50 жылдығына арналған аймақТЫҚ Ғылыми практикалық конференция материалдары «педагогические чтения»



Pdf көрінісі
бет39/47
Дата12.03.2017
өлшемі6,59 Mb.
#8987
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   47

Литература 

1.  Алексеева  Л.Н.  Инновационные  технологии  как  ресурс  эксперимента/  

Л.Н. Алексеева// Учитель. – 2004. – № 3. – с. 28. . 

2. Бычков А.В. Инновационная культура/ А.В. Бычков// Профильная школа. – 2005. – 

№ 6. – с. 33. 

3.  Гапоненко  А.В.  Как  организовать  педагогическую  поддержку  самоопределения 

школьников: профориентация/ А.В. Гапоненко// Школа и производство. – 2006. – № 2.-с. 7. 

4.  Дебердеева  Т.Х.  Новые  ценности  образования  в  условиях  информационного 

общества/ Т.Х. Дебердеева// Инновации в образовании. – 2005. – № 3. – с. 5. 

5.  Ерофеева  Н.И.  Управление  проектами  в  образовании/  Н.И.  Ерофеева//  Народное 

образование. – 2002. – №5. – с.94. 

6.  Молоков  Ю.Г.,  Молокова  А.В.  Актуальные  вопросы  информатизации 

образования//  Образовательные  технологии:  Сборник  научных  трудов.  –  ИПСО  РАО.-

1997.- 1. с.77-81. 

7. Селевко Г.К. Современные образовательные технологии:  Учебное пособие.  – М.: 

Народное образование, 1998. – 256 с 

 

 



ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ ТИІМДІЛІГІ 

 

С.Х. Камзина 



Қ. Бекқожин атындағы №12 жалпы орта білім беру мектебі,  

Павлодар қаласы. 

 

«Адам 


ұрпағымен 

мың 


жасайды» 

дейді 


халқымыз. 

Ұрпақ 


жалғастығымен  адамзат  баласы  мың  емес,  миллиондаған  жылдар  жасап 

келеді.  Жақсылыққа  бастайтын  жарық  жұлдыз  –  оқу.  «Надан  жұрттың  күні 

қараң,  келешегі  -  тұман»,  –  деп  М.Дулатов  айтқандай,  болашағымыздың 

тірегі – білімді ұрпақ. 

Президенттің  жолдауында:  «Ұлттың  бәсекеге  қабілеттілігі  бірінші 

кезекте  білім  деңгейімен  айқындалады»  –  деген  байламы  жеке  адамның 

құндылығын  арттыру,  оны  дайындайтын  ұстаз  жауапкершілігінің  өсуі, 

тынымсыз еңбек, сапалы нәтиже деген ұғыммен егіз.  

Бастауыш саты – бұл оқушы тұлғасы мен санасының қарқынды дамитын 

құнды, қайталанбайтын кезеңі. Сондықтан бастауыш мектеп оқушыны тұлға 

етіп қалыптастырудың алғашқы баспалдағы. 

Қазіргі мектеп  жағдайындағы  білім  берудің ұлттық моделіне өту  оқыту 

мен  тәрбиелеудің  соңғы  әдіс-тәсілдерін,  жаңа  инновациялық  педагогикалық 

технологияны 

игерген, 

психологиялық-педагогикалық 

диагностиканы 

қабылдай  алатын,  педагогикалық  жұмыста  қалыптасқан  бұрынғы  ескі 

сүрлеуден  тез  арада  арылуға  қабілетті  және  нақты  тәжірибелік  іс-әрекет 

үстінде өзіндік даңғыл жол салуға икемді, шығармашыл педагог – зерттеуші, 

ойшыл мұғалім болуын қажет етеді. 

Мемлекеттік  білім  стандарты  деңгейіне  оқыту  үрдісін  ұйымдастыру 

жаңа  педагогикалық  технологияны  енгізруді  міндеттейді.  Сондықтан  оқу-

тәрбие  үрдісіне  жаңа  инновациялық  әдіс-тәсілдерді  енгізу  оқушылардың 



371 

 

білімге  деген  қызығушылығын,  талпынысын  арттырып,  өз  бетімен  ізденуге, 



шығармашылық еңбек етуге жол салу.  

Оқу  -  тәрбиесі  үрдісінде  педагогикалық  жаңалықтарды  енгізу  IV 

кезеңнен тұрады: 

І. Жаңа идеяны іздеу: 

Инновацияларды ұйымдастыру, жаңалықтарды іздестіру; 

ІІ. Жаңалықтарды ұйымдастыру; 

ІІІ. Жаңалықтарды енгізу. 

Оқу – тәрбие үрдісінде жаңа инновациялық әдіс-тәсілдерді пайдалану  

IV. Жаңалықтарды бекіту 

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында оқыту формасын, 

әдістерін, технологияларын таңдауда көп нұсқалық қағидасы бекітілген, білім 

мекемелерінің  педагогтеріне  өзіне  оңтайлы  нұсқаны  тиімділігіне  қарай 

пайдалану мұғалімнен үлкен шеберлікті талап етеді.  

Бастауыш  мектеп  оқушыны  тұлға  етіп  қалыптастырудың  алғашқы 

баспалдағы. 

Бастауыш  сынып  мұғалімдері  өз  сабақтарында  оқушылардың  тілін 

дамытуда,  өздік  жұмыс  жасау,  өз  дағдыларын  қалыптастыруда  өз  ойларын 

еркін жеткізе алуға баулуда. 

Заман  талабына  сай  технологияларды  қолдану  ауқымы,  түрлері  өзгеріп 

отырады. Бірақ, ең басты технологияларды тиімді, жүйелі қолдану керек. 

Қазіргі  білім  беру  саласында  оқытудың  озық  технологияларын 

меңгермейінше сауатты, жан-жақты маман болуы мүмкін емес. 

Жаңа  технологияны  меңгеру  мұғалімнің  интеллектуалды,  кәсіптік 

адамгершілік,  рухани  азаматтық  және  де  басқа  көптеген  адами  келбетінің 

қалыптасуына  әсерін  тигізеді,  өзін-өзі  дамытып,  оқу-тәрбие  үлгісін  тиімді 

ұйымдастыруына көмектеседі. 

Сабақта қолданылатын әдістер көмегімен жеке тұлға ретінде жан-жақты 

дамыған, шығармашылық ойлау білімі меңгеріледі.  

Инновациялық  технологиялардың  бастауыш  мектептегі  білім  сапасын 

арттыру жолдары: 

• Әр сабақта интерактивті әдістерді қолдану; 

• Әр оқушының психологиялық ерекшеліктерін ескеру; 

• Міндетті  деңгейдегі  білімді  қалыптастыра  отырып,  мүмкіндік 

деңгейлерін ашу; 

• Инновациялық  технологияларды  сынау  арқылы  тиімділігін  арттыру, 

мектеп жағдайына бейімдеу; 

Педагогикалық  технологияларды  талдау  барысында  мына  факторлар 

ескерілуі керек: 

• Алынып  отырған  технология  сабақтың  тақырыбы  мен  мазмұнына  сай 

болуы; 


• Тиімділігі, жүйелілігі және басқа жақтары. 

372 

 

ХХІ  ғасырда  барлық  елдер  бірінші  орынға  білім  беру  сапасын  қояды. 



Оның  өлшемі  тек  сауаттылық  деңгейімен  (жазу,  оқу,  есептеу)  өлшенбейді, 

оның критерийі – функционалдық сауаттылық.  

Бұл  проблемаларды  шешуде  жаңа  технологиялардың  атқаратын  орны 

бөлек.  Болашақта  өркениетті  елдердің  жоғары  технологиясын  меңгерту, 

дүниежүзілік білім кеңістігіне шығу – бүгінгі күннің мақсаты.  

Инновация  мәселелерімен  айналысып  жүрген  бірқатар  ғалымдардың 

еңбектерін, жазған анықтамаларын қарастырып, талдай келе біз бұл ұғымның 

түп-төркінін  белгілі  уақыт  арасында  жаңашыл  идеяны  қайта  қарау,  жаңалау 

деп  айтқанды  жөн  көрдік.  Сол  ертерек  кездің  өзінде  белгілі  қолданылып 

жүрген идеялар жаңа бағытта ұсынылса, мұның өзі инновациялы деп аталған. 

Осыларды  негізге  ала  отырып,  инновацияны  «жаңалық»,  «жаңа  әдіс», 

«өзгеріс»,  «әдістеме»,  «жаңашылдық»,  ал  инновациялық  үрдісті  «жаңа 

әдістеме құралы» деп ұғатын боламыз. 

Инновация  білім  деңгейінің  көтерілуіне  жағдай  туғызады.  Кейінгі 

кезеңде  ғалымдар  өз  зерттеулерінде  оқу-тәрбие  ісіне  жаңалықтарды  енгізіп, 

тарату мәселесін қарастырады. 

Мемлекеттік  білім  стаңдарты  деңгейінде  оқыту  үрдісін  ұйымдастыру 

жаңа  педагогикалық  технологияны  ендіруді  міндеттейді.  Ал  жаңа 

педагогикалық  технологияның  түрі,  қолдану  ерекшелігі,  одан  туындайтын 

ділгір  мәселелер  бүгінгі  таңда  әлі  нақтыланып  белгілі  бір  жүйеге  түспеген 

дүние. 

Қазіргі  оқу  орындары  мен  педагогикалық  ұжымдар  ұсынылып  отырған 



көпнұсқалыққа  байланысты  өздерінің  қалауына  сәйкес  кез  келген  үлгі 

бойынша  қызмет  етуіне  мүмкіндік  алды.  Бұл  бағытта  білім  берудің  әртүрлі 

нұсқадағы мазмұны, құрылымы, ғылымға және тәжірибеге негізделген жаңа 

идеялары,  жаңа  технологиялары  бар.  Сондықтан  әртүрлі  оқыту 

технологияларын  оқу  мазмұны  мен  оқушылардың  жас  және  психологиялық 

ерекшеліктеріне  орай  таңдап,  тәжірибеде  сынап  қараудың  маңызы  зор. 

Қазіргі  білім  беру  саласындағы  оқытудың  озық  технологияларын 

меңгермейінше  сауатты,  жан-жақты  маман  болу  мүмкін  емес.  Жаңа 

технологияны  меңгеру  мұғалімнің  интеллектуалдық,  кәсіптік,  адамгершілік, 

рухани, азаматтық және басқа да көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі 

әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына 

көмектеседі. 

Жаңа  педагогикалық  технологиялар  оқушының  шығармашылық 

қабілеттерін арттыруға өз үлесін қосады. 

Жаңа  технологиямен  жұмыс  істеу  үшін  төмендегідей  алғышарттар 

қажет:  оқу  үрдісін  интенсивтендіруді  жаппай  қолға  алу;  оқушылардың 

сабақтастылығын  болдырмау  шараларын  кешенді  түрде  қарастыру.  Оның 

ғылыми-әдістемелік,  оқыту-әдістемелік,  ұйымдастырушылық  себептеріне 

үнемі  талдау  жасап,  назарда  ұстау,  жаңа  буын  оқулықтарының  мазмұнын 

зерттеп білу, пәндік білім стандартымен жете танысу, білімді деңгейлеп беру 

технологиясын  игеру  арқылы  оқушыларға  білімді  мемлекеттік  стандарт 


373 

 

деңгейінде  игертуге  қол  жеткізу,  оқыту  үрдісін  ізгілендіру  мен 



демократияландыруды  үнемі  басшылыққа  алу.  Өйткені  оқыту  –  тәрбиенің 

негізі. 


Сондықтан  оқыту  да  қоғамдық  құбылысқа  жатады.  Оқытуды  екі  түрлі 

мағынада қарауға болады:  



Біріншісі – мектепте арнайы пәндерді оқыту.  

Екіншісі  –  өмірде  оқыту,  өмірге  үйрету.  Тәрбиелеу,  оқыту  –  егіз  ұғым. 

Оқыта  отырып  тәрбиелейміз,  тәрбиелей  отырып  оқытамыз.  Оқыту  тәрбиеге 

қарағанда нақтылау. Оқыту үйрету арқылы іске асады. Бұл оқытудың маңызы. 

Оқыту-  тәрбиенің  құрамды  бөлігі,  қайнар  көзі,  жүйелі  түрі.  Оқьпу  арқылы 

тәрбиенің саналылығын, руханилығын, әсемділігін, әсерлігін, адамгершілікке 

баулу жолын, еңбекшілдігін, т.б. айқындап толықтыруға болады. Сондықтан 

инновациялық  әдіс-тәсілдерді  оқыту  үрдісіне  енгізу  барысы  танымдық  іс-

әрекеттер түрлерінің мазмұнын, белгілі деңгейде белсенділігін көздейді. Осы 

екі  үрдістің  өзара  сапалы  нәтижесінде  оқушының  өз  ісіне  сенімділігін, 

жауапкершілік  сезімін,  шығармашылық  қабілеттілігін  қалыптастыру 

мақсатын жүзеге асыруға жағдай туғызатын оқытудың инновациялық негізгі 

түрлері анықталады. 

-  оқушылардың  жеке  бас  ерекшеліктерімен,  уақытша  жағдаймен,  оқыту 

материалының деңгейімен анықталуы; 

-  оқыту  деңгейінің  анықталған  бірізділікті  болуы  (оқыту  жолдарына, 

нәтижелеріне байланысты, білім беру стандарттарына сәйкес, т.б.); 

-  оқушылардың  шығармашылық  мүмкіншілігін  тудырып,  қабілеттерінің 

жан-жақты  дамуына  ынталандыруды  көздеген  әртүрлі  әдіс-тәсілдерінің  кең 

қолданылуы  (диалог-сабақтар,  ғылыми  жоба  қорғау  сабақтары,  пікірталас, 

іскерлік ойын сабақтары т.б.); 

- оқушылар әжептеуір уақыт аралығында мысалы (бір, не бірнеше жыл) 

белгіленген бір тұрақты топтарда сабақтасуы. Бұл топтардың ішінде аз санды 

топтар  қалыптасып  уақытша  (бір,  не  бірнеше  сабаққа)  қызметтесуінің 

мүмкіндігі және жұппен жұмыс, жеке оқушымен жұмыс жүргізілуі; 

-  балалардың  эмоционалды-сезімділік  және  абстрактілі,  логикалық  ой 

құрастыруын дамытуға ықпал етілуі; 

- үкіметтің білім беру саласындағы стандарттары бәріне бірдей екендігін 

естен  шығармай,  жалпы  білім  беруді  кемсітпей,  оқыту  үрдісінде  әрбір 

оқушының қажеттіліктері мен қызығуларының ескерілуі; 

-  оқу  жоспарларында  міндеттелген  және  таңдап  оқитын  пәндердің 

үйлесімді косылуы; 

-  оқушылардың  танымдық  қызығуын  арттырып  және  білім  алу 

нәтижелерін жүйелі талдаудан өткізіп, бағалау; 

-  оқушылардың  өздерінің  жетістіктерін  өздеріне  талдатып,  өзін-өзі 

бағалау әрекеттерінің ұйымдастырылуы. 

Ой  түйінімді  Елбасы  Н.Ә.  Назарбаевтың  «Отанымыздың  бүгіні  мен 

болашағы  сіздердің  еңбектеріңізге  тікелей  байланысты,  бірлесе,  ұйымдаса 

және ұстаздық ұлағатпен жұмыс жасағанда ғана біз табыстарға жете аламыз. 



374 

 

Еңбек  пен  білімді  ұтымды  ұйымдастырғанда  ғана  келер  ұрпақтың  кемел 



тағдырын жасай аламыз. Еркін елдің ертеңі кемел білім мен кенен ғылымда 

екенін ұмытпайық!», – деген ұлағатты сөзімен аяқтағым келеді.  



 

Әдебиет 

1. Өстеміров К. Қазіргі педагогикалық технологиялармен оқыту. – Алматы, 2007. 

2.  Жолдасова  Б.Б.  Инновациялық  технологияларды  білім  беруде  қолдану.  –  Білім  – 

№35. – 2007. 

3. Бастауыш сынып әдістемесі журналдары. – №4, №5. – 2011. 

4. Ералиева М. Оқытудың қазіргі технологиялары. Бастауыш мектеп журналы 2006. 

№5. 

 

 



РАЗВИТИЕ ПОЗНАВАТЕЛЬНОЙ АКТИВНОСТИ УЧАЩИХСЯ  

НА УРОКАХ РУССКОГО ЯЗЫКА 

 

Ш.К. Кантарбаева 

ГУ «Железинская общеобразовательная средняя школа №2», с. Железинка 

 

Сегодня  обществу  нужны  образованные  люди,  которые  могут 

самостоятельно  принимать  ответственные  решения  в  ситуации  выбора, 

прогнозировать  их  возможные  последствия,  способные  к  сотрудничеству, 

мобильны и конструктивны. В соответствии с этим меняются цели и задачи, 

стоящие  перед  современным  образованием,  акцент  переносится  с  усвоения 

знаний на формирование компетентности, происходит переориентация его на 

личностно  –  ориентированный  подход;  появляется  больше  возможностей 

использовать современные электронные ресурсы, ресурсы Интернета. 

Исходя  из  Государственной  программы  развития  образования  на  2011- 

2012  годы,  обновление  содержания  образования,  методов  и  форм 

организации  учебного  процесса  необходимо.  Перспективным  в  этом 

отношении  становится  развивающее  обучение.  Реализация  данной 

технологии позволяет освоить методику критического мышления. Внедрение 

технологии  развития  критического  мышления  в  учебный  процесс  помогает 

ученикам 

осознать 

возможности 

и 

перспективы 



использования 

информационных  технологий  в  качестве  инструмента  для  самостоятельной 

исследовательской  деятельности;  развитие  коммуникативных  навыков  и 

создания условий для вариативности и дифференциации обучения. 

Использование  технологии  развития  критического  мышления  в 

сочетании с информационными  технологиями  позволяет педагогу повышать 

эффективность  образовательного  процесса,  совмещать  инновационное 

содержание 

образования, 

овладение 

средствами 

исследовательской 

деятельности,  а  также  современные  методы  учебной  работы  –  учебные 

исследовательские  проекты,  групповую  работу  учащихся.  Это  способствует 

более полному и глубокому освоению учебного материала учащимися.  


375 

 

Критическое  мышление  начинается  с  постановки  вопросов  и  уяснения 



проблем, которые нужно решить. Однако познавательный процесс на любом 

его  этапе  характеризуется  стремлением  познающего  решать  проблемы  и 

отвечать  на  вопросы,  возникающие  из  его  собственных  интересов  и 

потребностей. «Следовательно, – заключает Джон Бин, один из сторонников 

критического  мышления,  –  сложность  обучения  критическому  мышлению 

состоит  отчасти  в  том,  чтобы  помочь  ученикам  разглядеть  бесконечное 

многообразие окружающих нас проблем». 

Применение 

технологии 

развития 

критического 

мышления 

раскрепощает, придает уверенность учащимся. Ученик не боится ошибиться, 

высказать  свое  мнение.  Учащийся  в  процессе  обучения  сам  конструирует 

процесс,  исходя  из  своих  возможностей  и  способностей,  реальных  и 

конкретных целей, сам определяет конечный результат. Учение посредством 

личных  открытий  –  долгий  процесс.  Учитель  дает  учащимся  возможность 

реализовать свои способности, найти себя. 

В  процессе  применения  технологии  развития  критического  мышления 

происходит  обучение  обобщенным  знаниям,  умениям,  навыкам  и  способам 

мышления;  создаются  условия  для  вариативности  и  дифференциации 

обучения; формируется направленность на самореализацию, вырабатывается 

собственная индивидуальная технология обучения. 

В технологии критического мышления выделяют три стадии: 

1. Стадию вызова. 

2. Стадию осмысления новой информации.  

3. Стадию рефлексии. 

I этап. Стадия вызова. 

Задачи: 


-  актуализировать  имеющиеся  у  учащихся  знания  и  мысли  в  связи  с 

изучаемым материалом; 

- формировать познавательный интерес к изучаемому материалу;  

- помочь учащимся самим определить направления в изучении темы. 

На стадии вызова происходит «включение» в работу, поэтому она очень 

важна.  Чтобы  ученики  стали  активными,  нужно  заинтересовать  каждого 

лично.  Поэтому  урок  следует  начинать  с  индивидуальной  работы 

(желательно письменной), но не проверочной, а «для себя», «просто так». 

Например,  по  теме  «Сложные  предложения»  в  9  классе  на  доске 

записаны предложения: 

1. Пройдет зима холодная, и настанут дни весенние. 

2. Когда пройдет зима холодная, настанут дни весенние. 

3. Пройдет зима холодная, настанут дни весенние. 

Зачем?  Для  чего  такое  задание?  Ваши  размышления?  Чем  различаются 

данные 

предложения? 



Какие 

предложения 

вам 

кажутся 


более 

выразительными и почему?  

У  учащихся  возникнут  вопросы,  и  учитель  предоставляет  им 

возможность ответить на вопросы. 



376 

 

А  вопросы  возьмутся  со  стадии  вызова,  сначала  в  индивидуальной,  а 



потом  и  парной,  групповой,  коллективной  работе,  когда  ученик  сам,  без 

учительского  назидательного  «опять  ничего  не  знаешь»  определит  свои 

проблемы.  Кроме  того,  на  стадии  вызова  ученик  определяет  свои  знания  и 

«незнания». 

На  уроках  предлагается  каждому  ученику  сформировать  цели 

относительно  темы  урока,  назвать  ее  и  оценивать  свои  умения  по  данной 

теме с помощью шкалы самооценки. Обратить внимание на то, что вызывает 

трудности и над чем работать. 



II этап. Стадия осмысления новой информации. 

Задачи: 


помочь активно воспринимать изучаемый материал; 

помочь соотнести старые знания с новыми. 

Этот  этап  отличается  от  обычного  знакомства  с  новым  материалом  на 

уроке  тем,  что  технология  развития  критического  мышления  использует 

такие приемы, которые позволяют направить восприятие. 

Необходимо эффективно провести стадию вызова. 

Какова роль учителя на данном этапе? Ученик определил для себя цели 

знакомства  с  новой  информацией,  поэтому  учитель  на  этапе  восприятия 

нового  может  устраниться.  Задача  –  организовать  процесс,  а  это  не  только 

подобрать  прием,  с  помощью  которого  можно  было  бы  направлять 

восприятие  новой  информации,  но  и  умело  согласовать  стадию  вызова  с 

информацией,  полученной  учениками.  Учитель,  планируя  урок,  должен 

помнить, что на первой стадии мы делаем не вызов вообще, а вызов именно 

той  информации,  заключенной  в  тексте.  Структура  текста  должна  отвечать 

той  структуре,  которая  была  задана  на  стадии  вызова  во  время  парной 

работы.  Это,  с  одной  стороны,  облегчает  работу  учащимся,  а  с  другой 

стороны  –  «сужает»  тему,  не  давая  выйти  за  конкретные  рамки,  что 

способствует большей внимательности во время знакомства с информацией. 

Обязательно условия для работы – наличие в тексте как знакомой, так и 

новой информации. 

Планируя  урок,  необходимо  тщательно  отнестись  к  отбору  материала, 

учитывая,  что  каждый  класс,  как  и  каждый  ученик  в  нем,  требует  к  себе 

особого подхода. 

Предлагаемый  текст  учащиеся  должны  не  только  прочитать,  но  и 

промаркировать. 

«V» – я это знал (а); 

«+» – я этого не знал (а) (новая информация); 

«–» – я думал (а) иначе; 

«?» – непонятная или недостаточная информация. 

Каждый  ученик  индивидуально  читает  текст,  проставляя  знаки,  сверяя 

при этом информацию, собранную на стадии вызова, с информацией в тексте. 

Восприятие информации происходит активно, так как, с одной стороны, 

необходимость  ставить  знаки  «привязывает»  к  тексту,  с  другой  стороны  – 


377 

 

чтобы  выставить  тот  или  иной  знак,  учащийся  должен  сопоставить 



предшествующие  знания  с  получаемой  информацией.  Следовательно, 

познавательная  деятельность  ученика  становится  не  только  активной,  но  и 

«вдумчивой», так как он осмысливает собственное понимание. 

III этап. Стадия рефлексии. 

Понятие  «рефлексия»  означает  размышление,  осмысление,  осознание, 

т.е. логическое завершение предыдущих действий. 

Задачи: 


 

помочь учащимся самостоятельно обобщить изученный материал; 



 

помочь  самостоятельно  определить  направление  в  дальнейшем 



изучении материала. 

Рефлексия  на  уроке  осуществляется  с  помощью  приемов:  «мысли  по 

аналогии», «размышление от обратного» и т.д. 

При  использовании  технологии  развития  критического  мышления 

ученик  запомнит  ту  информацию,  которая  для  него  оказалась  актуальной, 

которая пригодится ему в дальнейшем, так как ненужная информация быстро 

забывается. 

Однако  важно,  чтобы  на  этой  стадии  произошло  переосмысление 

предыдущих знаний, в том числе и проверка их на правильность. 

Необходимо, чтобы рефлексия не была перегружена приемами, но были 

выбраны  важнейшие  из  тех,  которые  могут  помочь  достичь  определенной 

цели. 


Важным является и согласование всех стадий урока, оно должно быть не 

только  содержательным,  должны  перекликаться  и  используемые  приемы.  И 

если  учащиеся  читали  текст,  используя  прием  маркировки,  то  на  стадии 

рефлексии  можно  предложить  работу  с  маркировочной  таблицей. 

Необходимо помнить и понимать, что это не просто переписывание текста, а 

способность сформулировать мысль в двух- трех словах, перевести ее на свой 

язык, а следовательно, понять. Важна установка учителя, иначе такая работа 

может стать как бессмысленной, так и очень важной. 

 

Прием «Толстый и тонкий вопросы» 



 



В эту графу записывайте те вопросы, 

на  которые  предлагается  развернутый, 

«долгий», обстоятельный ответ. 

В эту графу записывайте те вопросы,  

на  которые  предполагается  однозначный, 

«фактический», обстоятельный ответ. 

 

Прием  «Толстый  и  тонкий  вопросы»  используется  в  следующих 



обучающих ситуациях: 

1.  Для  организации  взаимоопроса.  После  изучения  темы  учащимися 

предлагается  сформировать  три  «толстых»  и  три  «тонких»  вопроса, 

связанных  с  пройденным  материалом.  Затем  –  они  опрашивают  друг  друга, 

используя свои таблицы. 


378 

 

2.  Для  начала  беседы  по  изучаемой  теме.  Вопросы  должны  быть  не 



скороспелыми,  а  обдуманными.  Только  тогда  можно  судить  об  основных 

направлениях изучения темы, о том, что интересует учащихся. 

3.  Для  определения  вопросов,  оставшихся  без  ответа  после  изучения 

темы. 


Составление Кластера (или дополнения кластера новыми связями). 

Кластер – это один из способов графической организации материала, т.е. 

блоки информации («гроздья мыслей»). 

С.В.  Столбунова  предлагает использовать  кластер на стадии  вызова, но 

можно  использовать  и  на  последнем  этапе  урока.  Кластер  –  последняя 

базовая схема, которая останется у учащихся и в памяти, и на бумаге, поэтому 

необходимо заносить в нее только правильную выверенную информацию. С 

этой  схемой  можно  будет  работать  дальше,  например,  составлять  по  ней 

устный рассказ, дополнять ее информацией на последующих уроках. 

Создание синквейна – стихотворная форма рефлексии. 

1.  Первая  строка  –  тема  стихотворения,  выраженная  одним  словом, 

обычно именем существительным. 

2.  Вторая  строка – описание  темы  в двух  словах, как правило, именами 

прилагательными. 

3. Третья строка – описание действия в рамках этой темы тремя словами, 

обычно глаголами. 

4.  Четвертая  строка  –  фраза  из  четырех  слов,  выражающая  отношение 

автора к данной теме. 

5.  Пятая  строка  –  одно  слово  –  синоним  к  первому  слову, 

характеризующее суть предмета или объекта. 

Существует  много  разнообразных  стихотворных  форм,  которые  могут 

быть использованы на стадии рефлексии. 

Хайку (или хокку) – это японская стихотворная форма в три строки. 

Схема написания хайку: 

Строка 1: «Я был» кем-то или чем-то или «Я видел» кого-то или что-то 

   


Я был листом. 

Строка 2: Место и действие (Где и что делал?) 

   

Растущим в лесу, давая пищу. 



   

Не желая того. 

Очень  полезным  для  работы  с  понятиями,  противоположными  по 

смыслу, является написание диаманты.  

Диаманта – это стихотворная форма из семи строк, первая и последняя 

из которых – понятия с противоположным значением.  

Схема диаманты:  

Строка 1: тема (существительное) 

Строка 2: определение (два прилагательных) 

Строка 3: действие (три глагола) 

Строка 4: ассоциация (четыре существительных) 

Строка 5: действие (три глагола) 



379 

 

Строка 6: определение (два прилагательных) 



Строка 7: тема (одно существительное). 

Написание  диаманты  очень  полезно  для  понимания  учащимися  сути 

различий и взаимосвязи понятий, противоположных по значению. 

Таким  образом,  технология  развития  критического  мышления 

способствует  повышению  интереса  к  процессу  обучения  и  активному 

восприятию  учебного  материала,  ориентирована  на  формирование 

коммуникативной компетенции. 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   47




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет