7 «Алысым жақын болды» 8-9-бет
«Гүлстан» – шығыстың атышулы ақындарының бірі Сағдидің XIII ғасырда
жүктеу/скачать 15,06 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бұл дастанды Алтын Орда ақыны Сейф Сарайи XIV ғасырда (1391 ж.) парсы тілінен түркі тіліне тәржімелеген. Аударманың тілі қарапайым, жеңіл, түсінікті.
- Зерттеушілердің пікіріне қарағанда, аудармашы кейде қысқартып аудар- са, кейде жанынан сөз қосып, ұзартып отырған. Кейде бір үзінділердің
- «ЛОБАНОВ» СОЗХОЗЫНА КЕЛУІМ
- «СУҒА КЕТКЕН ТАЛ ҚАРМАЙДЫ» НЕМЕСЕ ТОСЫН ШЕШІМ
- Бақытгүл ҚҰЛЖАНОВА, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің доценті, филология ғылымының кандидаты
- Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің саясаттану және әлеуметтік- философиялық пәндер ка
«Гүлстан» – шығыстың атышулы ақындарының бірі Сағдидің XIII ғасырда парсы тілінде жазған дастаны. Кітапқа ақыл-кеңес беру мақсатында шағын әңгімелер, афоризмдер, нақыл сөздер жинақталған. «Гүлстан» сол кездің өзінде-ақ Иранда, Орта Азияда, Түркияда, Египетте, Индияда сан рет көшірілген. Бұл дастанды Алтын Орда ақыны Сейф Сарайи XIV ғасырда (1391 ж.) парсы тілінен түркі тіліне тәржімелеген. Аударманың тілі қарапайым, жеңіл, түсінікті. Зерттеушілердің пікіріне қарағанда, аудармашы кейде қысқартып аудар- са, кейде жанынан сөз қосып, ұзартып отырған. Кейде бір үзінділердің мазмұнын ғана жеткізсе, іле-шала бұлжытпай, жолма-жол тәржімелеген. Түпнұсқадан қол тимей, аударылмай қалып қойған жерлер де бар. Осындай ерекшеліктеріне байланысты «Гулстан бит-турки» (Гүлстанның түркішесі) бір жағынан еркін аударма сияқты көрінсе, екінші жағынан алтынордалық ақынның қолтума шығармасы сияқты әсер қалдырады. Төменде Сейф Сарайидің бір хикаятын көне түркі тілінен қазақ тіліне (түсіндірмесімен) аударып, жариялап отырмыз. Оқырмандар жылы қабылдаса, одан әрі аудару ойымызда бар. білдіріп, бас тарттым. « скен нен соң түспеді уысыма» деп Абай жазғандай, бұл құрғыр кейін мені қаламады, мен сінбеді. Содан екі рет тәуір қызметтен қағылдым. С йтіп, коммунистік партияның жарғысын оқымадым, билетін т с қалтама салмадым. Сондықтан жастық албырттықпен, аңғырттықпен ащы с з айтсам да адал іс атқаратынмын.
Б ірде мен партиялық буырқанған толқынды пішту к ріп, К кшетауда і с с а п а р д а ж ү р г е н д е « Л о б а н о в » созхозына тартып кеттім. Бұл жолы қазақ теледидарының тапсырмасымен егін орағына келген едім. Облыс мамандарының қай-қайсысы да «Лобанов» совхозының мақтаулы екенін айтты. Бірақ:
– Бізді тыңдасаңыз ол совхозға бармаңыз, – дейді бәрі де зара келісіп алғандай. – Неге? – деймін мен таңғалып. Айтпайды. Сонда да шым-шым, суыртпақ- тап отырып, құпия сырдың шет-жағасын біліп алдым. Ұзақ жырдың түйіні директордың әйелі қожайынның шопырымен ойнап қойғанға ұқсайды. Отбасында дау-дамай басталады. Ерінің к зіне ш п салған. йел ер жетіп қалған ұлымен бірігіп, қарсы шабуылға шығып, ди- ректорды барлық қырынан жамандап, жоғары жаққа арыз атқылайды. С йтіп, айқыш-ұйқыш, шым-шытырық түйін түйіледі. Директордың коммунистік ісі облыстық партия комитетіне жетеді. Содан хабардар болып отырған журна- листер бұл шаруашылыққа аяқ баспай қояды. – Отбасылық әңгімеде менің не шаруам бар? Совхоз озат болса, к рсеткіші мақтарлық дәрежеде болса, мен соны ғана жазуым ке- рек, – десем де, облыстық мекемедегілердің ешқайсысы да менің ол жаққа барып-қайтуымды құп к рмеді. Содан Алматыдан бірге келген Александр Костерин деген оператор екеуміз «К кшетау» қонақүйінен «Лобановқа» ертелетіп тарттық та кеттік.
Бұл совхоз тек егін орағынан ғана емес, шаруашылықтың жеті саласынан да облыс бойынша озат екен. Ақпандатқан бораны- мен, үскірік аязымен ерекшеленетін бұл ңірде қыстың күні к к ніс сіретін жылыжай дегеніңіз те сирек. Ол бұл совхозда бар және к лемі де едәуір. німнің мол болатындығы соншалық, тіпті облыс орталығына жеткізіп отырады. Қымыз бен сүт німдері де мол. Соның бәрін мұндағылар директордың іскерлігінен деп біледі. збекстанда туып, ер жеткен орыс жігіті жастайынан сол жақта жерді еміп сіпті. Тың игеруге келгенде әуелі тіркеуші (прицеп- щик) болып, содан бірте-бірте жоғарылап, директорлыққа к теріледі. С о л к ү н і ш а р у а ш ы л ы қ т ы а р а л а т қ а н с о в х о з д ы ң п а р т к о м х а т ш ы с ы Т ұ я қ т ы ң (фамилиясы койын дәптердеп іздестірсем, тауып қалуым мүмкін. Бірақ есімде қалмапты) әңгімесі арқылы осы мәліметтерден хабардар болдым. «Егіннің шығымдылығы да жоғары. М а ш и н а , т р а к т о р , к о м б а й н , б а с қ а д а ауылшаруашылық құрал-саймандары – бәрі- бәрі маусымдық жұмысқа сақадай-сай әзір тұрады. зге шаруашылықтардың техникасы бұзылып, жұрт әуре-сарсаңға түсіп жатқанда лобановтықтарда ол тоқтаусыз жүреді. Сондай табыс сырының ешқайсысы республика, облыс түгілі, аудандық газеттерде де насихатталмады» дегенді естігенде «Озат тәжірибе – к пке ортақ» деп біздің журналистердің, ұрандап, атой салатындығымыз бекершілік екен ғой деп ой түйдім. «Қаншама ышқынып, маңдай теріңді т гіп, еңбегіңнің жемісін еселеп жатсаң да, соның бәрі жоғары жақтағы бір коммунист ағаның бір ауыз с зіне тұрмай, рәсуа болады да шығады». Заман-ай десеңші. Күнұзын шаруашылықты аралап, алты сюжет түсіріп, енді таңертең келген бойда жоспарлаған жетінші сюжетті түсіру үшін сауынға қарай бет түзедік. Онда 24 сауыншы бар екен. рбіріне 10-15 сиырдан беріліпті. Соны олар бірер сағатта сауып бітіреді. Сауыншылар совхоз орталығынан қорапты жүк машинасы- мен келіп, сонымен қайтады екен. Олардың арасында облыс рекордшысы атанған бір орыс әйелін арнайы түсірдік. 24-тің тек біреуі ғана қазақ болып шықты. Сұлтанғали оны кино лен- тасына түсірмей, ол туралы молырақ мағлұмат алмай кете ала ма, сірә! Оны Тұяқ жол бойы әңгімеледі. лекеңе (Александр Костеринге) тапсырма беріп, жеке-дара түсірттірдім. Енді іс бітіп, бастаушы-костаушыларымызбен бірігіп, топтасып, шоғырланып тұрғанда әлгі қазақ әйелі соңғы сауынын аяқтай сала бізге қарай бұрылды да, қасымызға жақындай бере жылады. – Бір шаңырақта 13 адамбыз. 10 баланың анасымын. Қолымда енем бар. Аудан түгілі, об- лыс бойынша алғашқы тракторшы қыздардың бірі. Соғыс кезінде механизатор болған. Ленин орденді. Күйеуім соғыс мүгедегі. Осы 13 адам- нан құралған отбасымыз тар үйде қамалып отырмыз. Жыл басында совхоз директоры «Жаңадан салынатын үйдің бірін береміз» деп еді. Енді сол үйлерді жас мамандарға береміз деп шешіпті. Үйлердің құрылысы біткен. Егін орағы аяқталған соң, 7-ноябрь мерекесі қарсаңында қоныстану басталады деп жатыр. Үй ж ніндегі мұқтажымды мына партком Тұяқ та біледі, – деп егіліп тұрып ойын жеткізді ардақты ана. Мен: «Сауыншы әйелдің жылап тұрғанын таспаға түсіріп ал!» деп, әлгі к рініс бастала бергенде оператор лекеңе тапсырма берген едім. Ол з шаруасын тындырды. Таспаға түсіру барысында микрофонды сауыншының аузына тақадым. – С зіңіз репортерге түсті. Мына парт комы- ңыз естіді. Енді тінішінізді журналист ретінде директорға қазір-ақ жеткізем, – дедім жарым- жан к ңілге ем болсыншы дегендей. Сауыншы келіншектерге табыс тілеп, жылы қоштасып, совхоз орталығына қарай жол тарттық. Жол бойы ойланып келем. «Мақтаулы» директорға әлгі сауыншы әйелдің тінішін қалай жеткізудің ж н-жосығын тізбектей баста- дым. Ойыма түсті. Кеше ғана «Правда» газетінде к п балалы әйелдерге партиялық қамқорлық жайында к лемді мақала жарияланған-ды. Соны қонақүйінде қалдырып қоймай, зіммен ала жүргенім қандай жақсы болды десеңізші. Портфелімдегі к п қағаздардың арасынан соны алдым да, шетіне б лек қойдым. Оқып отырғанда әдетім бойынша қайсыбір тұсын қаламмен сызып, айшықтағанмын. Директор з кабинетінде жоспарлау (пла- нерка) ткізіп жатқан кезде келіппіз. Мен күнұзын атқарған ісімізді баяндап, 7 сюжет түсіргенімізді мәлемдедім де, «Правда» газетін айқара ашып: – Кешегі «Правда» газетін оқыған боларсыз? – дедім тек директордың ғана емес, згелердің де назарын аударып. – Мұнда еліміз бойын- ша к п балалы әйелдерге қандай партиялық қамқорлық жасалып жатқандығы жайында жазылған к лемді материал бар. Міне, мына бір жерін оқып берейін, – деп, асты сызылған бірер с йлемді қазақша дыбыстық мақаммен болса да оқып шықтым да сауыншы әйелдің тінішін жеткіздім. Кабинеттегілер үнсіз тыңдады. Ди- ректор: – Иә, иә. Жыл басында уәде бергенім рас. Енді жас мамандардың біреуі бір жылға кідіре тұрар. Жаңа үйді Сіз айтқан сауыншыға береміз, – деді. Сол-ақ екен, мен жаңа күш бел алғандай болып әрі директордың соңғы кезде с зге ілігіп, беті қайтқанын пайдаланып: – Осы с зіңізді журналистік бақылауға аламын. Мына партком Тұяқпен хабарласып, істің қалай шешілгенін сұрап тұрамын, – дедім шен-шекпеніме сый- майтын с з айтып, күпініп. Директор мұныма қарсылық жасамады, келісті. Сол күні қас қарая Тұяқ бізді село- н ы ң ш е т і н д е г і ж ы л қ ы ш ы қ а р т т ы ң үйі не алып келді. Қариямен ұзақ әңгіме- л е с т і к . О л з і н і ң ж ұ м ы с ж а й ы н а й т а оты рып бір сәтте директорға қатысты сыр шерт- ті. Жақсы адам. Жұрттың тілін таба біледі. рк кіректігі жоқ. ттең, тек с зді болып жүргені жанды қинайды. К рмейсіз бе, со- нау Алматыдан келген сіздерді не асхана- да, не з үйінде қабылдай алмай, біздің үйде болуларыңызды қалапты. Қазір оның әр қадамын әйелі мысықша аңдиды. Оның ойы директордың партиялық мәселесін қаратып, қызметінен түсіртіп, зі ашынасына қосылып, Арменияға тайып тұрғысы келетін к рінеді. Жиналыс болып, дауысқа салар болса, оның бұл теріс ойы іске аса қоймас. Біраздан кейін директордың зі кел- д і . Д а с т а р қ а н ү с т і н д е б і р ж ы л б о й ы жур на лис тер дің ат ізін салмағанын айтып; – Біз сіздерді тіпті сағынып қалдық, – деді әзілдеп. – Шынында да, күтпеген жерде қалай келіп қалдыңыздыр? Мен с зімнен ши шығып кетпесін деген оймен: – Совхозыңыздың озат екенін облиспол- ком дағы лардан естідім. Бәрі де сіз туралы жылы лебіз білдірді. Соны іссапарға жібер- ген Алматыдағы басшыларыма айтып едім, ондағылар «Лобанов» шаруашылығынан молы- рақ киносюжет жібер деп тапсырма берді. Енді бірер күнде бүгін біз түсірген киносюжеттер республикалық телеарнадан беріле бастайтын болады, – дедім. Д иректор дастарқан басында к ңілді отырды. Шаруашылық жайында нақты мысалдар келтіріп, оның болашағынан да хабардар етті. Алматыға келген соң араға ай салып, Тұяққа телефон шалдым. лгі сауыншы әйелдің бірнеше б лмелік, ақ кірпіштен қаланған жаңа үйді тұтас алғанын қуана айтты ол. Директордың жағдайын сұрадым. «Қызметінде қалады. Партиялық с гіс жарияланады» деген әңгіме бар жоғары жақта. «Іс осылай аяқталса, бұған зі де риза, совхоз тұрғындары да риза» деді партком хатшысы. Тұяқтың лебізі менің к ңілімді де едәуір жадыратып тастады.
зге жерлерден к рі Жезқазған мен К кшетау облысында к бірек іссапарда болдым. Кезінде қағазға түспеген, жариялауға ұлықсат болмаған тағы бір хиқаяны айтайын. Қазақ радиосының ауылшаруашылық редакциясында істеп жүрген кезім. Кезекті бір материалды ұшақ арқылы жіберген соң редакциядағы аға редактор Абай ағаға телефон соқтым.
Б ұ л з і с а б ы р л ы , ү н е м і е з у т а р т ы п , күлімсіреп жүретін, темекіні будақтатып тар- татын, түс кезі мен жұмыстан кейінгі уақытта шахмат ойнауға те құмар, түске дейін те німді жұмыс істеп, түстен кейін болдырып, шаршаңқырап қалатын кісі еді. Қаламындағы сия үнемі жасыл түсті болатын. Ондай түс біздің ешқайсымызда жоқ. Абай аға біздің мәшеңкеден шыққан материалымызды әлгі жасыл түсті сиясымен түзетіп, нақ түскі үзілістің алдында қолымызға беретін. Біз енді оны Жаңбыршина апай басқаратын машбюроға алып барып, қайта бастыруға тиіспіз. Онда Сіздің жазғаныңыздың сау-тамтығы қалмай к к ала түске боялғанын к рген әйелдер: «Баспаймыз!» дейді, бәрі бейне, алдын ала келісіп қойғандай. Материалың күнтізбелік жоспарда тұрады. Ол газеттегі бағдарламаға шығады. Материал эфирден уақытында кетпе- се, сен қызметпен қош айтысасың. Ішкі ереже- тәртіп солай. лгі мәшеңкіші әйелдер кейде мүсіркеген болып, «Жата тұрсын» деп, папкіге салып қояды. С о л А б а й а ғ а н ы ң т ү с к е д е й і н б а р ықыласын сала еңбек етіп, содан әбден шар- шап қалатынын, ал түстен кейін алып барған материалыңды қолына алып тұрып: « й, бала, мына дүниең қалай жазылды? Жақсы ма? Оқымай-ақ жібере берейін бе? лде...» дейтін дағдысы барын к ріп, біліп жүретін біз оған мақалаларымызды түстен кейін беруге тыры- сатынбыз. С йтіп тұрып: «Абай аға, түстен кейін қалыңыз қалай?» дейтінбіз қалжыңдап. Сол жылдары Абай ағаның қарауында істеген, қазір жетпіс жасты желкелеп келе жатқан біздер – Қойшығара, Мұқан, Шаншархан, Т лепберген осы с зді әлі күнге дейін айтып, зімізге сүйікті ұстаз болған ағамызды еске түсіреміз. Сол Абай аға амандық-саулық сұрасып болған соң: – й, бала, қазақша таза с йлейтін бір агрономның с зін жібергейсің, – деді тың тап- сырма беріп. Еңбекшілдер ауданындағы Асқар деген жігіттің есімін атады К кшетау радиосында қызмет атқаратын нуар Ысқақов. С о л ж ы л ы е г і с п е н е г і н н а у қ а н ы н а іссапарға шыққандарға телерадио мекемесі жол шығыны деп 500 сомнан ақша б лді. Ол бара- тын қаладағы автокәсіпорынның есеп-шотына аударылады. Сол бойынша жеңіл к лік алып, қай жерге болса да кете бересің. Бұл – шамамен қазіргі 535 долларға тең. Ол кезде таксиге әр километр үшін 20 тиын т лейсің. Айтып-айт- пай не керек, қайда барамын десең де к лік жағынан еш қиналмайсың. Сол себепті 120 километрлік Еңбекшілдер ауданына таксилетіп кеттім. Райисполком кабинетінің есігін аш- т ы м . Е ң г е з е р д е й , қ а қ п а қ ж а у ы р ы н т р аға т рде отыр. Ол телефон шалып, Асқарды із дес тірді де: – Совхоздарды аралап кетіпті. Кештетіп келетін к рінеді. Бүгін қонақүйге жайғасып, ертең кездесерсіз, – деді менің шаруамды тиянақтап. Сол-ақ екен: – Крайком келіп қалды! – деп асығыс-үсігіс есікке беттеді. Мен соңына ердім. О л кезде Тың лкесінің басшы- қосшы қызметкерлері сенің «Ал- матыдан – астанадан келдім» дегеніңе «Соншалық сіз кім едіңіз?» дегендей, пысқырып та қарамайтын. Сол с з есіме түсіп, «Крайком келді» дегенге пәлендей желпіне қоймадым. Оның үстіне, әдетте, бірінші бас- шы жолға шықса, тетелес қосшы-інілері бірге жүруші еді. Ал мына крайком машинасынан жалғыз түсті. Соломенцев қарсы алушылармен бірігіп райкомның кабинетіне кірді. Ол ауданның бірінші хатшысын з орнына мегзеп, зі т ргі үстелге кесе-к лденең қойылған үстелдің жанына отырды. Оның алдыңғы жағындағы қабырғалық орындықтардың біріне мен тізе бүктім. Ал райисполком т рағасы болса, Соломенцевтің арт жағында қалып қойды. Крайком райкоммен жай, баяу дауыспен с йлесіп отыр. Крайком хатшысының үнінен – әміршілдік, ктемдік, ал райком хатшы- сынан жел кпе, жалтақтық, жаутаңк здік, жағымпаздық сыры байқалмайды. Екеуі де «Авангард» деген с зді жиі айтады. Оған мән бе- руге менде мұрша болмады. Соломенцевтің арт жағында отырған рай исполкомнан қапелімде пәлеге қалдым. Ол қолын ербеңдетіп, есік жақты иегімен мегзеп, «Кет! Кет!» дегендей ым қағады. Мен «Жоқ! Жоқ!» деп келіспедім. Oл әлгі әрекетін қоймады. бден қиналдым. «Суға кеткен тал қармайды» дегендей, ақыры амалсыз репортерімді ашып, микрофонды алып, қазақ тілінде с йлеп берейін. – Тыңдаңыздар! Тыңдаңыздар! Қазақ радио сының микрофоны К кшетау облысы Еңбекшілдер аудандық партия комитеті хат- шысының кабинетіне орналасқан. Мұнда, әлгінде ғана Тың лкесі партия комитетінің бірінші хатшысы Соломенцев жолдас келді. Соломенцев жолдастың арқа тұсында отырған райисполкомның т рағасы менің кабинеттен шығып кетуімді талап етіп, қолын ербеңдетіп, маза берер емес... – Сіз кім болдыңыз? – деді Соломенцев жай ғана с зімді б ліп. Мен Қазақ радиосының тапсырмасымен келгендігімді айтып, зімді таныстырдым. Ол болса зінің осы ауданға келгені жайында мені хабар жүргізіп жатыр екен деп ойласа керек: Қ олыңыз бос болса, бізбен бірге «Авангард» совхозына жүріңіз. Онда қой қоздап жатыр. кі нішке қарай, т лдің лімі к п к рінеді, – деді. – Рахмет. Осы жердегі шаруам біткен соң облыс орталығына тез жетуім керек. Кешіріңіз, сізге бір тініш айтқым келіп тұр. Ана рай- исполкомды тәртіпке шақырыңызшы. Ол Сіз келгеннен бері тасаңызда отырып алып, қолын ербеңдетіп, мені осы кабинеттен шығып кет деп жатыр... – Жо-жоқ. Сіз отырып, әңгіме тыңдаңыз. Журналистердің біз айтып отырған шаруа- шылық мәселелерінен хабардар болғаны жақсы, – деді крайком осы с здерімнің зі-ақ қандасыңның аузын жабуға жетіп қалар деген- дей сыңай танытып. Міне, үлкен басшы алдында құйыршық- танып, құлдық мінез танытқандар дың сыйқы әне. Оған не дерсің...
қаншама жабайы әдеттерін тастағанын айтып мақтаныпты. «Олай болса, неріңді к рсете ғой» дейді. Айтқанындай, мысық үлкен әдеп к рсетіп, қолына шам ұстап, қараңғыны жарық етіп, к пшілікті таңырқатыпты. « дептен әдет күшті» деген ғалым қойнына бір тышқан тығып апарған екен. Мысықтың алдына қоя береді. Мысық шамды лақтырып жіберіп, тышқанды қуып ала ж неледі. С йтіп, « деттен әдеп күшті» деген ғалым күлкіге айналады. Расында, ыстық ықыласымен тәрбие берген уәзірді, оның екі баласын лтіріп, бар дүние-мүлкін арқалап кеткен қарақшының баласын жексұрындыққа жетелеген қандай күш еді? дет. кесінен дарыған бұзық қан. Яғни хикаяттан «тектіден текті, тексізден тексіз туады» деген қорытынды жасалады. Бұл идео- логия қазір де бір жағынан дұрыс. Екінші жағынан «Осы заманда дәл осы оқиға қайталанса, қалай болар еді?» деген ой қылаңдайды. Біздің кезіміздегі қоғамдық сана орта ғасырлардағы қоғамдық сана- дан к ш ілгері кеткен. р адам зін- зі тәрбиелей алса, алынбайтын қамал жоқ. Сырттан жасалатын тәрбие бар болғаны қосалқы күш. Бар гәп жеткіншектің зінде. Халқымыз «Жаманнан туған жақсы бар, Адам айтса нанғысыз. Жақсыдан туған жаман бар, Күндердің күні болғанда Бір аяқ асқа алғысыз» деп неге айтқан? Шындығында, бұл нақыл зін- зі тәрбиелей алатындар мен бетімен кеткендердің айырмашылығын нақты жеткізіп тұр. Абай атамыз да: «Мінезді түзеуге болмайды» деген адамның тілін кесер едім» деп тектен-текке айтпаған. Орта ғасырлық ұланға зін- зі тәрбиелеу и д е я с ы , б і з д і ң ш е , з д ә р е ж е с і н д е жеткізілмеген сияқты. « деттен әдеп күшті» деген ғалымның ұстанымы жан- жануарларға, мақұлқатқа жүрмегенімен, адамзатқа теңдесі жоқ пайда әкеледі.
білмеген уәзірді сынға алады. Соны- мен қатар з оқырмандарына орын- сыз жасалған ізгіліктің зая кететіндігін нақты мысал арқылы түсіндіреді. Осы хикаят ты оқып отырғанда мына бір аңыз еріксіз еске түседі. Ілгеріде екі ғалым бірі – « деттен әдеп күшті», екіншісі – керісінше, « дептен әдет күшті» деп айтысып қалады. Бірін-бірі жеңе ал- мапты. Ақырында тәжірибе жасауға келісіпті. « деттен әдеп күшті» деген ғалым бір мысықты әдептілікке үйретіпті. Ең соңында ол мысық қолына шам ұстап, к пшілікке қараңғыда қызмет к р с е т е а л а т ы н д ә р е ж е г е ж е т е д і . Күндердің күнінде әлгі ғалым « дептен әдет күшті» деген ғалымға мысықтың БІЛІМ КӨКЖИЕГІ
Кафедра меңгерушісі, тәжірибелі ұйымдастырушы, жоғары білікті ғалым, ұлағатты ұстаз және педагог ҚР Ұлттық Ғылым Академиясының корреспондент-мүшесі, философия ғылымының докторы, профессор Раушанбек бсаттаров басшылық ететін ұжым оқу-тәрбие, ғылыми шығармашылық әлеуеті жағынан университеттегі кафедралардың алдыңғы қатарынан к рініп келеді. Кафедрада ғылым докторлары, профессорлар еңбек етеді. Тек соңғы 5 жылда кафедра оқытушылары 14 монография, 10 оқулық пен оқу құралдары, 700 ғылыми және ғылыми-публистикалық мақалалар жариялады. Оның 150-і шетелдерде жарық к рді. Жыл сайын шет мем- лекеттер университеттерінің білікті ғалымдары тәжірибе алмасып, дәріс ткізеді. Саясаттану және әлеуметтік- философиялық пәндер кафедрасын- да әлемдік ғылымда зіндік орны бар жетекші ғалымдар сабақ береді және олардың қалыптасқан ғылыми мектептері жас ғалымдар үшін зіндік жеке зертханалары болып табылады. Болашақ жас ғалымдар жыл сайын алыс және шет елдерде ғылыми тағылымдамадан теді. Докторанттар мен магистрант- тардың ғылыми мақалалары басқа басылымдармен қатар универ- ситеттің зінің «Хабаршы» жур- налында («Социологиялық және саяси ғылымдар» сериясы) жария- ланып тұрады. «Хабаршы» Білім және ғылым министрлігінің Ғылым комитетінің жарлығы бойынша 23.00.00 және 22.00.00 мамандықтары бойынша диссертациялық жұмыстар нәтижелерін жариялайтын арнайы тізімге енген салиқалы басылым. Мамандықтар бойынша ма- гистратурада мемлекеттік тапсы- рыс бойынша да, гранттан тыс түскендерде (жылдық оқу ақысы – 450 000 тенге) бірдей сапалы білім алуда. Озат оқығандар екінші се- местрде қосымша гранттарға ие болуда. Кафедра Алматы қаласының оңтайлы, инфрақұрылымы дамыған ауданында, Жамбыл к шесінің 25-үйінде (т.2917643), Ш.Уәлиханов к шесімен қиылысқан жерінде орналасқан.
жүктеу/скачать 15,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|