6В05102-Биотехнология мамандығының 3-курс білім алушыларына арналған
Қазіргі уақытта ГМК-нің компоненттері бар өнімдерді бақылау
жүктеу/скачать 6,72 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сынап жəне оның қосылыстарының токсикалық қауіптілігіне сипаттама беріңіз.
- Қорғасын, оның уыттылығы жəне ластану көздеріне сипаттама беріңіз.
- Шикізат жəне тағам өнімдеріндегі азот қосылыстары мөлшерін төмендетудің технологиялық əдістеріне сипаттама беріңіз.
- Шикізат пен дайын өнімнің негізгі түрлерінің биохимиялық құрамы мен микрофлорасы. Санитарлық-микробиологиялық бақылау.
- Эмульгаторлар және олардың практикалық маңыздылығын түсіндіріңіз
- Тамақ өнімдеріне қойылатын мемлекетаралық және ұлттық стандарттар.
| Қазіргі уақытта ГМК-нің компоненттері бар өнімдерді бақылау əдістерін қосатын негізгі нормативтік құжаттарға талдау жасаңыз.
-Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 21 қыркүйектегі №969 - Қаулысымен бекітілген «Генді-модификациялық (трансгенді) өсімдіктер және жануарлардан алынған тағам өнімдерінің қауіпсіздігіне қойылатып талаптар» техникалық регламенті; Генетикалық түрлендірілген объектілердің қауіпсіздігін ғылыми негізде растау жөніндегі жұмыстар жүргізу ережесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 16 сәуірдегі N:346 Қаулысы; Р МемСТ «Тағам шикізаты және өнімдері. Өсімдік текті генетикалық модификациялық көздерді (ГМК) идентификациялау әдістері»; -Р МемСТ «Биологиялық қауіпсіздік. Тағам шикізаты және өнімдері. Биологиялық микрочип қолданылған өсімдік текті генетикалық модификациялық көздерді (ГМК) идентифика-циялау әдістері»; - Әдістемелік нұсқау ӘН 4,2.1913-04 «Тағам өнімдеріндегі өсімдік текті генетикалық модификациялық көздерді (ГМК) сандық анықтау әдістері» жатады. МемСТ-тарда көрсетілген әдістер сапалық анализ жүргізуге мүмкіндік береді, яғни талданатын өнімдерде ГМК-дер компоненттерінің қатысуын немесе болмауын анықтауға мүмкіндік береді. Әдістемслік нұсқау ӘН 4,2.1913-04 әдістемелік нұсқауында сипатталған әдістер тек ГМК-дің сапалық анықтауын жүргізбей, оң нәтиже алған жағдайда зерттелетін өнімді өндіруде қолданылған нақты ГМК-ге (пайызбен) сандық анықтау жүргізуге мүмкіндік береді.Барлық көрсетілген әдістер полимеразды тізбекті реакцияның (ПТР) түрлі модификацияларын қолдана отырып рекомбинантты ДНҚ-ын идентификациялауға негізделеді. Сынап жəне оның қосылыстарының токсикалық қауіптілігіне сипаттама беріңіз. Токсикологиялық жағынан алғанда сынап көмірсу атомының метил, этил, пропил топтарына (қысқа тізбекті алкил қосылыстары)қосылғанда өте қауіпті болады. Сынапты метилдеу процесі су экожүйесінің тағам тізбегі бойынша сынап биокумуляциясында басты звено болып табылады. Егер негізгі тағам өнімдерінде сынап мөлшері өнімнің 1 килограмында 60 микрокилограмнан төмен болса, ластанбаған өзендер және су қоймаларындағы тұщы су балықтарында ол 100-200 мкг/кг, ал ластанған өзен балықтарында - 500-700 мкг/ кг құрайды. Теңіз балықтарында сынаптың орташа мөлшері - 150 мкг/кг құрайды. Балықтың құрамындағы сынап мөлшерінің табиғи деңгейі ретінде 0,1-0,2 мг/кг шамасын қабылдайды. БДСҰ рұқсат етілген шекті концентрациясы ретінде 0,5 мг/кг мәнін ұсынды. Бұл мән жоғарылатылған болуы мүмкін, соңдықтан балықты тек аптасына 1-2-рет тұтыну ұсынылады, ал жүкті әйелдер тағамды мүлдем тұтынбауы тиіс. Адам концентрациясы төмен метил сынабы (мысалы, 0,8 мг/кг) бар балықты артығымен тұтынса, оның шашында сынап жиналып, уланудың бірінші белгілері байқалады. Шаштағы сынап концентрациясы 10 мг/кг дейінгі мөлшер қауіпсіз болып саналады, құрамында сынабы жоқ су және балықты қолданған адам шашында осындай мөлшерде сынап болуы мүмкін. Адам шашында 300 мг/кг-ға жуық сынап мөлшері өмірге қауіпті болып саналады. Сынаптың органикалық қосылыстары адам ағзасынан өте баяу шығатын және ыдырайтын күшті заттар. Метилсынап ағзадан жартылай бүйрек арқылы, негізінен бауыр және өт, сонымен қатар нәжіспен шығады. Сынап қосылыстарының ағзадан (олардың биологиялық ыдырауының жарты кезеңі) шығу ұзақтылығы 70 күнге жуық уақытты құрайды. Сынаптың токсикалық қауіптілігі белоктың SH-топтарымен әрекеттес-кенде білінеді. Оларды қоршай отырып, сынаптың белоктарының биологиялық қасиеттерін өзгертіп, бірқатар гидролитикалық және тэтығу ферменттерін инактивация-лайды. Сынап жасушаға еніп, ДНҚ құрылымына кіріп кетуі мүмкін, бұл адамның тұқымқуалаушылық қабілетіне әсер етеді. Ми метил сынапқа ерекше туыстық білдіріп, басқа органдармен салыстырғанда алты есе көп сынап жинақтауға қабілеті бар. Ми жасушасындағы сынаптың 95 %-дан астамы органикалық түрде болады. Басқа тіндерде органикалық қосылыстар диметилденіп, бейорганикалық сынапқа айналады. Эмбриондарда сынап ана ағзасындағыдай жинақталады, бірақ сынап мөлшері ұрық миында жоғары болуы мүмкін. Жануарды балықпен, балық ұнымен, сонымен қатар сынап препараттарымен өңделген дәнді жем ретінде қолданғаннан кейін жануар өнімдерінде сынаптың өте жоғары мөлшері байқалуы мүмкін. Жануарларды сынапоргани-калык пестицидтермен өнделген дәнмен қоректендіргенде сынап сүтпен ұзақ бөлінуі, сонымен қатар тағамға қолданылатын жануар органдары және тіндерінде көп мөлшерде жинақталуы мүмкін.Сынап қосылыстарының бір аптадағы рұқсат етілетін тұтыну мөлшері адамда 0.3 мг-нан, метилсынап 0,2 мг-нан аспауы тиіс. Қорғасын, оның уыттылығы жəне ластану көздеріне сипаттама беріңіз. Қорғасын, оның уыттылығы және ластану көздері. Қорғасын белгілі ксенобиотиктерге жатқызылады,қазіргі заманғы токсиканттардың арасында елеулі мәнге ие.Ластану көздеріне көмір, сұйық отынмен жұмыс істейтін энергетикалық кондырғылар, ішкі жану қозғалтқыштары жатады. Қазіргі уақытта қоршаған ортаның токсиканттары рөлін барлығынан бұрын антидетонатор ретінде автомобиль бензиніне араластыратын қорғасын-ның алкилді қосылыстары атқарып отыр. Өнеркәсіптік аудандар және қалалардың қорғасынмен ластануының ұлғаюы байқалып отыр. Өнеркәсіп өндірістерінің қалдықтары, автотранспортта лайдаланылған газдар топыраққа түседі, автотрассаға жататын аумақтардағы өсімдік құрамындағы қорғасын концентрациясы он есе ұлғаюы мүмкін. Шөп қоректі жануарларды жол бойындағы немесе қала маңындағы аумақтардағы шөппен немесе пішенмен қоректендіру жануарлардың ағзасында қорғасынның жиналуына алып келеді. Қорғасынның бір бөлігі ағзадан сүтпен шығуы мүмкін (бұл жағдайда сүт тағамға тұтынуға қауіпті болады), бір бәлігі ауылшаруашылық жануарларының органы және тіндерде жинақталады. Өнімдерді өңдеу барысында тағам өнімдерінің 10-15 %-ын қаптауға қолданылатын қаңылтыр банкасы - қорғасынның түсетін негізгі көзі болып табылады. Қорғасын өнімге банка тігістеріндегі қорғасын дәнекерінен түседі. Адамның (1 жасқа дейінгі балалардан басқа) күнделікті рационында 20% қорғасын консервіленген өнімдерден, соның ішінде 13-14% дәнекерден, қалған 6-7%-өнімнің өзінен түсетіні анықталған. Соңғы уақытта дәнекерлеу және банкаларды жабудың жаңа әдістерін енгізуге байланысты консервіленген өнімдерде қорғасын мөлшері азаюда. Тағаммен, сумен және ауамен жұтылған қорғасынның 10%-ға жуығы асқазан-ішек жолдарына сініріледі. Абсорбция (сіңіру) деңгейіне түрлі факторлар әсер етеді. Мысалы, кальций мөлшерінің төмендеуі қорғасынның сіңірілуін күшейтеді. D дәрумені кальцийдің және корғасынның жұтылуын ұлғайтады. Темірдің жеткіліксіздігі қорғасынның сіңірілуіне мүмкіндік туғызады, бұл ашыққанда байқалады. Осындай әсерге көмірсу мөлшері жоғарылатылған, белогы тапшы диета алып келеді. Қан- тамыр жүйесіне, қан жасушасы және плазмаға түскен қорғасын бүкіл денеге таралады. Қанда корғасын негізінен эритроциттерге қосылады, онда оның концентрациясы плазмаға қарағанда16 есе дерлік жоғары болады. Қорғасынның адам ағзасында биологиялық ыдырауының жартылай кезеңі 5 жыл, сүйектерде -10 жылды құрайды. Қорғасын метаболизмінің кальций метаболизмімен ортақ ұқсастықтары көп. Екі металда негізінен кальций фосфатынан тұратын сүйектің кристалдық құрылымында болады. Қорғасын органның төрт жүйесі қантүзетін, жүйке, асқазан-ішек және бүйрекке улы әсер етеді. Әдетте қорғасынмен жедел улану асқазан- ішек бұзылыстарымен білінеді. Тәбет жоғалту, диспепсия және іш қатудан басқа іш қатты шаншып ауруы мүмкін. Қорғасынның әсер етуі салдарынан ересек адамдардың бас миының ауруы сирек кездеседі, бірақ балаларда жиі болады. Қорғасынмен уланғанда эритроциттер тіршілігі кезеңінің қысқаруы қан аздық ауруына алып келуі мүмкін. Қорғасынның орталық және перифериялық жүйке жүйесіне әсер етуі жақсы зерттелген. Күрделі энцефалопатиядан басқа қорғасынның жүйке жүйесіне әсер етуінің жеңіл симптомдары бар, ақыл-ой қабілетінің төмендеуі және агрессивті мінез-құлық көрсетуі байқалады. Перифериялық жүйке жүйесінің зақымдалуы қол және аяқ бұлшық еттерінің қорғасын себебінен салдануына алып келеді. Қорғасынның ағзаға тұрақты түрде, ұзақ уақыт бойы аз түсуі созылмалы ауруларды тудырады. БДСҰ баяндамасына сәйкес қорғасынның ұзаққа созылған әсерінен қандағы оның концентрациясы 70 мкг/мл-ден көп болса созылмалы қайтымсыз нефропатияны тудыруы мүмкін. AAҰ және БДСҰ сарапшылары ересек адамдар үшін қорғасынның максималды рұқсат етілетін дозасын аптасына - 3 мг, РЕТД-сын 1 кг дене массасына 0,007 мг, ауыз судағы РЕШК-ны -0,05 мг/л деп бекіткен. Шикізат жəне тағам өнімдеріндегі азот қосылыстары мөлшерін төмендетудің технологиялық əдістеріне сипаттама беріңіз. Шикізат және тағам өнімдеріндегі азот қосылыстар мөлшерін төмендетудің технологиялық әдістері. Қазіргі заманғы ғылыми жетістіктер және жылдар бойы жиналған тәжірибе өнімдер, соның ішінде ең бастысы, көкөністердегі нитраттар мөлшерін төмендетуге бағытталған ұсынымдар бере алады. Көкөністерді өнеркәсіпте өңдеу барысында олардың түрін және сортын ескеру, нитратты жинақтау қабілеті аз көкөніс сорттарына басымдылық беру қажет. Нитраттарды жинақтау қабілеті өте күшті байқалатын өсімдіктердің (мысалы, жасыл көк, кольраби, шалғам) агротех-никасын қайта қарастыру қажет. Жапырақты көкөністерді қабықша астында өсіру барысында топырақтың жұмсақтығын шек- теу қажет, себебі ол көкөністердегі нитраттар мелшерін жоғарылатуға мүмкіндік туғызады. Көлеңкелі жерлерден басқа, көкөністерді өсіретін жерлерді дұрыс таңдау қажет. Өнімдерді күннің екінші жартысында жинаған дұрыс, оптималды жағдайда сақталуын қамтамасыз ету үшін тек піскен жемістерді жинау керек. Көкөністерді өңдеу барысында жуу және бланширлеу процесі нитраттардың 20-80 %-ын ғана төмендететінін ескеру қажет. Қазіргі уақытта тағам өнімдеріндегі нитрозо қосылыстардың концентрациясын төмендету жолдарын іздестіруге бағытталған жұмыстар жүргізілуде. Шикі ысталған ет өнімдері технологиясыңда қолданылатын бастапқы дақылдар құрамына денитрифицирлейтін бактер-ияларды қолдану әдісі болашағы зор бағыт болып саналады. Тағам өнімдеріне аскорбин қышқылын қосқанда нитрозоқосы-лыстардың синтезі едәуір төмендейді. Шикізат пен дайын өнімнің негізгі түрлерінің биохимиялық құрамы мен микрофлорасы. Санитарлық-микробиологиялық бақылау. Санитарлық-микробиологиялық бақылау. Зерттеудің объектілері және микробиологиялық бақылаудың түрлері Тағам кәсіпорындарында микробиологиялық бақылаудың объектілері зиян, бөтен микрофлора инфекциялар болып табылады. Тағам кәсіпорындарындағы микробиологиялық бақылауды зиян, бөтен микрофлораның қайнар көзі немесе ошағы зерттеу объектілері болып табылады. Өндіріске микроорганизмдер қалай түсетіні жоғарыда қарастырылған. Соның бірі судың биологиялық таза болуы. Сондықтан заводтың территориясындағы су құбырындағы суды немесе артезиан суын тұрақты бақылап, оның тазалығына қатаң бақылау жүргізілуі керек. Жартылай өнім немесе дайын өнім ауамен шектескенде ғана технологиялық стадиядаға ауалық инфекция болуы мүмкін. Аппаратуралардың, жабдықтар мен коммуникацияның таза болғаны, өнімнің сапалы болуына үлкен мүмкіндік береді. Санитарлық жағдайдың кәсіпорында төмен болуы өнімнің сапасына көп әсерін тигізеді. Жабдықтардың жуылу сапасы, соңғы шайылған судың түріне қарай анықталады. Бұл кезде өндірісте тек қана патогенді емес, зиянкестер де болмауы керек. Микробиологиялық бақылаудың маңызды объектісі өндірістік-дақыл болып келеді. Бақылаудың маңызды объектілері жұмыскерлердің қолы, киімі мен аяқ киімі болып табылады. Өндіріске зиянды және патогенді микробтардың кіруінен санитария мен жеке бастың гигиенасы бұзылады. Микробиологиялық бақылау өндірістік бақылау және тиімді дезинфекция бақылауы болып бөлінеді. Бұдан басқада санитарлы бактериологиялық бақылау жүргізіледі. Өндірістік бақылауға әртүрлі технологиялық стадияларды бақылау жатады. Ол әр цехтарға бөлінеді және ол сол өндірістің әртүрлі бақылау түрлерімен бақылайды. Тағамдық кәсіпорынның микробиологиялық бақылау сызбасында, маңызды орынды сыртқы инфекцияның қайнар көзі су және ауа талдаулары болып табылады. Суды талдау. Суда патогенді микроорганизмдер болмауымен қатар ол нақты технологиялық талапқа сай болуы қажет. Судан жартылай өнімге, жабдыққа, үлкен ыдыста әртүрлі микроорганизмдер түсуі мүмкін, олар мынадай шіріткіш, споратүзгіш, қышқылтүзгіш және т.б. микроорганизмдер. Сондықтан судың биологиялық жағдайы тағамдық кәсіпорындарда технологиялық процестін жүруіне, дайын өнімнің сапасына үлкен әсерін тигізуі мүмкін. Кез келген тағамдық кәсіпорындардығы судың биологиялық құрамы екі көрсеткішпен, яғни 1 мл судағы микроорганизмнің болуы және ішек таяқшалар тобы бактерияларының болуымен бағаланады. Арнайы көрсеткішті анықтауда, Вихман мен Шлезингердің сараптама әдістері арқылы суды талдайды. 1 мл суда жалпы әртүрлі микроорганизмдер түрлерінің болуын ЕПА-да немесе (рН-7,2) сусло-агарында себу арқылы анықтайды. Вихман бойынша суды талдау Қандай су мөлшері белгілі уақытта суслоның, сыраның, т.б. өзгеруін көрсететін талдау болып табылады. Бұл талдауды жасау үшін 10 мл залалсыздандырылған сусло немесе сырасы бар 4 пробирканы алады, оған 0,28 немес 1 мл әртүрлі мөлшердегі суды құяды, сосын оларды 25°С температурада 5 тәулік ұстайды, осы уақытта суслоны бақылап, ондағы тұнба немесе ашытқы өзгерістерінің пайда болғанын анықтайды. Осыған байланысты жылдамдықтың өзгеру шкаласына қарай судың сапасын анықтайды.Шлезингер бойынша суға талдау жасау: Бұл талдауда судың микроорганизмінің суслоға әсерін анықтайды. Талдаудың мәні мөлшерін енгізіп, себінділерді өсіреді, 5 тәулік ішінде суслоның өзгеруін белгілейді. Суқосылған суслоның өзгеруіне кеткен уақытқа коэффициент қойылады. Олардың көмегімен суслоға, яғни судағы микробтардың ашуға әсер ету дәрежесін анықтайды. Судың сапасын шкала бойынша анықтайды. Ауаны талдау. Жабық жердегі ауаның бактериологиялық зерттеу әдісінің саны мен сапасы жасалынады. Өндірістерде ауаны залалсыздандыратын құрылғылар арқылы жіберіледі.Сапалық талдау әдісі ауадағы болатын микроорганизмдер жайлы түсіндірсе, ал саны белгілі ауаның көлемінде болатын бактерияларды анықтайды. Шөгу әдісі. Шөгу әдісі ауаның бактериологиялық тексерудегі қарапайым әдіс және ол ашық Петри табақшасындағы агар бетіне микробтар мен тамшылардың шөгуіне негізделген. Ол үшін залалсыздандырылған Петри табақшасына суслоны, ЕПА-ды құяды және орта қатқаннан кейін табақшаларды өндірістік цехтарға көшіреді. Жорамалданған бактериялық ластануға байланысты табақшаларды 5-15 минут сараптайды. Сұрыпталған орталарды да қолдануға болады, ондай жағдайда экспозиция уақыты 0,5-1 сағатқа ұзартылады. Ашытқы және ЕПА-ғы себінділерді термостатта 24 сағат 37°С температурада, суслодағыны - 48 сағат 28-30°С температурада өсіреді. Өскен колонияларды жай көзбен немесе лупамен қарайды. Эмульгаторлар және олардың практикалық маңыздылығын түсіндіріңіз. Эмульгаторлар, тұрақтандырғыштар – эмульсияға салыстырмалы тұрақтылық беретін заттар.Эмульсиялардың көпшілігі (өздігінен түзілетіндерінен басқасы) іс жүзінде эмульгаторлар қатысуымен алынады. Эмульгаторлардың түрлеріне: бейорганикалық электролиттер (калий тиоцианаты), коллоидтық беттік-активті заттар (олеаттар, пропил спирті, т.б.), жоғары молекулалы қосылыстар (протеиндер, каучук, шайыр, резина, крахмал, т.б.) жатады. Табиғи эмульгаторларға жер асты суындағы минералдық тұздар мен ұсақ дисперсті қоспалардың болуынан мұнайға тигізетін әсері арта түсетін нафтенді қышқылдар, асфальтендер және балқығыштығы жоғары парафиндерді жатқызады. Ал қазіргі кезде тағам өнеркәсібіндегі ең әйгілі эмульгатор бұл соядан алынатын лецитин. Сондай-ақ қазіргі кезде тағам өнеркәсібінде тағамдық эмульсия алу үшін, жануар және өсімдік текті гидроколоидтарды, яғни олар қандай агар, пектин, желатин, хитозан, ланолин сияқты заттарды қолданады. Мысалы, су мен майды бір-бірімен араластыру, су мен майдың біртекті қоспасын құру үшін,табиғи эмульгаторларды қолдану керек. Эмульгаторлар қамырды иілгіш, маргаринді жұмсақ, оңай жағылатын, сағызды созылғыш, балмұздақты үлпілдек ететін қасиетке ие. Эмульгаторлардың әсер ету механизмі су мен май сияқты сұйықтықтардың шекарасында беттік керіліс күші пайда болады, сол қоспалардың беттік керіліс күшін, белсенділігін төмендетуінде болып табылады, соның нәтижесінде олар бір-бірімен оңай араласып, тұрақты эмульсия пайда болады. Эмульгаторлар гидрофильді және липофильді болып бөлінеді. Гидрофильді эмульгаторларды майды суда еріту қажет болған кезде қолданылады. Яғни олар (гидрофильді эмульгаторлар) сулы ортада өзін жақсы көрсетеді. Ал суға майды еріту үшін липофильді эмульгаторлар қолданылады. Эмульгаторлардың әсері әр түрлі. Олар екі араласпайтын фазалардың ортақ біртекті таралып араласуын, тағам өнімінің консистенциясына, оның иілгіш қасиеттеріне, тұтқырлығына жауапты. Эмульгаторлар ұнның құрамындағы ақуыздармен байланысып, клейковинаны нығайтады. Ал бұл нан өнімдерінің көлемінің ұлғаюына, нан жұмсағының құрылымына, кеуегінің жақсаруына, нанның қатуын бәсеңдетеді. Ал маргариндегі эмульгаторлардың әсері екі фазаның беткі бетінде майдың кристаллизациясына әсер етеді, жарамдылық мерзімін анықтайды, майды қыздыру кезінде шашырап кетуінен, органолептикалық қасиеттеріне әсер етеді. Шоколад өндірісіндегі эмульгатордың әсері шоколад массаларының тұтқырлығын төмендетеді, какао майдың кристалданып калуынан қорғап олардың аққыштығын жақсартады. Құрғақ сүтке, кілегейге, сорпаларға эмульгаторларды қосу себебі, дөңгелектерінің өлшемін төмендетеді, бұл олардың суда ерігіштігін жақсартады. Эмульгаторлардың тағы да қолданылу саласы тағам өнімдеріне суда ерімейтін ароматизаторлардың, эфир майларының, экстракттардың сусындардың бірдей таралуы үшін қолданады. Эмульгаторлардың қолданылу саласы: маргарин, майонез, соус, пісіруге арналған майлар, нан және нан өнімдері, кондитерлік өнімдер, сағыз, кофе, құрғақ сүт, тез дайындалатын сорпалар, құрғақ өнімдер, ароматизаторлар. Эмульгаторларды 3 топқа бөлуге болады: 1) тағамдық эмульгаторлар 2) көбік тұрақтандырғышы (стабилизаторы пены) – көбіктің шөгіп кетуін болдырмайды 3) көбік құраушылары (пенообразователи) – газ тәрізді заттардан сұйық немесе қатты заттарды түзіп құрайды. Тәттілендіргіштерді, дәмді жақсартқыштарды алудың биотехнологиялық процестерін түсіндіріңіз. Тамақ өнімдеріне қойылатын мемлекетаралық және ұлттық стандарттар. Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігіне, сондай-ақ оны таңбалауға қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін (2) көлденең техникалық регламенті: «Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы»; «Тамақ өнімдерін таңбалау бөлігінде». Өнімнің жеке тобына қойылатын ерекше талаптарды белгілейтін (10) тік техникалық регламенті: «Астық қауіпсіздігі туралы»; «Май өнімдеріне арналған техникалық регламент»; «Жемістер мен көкөністерден алынатын шырын өнімдеріне арналған техникалық регламент»; «Мамандандырылған тамақ өнімдерінің жекелеген түрлерінің, оның ішінде диеталық емдік және диеталық профилактикалық тамақтанудың қауіпсіздігі туралы»; «Тағамдық қоспалардың, хош иістендіргіштердің және технологиялық қосалқы құралдардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар»; «Сүт және сүт өнімдерінің қауіпсіздігі туралы»»; «Ет және ет өнімдерінің қауіпсіздігі туралы»; «Алкоголь өнімінің қауіпсіздігі туралы»; «Балық және балық өнімдерінің қауіпсіздігі туралы»; «Табиғи минералды суды қоса алғанда, буып-түйілген және ауыз судың қауіпсіздігі туралы». «Құс етінің қауіпсіздігі туралы» және «Азық және азықтық қоспалардың қауіпсіздігі туралы» «Стандарттау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес стандарттау қағидаттарының бірі халықаралық және өңірлік стандарттар негізінде ұлттық стандарттарды әзірлеу болып табылады, бұл өз кезегінде саудадағы техникалық кедергілерді жоюға, отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға және экспортты жылжытуға әкеледі. Бүгінгі таңда Бірыңғай мемлекеттік нормативтік техникалық қорында аталған саланың 2 577 стандарты бар, олардың 2 112-сі – мемлекетаралық стандарт (МЕМСТ) және 465 ұлттық стандарт (ҚР СТ). Салалар бөлінісінде негізгі бағыттар бойынша стандарттармен қамтамасыз етілу мынадай: ет және ет өнімдері (232 МЕМСТ және 60 ҚР СТ), сүт және сүт өнімдері (230 МЕМСТ және 76 ҚР СТ), дәнді-бұршақты, бұршақты дақылдар және олардың өңделген өнімдері (245 МЕМСТ және 76 ҚР СТ), жемістер, көкөністер және олардың өңделген өнімдері (319 МЕМСТ және 44 ҚР СТ), балық және балық өнімдері (164 МЕМСТ және 9 ҚР СТ) және басқалары. 2019 жылға арналған Мемлекеттік стандарттау жоспарына тамақ өнеркәсібі саласында 193 стандарт әзірлеу енгізілді. жүктеу/скачать 6,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|