А. Д. Тойнбидің тарих философиясы
жүктеу/скачать 50,77 Kb.
|
Дәулетбек Султан. А.Тойнби
| Иллюзиялы мемлекет құрып көпшілікті өзіне тартуға тырысады. Ол болмаса күш көрсетуге көшеді. «Насилие может быть реализовано в двух формах: архаизме и футуризме. Архаизм» — это переход системы от динамики к статике, через организацию протеста против закона, совести, традиций и общественного мнения. Например, практика национал-социализма в Германии; призыв к возвращению в природу. «Футуризм» предлагает от «мерзопакостной» реальности уйти в грезы, в лучезарные дали. Например, концепция немецкого романтизма Ф. Шиллера. «Архаизм» и «футуризм», несмотря на своих приверженцев и апологетов, лишены перспективы.»( https://studref.com/302645/filosofiya/arnold_toynbi_postizhenie_istorii). Бұдан арғы жағдай тікелей азшылыққа байланысты. Күш көрсетсін, жалған мемлекет құрсын, бейбіт жолға келсін көпшілікті қарата, сендіре алуы солардың күшіне, қабылетіне тікелей қатысты. Бірақ, түзілген ішкі пролетариат бәрібір түбінде құлдырауды тудырып, жаңа өркениетті қалыптастыруға жағдай жасайды. Себебі, енді солар азшылыққа айнала бастайды, кемелдену арқылы. Олар азшылыққа сенбейді. Егер жеңіп шықса ол өркениет жойылып, оның орнынан жаңа, ішкі пролетариат басқаратын өркениет қалыптасады. Егер екі тарап та дегеніне жете алмаса, бұл өркениет мүлде жойылып кетеді. Жаңа өркениетте азшылықпен қатар әлемдік шіркеу болуы міндетті. Шіркеу мағынасында дін, жаңа саясат, сенім жатыр. Ішкі пролетариат өз өркениетін құрғанда өткен цивилизация қатесін қайталамас үшін жаңа шіркеуді әкеледі. Әлемдік шіркеу жаңа қалыптасқан, даму үстіндегі, құлдырап жатқан кез-келген өркениетте болады, болуы да керек. Ол көпшілікке үміт, мақсат, сенім, қорғаныш, қоғамға теңдік, тыныштық, ал басқарушы азшылыққа идеологияны береді. Тарихи тұрғыдан өркениеттердің Әлемдік шіркеулерін Тойнби жақсы мысалдармен көрсеткен. Араб өркениеті жайлы: «Универсальная церковь – ислам. Движение племен – движение тюркских и монгольских кочевников Великой степи, берберов Сахары и Атласских гор, арабских кочевников Аравийского полуострова, охватившее халифат к моменту его падения»( А .Тойнби, «Постижение истории», 23бет). Осы күнге дейін жойылмай сақталып келе жатқан осы араб, сосын батыс және үнді, қытай өркениеттері негізінен басым түрде әлемдік шіркеулері арқасында даму сатысында келеді. Діннің рөлін осы тұста бірден байқауға болады.
жүктеу/скачать 50,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|