
налық-п
рак
тик
алық
сабақтар)
Курстық жоба (жұмыс)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11
ЖБП 00
Жалпы білім беретін пәндер
1448
1-2
ӘЭП 00
Әлеуметтік -экономикалық пәндер
(мәдениеттану, философия негіздері, эконо-
мика негіздері, әлеуметтану және саясаттану
негіздер, құқық негіздері
)
180
2-3
(Жалғасы бар).