Айтыс II том «КҮлтегін»
Айтыс II том ФОЛЬКЛОРЛЫҚ
жүктеу/скачать 0,96 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Түрікпен мен Түктіқұрт
- Айтыс
| Айтыс II том
ФОЛЬКЛОРЛЫҚ БЕЙНЕЛЕР Албасты – әлемдік фольклорда кең тараған бейне. Ғылымда бұл образдың шығу тарихы туралы екі түрлі пікір бар: 1) оны жас босанған немесе толғақ үстіндегі әйелге және нәрестеге қаскөй күш ретінде таниды; 2) анаеркі дәуірінің ықпалы ыдырағаннан кейін жағымсыз бейнеге айналған әйел образы деп бағалайды. Ебліс− Ібіліс – Құдайдың қарғысына ұшыраған, адамды азғыруды мақсат ететін сайтан. Шайтан, әзәзіл атауларының баламасы ретінде қолданылатын Ібіліс аса көп тағат-ғибадатымен ежелгі аңыздарда айтылғандай, үш жүз мың жылдық білімді иеленіп, періштелерге сабақ үйреткен. Кейіннен осынша зор біліміне мастанған ол тәкаппарлық дертіне ұшырап, тәубасын ұмытқан. Тәкаппарлығы соншалық кейіннен тағат-ғибадатпен де ісі болмай кеткен. Адам атаға сәжде жасамағаны үшін Құдайдың қаһарына ұшырап, лағынет қамытын киген. Хауа ана мен Адам атаны азғырып, жұмақтан шығуына себепкер болған Ібіліс адамзатқа тек дұшпандық ой- лайды. Түрікпен мен Түктіқұрт – мифтерде кездесетін әулие, даналар. 392 Қазақ өнерінің антологиясы ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР /а/ – арабша /ауд./ − аудан /ӘӨИ/ – Әдебиет және өнер институты /ж.қ.б./ − жылы қайтыс болған /қ/ – қырғызша /о/ – орысша /обл./ − облыс /ОҒК/ − Орталық ғылыми кітапхана /п/ – парсыша /т/ – түрікше 393 Айтыс II том ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР XIX ғасырдағы қазақ ақындары. //Құраст.: Ә.Дербісәлин. – Алматы: Ғылым, 1988. – 352 б. XV −XVIII ғасырлардағы қазақ поэзиясы. //Құраст.: Б.Ақмұқанова, Ә.Дербісәлин. – Алматы, Ғылым, 1982. – 239 б. Айтыс. //Алғы сөзін жазған С.Мұқанов. Құраст.: Ш.Ахметов, Б.Ысқақов. Т.1. – Алматы, Жазушы, 1965. –556 б. Айтыс. //Құраст.: Ш.Ахметов, Б.Ысқақов, М.Байділдаев. Т.2. – Алматы, Жазу- шы, 1965. –664 б. Алтынсарин Ы. Қазақ хрестоматиясы (Киргизская хрестоматия). –Алматы: Білім, 2003. −112 б. Әуезов М. Әдебиет хрестоматиясы. 6-сыныпқа арналған. −Алматы, Қазмембаспасы, 1937. Боранбайұлы Сарышолақ: Азаттық еді аңсаған: Таңдамалы шығармалары. – Ал- маты, Ел-шежіре, 2011. –384 б. Ел аузынан: Шешендік сөздер, ақындық толғамдар, аңыз әңгімелер. /Құраст.: Б.Адамбаев, Т.Жарқынбекова. − Алматы, Жазушы. –320 б. Жамбыл Жабаев. Шығармаларының толық жинағы. //Құрастырып, алғы сөзін жазған филол.ғ.д. С.Садырбаев. – Алматы: Қазақ университеті, 2010. – 370 б. Жолдасбеков М. Асыл арналар. I том. Зерттеулер. Мақалалар. –Астана: Күлтегін, 2012. –344 б. Жолдасбеков М. Жүз жыл жырлаған жүрек. Зерттеу. – Алматы: Жазушы, 1992. – 320 б. Жыр мұра //Құрастырып, алғы сөзін жазған филол.ғ.к. Әзілхан Оспанұлы. − Астана: Елорда, 2001. −496 б. Ислам. Энциклопедия. /Бас редактор Р.Нұрғалиев. – Алматы: «Қазақ энциклопе- диясы» Бас редакциясы, 1995. −288 б. Көпейұлы М.Ж. Көп томдық шығармалар жинағы. Қазақ фольклоры, ауыз әдебиет үлгілері. – Алматы, Алаш, 6 том. 2006. – 396 б. Көпейұлы М.-Ж. Көп томдық шығармалары. 1 том. //Ескі араб (хадим) жазуы- нан аударған, құрастырып, түсініктерін жазған Е.Жүсіпов. – Алматы, Алаш, 2003. – 304 б. Қазақ әдебиетінің тарихы. Он томдық. 4-том. //Жалпы редакциясын басқарған – филол.ғ.д., профессор А.Егеубаев. – Алматы, ҚАЗақпарат, 2005. − 438 б. 394 Қазақ өнерінің антологиясы Қазақ әдебиетінің тарихы. Он томдық. 5-том. //Жалпы редакциясын басқарған – филол.ғ.д., профессор А.Егеубаев. – Алматы, ҚазАқпарат, 2006. −555 б. Қазақ халық әдебиеті: көп томдық. (Қаз.ССР Ғылым акад. М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты). //Ғылыми түсініктерін жазып, баспаға әзірлегендер: Ә.Алманов (жауапты шығ.), С.Дәуітов, М.Жармұхамедов, Ғ.Махмутова, Ф.Оразаева. – Алматы: Жазушы, 1986. –Т.1. –288 б. Қазақ халық әдебиеті: көп томдық. (Қаз.ССР Ғылым акад. М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты). //Ғылыми түсініктерін жазып, баспаға әзірлегендер: Ә.Алманов (жауапты шығ.), С.Дәуітов, М.Жармұхамедов, Ғ.Махмутова, Ф.Оразаева. – Алматы: Жазушы, 1988. –Т.2. –352 б. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 1 том. //Бас ред. Ә.Нысанбаев. – Алматы: Қазақ энциклопедиясының Бас редакциясы, 1998. – 720 б. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 2 том. //Бас ред. Ә.Нысанбаев. – Алматы: Қазақ энциклопедиясының Бас редакциясы, 1999. – 720 б. Қазақстан. Ұлттық энциклопедиясы. 3-том. //Бас ред. Ә.Нысанбаев. – Алматы: Қазақ энциклопедиясының Бас редакциясы, 2001. – 720 б. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 4 том. //Бас ред. Ә.Нысанбаев. – Алматы: Қазақ энциклопедиясының Бас редакциясы, 2002. – 720 б. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 5 том. //Бас ред. Б.Аяған. – Алматы: Қазақ энциклопедиясының Бас редакциясы, 2003. −720 б. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 6 том. //Бас ред. Б.Аяған. – Алматы: Қазақ энциклопедиясының Бас редакциясы, 2004. −693 б. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 7 том. //Бас ред. Б.Аяған. – Алматы: Қазақ энциклопедиясының Бас редакциясы, 2005. −728 б. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 8 том. //Бас ред. Б.Аяған. – Алматы: Қазақ энциклопедиясының Бас редакциясы, 2006. −704 б. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 9 том. //Бас ред. Б.Аяған. – Алматы: Қазақ энциклопедиясының Бас редакциясы, 2007. − 688 б. Қанайұлы Ш. Қай заман? //Жыр-толғаулар, айтыстар, сын-зерттеу мақалалар. – Астана: Фолиант, 2011. – 288 б. Қасқабасов С. Жаназық. Әр жылғы зерттеулер. –Астана: Аударма, 2002. – 584 б. Қызыл жыршы //Құрастырып, алғы сөзін жазған А.Жұмашев. −Алматы, Білім, 2009. −168 б. Саяқбайұлы М. Ақтөбе – шұрық мекенім //Ел аузынан жинастырып, алғы сөзін және түсініктерін жазған Ораз Исмаилұлы. – Алматы: «Баспа үйі», 2004 – 176 б. Сүлейменұлы Н. Шығармалар жинағы. // Жинақты құрастырып, қолжазбаны баспаға дайындаған Салтанат Шоқыбаева. – Алматы: «Ел-шежіре» баспасы, 2007. – 168 б. Нұрпейіс Байғанин. Естеліктер. Таңдамалы шығармалары. /Құраст.: Ж.Асанов. –Алматы, Арыс, 2006. – 312 б. Сыдиықұлы Қ. Біртума жыр саңлақтары (XVIII-XX ғғ.). Көмекші құрал. – Алма- ты: «Ғылым» ғылыми баспа орталығы, 2001. − 268 б. Сыдиықұлы Қ. Өмір өрнектері. Таңдамалы зерттеулері. − Алматы: Арыс, 2006. −384 б. Тоқсанбайұлы Қ., Қожабайұлы Б. Бізге де сөйлер кез келер... Шығармалар жинағы. – Астана: Фолиант, 2008. – 392 б. Үкілі Ыбырай Сандыбайұлы. Гәкку. Өлеңдер, айтыстар және әндер жинағы. // Құраст.: Кәкімбек Салықов. −Астана, Фолиант, 2005. –184 б. |