50 жылдығына арналған аймақТЫҚ Ғылыми практикалық конференция материалдары «педагогические чтения»

336 

 

ТВОРЧЕСКИЙ ПОДХОД К РАБОТЕ НАД ХУДОЖЕСТВЕННЫМ 

ТЕКСТОМ НА УРОКЕ ИНОСТРАННОГО ЯЗЫКА 

 

Н.М. Степанова 

ПГПИ, г. Павлодар 

 

Работа  над  текстом  занимает  центральное  место  в  обучении  иностран-

ному  языку,  так  как  урок  иностранного  языка  немыслим  без  аутентичных 

текстов. Выпускник языкового вуза должен уметь свободно понимать все ти-

пы аутентичных текстов, относящихся ко всем стилям и жанрам, в том числе 

и художественные тексты, овладеть чтением, направленным на максимально 

точное  и  адекватное  понимание  как  эксплицитной,  так  и  имплицитной  ин-

формации,  т.е.  приблизиться  к  уровню  владения  носителем  языка.  [1,  327, 

334-335] 

Работа над художественным текстом на уроке иностранного языка явля-

ется прекрасным способом обучения, который вырабатывает активный поис-

ковый характер восприятия речи, формирует установку на смысловой анализ 

содержания, ускоряет темп чтения, воспитывает внимание к языковым сред-

ствам текста. Текст должен быть доступным для понимания и в тоже время 

представлять  достаточную  трудность,  а  также  интерес  для  обучаемых.  Если 

тема  текста  неинтересна  для  учащихся,  то  у  них  не  возникнет  желания  об-

суждать содержание прочитанного, высказывать свое мнение. 

Работа над текстом предполагает внимательное изучение текста, резуль-

татом должно явиться достаточно полное понимание содержания текста, его 

основной  идеи.  Понимание  текста  –  это  не  пассивное  восприятие  текста,  а 

активный процесс, в котором учащиеся используют свои собственные знания, 

свои стратегии чтения и понимания. [4,40] 

Работа  над  текстом  строится  в  целом  на  основе  известных  в  методике 

трех этапов работы: дотекстовый, текстовый и послетекстовый. Важным для 

развития продуктивных речевых навыков студентов является послетекстовый 

этап, являющийся переходом к продуктивной речевой деятельности учащих-

ся, требующий от преподавателя творческого подхода. Переход к продуктив-

ной  речевой  деятельности  обучаемых  способствует  формированию  и  разви-

тию навыков монологической и диалогической речи (устной и письменной), и 

тем  самым  достижению основной практической цели  –  формированию  спо-

собности к общению на изучаемом языке. Это требует от учащихся не только 

владения соответствующими языковыми средствами, но и достаточно разви-

того, самостоятельного мышления. Важно научить студентов осознанно вос-

принимать  информацию,  развивать  у  них  такие  когнитивные  умения,  как 

наблюдение, классификация, выбор, антиципация, выдвижение гипотез, уме-

ние анализировать и резюмировать полученную информацию, правильно из-

лагать на изучаемом языке идеи, содержащиеся в произведении. Не  отрицая 

традиционные виды работы над текстом, как ответы на вопросы по содержа-

нию,  нахождение  информации  в  тексте,  вычленение  смысловых  частей,  со-

337 

 

ставление плана или вопросов к тексту, обсуждение и т.п., можно предложить 

альтернативные  формы  работы,  требующие  творческого  подхода,  позволяю-

щие  избежать  рутинной  работы.  Креативная  работа  над  текстом  не  терпит 

догм,  напротив  она  предполагает  использование  нетрадиционных  методов, 

которые  повышают  мотивацию  учащихся,  побуждают  их  интенсивнее  зани-

маться текстом, выводят их на творчество, побуждая к созданию собственных 

текстов. [5,49] 

Обсуждение прочитанного можно провести не только в форме традици-

онной  беседы,  но  и  в  виде  ток-шоу  или  конференции,  предварительно  рас-

пределив роли.  

Работу  над  текстом  можно  организовать  нетрадиционно,  разделив  уча-

щихся на две группы. Каждая группа читает только половину текста и, исходя 

из этого, реконструирует вторую половину текста, причем одна группа читает 

первую  часть  текста  и  реконструирует  окончание  текста,  другая  группа 

наоборот  читает  окончание  текста,  а реконструирует  начало.  Каждая  группа 

представляет  другой  группе  реконструированную  часть,  другая  половина 

слушает,  а  затем  комментирует  представленную  версию,  отмечая  сходства и 

расхождения с оригиналом.  

Творческого подхода  от  учителя  требует  составление  заданий для орга-

низации  работы  с  текстом  в  виде  работы  на  учебных  станциях.  Задания 

должны  быть  разнообразными,  привлекательными,  способствовать  повторе-

нию,  обобщению  материала,  развитию  критического  и  творческого  мышле-

ния студентов. 

Содержание  текста  художественного  произведения,  как  правило,  разви-

вается вокруг определенной сюжетной линии, не все содержание выражается 

словесно, часть его лишь подразумевается. И если человек понимает текст, то 

подразумеваемая (имплицитная) информация легко воссоздается им. Импли-

цитная  информация  часто  играет  решающую  роль  для  окончательного 

оформления содержания текста. Основываясь на этом, можно побуждать обу-

чаемых  восполнить  опущенные  звенья  текста  тем  содержанием,  которое  в 

нем подразумевается. С этой целью можно использовать следующие творче-

ские задания: 

– рассказать содержание от лица определенного персонажа; 

– написать  внутренний  монолог  одного  из  действующих  лиц  в  какой-

либо сцене; 

– написать заметку в дневник одного из действующих лиц; 

– в  решающем  месте  текста  написать  письмо  одному  из  действующих 

лиц; 

– ввести в действие новое действующее лицо или себя; 

– предположить дальнейший ход событий;  

– предположить, как развивалось бы действие, если бы…; 

– придумать другое окончание рассказа; 

– изменить жанр текста; 

338 

 

– передать информацию о рассказе в качестве газетного сообщения или 

сообщения по радио; 

– передать информацию текста в качестве телеграммы; 

– написать письмо в газету, выразив свое отношение к проблеме, затро-

нутой в тексте, или противоположное мнение по данной проблеме; 

– написать критическую статью; 

– драматизация: проиграть сцены из текста; 

– подготовить  и  сыграть  интервью  с  автором  или  действующими  ли- 

цами; 

– сделать иллюстрации к тексту и прокомментировать их; 

– представить  одну  из  сцен  текста  в  виде  радиопостановки,  сделать 

аудиозапись;  

– сделать короткометражный видеофильм на основе текста. 

Данные задания позволяют студентам лучше понять смысл прочитанно-

го, обобщить и интерпретировать содержание, способствуют развитию у сту-

дентов  умения  полноценно  воспринимать  языковой  и  социокультурный  по-

тенциал  текста,  служат  развитию  продуктивных  навыков,  формированию 

способности к общению на изучаемом языке, учат их критически относиться 

к  прочитанному,  а  также  развивают  фантазию.  Их  можно  использовать  как 

для фронтальной, так и для парной или групповой работы, как на аудиторном 

занятии, так и в качестве домашнего задания.  

Чтение способствует не только глубокому логическому осмыслению сту-

дентами  прочитанного,  но  и  значительно  обогащает  их  речь,  способствует 

развитию  умений  зрелого  чтения  литературы  на  иностранном  языке,  а  при 

креативном  подходе  преподавателя  работа  над  текстом  способствует  разви-

тию фантазии и творчества обучаемых, их устной и письменной продуктив-

ной речевой деятельности, повышает мотивацию.  

 

Литература 

1. Типовая  программа  по  дисциплине  «Язык  для  специальных  целей  (уровень  С1-

С2)» специальности 050119  «Иностранный язык: два иностранных языка», КазУМОиМЯ 

им.Абылай Хана, Алматы, 2007. 

2. Gemeinsamer  Europäischer  Referenzrahmen  für  Sprachen:  lernen,  lehren,  beurteilen  / 

Goethe-Institut Inter Nationes – Berlin u.a., Langenscheidt, 2001. 

3. Зимняя И.А. Психологические аспекты обучения говорению на иностранном язы-

ке. – М, 1978. 

4. Mattes W. Methoden für den Unterricht. – Schönigh Verlag im Westermann Schulbuch-

verlag GmbH, 2002. 

5. Wicke R.E. Aktiv und kreativ lernen. – Ismaning, Hueber, 2007. 

 

 

339 

 

ИНФОРМАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ КАК СРЕДСТВА 

ПОВЫШЕНИЯ КАЧЕСТВА ПРИ ИЗУЧЕНИИ ГУМАНИТАРНЫХ 

ДИСЦИПЛИН 

 

О.А. Стремилова 

ГУ «ОСШ им. Ч. Валиханова Железинского района» 

Павлодарская область, Железинский район, с. Валиханово 

 

В настоящее время человечество стоит на этапе становления постинду-

стриальной информационной цивилизации, которая базируется на концепции 

всемирного  развития  человеческого  потенциала.  Поэтому  образование  не 

может остаться в стороне от масштабных преобразований. Именно от его ди-

намики и качественного состояния зависят во многом перспективы развития 

казахстанского общества. 

Для обучения, воспитания и развития поколения, растущего в условиях 

информационно насыщенной среды, необходимы изменения в системе обра-

зования, ее информатизация. Развитие современного общества вступило в ту 

стадию своего развития, когда «запаса» образования, в частности, в области 

информатизации в образовании, для абсолютного большинства людей уже не 

хватает  на  весь  период  их  трудовой  жизни.  Поэтому  одной  из  задач  школы 

является  развитие  информационной  компетентности  учащихся  посредством 

использования в образовательном процессе новых информационных техноло-

гий. 

В  области  образования  информационно-коммуникационные  технологии 

рассматриваются  как  средство,  дополняющее  традиционную  методику  обу-

чения  и  позволяющее  адаптировать  системы  образования  к  различным  по-

требностям обществ к учебе и подготовке кадров. Компьютерное моделиро-

вание,  телематика  и  телеконференции,  наряду  с  учебным  телевидением  или 

радио,  обладают  огромным  потенциалом  для  охвата  более  широкой  аудито-

рии по сравнению с традиционным учебным процессом в классе и для при-

дания  учебе  более  эффективного,  привлекательного  и  стимулирующего  ха-

рактера.  Растущее  многообразие  интерактивных  средств  информации 

(например, компакт – дисков и интерактивного телевидения) расширяет мас-

штабы и возможности самообучения. 

Считая,  что  гуманитарные  дисциплины  являются  важным  источником 

получения  информации,  необходимо  учитывать  также,  что  при  формирова-

нии информационной грамотности важна роль всех школьных предметов.  

По  мнению  ряда  ученых,  в  частности  О.  Громовой,  информационная 

грамотность  –  это  умение  определять  возможные  источники  информации  и 

стратегию ее поиска, получать ее; умение анализировать полученную инфор-

мацию, используя различного рода схемы, таблицы и для фиксации результа-

тов; умение оценивать информацию с точки зрения ее достоверности, точно-

сти,  достаточности  для  решения  проблемы;  умение  ощущать  потребность  в 

дополнительной информации, получать ее; умение наращивать собственный 

340 

 

банк знаний за счет лично значимой информации, необходимой для своей де-

ятельности  в  самых  разных  областях;  умение  создавать  свои  источники  ин-

формации;  умение  использовать  современные  технологии  при  работе  с  ин-

формацией. 

Трансформируя точки зрения исследователей, мы понимаем информаци-

онную грамотность при изучении гуманитарных дисциплин как важную со-

ставляющую  функциональной  грамотности  учащихся.  Считаем,  что  инфор-

мационная грамотность предполагает знакомство с разными видами справоч-

ной  литературы,  теоретические  знания  работы  со  словарями,  дополнитель-

ными  печатными  источниками,  ресурсами  Интернета,  правила  нахождения 

нужной информации, что обеспечивает постепенное развитие умения и навы-

ка  самостоятельно  пользоваться  справочной  и  дополнительной  литературой 

на уроках гуманитарного цикла. Так, например, на уроках русского языка, ли-

тературы, мировой художественной культуры ученик, ощущая потребность в 

значимой информации, формулирует вопросы, определяет источники инфор-

мации,  разбирается  в  том,  где  факты,  а  где  мнения,  отбрасывая  ненужные 

сведения.  Ученик,  оценивая  процесс  использования  информации,  достигну-

тые  результаты,  находит  пути  для  пересмотра,  улучшения  или  обновления 

своей работы, сотрудничая с другими в поиске и использовании информации, 

а затем делится результатами своей деятельности. 

Формирование  информационного  компонента  функциональной  грамот-

ности  происходит  по  следующим  этапам:  определение  первоначального 

уровня  сформированности,  работа  по  формированию  информационной  гра-

мотности учащихся с помощью различных методов и способов. 

В  идеале  каждый  человек  в  процессе  его  формирования  должен  полу-

чить  воспитание,  базовое,  общее  и  профессиональное  образование,  по  со-

держанию  и  качеству  дающее  ему  возможность  полноценно  функциониро-

вать во всех слоях пространства жизнедеятельности. В результате он должен 

стать: 

– личностью, т.е. формировать и иметь мировоззрение, ценности, идеа-

лы и принципы; 

– гражданином, т.е. иметь возможность воплощать в жизнь свои идеалы 

и ценности и участвовать в политической жизни общества; 

– социальным индивидом, т.е. выполнять функции родителей, участво-

вать в общественном производстве продуктов и услуг и управлении ими; 

– потребителем самостоятельно выбираемых и заказываемых продуктов 

и услуг в соответствии со своей долей в совокупном общественном продукте. 

При  помощи  компьютерных  технологий  на  уроках  можно  проводить 

проверку знаний учащихся. Для этого могут быть использованы компьютер-

ные  тесты,  составленные  самостоятельно  в  различных  готовых  оболочках. 

Кроме того, могут быть использованы и готовые тесты, предлагаемые на раз-

личных дисках и которые можно приобрести в магазине. Например, по при-

родоведению,  задания  на  CD  «Подготовка  к  ЕНТ».  Проверку  можно  осу-

341 

 

ществлять как индивидуально, так и по группам, загрузив программный про-

дукт по сети на персональные компьютеры учащихся. 

Использование  современных  информационных  технологий  в  учебном 

процессе позволяет повысить качество учебного процесса и усилить образо-

вательные  эффекты,  поскольку  дает  преподавателям  дополнительные  воз-

можности  для  построения  индивидуальных  образовательных  траекторий 

учащихся.  

 

Литература 

1. Громова  О.  Развитие  информационной  грамотности  учащихся  в  школьной  и  дет-

ской библиотеке // Библиотека в школе – первое сентября. – 2006. – №17. – С.42. 

2. Кларин М.В. Технологии обучения: идеал и реальность. – Рига,1999. 

3. Новенко  Д.В.  Новые  информационные  технологии  в  обучении.  Научно-методи- 

ческий журнал «География в школе». – М.: Школа-пресс. – №5. – 2004. – С.48. 

4. Таможняя  Е.А.  Компьютерные  технологии:  возможности  использования.  Научно-

методический журнал «География в школе». – М.: «Школа-пресс». – №4. – 2004. – С.46. 

 

 

БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР 

 

К.А. Сүлейменова, И. Кәкімжанқызы 

№47 жалпы орта білім беретін мектеп, Семей қаласы 

 

Бүгінде жаhандандыру жас ұрпаққа әлемдік стандартқа сәйкес білім беру 

мәселелері  республикамыздағы  ғылыми-педагогикалық  тұрғыда  әлемдік 

жинақталған  тәжірибені  және  отандық  озат  тәжірибені  саралай  отырып, 

оқыту  мен  тәрбиелеуді  заман  талабына  сай  жаңашылдықта  ұйымдастыру 

басты мәселе болып отыр 

Қазақстан  Республикасының  Білім  туралы  Заңында  «Білім  беру 

жүйесінің  басты  міндеті-ұлттық  және  жалпы  адамзаттық  құндылықтар, 

ғылым  мен  практика  жетістіктері  негізінде  жеке  адамды  қалыптастыруға 

және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, 

оқытудың  жаңа  технологияларын  енгізу,  білім  беруді  ақпараттандыру, 

халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» – деп, білім беру 

жүйесін  одан  әрі  дамыту  міндеттерін  көздейді.  Бұл  міндеттерді  шешу  үшін 

әрбір  білім  беру  мекемесіндегі  ұжымның,  әрбір  мұғалімнің  күнделікті  

ізденісі арқылы, барлық жаңалықтар мен қайта құру, өзгерістерге батыл жол 

ашарлық жаңа практикаға, жаңа қарым-қатынасқа өту қажеттігі туындайды. 

Сапалы  білім  алудың  басты  шарты-мұғалімнің  кәсіби  шеберлігі,  оқыту 

әдістері  мен  жаңа  заман  талабына  сай жаңашыл  педагогикалық  технология- 

ларды  сабақта  жүйелі  түрде  қолдана  білуі.  Дәстүрлі  емес,  жаңалықты 

технологиялар  балалардың  мектепке  деген  ынтасы  мен  қызығуларын 

арттырады,  шығармашылық  қызметтестік  пен  бәсекелестік  жағдайлар 

қалыптастырады.  

342 

 

Бүгінгі  таңда  қоғамдық  талаптарға  сай  бүкіл  әлемде  жүргізіліп  жатқан 

ізгілендіру  үрдістері  білім  беру  мекемелеріне  қойылатын  жаңа  міндеттерді 

анықтауда.  Техникалық  прогресс  пен  ғылыми  ақпарат  көлемінің  ұлғая  түсуі 

білім  беру  мазмұнын  қайта  құру  және  оқу-тәрбие  орындарының  іс-әрекет 

қағидаларын  қайта  қарау  –мұның  бәрі  педагогтің  кәсіби  біліктілігі  мен 

тұлғасына, бүкіл педагогикалық үрдістің тұлғалық бағдарлауына қойылатын 

талаптардың  сөзсіз  арта  түсуіне  ықпал  етеді.  Инновациялық  оқу  және  жаңа 

технологиялар  республика  білім  мен  тәрбие  беру  процесінде  қоғам 

сұранысымен орын алуда.  

Инновация-жаңалық  жеткізуші,  жаңаланып  жатқан  жүйеге  өзгеріс 

беретін  құрал.  Басқарудағы  жаңалықтар  қисынды  құрылымдарды  қамтиды. 

Өз  даму  айналымында  инновация  белгілі  кезеңдерден  өтеді.  Атап  айтқанда: 

идеяның  туындауы,  мақсат  белгілеу,  жаңалық  идеясын  ойластыру  және 

әрекет  бабына  келтіру,  жаңалықты  іске  асыру,  тарату  және  жайылу 

инновациялардың іске асу кезеңдері жаңалықты қабылдап игеруші ұжымның 

даму кезеңдерімен тығыз байланысты. Бүгінгі таңда барлық пәндер бойынша 

оқу үрдісінде инновациялық білім беру технологияларының мынадай түрлері 

кеңінен  қолданылатыны  анықталады:  Л.В. Заньков,  В.В. Давыдов,  Д.Б. Эль- 

кониннің  дамыта  оқыту,  модульдік  және  блоктық-модульдік  оқыту, 

П.М. Эрдиевтің  дидактикалық  бірліктерді  ірілендіру,  В.Ф. Шаталовтың  оқу 

материалдарын  тірек  және  сызба  үлгілері  арқылы  табысты  оқыту, 

В.В. Фирсовтың  міндетті  нәтижелер  негізінде  саралап  оқыту  технолгиясы, 

Ю.А. Марковтың  жеке  оқыту,  интеграциялық  ойын,  тестілік,  компьютерлік, 

проблемалық технологиялары және т. б. 

Инновациялық  білім  беру  технологияларының  көптүрлігі  педагогтің 

оларды дұрыс таңдап алуының өлшемдерін айқындауды талап етеді дегендер 

(М.М. Поташкин, Г.К. Селевко, Н.Д. Хмель және т. б.) 

 

Инновациялық білім беруде қолданылатын технологиялар түрлері 

 

   

Деңгейлік 

 

 

 

Модульдік оқыту 

   

Дамыта оқыту 

 

 

Ойын арқылы оқыту 

   

Проблемалық оқыту  

 

Деңгейлік оқыту 

   

Компьютерлік оқыту 

 

Міндетті нәтижелер негізінде  

   

 

 

 

 

 

деңгейлік саралап оқыту 

 

Инновациялық  процесс-бұл  күнделікті  тәжірибеде  өз  алдына  бөлек 

жаңалық  ретінде  танылған  нақты  да  ауқымды  бірлігі.  Бұл  педагогикалық 

процесс қатысушыларының өзара қатынасында көрініс береді.  

Инновациялық  процесс  нәтижесі-қолданысқа  енген  теориялық  та, 

практикалық  та  жаңа  идеялар.  Педагог  бұл  орайда  жаңалық  авторы, 

дайындаушысы,  зерттеушісі,  пайдаланушысы  және  насихаттаушысы  сипат- 

тарын  бірдей  алады.  Инновациялық  білім  беру  технологияларын  сұрыптап, 

таңдап  алу  және  оның  мәнін  түсінбеу  оқу  процесін  жетілдіруге  кедергілер 

жасайды.  

343 

 

Білім алушылардың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін сапалы 

білім алуына жағдай жасап, инновациялық технологияларды енгізу орта білім 

беру жүйесінің міндеттерінің бірі болып табылады.  

Мұғалімнің  басты  мақсаты-терең  де  тиянақты  білім  беру,  ал  сапасын 

арттыру  үшін  әр  мұғалім  шығармашылықпен  жұмыс  жасау  қажет.  Мұғалім 

өзі жетік білумен қатар, оны оқушыға меңгерту үшін әр сабақта ғылым мен 

техника  жаңалықтарын  дұрыс  қолдана  білуі  тиіс.  Әр  сыныпқа  ұсынылатын 

материалдар  сол  сынып  оқушыларындың  психологиялық  және  физио- 

логиялық  ерекшеліктерімен  толығымен  сәйкес  келуі  керек,  оқушылардың 

оқуға  деген  қызығушылықтарын,  өзіндік  тану  белсенділігін  арттыруға 

бағытталған  болуы  тиіс.  Компьютерді  сабақта  орынды  қолданудың  бірқатар 

артықшылықтары  бар.  Компьютерлік  технологияны  қолдану  барысында 

мұғалімнің  әр  оқушымен  жеке  жұмыс  істеуге,  әрқайсысына  әртүрлі 

тапсырмалар  беріп,  барлық  оқушы  білімін  бағалауға  мүмкіндік  болады, 

кімнің  қай  тақырыпты  меңгергенін  немесе  қай  жерде  білімінің  осал  екенін 

байқап,  соны  жүйелі  түрде  жою  үшін  көмек  көрсете  алады.  Компьютерді 

пайдалану  оқушыларды  шапшаңдылыққа,  тапқырлыққа  үйретеді.  Әр  оқушы 

өзі  еңбек  етеді.  Оқушы  мен  мұғалім  қызметінде  ақпараттық  мәдениет 

қалыптасады. Сонымен қатар, оқушының психикасы мен ойлау қабілетіне де 

игі әсер ететіні сөзсіз.  

Білім  саласындағы  жаңа  коммуникациялық  технологиялар  түсінігі 

компьютерлік  технология  және  электрондық  анықтамалық  жүйелердің 

дамуымен адамның әрдайым жаңа оқыту әдістерін іздеуімен пайда болады.  

Ақпараттық-коммуникациялық 

технологияларды 

оқу 

үрдісіне 

пайдаланудың  басты  мақсаты-оқушылардың  оқу  материалдарын  толық 

меңгеруі  үшін  оқу  материалдарының  практикалық  жағынан  тиімді 

ұсынылуына  мүмкіндік  беру.  Бұл  мақсаттарға  жету  жолында  электрондық 

оқулықтар,  тексеру  программалары,  оқыту  программалары  сияқты 

программалық  өнімдер  қызмет  етеді.  Білім  саласында  компьютер  оқушы 

үшін  оқу  құралы,  ал  мұғалім  үшін  дидактикалық  құрал  болып  табылады. 

Оның  қолданылуы,  нәтижелі  болуы  үшін  бағдарламалық  құралдар  толық 

түрде  мұғалімнің  және  оқушының  алдына  қойған  мақсатына  жетуін  және 

шығару жолдарын қамтамасыз ету керек.  

Бүгінде  біз  орта  білім  беруді  одан  әрі  ақпараттандырудың  екінші 

кезеңіне  көштік,  ол  мазмұндық  тұрғыда  болады  және  компьютерлік 

сауаттылықтан  жеке  тұлғаның  ақпараттық  мәдениеттің  іргелі  операциялық 

негіздеріне  ауысуды  білдіреді,  мұнда  әрбір  оқушы  ақпаратқа,  қазіргі 

ақпараттық  технологияларға  назар  салып  қана  қоймай,  оны  тиімді  қолдана 

білуі, интернет ғаламдық ақпарат жүйесін пайдалана алуы тиіс.  

Алайда, 

білім 

беру 

жүйесінде 

білімдік 

және 

ақпараттық 

технологияларды  іс  жүзінде  үйлестіре  қолдануда  кемшіліктер  кездеседі. 

Оның  үстіне  ақпараттық  технологиялардың  тез  жаңаруы  мәселені  қиындата 

түседі.  Жағдайды  жақсарту  үшін  білім  беру  технологиялары  ақпараттық 

қарым-қатынастық  технологияларды  кірістіру  қажет,  сонда  педагог  өзі 

344 

 

білетін,  өзі  жақсы  меңгерген,  бейімделген  техникалық  құралдарды  сабақта 

тиімді қолданады.  

Қазіргі 

технологияларды 

білім 

жүйесіне 

енгізгенде, 

оқыту 

материалдарының  педагогикалық  мазмұндылығы  әркімнің  өзіне  үйренуіне 

жағдай  жасаудың  маңызы  зор.  Оқыту  ісінің  тиімділігі  мен  сапасы  көбінесе 

өздігінен  оқып  үйрену  процесін  тиімді  ұйымдастыру  мен  пайдаланатын 

материалдардың сапасына тәуелді болады.  

Ақпараттық  технологиялар  өте  тез  дамып  келеді.  Көптеген  ғылым  өз 

саласында қолданылатын терминологиялық ақпаратқа көп көңіл бөлуі қажет. 

Білім  саласындағы  ақпараттық  технологияларды  қарастыру  кезінде  жиі 

пайдаланатын түсініктерге тоқталайық.  

Технология-өнім  шығару  процесінде  жүзеге  асырылатын  шикізат 

формасы,  материалды  немесе  жартылай  фабрикатты  өңдеу,  олардың  қалып-

күйін,  қасиеттерін  өзгерту  тәсілдерінің  жиынтығы.  Технологияның  ғылым 

ретінде  атқаратын  міндеті-практикадағы  ең  тиімді  өндірістік  процесті 

анықтау  және  оны  пайдалану  мақсатында  химиялық,  физикалық,  механика- 

лық және басқа да заңдылықтарды анықтау.  

Оқыту-белгілі бір мақсат бағытында ұйымдастырылған, жоспарлы күйде 

тұрақты  жүзеге  тапсырылатын,  педагогтер,  тәлімгерлер  т.  б  жетекшілігімен 

жүргізілетін білімді, білікті және дағдыларды меңгеру процесі.  

Оқыту технологиясы төмендегідей шараларға бөлінеді: 

1) білімнің,  ғылыми  жетістіктердің,  техниканың  белгілі  бір  аймағында 

қойылған  мақсатқа  жету  бағытында  ұйымдастырылған,  жоспарлы  түрде 

тұрақты  жүзеге  асырылатын  білімді  білікті  және  дағдыларды  меңгеру 

процесі; 

2) оқыту,  өздігінен  білім  алу  және  өзін-өзі  бақылау  процестерін  қажет 

етіп,  соларды  жүзеге  асыратын  шарттарды  қалыптастыруды  қамтамасыз 

ететін әдістер, тәсілдер, құралдар жиынтығы.  

Интерактивті  режим-командалар  мен  жауаптар  алмасу  арқылы 

атқарылатын тұтынушы мен жүйенің жұмыс істеу режимі.  

Оқытудың  интерактивті  режимі-оқушының  жүйемен  белсенді  түрде 

өзара  әрекеттесуі  арқылы  орындалатын,  әртүрлі  оқыту,  бақылау,  новигация 

(бірінен-біріне  ауысу)  құралдары  арқылы  педагог  жұмысын  атқара  алатын 

білім беру процесі субьектілерінің диалогтық жұмыс режимі.  

Оқытудың  компьютерлік  технологиялары  –  ақпаратты  бейнелеу, 

тасымалдау  және  жинақтау,  оқушының  танымдық  әрекетін  бақылау  және 

басқару  сияқты  педагогтің  кейбір  функцияларын  модельдейтін  компьютер- 

лік  техника  телекоммуникациялық  байланыс  құралдары  мен  интерактивті 

программалық  өнім  негізінде  жұмыстың  педагогикалық  шарттарын  жасау 

тәсілдері, әдістері, құралдар жиыны.  

Мультимедиалық  технологиялар-бейнелік  және  аудиоэффектілік,  әр- 

түрлі  мультипрограммалық  мүмкіндіктерді  интерактивті  программалық 

жабдықтың  басқаруы  мен  орындата  алатын  электрондық  құжаттарды 

дайындау тәсілдері.  

345 

 

Ақпараттық  технология  –қазіргі  компьютерлік  техника  негізінде 

ақпаратты  жинау,  сақтау,  өңдеу  және  оны  тасымалдау  істерін  қамтамасыз 

ететін математикалық және кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техниканың 

құралдар жиыны.  

Сонымен,  қазіргі  кездегі  жоғары  білім  беруде  қоғам  талаптарын 

қанағаттандырудың  бірнеше  жүйелерін  қарастыруда,  яғни  ғылымды  білімді 

және өндірісті интеграциялау түрі ретінде ғылыми оқу – өндірістік кешендер 

құру;  білім  беруді  ізгілендіру;  оқытушылардың  кәсіби  даярлығына  жоғары 

талап қою, жоғары оқу орнында болашақ мұғалімдерді даярлау мен олардың 

кәсіби деңгейін жоғарылату. Мұндай үдеріс әлемнің түрлі елдерде өздерінің 

ұлттық  салт-дәстүріне,  эканомикалық  жағдайына,  білім  беру  жүйесінің 

ерекшеліктеріне қарай әртүрлі деңгейде көрініс тапқан.  

«Надан  жұрттың  күні-қараң,  келешегі  тұман»,  –  деп  М.  Дулатов 

айтқандай, егеменді еліміздің тірегі – білімді ұрпақ. 

 

жүктеу/скачать 6,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: