7 Тақырып Сан есім. Есімдік Мақсаты


Есімдіктің толықтауыш кызметінде жұмсалуы



бет7/7
Дата06.02.2023
өлшемі103,5 Kb.
#65379
1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
7. Сан есім, есімдік (1)

Есімдіктің толықтауыш кызметінде жұмсалуы. Есімдіктердің бәрі сөйлемде толықтауыш мүше қызметін атқара береді. Есімдіктер қимыл-әрекеттің тура және жанама объектісін білдіріп, тура және жанама толықтауыш болады. Мысалы, Өзін сыйлай білмеу - бақытсыздық, өзіне шексіз риза болу - ақымақтық (Г.Мопоссан). Соның қайсысын хикмет көресің (Абай).
Есімдікгің анықтауыш қызметінде жұмсалуы. Анықтауыш болатын есімдіктерге сілтеу, сұрау, жіктеу, жалпылау есімдіктері жатады. Мәселен, Мына қыз мені сүріндірді, енді айтпасыңа болмас-деді (Ә.Сәрсенбаев). Сіңілім, мына қағазды ал да, біздің үйге бар (Ә.Әбішов).
Есімдіктің пысықтауыш қызметінде жумсалуы. Пысықтауыш қызметін осы, сол деген сілтеу есімдіктері, қашан? қалай? неліктен? сұрау есімдіктері атқара алады. Мысалы, Сендермен қашаннан аға-інілі болғанмын (Жамбыл). Бұл жақта жерден астық алу алтын алудан қиын (Ғ.Мұстафин).
Ұсынылатын әдебиеттер


Негізгі әдебиеттер:

  1. Байтұрсынов А. Тіл та5ылымы.-Алматы,1992.

  2. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер.(3-ші басылымы). –Алматы, 2010.

  3. Аханов К. Грамматика теориясының негіздері. А. ,1972.

  4. Исаев С. Қазіргі қазақ тіліндегі сөздердің грамматикалық сипаты.А.,1998.

  5. Исаев С.Қазіргі қазақ тіліндегінегізгі грамматикалық ұғымдар.А.,1992.

  6. Исаев С. М. Қазіргі қазақ тілі (морфология) курсы бойынша теориялық және практикалық сабақтардың мазмұны. А., 1991, 2003.

  7. Қазақ грамматикасы. Астана, 2002.

  8. Қазақ тілінің грамматикасы,1том, морфология. 1967.

  9. Оралбай Н. Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы. Алматы,2007.

  10. Оралбай Н. Қазақ тіл білімінің мәселелері. Павлодар,2011.

  11. Оразбаева Ф.Ш., Сағидолла Г.,Қасым Б. т.б. Қазіргі қазақ тілі. Алматы,2005

  12. Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. А.,1991.

Қосымша әдебиеттер:



  1. Қалыбаева А., Оралбаева Н. Қазіргі қазақ тіліндегі морфемалар жүйесі. -А. 1980.

  2. Омарова А.Қазіргі қазақ тіліндегі нөлдік морфема. А.,2004.

  3. Оразахынова Н.А.,Исаева Ж.Т., Сүлеева Г.С. Қазақ тілі (сөзжасам, морфология).А.,2004.

  4. Төлеуов Ә. Сөз таптары. А., 1982.

  5. Тіл және руханият:өзекті мәселелер. Астана, 2010.

  6. Хасанова С. ,Әбдіғалиева Т., Қасабекова Қ.,Шалабаев Б. Кестелі грамматика.А., 1996.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет