60х84 1-8 Сарыбаев indd


Диалектологиялық лексикография


бет30/179
Дата04.10.2022
өлшемі
#41249
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   179
Диалектологиялық лексикография тілдегі жергілікті лексиканың тарихы, 
оның ауызша түрі мен лексика-семантикалық процеске әсері жайындағы мәселелер-
мен айналысады. Диалектологиялық лексикографияның міндеті – әртүрлі аймақ-
тық сипаттағы фонетикалық, морфологиялық, семантикалық жергілікті ерекше-
ліктерді көрсету. Тарихи-диалектологиялық сөздіктің міндеті – сөздің стратифика-
циялық таралым орындарын айқындау, диалектілердің бірнеше ғасыр, заман, дәуір 
бойындағы даму жағдайын көрсету, сондай-ақ ежелгі лексикалық диалектизмдерді 
қалпына келтіру мәселесін тарихи лексикографиялық тұрғыдан шешу. Диалектоло-
гиядағы лексикографиялық және лексикологиялық сипаттамалар сөздердің тарихы, 
олардың тақырыптық топтамасы бойынша құнды мағлұматтар беретін картогра-
фиялау тәсілімен (атластар, лингвогеографиялық карталар) байланысты. 
Біз тарихи бағыттағы сөздіктерді сызба түрінде былайша жүйелеп беруді жөн 
көрдік:


56
2-сурет
Диалектологиялық 
сөздік
Қазақ тілінің диалектологиялық сөздігі. – Алматы, 1969. 
Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. -Алматы, 2005. 
Салыстырмалы-ди-
алектологиялық 
сөздік
Будагов Л. Сравнительный словарь турецко-татарских на-
речий. Спб. : Типография Императорской Академии Наук. 
Т. 1, 1869. T. II, 1871. 
Досқараев Ж. Қазақ тілінің жергілікті ерекшеліктері. – 
Алматы, 1955. 
Диалектологиялық- 
этимологиялық 
сөздік
Нұрмағамбетов Ә. Жергілікті тіл ерекшеліктерінің төркіні. 
-Алматы, 1985. 
Диалект сөздер – тарихи категория. Жалпыхалықтық тілдің тарихы мен қалып-
тасуын, оларды лексико-фразеологиялық, грамматикалық жағынан тексеру мәсе-
лелерінде диалектілердің көп пайдасы бар. Диалектологиялық зерттеу ісі халық 
тіліндегі ерекшеліктерді жинаумен, анықтаумен тынбай, тіл тарихын зерттеуде де 
өз септігін тигізеді. Ғ. Қалиев, Ш. Сарыбаевтың «Қазақ диалектологиясы» деген 
еңбегінде көрсетілгендей, зерттеу нысанының саралануына және сипатына қарай 
диалектология 

жүктеу/скачать

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   179




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет