Айтыс II том «КҮлтегін»

241
Айтыс II том
Ескі ақшаны жаңа ақшаға айырбастап,
Семейдің құртқан жетпей төрт дуанын. 
Еліңнің қаражатпен қараспаған,
Қайырсыз неге керек жиған малы?
Түйесі қар үстіне боталаса,
Қастық қып, қасқыр жемес қозы-лағын. 
Ауылынан мың сан қонақ аттанады, 
Арғынға теңемеймін дәулет-бағын.
Үйірлі бай боп өткен бабасынан, 
Шұрылдап үйрек ұшқан сабасынан.
Он мың қой, үш мың жылқы, бес жүз түйе, 
Бақ-дәулет қыдыр қонған о басынан.
Дөртуыл Омар батыр, Көпен болыс, 
Дұшпанның әлі аман жүр табасынан.
Ей, Әсет, түк шықпайды таласыңнан,
Сен қарыз, құтылмайсың аласымнан. 
Ботабай, Құт Шаянбай – екі құтым,
Аумаған алтын тағы баласынан.
Жамболат, Сұрша, Байбол, Ер Қаптағай, 
Ескі үлгі адаспаған жобасынан.
Боқбасар, Қоман, Сасан обасынан,
Әділдік билік айтқан турасынан.
Бекіткен жүз түйе деп ердің құнын, 
Айталық куәлік сөз расынан.
Әсет:
Қаржаста бір құтым бар – Мұса-Шорман, 
Үзілмей келе жатқан ескі қордан.
Қазының бел баласы – Сәдуақас,
Бағы өрлеп келе жатқан елде қайдан.
Кәрібай:
Ей, Әсет, арғыныңды арқаланба,
Жақсы деп кісілерің шалқаланба.
Дүние үшін, мал үшін арын сатқан,
Мәнсап үшін жанын қиған жақының да.

242
Қазақ өнерінің антологиясы
Мен айтсам, адамымды жарасады,
Қай Арғын бұл сөзіме таласады?
Ақылды, адалдығы, санасы мол, 
Кедей-кепшік, кемтарына қарасады.
Тағы да есіме түсті мына бір жай, 
Арғында болған емес дәл мұндай бай.
Гүберналық, үйездік, жандаралға, 
Ақшамен шай қайнатқан Ақшабай бай.
Ақшамен самаурынды қайнатқанда, 
Петрдің шыдай алмай шыбын жаны. 
Боғастың суы ақпай қалады екен, 
Бұланның суға түссе жылқы-малы.
Әсет:
Антұрған, Құдай ұрған, Тәңір атқан, 
Осыған қайтып сияр мұнша мақтан?
Байжігіт беріп жылқы, саумал ішті, 
Зәлім де одан бұрын қулық артқан.
Көңілге келген істің бәрін мақтап, 
Менімен сөйлестің-ау әбден шатпан.
Өз іші Байжігіттің ала болып, 
Шабылып, Қамбар төре түсті тақтан. 
Еліртіп Байжігіттің надан елін,
Жолына ер Қамбардың құрды қақпан.
Кәрібай:
Естідік қой Ақсуаттан Тышқанкөзді, 
Атамыз қасиетті шешен сөзді.
Салып ед Ақсуатқа алтын сарай,
Мінеки, оны-дағы көзің көрді.
Ақ бөлке, ақ тоқаштың исі мүңкіп, 
Дүрілдеп жүріп жатқан диірмені. 
Прауиласы ағаш үйде орналасқан,
Бас қосатын Жанболаттың жиын жері.
Саялы қалың тоғай көлеңкелі,
Моншасынан тазаланып кеткен кірі.
Мысырдың шаһарындай сайрандайтын,
Масайраған Жолымбеттің қалың елі.

243

жүктеу/скачать 0,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: