5. Биологиялық қауіпсіздік түсінігіне анықтама беріңіз. Биологиялық қауіпсіздік
жүктеу/скачать 1,54 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ГЕРМЕТИКАЛЫҚ ҚОРҒАНЫС ЖАБДЫҚТАРЫ
- ЛАСТАНУДАН ҚҰТЫЛУ ЖӘНЕ ДЕЗИНФЕКЦИЯЛАУ ЖАБДЫҚТАРЫ
- 21) Биотехнологиялық қалдықтардың классификациясы және оларды кәдеге жаратуды сипаттаңыз.
- Биотехнологиялық өндірістердегі сұйық қалдықтар
- Биотехнологиялық өндірістердегі тығыз қалдықтар
- Биологиялық технология процестеріндегі газ тәрізді
- Жартылай сұйық
- Вермикомпостинг
| ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖЕЛДЕТУ-СҮЗУ ЖАБДЫҒЫ
Әдетте, мұндай жүйелерде HEPA сүзгілерімен жабдықталған сүзгі құрылғылары және герметикалық оқшаулағыш қақпақтар қолданылады. ГЕРМЕТИКАЛЫҚ ҚОРҒАНЫС ЖАБДЫҚТАРЫ: құбырлардың қабырға арқылы өтетін жерлерін герметизациялауға арналған құрылғылар, едендегі Биоқауіпсіз ағындар, үрленетін тығыздағышы бар герметикалық есіктер, Автоматты батыруға арналған ванналар. ЛАСТАНУДАН ҚҰТЫЛУ ЖӘНЕ ДЕЗИНФЕКЦИЯЛАУ ЖАБДЫҚТАРЫ: автоклавтар, сұйықтықтың шығатын ағындарын өңдеуге арналған жүйелер, сұйықтықтың шығатын ағындарын дәйекті порциялық өңдеуге арналған жабдықтар және т.б. 21) Биотехнологиялық қалдықтардың классификациясы және оларды кәдеге жаратуды сипаттаңыз. Биотехнологиялық өндірістердің қалдықтары, әдетте, әртүрлі факторлардың әсерінен табиғи жағдайда ыдырайтын түрге жатады (биологиялық — микроорганизмдердің қатысуымен минералдану, химиялық-тотығу, кешенді әсерге байланысты физика-химиялық, мысалы, сәулелік энергия мен химиялық заттар). Биотехнологиялық өндірістердің барлық қалдықтары патогендік микробтардың құрамына талдауға жатады. Уытты емес құрғақ қалдықтар жемшөп қоспалары ретінде немесе компост жасау үшін, метан ашыту кезінде биогаз алу үшін қолданылады. Физикалық жағдайы бойынша қалдықтар: сұйық, жартылай сұйық, тығыз, қатты, газ тәрізді қалдықтар және т.б болып бөлінеді. Биотехнологиялық өндірістердегі сұйық қалдықтарқұрамы жағынан әр түрлі. Бұл биообъектілердің қоректік ортаны құрайтын компоненттерді толық пайдаланбауына байланысты одан бөлек соңғы өнімдерді алу үшін қолданылатын еріткіштердің болуы, жасушалар шығаратын заттардың болуы. Ашытқы өндіретін ашытқы зауыттарының сұйық қалдықтарында органикалық және минералды заттар бар: этанол, көмірсулар, жалпы азот, күл элементтері.Биотехнологиялық өндірістердегі тығыз қалдықтар: мақсатты өнімді бөлудің келесі кезеңдеріне түсетін фильтраттан бөлінетін микробтық масса,шламдар,өсімдік биомассасы, одан белсенді заттарды алып тастағаннан кейін,кейбір сүтқоректілердің тіндік дақылдары, ағынды сулардан(тұнбалардан) жауын-шашыны. Биологиялық технология процестеріндегі газ тәрізді қалдықтар ассортиментте аз. Биообъектілерге арналған энергетикалық субстрат-көмірсулар. Аэробты және анаэробты жағдайда олардан көмірқышқыл газы түзіледі. Бөлінетін көмірқышқыл газы тамақ өнеркәсібінде салқындатқыш ретінде ұсталады және жойылады. Жартылай сұйық қалдықарға: ағынды сулардың жауын-шашыны, гравитациялық егін жинау кезінде көң. Қатты:қоқыс көңі, қатты тұрмыстық қалдықтардың органикалық бөлігі. Биотехнологиялық өндірістер қазір қалдықтарды қайта өңдеудің кейбір әдістерін белсенді қолданады: Компосттау. Компосттау анаэробты немесе аэробты жағдайда органикалық заттардың биологиялық ыдырауын білдіреді. Қалдықтардағы органикалық массаны аэробты термофильді немесе мезофильді микроорганизмдер тұтынады және СО2, H2O, NH4 дейін минералданады. Компосттаудың нәтижесі-топырақты байыту үшін пайдалануға болатын сапалы субстрат алу. Вермикомпостинг: құрттар мен микроорганизмдерді қолдану арқылы органикалық қалдықтардың ыдырауын білдіреді. Қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу биотехнологиясы биогазды жоюға және энергия тапшылығын азайтуға мүмкіндік беріп қана қоймайды, сонымен қатар қоршаған ортаға антропогендік жүктемені айтарлықтай азайтады, соның ішінде парниктік эффект компоненттерін азайтады. Қалдықтарды энергетикалық мақсатта кәдеге жарату биотехнологиясына жалпы көзқарас олардың анаэробты жойылуы болып табылады. Анаэробты ашыту-бұл микроорганизмдердің әртүрлі топтары арқылы мезофильді (t = 30-33°C) жағдайларда жүзеге асырылатын оттегісіз ферментативті сатылы микробтық процесс. Қатты қалдықтардың микроорганизмдермен жанасу уақыты шикізатқа, ылғалдылыққа, араластыруға байланысты 5-30 күнді құрайды. Кейбір қалдықтар тыңайтқыш ретінде қолданылады. Полигон газында жеткілікті мөлшерде метан болғандықтан, оны дәстүрлі биогаз сияқты қолдануға болады. Әдетте, қоқыс шығаратын зауыттар өз қажеттіліктеріне жұмсалатын жылу энергиясын алу үшін полигон газын пайдаланады. Алайда, қосымша тазалаудан кейін полигон газын автомобиль отыны ретінде де пайдалануға болады. Сонымен қатар, осылайша алынған газды электр энергиясын өндіру үшін экологиялық таза отын ретінде пайдалануға болады. Зертханалық және медициналық қалдықтарды жою әртүрлі аймақтық, ұлттық және халықаралық ережелермен реттеледі. Әдетте, қалдықтарды өртегеннен кейін қоқыс өртегіште пайда болған күлді қарапайым тұрмыстық қалдықтар сияқты өңдеуге және жергілікті қызметтердің күшімен шығаруға болады. Автоклавталған қалдықтарды сыртқы қоқыс өртегіштерде жағуға немесе қоқыс төгетін орындарға шығаруға болады. Жағу-бұл жануарлардың қалдықтарын, сондай-ақ анатомиялық және басқа қалдықтарды алдын-ала деконтаминациямен немесе онсыз жоюдың пайдалы әдісі. ҚАЛДЫҚТАРДЫҢ ДЕКОНТАМИНАЦИЯСЫ МЕН УТИЛИЗАЦИЯСЫ • Инфекциялық қауіптерден қорғау мақсатында зертханалық жұмыстар барысында биологиялық заттармен сенімді түрде немесе болжамды контаминацияланған кез келген бет немесе материал тиісті түрде дезинфекциялануға тиіс. • Деконтаминациядан және/немесе утилизациялаудан бұрын контаминацияланған материалдарды анықтау және бөлу үшін тиісті рәсімдерді жүргізу керек. 22. Биологиялық қауіпсіздіктің 1 және 2 деңгейлі зертханасына қойылатын талаптарды атаңыз. Биологиялық қауіпсіздіктің бірінші деңгейі Биоқауіпсіздіктің 1-деңгейі адамға белгілі инфекциясы жоқ микроорганизмдердің белгілі штамдарына жатады. Бұл деңгейде зертхананы ғимараттың қалған бөлігінен оқшаулау немесе оны бөлек ғимаратқа орналастырудың міндетті талаптары жоқ. Жұмысты орындау үшін микробиологиялық зерттеулерге арналған қарапайым зертханалық кестелерді пайдалануға болады. Арнайы қорғаныс құралдарын қажет етпейді. Зертхана қызметкерлері зертханаға кіргенде және шыққанда қолдарын жууы керек. Бұл агенттермен зерттеулер стандартты ашық зертханалық орындықтарда арнайы герметикалық жабдықты қолданбай жүргізілуі мүмкін. Дегенмен, әдетте зертханалық бөлмелерде ішіп-жеуге тыйым салынады. Ықтимал жұқпалы материалдарды қоқысқа тастамас бұрын немесе химиялық заттарды қосу арқылы залалсыздандыру керек, мысалы натрий гипохлориті немесе изопропанол арқылы. Жеке қорғану құралдары қызметкерлерге қауіпті материалдардың әсер етуі мүмкін жерде ғана қажет. Персонал қауіпсіздік техникасы бойынша тұрақты оқытудан кейін жұмыс істеуге рұқсат етіледі және жетекшінің әдеттегі микробиология зертханасында тәжірибесі болуы керек. Биологиялық қауіпсіздік шкафтарын пайдалану міндетті емес. Биологиялық қауіпсіздіктің екінші деңгейі Биологиялық қауіпсіздіктің екінші деңгейі орташа қауіптілік тобына жататын, адамның ауырлық дәрежесі орташа ауруларын тудыратын аса қауіпті ПБА-мен жұмыс жүргізетін зертханалар үшін ұсынылады, мұндай жұмыстарға мыналар жатады: -диагностикалық, тәжірибелік-өндірістік жұмыстар; - ПТР-диагностика (өңдеу және үлгіні дайындау сатысы); - тырысқақ пен ботулинум токсиніне диагностикалық зерттеулер, осы инфекциялардың алдын алу үшін жүргізіледі; - адамдардың қанында патогендіктің II, III топтағы микроорганизмдердің антигендерін немесе оларға антиденелерді (қоздырғыштың жинақталуынсыз) анықтау бойынша иммунологиялық (серологиялық) зерттеулер; - санитарлық-индикативті микроорганизмдердің болуына өнім сапасын бақылау бойынша зерттеулер. Бірінші деңгеймен салыстырғанда негізгі айырмашылықтар: персоналды патогендік микроорганизмдермен жұмыс істеуге арнайы оқыту қажет; жұмысты орындау кезінде зертханаға кіру шектелуі керек; аэрозольдердің және/немесе шашыраудың пайда болуы мүмкін жұмыстарды орындау кезінде ерекше сақтық шараларын қолдану қажет; Өткір заттарды ұстау кезінде сақтық шаралары ұсынылады. жүктеу/скачать 1,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|