23 -жаттығу Сөйлемдерден етістіктерді тауып, шақтарын анықтаңыз.
Мен ылғи ерте тұрамын. Әсет кітап оқиды. Жұмыскерлер келе жатыр. Олар
сөйлесіп тұр. Жақсымен жолдас болсаң жетерсің мұратқа. Жаманмен дос
болсаң қаларсың ұятқа. Жас-қартаймақ, жоқ-тумақ, туған-өлмек. Батыр жігіт
қол бастар.
24-жаттығу Мақал-мәтелдердің жалғасын табыңыз, аударыңыз.
1.Еңбек етсең- ........ .
2.Күшіңе сенбе, .................... .
3. Еңбектің наны тәтті, ................. .
4. Еңбек етсең ерінбей,................... .
5. Орақшының жаманы, ..................... .
6. Етікшіні балға мен біз асырайды, егіншіні ................... .
7.Бір кісі қазған құдықтан, ....................................... .
25 -жаттығу Сөздерді жіктеңіз.
Жіктеу ес-рі
|
Жіктік жалғаулары жекеше және көпше түрде
|
Мен
|
Оқушы+...
|
Суретші+...
|
Мұғалім+...
|
Студент+..
|
Дәрігер +...
|
Аспаз+...
|
Сен
|
|
|
|
|
|
|
Сіз
|
|
|
|
|
|
|
Ол
|
|
|
|
|
|
|
Біз
Сендер
|
|
|
|
|
|
|
Сіздер
|
|
|
|
|
|
|
Олар
|
|
|
|
|
|
|
26-жаттығу Етістіктерді болжалды келер шақ формасында жазыңыз.
Жіктеу есімдіктері
|
Бару
|
Келу
|
Сөйлеу
|
Қарау
|
Мен
|
Барармын
|
|
|
Қарармын
|
Сен
|
|
|
|
|
Сіз
|
|
|
|
|
Ол
|
|
|
Сөйлер
|
|
Біз
|
|
|
|
|
Сендер
|
|
|
|
|
Сіздер
|
|
|
|
|
Олар
|
|
Келер
|
|
|
27 –жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыңыз
... 100 жыл бар,...12 ай бар, ...4 апта бар, ...7 күн бар, ...24 сағат бар, ...60
минут бар, ...60 секунд.
28-жаттығу Әр жыл мезгіліне қатысты айтылатын сөз тіркестерінің қатарын
жалғастырыңыз.
1. Аязды күн, .........................................................................
2. Жылы жел, ..........................................................................
3. Ыстық күн, .......................................................................
4. Жапырақтар түседі, .............................................
29-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Қыс айлары ... ?
2. Қыста күн ... болады?
3. Қыста ... жауады?
4. Көктемде ... ұшып келеді?
5. Күзде ... піседі?
6. Күзде жапырақтар ... болады?
7. Күзде базарда, дүкенде ... көп болады?
8. Балалар ... шомылады?
9. Жазда ... гүлдер өседі?
30 -жаттығу Сұраулы сөйлемге айналдырыңыз. Үлгі. Күн ыстық – күн ыстық па?
Күн ыстық, жылы көктем, күз салқын, аспан ашық, қаңтар аяз, күн суық,
биыл жылы, түрлі көбелек, қазір жаз.
31-жаттығу Әр сөзбен сөйлем құраңыз. Үлгі: Былтыр қыс суық болды.
суық салқын
жылы Қыс ыстық
желді Көктем болды
келесі Жаз жаңа
ашық Күз биыл
бүгін Күн кеше
түн Жыл былтыр
Ай
3 2-жаттығу Даталардың екінші нұсқасын жазыңыз.
1.Бесінші тамыз Тамыздың бесі
2. Жиырмасыншы қаңтар
3. Он тоғызыншы мамыр
4. Төртінші ақпан
5. Отызыншы шілде
6. Екінші желтоқсан
7. Он екінші сәуір
3-жаттығу._Күрделі_сан_есімдерді_оқыңыз._1956,_1234,_982,_3597,_799,_4702,_642,_1008,_9531,_7894.__34_-жаттығу_Көп_нүктенің_орнына_берілген_сөздерді_қойыңыз'>33-жаттығу. Күрделі сан есімдерді оқыңыз.
1956, 1234, 982, 3597, 799, 4702, 642, 1008, 9531, 7894.
34 -жаттығу Көп нүктенің орнына берілген сөздерді қойыңыз:
тағамдар, тәбетіңді,ет, турайды, қонақтар,дастарханға.
Кешке біздің үйге ... келеді. Анамның дайындаған тамақтары ... ашады.
Сыйлы қонақтарға әрине ... асылады. Піскен соң етті ... қояды
35-жаттығу Жақшаның ішіндегі сөздердің дұрыс нұсқасын жазыңыз
Мен асханадан (алманың, қуырдақтың, алманың) шырынын іштім. Бұл
асхананының (тағамдарының, асыдың, судың) дәмі ерекше жақсы. (кофе,
шайдың, сорпаның) түсі қызыл. Ана отырған (Әсетнің, Әсеттердің, Әсеттің)
жолдасы ма? (тамақдың, асның, тамақтың) қандай түрлерін ұнатасыз?
36-жаттығу Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз. Ілік септігі бар сөйлемдерді теріп
жазыңыз.
Вкус этого супа. Фрукты нашего сада. Запах свежего лука. Домашняя еда.
Вкусные булочки. Вчерашний хлеб. Восточные блюда. Национальные
блюда.
37 -жаттығу Ілік септігінің жалғауларын қойыңыз
Асхана... тағамдары, сорпа... дәмі, ас... тұзы, палау... сәбізі, ет... сорпасы,
шай... түсі, мәнті... түрлері, үй... дастарханы, тағам... мерзімі
38-жаттығу Қазақ тіліне аударыңыз. Сын есімдерден салыстырмалы шырай түрін жасаңыз.
Большой, вкусный, интересный, дорогой, дешевый, теплый,
жаркий,добрый, зеленый, красный, сочный, жидкий, твердый, мягкий,
соленный,кислый, сладкий.
им родственникам.
Синтаксис тарауына арналған жаттығулар
1-жаттығу . Көп нүктенің орнына жақшада берілген сөзді сабақтас құрмалас сөйлемге айналдыру керек.
1.Мақтаны көтерген нәзік қыз алаңқайлау аралықпен зыр (жүгіру, келу)..., жаңа терген мақтасын атып ұрды.
2.Бетіндегі шып-шып теріне мақтаның ұсақ ұлпалары (жабысу)..., беті де мақта сияқты болып кетіпті.
3.Түнде мылтық (атылу)..., дауысы қатты естілді.
4. Кеше кешке уақытым (болмау)..., сүйікті телехикаямды көре алмадым.
2-жаттығу . Көп нүктенің орнына салалас құрмалас сөйлем болатындай
етіп толықтыр.
1.Бұрын мұрны шолақтау (болу)..., биыл біраз ұзарып қалыпты.
2.Онда талай жастар білім (алу)..., еліміздің әр жерінде еңбекке араласуда.
3. Қыз кітапты партаға (қою)..., оны оқуға кірісті.
4. Болат қарындасына сыйлық (әперу, келу)..., бірақ ақшасы жетпеді.
«Аралас» тобының тапсырмасы.
1.Абай үйге (кіру).., Әбіш конверттегі бар қағазды оқып шыққан еді.
2.Күн (шығу)..., ел тұра (бастау)..., - Нұрлан әлі жоқ.
3.Амантай Серғазыларға (ақылдасу еді)..., Жамантайдың науқасының түрі жаман (болу)... , олар ырық бере қоймады.
4.Білмегенін (білу деп)..., оқушылар ынтығар.
3-жаттығу
Мәтінді оқып шығып, сөз тіркестерін тауып, оларды байланысу түрлеріне қарай талдаңдар.
«Менің ауылым - «Ақбота» колхозы темір жолдан тоғыз шақырымдай жерде болатын. Ауылдың өкпе тұсында «Оныншы» деп аталатын разъезд бар-ды. Ауыл поселкеге айналып, поселке қала болып үлкейіп жатады. Бұл дүниеде өспейтін разъездер екен ғой. «Оныншы» біздің бала күнімізде разъезд еді. Жігіт болып, соғыстан келгенімде де сол разъезд қалпында алдымнан шықты. Бірақ ол маған шетелдің сәнді қалаларынан әлдеқайда қымбат, әлдеқайда артық еді.
Достарыңызбен бөлісу: |
