5. Биология ғылымының салаларын айтып беріңіз. Негізгі арасында биология бағыттары
жүктеу/скачать 1,8 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 28Классификация –жүйелеуді өткізу қажеттілігін өз сөзіңізбен жазыңыз. Классификация
| 33ответі
Қазіргі заман биологияның келесі мақсаты – студенттерге экологиялық ойды қалыптастыру, яғни әр адам табиғаттың бір бөлігі екенін сезінуі керек, табиғи ресурстарды үнемдеп пайдалану керектігін түсіну қажет. Қазiргi кезде экология өте актуалды проблема болып отыр, себебi ғылыми-техникалық прогрестiң нәтижесiнде Жер 50-100 жылдан кейiн қайтарылмас экологиялық өзгерiстерге ұшырайтыны болжамдалуда. Яғни жайлап адам және басқа да тiрi ағзалар Жер бетiнен жойылады, жаңадан жақсы бейiмделген түрлер қазiргi тiрі ағзаларды алмастырады. Сондықтан Жер биосферасын сақтап қалу үшiн әр адам биология және экология негiздерiн түсiнiп бiлу керек. 9 азгана ответі 46 ответіі 28Классификация –жүйелеуді өткізу қажеттілігін өз сөзіңізбен жазыңыз. Классификация – барлық оқытылатын пәндерді қандай да бір маңызды белгісіне сәйкес жеке топтарға бөлу. Биологияның, геологияның, географияның және басқа да сипаттамалық ғылымдардың көптеген салаларында жиі қолданылады. Жіктелудің негізгі принциптеріне келесі ережелерді жатқызуға болады: 1. Бөлімшенің барлық мүшелері бірге бастапқы тұжырымдаманы құрауы керек; 2. Топтарға (сыныптарға) бөлу елеулі маңызы бар белгілердің бір немесе аз саны (жіктеу негізі) бойынша жүзеге асырылады; 3. Бөлім мүшелері қиылыспауы керек, яғни. бірін-бірі жоққа шығару; 4. Сыныптарға бөлу секірусіз үздіксіз болуы керек Жіктеу мысалдары: Күн жүйесінің планеталарын үш топқа бөлуге болады: жердегі планеталар, алып планеталар және Плутон; барлық химиялық элементтер металдар және бейметалдар болып бөлінеді; таным формаларын: сезімдік, рационалды және иррационалдық деп жіктеуге болады, ал ғылыми таным әдістері эмпирикалық және теориялық және т.б. Ғылым жай білім емес, дүние туралы жүйеленген білім береді. Жүйелеу объектілерді немесе құбылыстарды бөлудің бірнеше маңызды белгілеріне негізделген топтарға бөлуді қамтиды. Ол үшін заттарды немесе құбылыстарды салыстырамыз, тұтас талдаймыз, қорытындыларды синтездейміз, материалды жіктейміз. Мысалы, Д.И.Менделеев барлық химиялық элементтерді жүйеге келтірді. Д.И периодтық заңын көрсету үшін. Менделеев барлық химиялық элементтердің өзара байланысын көрсететін химиялық элементтердің периодтық жүйесін ұсынды. Бұл жүйелілік идеясының іске асуы: сапалық жағынан әртүрлі химиялық элементтер олардың жиынтығында барлық элементтердің ішкі өзара байланысына бағынатын реттелген жиынтықты білдіреді. Бұл химиялық элементтің периодтық жүйедегі орнын тікелей анықтайтын және оның қасиеттері де, түзетін қосылыстардың қасиеттері де байланысты болатын ең маңызды сипаттама болып табылатын сериялық нөмір (атом ядросының таңын көрсететін). Бұл жағдайда сол кездегі химиялық элементтердің ішкі мәні анық емес (электрондық құрылымы) маңызды емес. Маңыздысы Жүйелеу білімді жүйелейді, яғни. бақылау нәтижелері мен эксперименттік фактілерді жүйеге енгізеді. Жүйелеу, жіктеумен салыстырғанда, зерттеу объектілерінің ішкі мәнін көрсететін тереңірек жалпылау болып табылады. Бұл объектілердің кейбір жүйелік қасиеттерін сипаттауға және түсіндіруге ғана емес, сонымен қатар жиі болжам жасауға мүмкіндік береді. Мысалы, Периодтық жүйе үшін – химиялық элементтердің әлі ашылмаған қасиеттері және бұл ғылыми теорияның болжамдық қасиеті болып табылады. болжамдық функциясы осы құбылыстардың одан әрі даму тенденциялары ретінде ашылатын мүмкін құбылыстар мен объектілерді түсіндіру болып табылады. Бұл жаңа, бұрын белгісіз құбылыстардың пайда болуын болжауға мүмкіндік береді, бұл өз кезегінде адам қызметі үшін де, ғылыми білімнің өзі үшін де үлкен маңызға ие. Ғылыми биологиялық систематиканың жарқын мысалы швед дәрігері және табиғат зерттеушісі Карл Линнейдің (1707-1778) биология ғылымының дамуындағы барлық алдыңғы кезеңдегі білімді ретке келтіру және жалпылау жөніндегі еңбегі. Жануарлар мен өсімдіктер әлемінің жіктелуі жасанды болды, өйткені ол организмдер арасында туыстық байланыс орнатпаған және тұқымдас белгілердің жиынтығын ескермегендіктен, ол организмдер арасындағы ұқсастықтарды табуға бағытталған. К.Линнейдің табиғатты тұтастай жүйелеу әрекеті тірі организмдердің қазіргі ғылыми классификациясына негіз болды. Өсімдіктердің әртүрлі бөліктерін дәл сипаттау үшін ол енгізген терминология қазіргі уақытта басым түрде қолданылады (және бұл мыңға жуық термин). Тағы бір мысал, омыртқасыздардың таксономиясы J.-B. Ламарк (1744-1829).Сонымен қатар қарапайымдылардан адамға тұқымдастық ағаш түріндегі өсімдіктер мен жануарларды жүйелеудің негізгі принциптерін жасады. жүктеу/скачать 1,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|