Қалалық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары

183 
 
ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ ПАТРИОТИЧЕСКОГО ВОСПИТАНИЯ 
МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ (ИЗ ОПЫТА РАБОТЫ)
 
 
Савицкая Т. П., 
учитель начальных классов, ШГ№32 
 
В школьном возрасте, начиная с первого класса, воспитывается духовно-
нравственный  осмысленный  патриотизм  -  любовь  к  своему  народу,  нации, 
Родине  с  чувством  уважения  к  другим  народам,  к  правам.  Важность 
патриотического  воспитания  молодежи  подчеркивает  Президент  Казахстана 
Н. А. Назарбаев.  В  своѐм  ежегодном  Послании  народу  Казахстана  «Стратегия 
«Казахстан-2050»  -  новый  политический  курс  состоявшегося  государства» 
отметил:  «что  новый  казахстанский  патриотизм  –  основа  успеха  нашего 
многонационального и многоконфессионального общества. Наша главная цель 
в  данном  направлении  проста  и  понятна:  мы  должны  сохранить  и  укрепить 
общественное согласие. Это – непреложное условие нашего существования как 
государства, как общества, как нации. Фундамент казахстанского патриотизма 
– это равноправие всех граждан и их общая ответственность за честь Родины». 
Также  лидер  нации  выделил  и  то,  что  без  уверенности  в  будущем  нельзя 
построить полноценное государство. Жизненно важно, чтобы цели государства 
и гражданина совпадали по всем основным направлениям.  
В  патриотическом  воспитании  особое  значение  приобретает  личностно 
ориентированный  подход,  когда  в  центре  образовательно-воспитательного 
процесса  личность  ребенка  его  интересы,  потребности  и  возможности,  права, 
обязанности, свобода. Эффективность воспитания патриотизма в значительной 
степени зависит от реализации деятельностного подхода, то есть если он любит 
Родину  не  только  на  словах,  но  и  на  деле,  принимает  реальное  участие  в 
деятельности.  Необходимым 
условием 
оптимизации 
патриотического 
воспитания  является  соблюдение  системного  подхода,  предполагающего 
рассмотрение  целостного  многоуровневого  взаимосвязанного  открытого 
процесса в общеобразовательных школах и семьи в их постоянном развитии и 
саморазвития.  
Весь  образовательный  процесс  должен  быть  насыщен  различными 
аспектами  патриотического  воспитания  и  в  системе  проходить  через  все 
предметы.  Среди  методов  и  форм  патриотического  воспитания  приоритетная 
роль  принадлежит  активным  методам,  основанным  на  демократическом  стиле 
взаимодействия,  направленные  на  самостоятельный  поиск  истины  и 
способствуют  формированию  критического  мышления,  инициативы  и 
творчества.  К  таким  методам относятся,  прежде  всего,  традиционные  методы: 
беседы,  рассказы  на  историческую  тему,  различные  формы  работы  с  книгой, 
периодической  печатью,  сочинения,  например,  беседы  «Мой  родной 
Казахстан»,  «Знать  и  уважать  Герб  своей  Отчизны,  ее  Флаг  и  Гимн»,  «Наша 
родина  -  Казахстан»,  «Государственная  символика  Родины»,  «Твои  права  и 
обязанности», «Род, семья, родня».  

184 
 
Стержнем  в  учебно-воспитательном  процессе  общеобразовательных 
школ по патриотическому воспитанию являются:  
•  «Что?  Где?  Когда?  »  -  обзор  интереснейших  событий  в  соответствии  с 
возрастом и темой урока, можно поместить в классном уголке», « Интересные 
минутки жизни в мире», « Пульс жизни нашей столицы »;  
«Моя  малая  Родина»  -  формы  работы,  связанные  с  изучением  истории 
родного  края  (Астана  и  место,  где  ты  родился)и  народа:  историческое 
краеведение  посещение  мест,  связанных  с  историей,  фотографирование  и 
создание  наглядных  фотоотчетов,  чтение  литературы,  можно  и  сочетать  с 
зарисовками, изготовлением карт, схем, макетов и выставка творческих работ, 
как  итог  посещения,  заочные  путешествия,  составление  истории  своего  рода, 
участие  в  работе  школьных  кружков,  этнографического  и  фольклорного 
ансамблей, празднование Дня Конституции, Дня независимости Казахстана.  
-  Воспитание  любви  к  языкам:  «Праздник  языка»,  «Литературные  вечера», 
«Неделя  языков»  (конкурс  на  лучший  языковой  плакат,  конкурс  чтецов  , 
конкурс  на  лучший  рассказ  казахской  народной  сказки,  вечер  народных 
загадок, пословиц, поговорок, поверий, легенд, народных примет; экскурсии в 
страны  «Языки  с  остановками  на  станциях  Лексики,  Фразеологии, 
Этимологии»), стенды «Как мы говорим»  
- начало 
военно-патриотического  воспитания:  участие  в  фестивалях 
патриотической  песни,  празднование  Дня  победы,  Дня  Вооруженных  Сил 
Казахстана,  Дня  защитника  Отечества,  интеллектуальные  викторины  « 
Гордимся подвигами предков ». 
Результативность патриотического воспитания во многом зависит от того, 
насколько  те  или  иные  формы  и  методы  воспитательной  деятельности 
стимулируют  развитие  самоорганизации,  самоуправления  детей,  подростков, 
юношества,  молодежи.  Чем  взрослее  воспитанники,  тем  больше  их 
возможности  к  критическому  мышлению,  самоактивности.  Из-за  этих 
особенностей 
применяемые 
интерактивные 
технологии 
позволяют 
активизировать коллективную деятельность всех участников образовательного 
процесса,  развивать  навыки  работы  в  команде  (например,  в  учебных  мини-
проектах), формировать опыт социального взаимодействия, необходимый им в 
дальнейшей  деятельности.  Какие  интерактивные  формы  использую  чаще  в  4 
классе?. 
Дискуссия. Среди них интересно прошел «Круглый стол» с элементами 
дебатов  по  теме  «Какой  я  гражданин  Казахстана?».  Особенно  есть  поле 
деятельности лидерам, а другим возможность поучиться. 
Кейс  -  дискуссия  –  это  открытое  обсуждение  участниками  проблем, 
представленных  в  конкретной  ситуации  по  теме  «Как  стать  настоящим 
патриотом?» 
Интеллектуальная дуэль. Вид коммуникативно-диалоговой технологии, 
направленной  на  активизацию  компетентности  по  конкретной  теме  «Наш 
любимый город». 
Турнир  ораторов.  Технология,  способствующая  развитию  гибкости, 

185 
 
быстроты  ума;  логичности  мышления  средствами  риторики  и  эвристики  «Я 
забочусь о своем здоровье и поэтому успешный ученик». 
Квест-игра.  По  правилам  квеста  участники  игры  проходят  указанные 
организаторами  станции,  выполняя  заранее  подготовленные  задания.  Квест, 
таким образом, — это задание, за правильное выполнение которого участники 
получают  бонусы.  Пока  я  провела  одну  игру  по  теме  «Наш  дружный 
Казахстан». 
Современные формы и методов патриотического воспитания школьников 
подтверждает  исключительную  актуальность  данной  темы.  Воспитать 
истинных патриотов – наша главная задача. 
Литература: 
1.  Агапова  И.С.,  Давыдова  М.И.  Патриотическое  воспитание  в  школе.  –  М.: 
Айрис-пресс, 2002.  
2.  Ефремова  Г.А.  Патриотическое  воспитание  школьников  //  Воспитание 
школьников. – 2005. – № 8.  
3.  Леонтьев  А.  А.  Патриотическое  воспитание  и  национальное  образование  // 
Начальная школа (плюс и минус). – 2002. – № 4.  
 
 
МӘҢГІЛІК ЕЛДІҢ МҰРАТЫ –
 
ТӘУЕЛСІЗДІК
 
 
Сагикызы Асем, 
 
Дүниеде тәуелсіз Қазақ елі бар. 
Әлемде егемен Қазақстан бар. 
Оның кӛп ұлтты, тату, ынтымақшыл халқы бар. 
Қуатты экономикасы, сенімді саяси жүйесі бар. 
Ең бастысы - бүгіннен нұрлы, бүгіннен кемел болашағы бар. 
Сол күнге берік сенім бар! 
 
Міне,  елін  сҥйген,  елі  сҥйген  Елбасының  сӛзі  бҧл!  Осы  бір  қасиетті 
ҧғымның  қазақ  халқы  ҥшін  қаншалықты  маңызы  зор  десеңізші.  Тәуелсіздік 
туралы  қалай  толғансақ  та,  қалай  жазсақ  та  ол  бізге  жарасады.  Себебі,  ата-
бабамыз  ӛмір  бойы  аңсап  келген,  талайларды  ой  тҧңғиығына  батырған 
тәуелсіздігімізге осыдан жиырма бес жыл бҧрын қол жеткіздік. 
Тарихқа  кӛз  жҥгіртсек,  Алтай  мен  Атырау,  Алатау  мен  Арқаға  дейін 
созылған  кең  байтақ  ӛлкені  мекендеген  қазақ  халқының  халық  болып 
қалыптасуын XV ғасырдың екінші жартысы мен XVI ғасырдың басында дербес 
Қазақ хандығының қҧрылуымен байланыстырамыз.  
1991  жылы  КСРО  ыдырап,  Одақтың  қҧрамындағы  елдер  ӛз  алдарына 
жеке  мемлекет  болып  жатты.  Солардың  қатарында  Қазақстан  да  болды.  1991 
жылы  16-желтоқсанда  Қазақстанның  Жоғарғы  Кеңесі  «Тәуелсіздік  пен 
мемлекеттің егемендігі туралы» заңды қабылдады. Ескеретіні, Қазақстан КСРО 
қҧрамындағы елдердің арасында ең соңғысы болып Тәуелсіздігі туралы заңды 

186 
 
қабылдады.  Бҧл  заң  1990  жылы  25-қазанда  қабылданған  Қазақстанның 
Егемендігі туралы Декларациямен бірге Қазақ елінің елдігін нығайта тҥсті. [1]. 
Сӛйтіп,  тәуелсіз  еліміздің  іргесі  1991  жылы  16  желтоқсанда  қаланып, 
еліміз еркіндікті сезінді. Ашық аспан аясында кӛк туымыз желбіреп, қазақ елі 
шаттықтың кҥнін  кешуге  жол  тартты. Тәуелсіз  елдің  тарихында  осылайша  біз 
еш  алаңсыз  ӛмір  сҥрудеміз.  Кезінде  Әлихан  Бӛкейханов  «Бостандыққа 
апаратын  жалғыз  жол  –  ҧлттық  ынтымақ  қана»,  –  деген  екен  бір  сӛзінде.  Сол 
айтқандай,  қазақ  халқын  бостандықта  ӛмір  сҥрер  болса,  сол  бостандықтың 
жолында  тек  қана  ынтымақ  ӛмір  сҥрмек.  Бостандыққа  байланысты  Ҧлт 
Кӛшбасшысы,  Тҧңғыш  Президентіміз  Н.Назарбаевтың  «Ел  бірлігі  –  ең  асыл 
қасиет» деген пікірін келтіре кеткенді жӛн кӛріп отырмыз. Қазақстан мемлекеті 
ҥшін  тҧрақтылық  пен  татулық,  ынтымақ  пен  бірлік  қай  уақытта  да  бірінші 
орында тҧрмақ.  
Халқымыз  осылайша  ӛз  табиғатына  тән,  тәуелсіз  ел  дербестігіне  қол 
жеткізді.  Тәуелсіздік  –  ҧлттық  тілдің,  дәстҥрдің,  салт  –  сананың  мызғымас 
тірегі, кҥші. Тәуелсіздік халқымыздың бақ жҧлдызы, асыл арманы! Сол арманға 
қазақ  халқы  жетті.  Ежелден  еркіндікті  аңсаған  азат  халқымыз  биыл 
тәуелсіздігінің  25  жылдығын  тойлаймыз.  Қазақстан  –  тәуелсіз  мемлекет 
ретінде,  дҥние  жҥзіндегі  барлық  елдерге  тҥгелдей  дерлік  танылып  ҥлгерді. 
Ӛткенге  кӛз  жіберсек,  қазақ  халқының  тарихы  тҥрлі  оқиғаларды  бастан 
кешірген.  Бҧл  жӛнінде  елбасы  Н.Назарбаев  былай  дейді:  «Уақыт  қарқыны 
зымыран. Кҥні кеше ӛткен сияқты уақиғалар бҥгінде тарих беттеріне айналып 
та  ҥлгірді.  Бҧл  жаңа  мемлекет  пен  жаңа  қоғамның  дҥниеге  келуінің  азапты 
толғаққа толы, сонымен бірге ғаламат сәті еді. Сол сәт әлі аяқталған жоқ, бірақ 
ең  қиын  белестерден  аса білдік.  Ең  қиын  жылдар дәл  қазір  артымызда  қалды, 
сондықтан да мен еліміздің еңсесі биіктей беретініне сенемін». 
Тәуелсіз  мемлекет  қҧру  жолында  мақсат  та  біреу-ақ  болады.  Ол  сол 
мемлекеттің тәуелсіздігін кӛздің қарашығындай ҧстау. «Тәуелсіздікке жетелеп, 
соған қҧлшындыра және жҧмылдыра алатын, қол жете қалған кҥнде бостандық 
пен тәуелсіздікті баянды ете алатын, ішкі қатынастарда да, сыртқы істерде де ӛз 
билігіңді  толық  болғыза  алатын  мҧрат,  соған  апаратын  жол  –  ол  мемлекеттік 
дербестік, тәуелсіз мемлекет қҧру идеясы...». [2]. 
Қазақ  елінің  ҧлттық  идеясы  –  Мәңгілік  ел.  ҚР  Президенті  Нҧрсҧлтан 
Назарбаев  Қазақстан  халқына  кезекті  Жолдауында  осылай  мәлім  еткен 
болатын.  Мәңгілік  ел  жолында  халқымыздың  арман-мҥддесі,  бағыт-бағдары 
айқындалып,  бар  қасиетіміз  бен  қадірімізді  Мәңгілік  ел  жолына  арнауды  місе 
тҧтқан халықпыз. Елбасы ӛз жолдауында бҧдан әрі былай дейді: «Мен мәңгілік 
ел  ҧғымын  ҧлтымыздың  ҧлы  бағдары,  Қазақстан  2050  стратегиясының 
тҥпқазығы етіп алдым. Тәуелсіздікке қол жеткізгеннен гӛрі оны ҧстап тҧру аса 
қиын  екенін  барлығымыз  білеміз.  Бҧл  әлем  кеңістігінде  ғҧмыр  кешкен  талай 
халықтың  басынан  кешкен  тарихи  шындығы.  Ӛзара  алауыздықпен  жан-жаққа 
тартқан  берекесіздік  талай  елдің  тағдырын  қҧрдымға  жібергенін  де  білеміз. 
Тіршілік  тезіне  тӛтеп  бере  алмай,  жер  бетінен  ҧлт  ретінде  жойылып  кеткен 
елдер  қаншама?  Біз  ӛзгенің  қателігінен,  ӛткеннің  тағылымынан  сабақ  ала 

187 
 
білуіміз керек. Ол сабақтың тҥйіні біреу ғана – «Мәңгілік ел» біздің ӛзіміздің 
қолымызда.  Ол  ҥшін  ӛзімізді  ҥнемі  қамшылап,  ҧдайы  алға  ҧмтылуымыз 
керек.  Байлығымыз  да,  бақытымыз  да  болған  мәңгілік  тәуелсіздігімізді 
кӛздің қарашығындай сақтай білуіміз керек. «Қазақстан 2050» мәңгілік елге 
бастайтын ең абыройлы, ең мәртебелі жол. Осы жолдан айнымайық, сҥйікті 
халқым!  Әрбір  кҥніміз  мерекелі,  әрбір  ісіміз  берекелі  болсын.  Дамуымыз 
жедел,  келешегіміз  кемел  болсын.  Жарқын  іспен  кҥллі  әлемді  таң  қылып, 
Жасай  берсін  елдігіміз  мәңгілік!»,  -  деп  аяқтады  ӛз  Жолдауын  Мемлекет 
басшысы. [3]. 
Біз  болашағы  кемел  мемлекет  болу  ҥшін  халық  руханиятының 
бастауларын  тҥсінгеніміз  абзал.  Себебі,  тәуелсіздігімізбен  бірге  халқымыз 
мәңгілік  мҧраттарына  қол  жеткізе  алады.  Ал,  бҧл  деген  еліміздің  жҥрегі, 
тәуелсіздігіміздің  тірегі  мәңгілік  еліміздің  болашағы  баянды  болады  деген 
сӛз. Қазақ елінің мәңгілік ғҧмыры да осы мәңгілік болашақты жҥзеге асыруға 
арналмақ.  
«Тарихтың тағылымы біреу-ақ, ол ешқандай тағылым бермейді дейтін 
тҧжырымға  мен  ҥзілді-кесілді  қарсымын.  Тарихты  жеңіл-желпі  аңыз 
сӛздердің жиынтығы деп қарайтын адамдар шында да тарихтан тағылым ала 
алмайды».[4].  Шынында  да,  біз  тарихтан  тағылым  алмайынша,  ӛткенге  кӛз 
жібермейінше  халықтың  қҧндылықтарымен  ешуақытта  да  таныс  бола 
алмаймыз.  Себебі,  әр  елдің  тарихы  ӛзінше  ерекшеленіп  тҧрады.  Сол 
ерекшелік  қана  мемлекеттің  бет-бейнесін  ашып  бере  алады.  Біздің 
тарихымыз  кешегі  бабаларымыз  ӛткен  жер.  Тарихтың  алтын  парақтарына 
ілінген қасиетті туған жеріміз міне, тәуелсіз мемлекеттің ордасына айналып 
ҥлгерді. Мәңгілік елге қол созды.  
Бҥгіндері әр Қазақстанның азаматы Тәуелсіздік кҥні мерекесіне ерекше 
қҧрметпен қарайды. Қазақстан халқы ҥшін ҧлы кҥн саналатын Тәуелсіздік – 
Мәңгілік елдің нышаны болып қала бермек.  
Қазақстан  мемлекеті  –  егеменді,  демократиялық,  зайырлы  мемлекет. 
Тәуелсіздік  бҧл  біздің  бҥгінгі  ӛміріміз  ғана  емес,  ертеңгі  ӛміріміз.  Ӛз 
тағдырына  ӛзі  жауап  беретін  Тәуелсіз  мемлекетіміз  барда,  біз  еліміздің 
бақытын  тербетіп,  тәуекелмен  келген  Мәңігілік  еліміздің  Тәуелсіздігін 
екінші мҥжел жаспен тойлағалы отырмыз.  
Пайдаланылған әдебиеттер: 
1.
 
Қазақша уикипедия. 31 наурыз, 2016 ж.  
2.
 
Мейіргҥл  Жетпісбаева.  Мҧстафа  Шоқай  және  ҧлттық  тәуелсіздік 
мәселесі. Алматы, 2013 ж.  
3.
 
Қазақстан  Рспубликасының  президенті  Н. Ә. Назарбаевтың  Қазақстан 
халқына Жолдауынан. 2014 ж. 
4.
 
Тәуелсіз Қазақстан философиясы. Аударма баспасы, 2006 ж.  
 
 
 

188 
 
РАЗВИТИЕ МЕЛКОЙ МОТОРИКИ ПРИ РАБОТЕ С АППЛИКАЦИЕЙ
 
 
Самратова З. Д., 
Учитель трудового обучения 
 
В  связи  с  тем,  что  несколько  лет  назад  в  нашу  школу  стали  поступать 
дети,  которые  ранее  обучались  на  дому  (это  дети  с  синдромом  Дауна,  дети  с 
умеренной  степенью  нарушения  интеллекта  и  др.)  нам  пришлось  в  корне 
менять  содержание  программ,  вести  поиск  эффективных  путей  управления 
процессом обучения. 
Нами была создана творческая группа учителей трудового обучения для 
создания  программы  «Ремесло»,  мною  был  разработан  один  из  разделов 
«Работа с природным материалом». 
Данный  раздел  содержит  аппликационные  работы  из  яичной  скорлупы, 
природного  материала,  из  разнообразных  семян  и  круп.  Все  практические 
работы,  предусмотренные  содержанием  данного  раздела  способствуют 
развитию мелкой моторики и двигательных навыков. 
Проблема  развития  мелкой  моторики  и  двигательных  навыков  играет 
важную роль в коррекции недостатков развития. Поэтому работа по развитию 
двигательно-моторной  сферы  занимает  значительное  место  в  процессе 
обучения  школьников.  Известно,  что  успешность  трудовой  деятельности  во 
многом  зависит  от  состояния  мелкой  моторики,  координации  рук  и  глаз, 
развития  произвольных  движений,  своевременного  переключения  мышечного 
тонуса от одного состояния к другому. 
Несовершенство моторики учащихся с умственной отсталостью является 
одной  из  причин,  затрудняющих  их  продуктивную  деятельность.  Кроме  того, 
от  состояния  развития  моторики  в  значительной  мере  зависит  дальнейшее 
психическое развитие ребенка.  
Рассмотрим  процесс  развития  мелкой  моторике  на  примере 
индивидуального образовательного маршрута. 
Цель индивидуального маршрута  
Развивать  мелкую  моторику  у  учащегося  посредством  изготовления 
аппликационных работ из различных материалов. 
Задачи индивидуального маршрута 

 
Развитие мелкой моторики и зрительно-моторной координации 

 
Развитие пространственных представлений 

 
Формирование  умения  сравнивать  и  анализировать  свойства  предметов, 
вычленять главное и второстепенное 

 
Обучение элементарным приемам работы с различными материалами 

 
Формирование  двигательных  трудовых  навыков,  координирующих  работу 
кистей рук, синхронизация работы обеих рук 

 
Развитие речи 

 
Организация продуктивной деятельности 

 
Развитие эстетических представлений 

189 
 

 
Развитие коммуникативных навыков 
Актуальность индивидуального маршрута образования 
Роль  развития  мелкой  моторики  для  учащихся  с  проблемами  в 
психофизическом  развитии  очень  велика.  С  развитием  мелкой  моторики 
напрямую  связано  развитие  умственных  способностей  и  речи.  Стимулируя  ее 
развитие, мы работаем над подвижностью органов артикуляции, готовим руку к 
письму, развиваем внимание, мышление. Мелкая моторика отвечает не только 
за  речь,  но  также  позволяет  развивать  координацию  в  пространстве, 
воображение, зрительную и двигательную память.  
Индивидуальный маршрут дополнительного образования составлен в 
соответствии со следующими принципами 
•
 
Практическая направленность всего обучения 
•
 
Коррекционно-развивающая направленность обучения 
•
 
Целостное построение процесса обучения 
•
 
Доступность предлагаемого материала 
•
 
Наглядность и непосредственная деятельность с предметами 
Работа по индивидуальному маршруту рассчитана на три этапа. 
1этап (2012-13уч.год) 
Основные  правила  по  технике  безопасной  работы  -  бытовые  и 
профессионально-трудовые ситуации, требующие использования элементарных 
знаний  и  навыков.  Изучаются  основные  свойства  материалов,  с  которым 
придется 
работать. 
Практические 
работы 
включают 
необходимые 
технологические приемы по выработке моторной ловкости и сенсорики. 
2 этап (2013-14 уч. год) 
Вводятся  новые  инструменты,  приспособления,  механическое  и 
электрическое  оборудование.  Изделия  и  способы  обработки  усложняются. 
Увеличивается 
количество 
деталей 
изделия. 
Предлагаются 
новые 
технологические  приемы  изготовления  с  опорой  на  ранее  усвоенные. 
Формируются  у  учащегося  умения  частично  планировать  работу  и  по  мере 
возможности  озвучивать  свои  действия.  Уметь  организовывать  свое  рабочее 
пространство 
3 этап (2014-15 уч.год). 
Владение 
инструментами, 
приспособлениями, 
механическим 
и 
электрическим  оборудованием.  Умение  организовать  рабочее  место,  выбрать 
инструмент; изделие, с которыми будет работать ученик. Различать и сочетать 
цветовую  гамму,  размещать  детали  на  основу,  соблюдать  технологическую 
последовательность. 
На  первом  этапе  учащийся  выполнял  различные  аппликации  из  семян, 
крупы, шишек. 
На  втором  этапе  мы  выполняли  аппликации  из  бумаги,  ниток, 
текстильных материалов. 
На третьем этапе учащийся уже уверенно применял полученные умения и 
навыки  при  выполнении  аппликации  из  различных  материалов.  Но 
изготавливал  более  сложные  работы,  благодаря  целенаправленному  развитию 

190 
 
мелкой моторики на протяжении всего курса обучения. 
На сегодняшний день разработанный нашей творческой группой учебно-
методический  комплекс  одобрен  Министерством  образования,  рекомендован 
для  использования  в  коррекционных  школах  РК  и  выпущен  издательством 
САТР. 
Использованная литература: 
1. Леонгард Э. И. Интеграция детей с ограниченными возможностями здоровья 
как  нормализующий  фактор  жизнедеятельности  социума//  Воспитание  и 
обучение детей с нарушениями развития.- 2010г. – №2.-С.27-31 
2. Маллер  А. Р.,  Цикото  Г. В.  Воспитание  и  обучение  детей  с  тяжелой 
интеллектуальной  недостаточностью//Учеб.  пособие  для  студ.  высш.  пед. 
учеб.заведений. - Москва: Академия, 2003г.- 208С. 
3. Дульнев  Г.М.  Усвоение  трудовых  операций  умственно  отсталыми 
школьниками//Специальная школа.- 1967г.-№4.-С.16-28 
Маллер  А. Р.  Помощь  детям  с  недостатками  развития//Книга  для  родителей-
Москва: АРКТИ,2006г.- С.17-52 
4. Жидкина  Т. С.  Методика  преподавания  ручного  труда  в  младших  классах 
коррекционной  школы  VIII  вида//Учеб.  пособие  для  студ.  высш.  учеб. 
Заведений.-Москва: Академия, 2005г. – С.192-256 
 
 
МӘҢГІЛІК ЕЛ ИДЕЯСЫ – ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ПАТРИОТИЗМНІҢ  
 
Саргелтаева К.,  
№ 36 орта мектеп 
 
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев «Қазақстан жолы 
–  2050:  Бір  мақсат,  бір  мҥдде,  бір  болашақ»  Қазақстан  халқына  Жолдауында 
жаңа  жҥйеқҧраушы  «Мәңгілік  Ел»  қҧндылығын  жалпыҧлттық  патриоттық 
идеясы ретінде ҧсынды. Оның қҧрылымдық қҧрамдастары ретінде тәуелсіздік, 
ҧлттық  тҧтастық,  тҧрақтылық,  толеранттылық,  қоғамдық  келісім,  аумақтық 
тҧтастық, егемендік, теңдік анықталды.  
Иә, халықты елең еткізіп, сан тҥрлі ойға жетелеген бҧл идеологияның ата-
бабалардан  жеткен  аманат,  болашаққа  деген  ҥміт  екені  анық.  Бҧл  –  барша 
қазақстандықтарды  бір  тудың  астына  жиып,  біріктіретін,  татулыққа,  ҧйысуға 
шақыратын идея. «Мәңгілік ел» идеясы тарихтан жеткен ҧғым. 
Елбасы  Нҧрсҧлтан  Назарбаев:  «Мәңгілік  Ел  ата-бабамыздың  сан 
мыңдаған  жылдар  бойғы  асыл  арманы  екені  баршамызға  белгілі.  Ол  арман  – 
әлем  елдерімен  терезесі  тең,  әлем  қатынасынан  ойып  тҧрып  орын  алатын 
Тәуелсіз мемлекет атану еді, ол арман – тҧрмысы бақуатты, тҥтіні тҥзу ҧшқан, 
ҧрпағы  ертеңіне  сеніммен  қарайтын  бақытты  ел  болу  еді.  Біз  бҧл  армандарды 
ақиқатқа  айналдырдық.  Мәңгілік  Елдің  іргесін  қаладық.  Мен  қоғамда  «Қазақ 
елінің  ҧлттық  идеясы  қандай  болуы  керек?»  деген  сауалдың  жиі 
талқыланатынын  естіп  жҥрмін.  Біз  ҥшін  болашағымызға  бағдар  ететін,  ҧлтты 

191 
 
ҧйыстыра  ҧлы  мақсаттарға  жетелейтін  идея  бар.  Ол  –  Мәңгілік  Ел  идеясы. 
Қазақтың  мәңгілік  ғҧмыры  ҧрпақтың  мәңгілік  болашағын  баянды  етуге 
арналады.  Ендігі  ҧрпақ  –  Мәңгілік  Қазақтың  перзенті.  Ендеше,  қазақ  елінің 
ҧлттық идеясы – «Мәңгілік Ел» – деген еді. 
Елбасымыз ӛз Жолдауында: «Отанды сҥю – бабалардан мирас болған ҧлы 
мҧраны қадірлеу, оны кӛздің қарашығындай сақтау, ӛз ҥлесіңді қосып, дамыту 
және  кейінгі  ҧрпаққа  аманат  етіп,  табыстау  деген  сӛз»  деп  жастарға  зор  ҥміт 
артады.  Осы  орайда,  «Қазақстан  жолы  –  2050:  Бір  мақсат,  бір  мҥдде,  бір 
болашақ»  –  қашанда  жастардың  жарқын  болашағына  бағыт-бағдар  беретін 
маңызды қҧжат екендігін айта кеткім келеді. «Мәңгілік ел» – бәсекеге қабілетті 
ел,  оған  жеткізетін  бәсекеге  қабілетті  ҧрпақ  болмақ.  Мәңгілік  елімізді  сақтап, 
кӛркейтуші,  біздің  болашағымыз  –  бҥгінгі  жас  ҧрпақтың  бойында  патриоттық 
сезімді ҧялатып, елдің саналы болашағын тәрбиелеу ҧстаздардың басты парызы 
дер едім. 
Біз  ӛз  болашағымыздың  іргетасын  мығым  етіп  қалауымыз  керек.  Ол 
іргетас,  ең  бірінші  кезекте  патриотизмнен  бастау  алады.  Мамандардың 
пайымынша, «Мәңгілік Ел» жалпыҧлттық идеясын ӛмірде іске асырудың негізі 
мектепте  қалануы  тиіс.  Сондықтан  да  «Мәңгілік  Ел»  идеясының 
қҧндылықтарын орта білім саласына енгізудің маңыздылығы ерекше. 
«Мәңгілік  ел»  –  барша  қазақстандықтың  ҧлттық  идеясы  болса,  сол 
идеяны  мектеп  тәжірибесіне  енгізу,  ӛскелең  ҧрпақты  жаңа  қазақстандық 
патриотизм  рухында  тәрбиелеу  бағытында  ӛзім  жҧмыс  істейтін  білім 
ордасында бірқатар жҧмыстар жҥргізілуде.  
Жалпы,  Қазақ  Елінің  болашағын  қазақ  тілінсіз  елестету  мҥмкін  емес. 
Мәңгілік  сӛзі  бабаларымыздан  мирас  болып  қалған  кең-байтақ,  қойнауы  бай 
еліміз  бен  мемлекеттік  тіліміз  –  қазақ  тілімен  тығыз  байланысты.  Мәңгілік 
елдің  сарқылмас  байлығы  мен  әсем  табиғаты,  ӛлмес  тілі  болуы  қажет.  Осы 
орайда тҥрлі ҧлт бір шаңырақ астында тату-тәтті ӛмір сҥріп жатқан Мәңгілік ел 
–  Қазақ  елінің  бір  тармағы  –  Астана  қаласындағы  №  36  орта  мектеп 
педагогикалық  ҧжымында  мемлекеттік  тілдің  қолданылу  аясын  кеңейту 
бағытында жҥргізіліп жатқан жҧмыстардың біразына қысқаша тоқталып ӛтсем 
деймін. 
Астананың  шеткі  аудандарының  бірінде  орналасқан  №  36  орта  мектебі 
оқыту  орыс  тілінде  жҥргізілетін,  жаратылыстану-математикалық  бағытында 
жҧмыс істейтін мемлекеттік мекеме.  
Тарихы  сонау  1936  жылдан  басталатын  білім  ордасы  биылғы  дәстҥрлі 
білім мерекесінде ӛзінің мерейлі – сексенінші алғашқы қоңырауын соқты. Бҧл 
білім  шаңырағы  осы  жылдар  аралығында  мыңдаған  саналы,  білімді  ҧрпақ 
тәрбиелеп шығарды. «Біздің басты тірегіміз – тәуелсіздік, тілегіміз тҧрақтылық, 
білегіміз  –  бірлік»  деп  Елбасы  айтқандай,  педагогикалық  ҧжымның  басты 
байлығы  –  бірлік  пен  ҧлтаралық  татулық.  Ҧжымдағы  бірнеше  ҧлттар  мен 
конфессиялық топ ӛкілдерінің береке-бірлігі жарасып, ынтымақтастықта еңбек 
етуі – осының айғағы болса керек.  
Мектепте  мемлекеттік  тілдің  қолданылу  аясын  кеңейту  бойынша 

192 
 
жоспарлы  іс-шаралар  жҥзеге  асырылады.  Мемлекеттік  тілді  дамыту  мәселесі 
мектептің  педагогикалық,  әдістемелік  кеңестерінде,  сондай-ақ  мектеп 
басшысының  қатысуымен  ӛткізілетін  жиындарда  ҥнемі  қарастырылып 
отырады.  Мектепте  оқитын  ӛзге  ҧлт  ӛкілдері  балаларының  арасында  қазақ 
халқының  мәдениетін,  әдет-ғҧрпын  насихаттау  жҧмыстары  ҧйымдастырылып, 
тҥрлі  іс-шаралар  ӛткізіліп,  мектептегі  ӛзге  ҧлтты  оқушылардың  қазақ  тілінен 
ҧйымдастырылып  жатқан  қалалық,  республикалық  деңгейдегі  әртҥрлі 
конкурстар  мен  олимпиадаларға  қатысуына  жағдай  жасалған.  Оқушыларымыз 
бірнеше  халықаралық,  республикалық,  қалалық  деңгейдегі  конкурстар  мен 
олимпиадаларға  қатысып,  жҥлделі  орындарды  иеленіп  келеді.  Бҧл  –  жас 
ҧрпақтың  елге,  жерге  деген  патриоттық  сезімін  оятып,  халқымыздың  салт-
дәстҥріне,  ҧлттық  дҥниетанымына,  тҧрмысы  мен  мәдениетіне  деген  аялы 
кӛзқарасын  қалыптастыруға  атсалысып  жҥрген  мектеп  ҧжымының  ерен 
еңбегінің дәлелі. 
Мемлекеттік тілді ҥйренуге ниет білдіруші педагогикалық ҧжымның ӛзге 
ҧлтты  ӛкілдеріне  де  барлық  жағдай  жасалған.  Педагогикалық  ҧжым 
мҥшелерінің  90  пайызы  Астана  қаласы  Тілдерді  дамыту  басқармасының 
«Руханият» орталығының ҥш деңгейлік бағдарламасы ауқымында мемлекеттік 
тілді оқыту курстарынан ӛткен.  
Сондай-ақ, педагогикалық ҧжым мҥшелері Тілдерді дамыту басқармасы, 
Білім  басқармасы  және  «Руханият»  орталығы  ҧйымдастырған  тіл  саясаты 
жӛніндегі  семинар,  «дӛңгелек  ҥстел»  отырыстарына,  конкурстарға  да  ҥнемі 
қатысып отырады.  
Қазақтың  ҧлы  тҧлғалары,  белгілі  жазушылары,  ғалымдары  мен  қоғам 
қайраткерлерінің  мерейтойлары  мен  атаулы  кҥндерге  байланысты  іс-
шаралардың  ҧйымдастырылуы,  сонымен  бірге  жыл  сайын  Тілдер  мерекесіне, 
Наурыз  мерекесіне  байланысты  ауқымды  іс-шараларды  ӛткізу  дәстҥрге 
айналған және де мҧндай іс-шаралардың ӛткізілуіне бҥкіл педагогикалық ҧжым 
атсалысады. 
Сан  ғасырлар  бойы  ата-бабамыздың  арманы,  бҥгінгі  ҧрпақтың  ақиқаты 
болған қасиетті тәуелсіздігімізді, елдігімізді сақтап, дамыған 30 елдің қатарына 
қосылу – Мәңгілік Ел болудың нысаны. Келешек ҧрпақтың жарқын болашағы 
ҥшін әрқайсымыздың ортақ қҧндылықтарға ӛз ҥлесімізді қосуымыз шарт. Мәң-
гілік  Ел  идеясы–біздің  мҥдделерімізге,  қоғамымыздағы  тыныштыққа, 
ынтымақтастыққа  қызмет  ететін,  бағыты  мен  бағдары  анық  жол  болмақ.  Сол 
арқылы  бізді  бейбітшілік  пен  келісімді,  ҧлтaрaлық  татулық  пен 
толеранттылықты  сақтaй  отырып,  сындарлы  сәттерден  сҥріндірмейтін  ҧлы 
мҧрат.  
«Мәңгілік Ел» идеясын іске асыру – бҥгінгі ҧрпақтың парасатты парызы, 
келешек  ҧрпаққа  тағылым.  Осы  ҧлы  мҧратты  жҥзеге  асырсақ,  бабалардың 
алдындағы қарызымыз бен балалардың алдындағы парызымыздың ӛтелері хақ. 
Қазақстан  әлемдегі  алып  елдердің  қатарынан  ӛз  орнын  алса,  әлемге  танылған 
елдің ҧландары ел мен жердің иесі болатындай намысты болып жетілсе, ҧлттық 
қҧндылықтарымыз  ҧрпақтан-ҧрпаққа  беріліп  отырса,  «Мәңгілік  Елдің» 

193 
 
болашағы баянды, келешегі нҧрлы болары айқын. 

жүктеу/скачать 2,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: