Бақылау сұрақтары: 1.Антропогенді факторлар түрлерін атаңыз?
2. Антропогенді әсер етудің зардаптары қандай?
3. Адамзат қоғамының дамуындағы табиғаттың ролі?
4. Қазіргі заманның әлемдік экологиялық проблемалары қандай?
5. Әлемдік экологиялық проблемалардың пайда болуы?
6. Қоршаған ортаның физикалық, химиялық, биологиялық ластануы және олардың экологиялық-генетикалық зардаптары.
Әдебиеттер: 1. Бродский А.К. Жалпы экологияның қысқаша курсы. Оқу құралы. Алматы, Ғылым, 1997.
2. Колумбаева С.Ж., Білдебаева Р.М. Жалпы экология. Алматы, «Қазақ университеті», 2006.
3. Мамбетказиев Е., Сыбанбеков Қ. Табиғат қорғау. Оқу құралы.Алматы, Қайнар, 1990.
4. Бигалиев А.Б., Халилов М.Ф., Шарипова М.А. Основы общей экологии Алматы, «Қазақ университеті», 2007.
Дәріс №9. Қазіргі заманның әлеуметтік-экологиялық проблемалары және тұрақты даму Дәріс мақсаты: әлеуметтік-экологиялық дағдарыс және тұрақты даму туралы түсіндіру.
Қарастырылатын сұрақтар: Әлеуметтік-экологиялық дағдарыс және тұрақты даму. Халық санының өсуі және оның сапалық көрсеткіштерінің өзгеруі.Туылым мөлшеріне әсер ететін факторлар, отбасын жоспарлау әдістері. Урбандалу проблемалары. Кедейшілік және табыстық әділетсіз бөлінуі. Энергетикалық дағдарыс проблемалары және олардың шешілу жолдары. Әлемдік азық-түлік проблемасы, шешілу жолдары. Ресурстық дағдарыс, себептері мен салдарлары, шешілу жолдары. Жер генофондының өзгеруі, ортаның жалпы агрессивтілігінің артуы, тірі организмдерге көрсетілетін әсерлердің жаңа түрлері. Соғыстар және лаңкестік: экологиялық зардаптары. Әскери- өнеркәсіптік кешен және тіршілік ету ортасы. Табиғатты қорғау және тұрақты даму қоршаған ортаны қорғаудың принциптері мен әдістері. Ерекше қорылатын табиғи территориялар – қоршаған ортаны қорғау шараларының бір тірі. Генетикалық әралуандылықты қорғау. Биосфералық резерваттар. Қызыл кітап және оның биологиялық әралуандылықты сақтаудағы рөлі. Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың теориялық негіздерін құру – тұрақты дамуға көшудің міндетті шарттарының бірі. Экологиялық білім мен экологиялық сауаттылықтың адамзаттық тұрақты дамуын қамтамасыз етудегі рөлі.