Қалалық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары



Pdf көрінісі
бет20/23
Дата06.03.2017
өлшемі2,62 Mb.
#7697
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23

 
 
Сулейменова Б. Ш., 
Воспитатель СКШИ 
 
Театр,  как  один  из  самых  доступных  видов  искусства,  способствует 
повышению общей культуры ребенка и формированию правильного поведения 
в  современном  мире.  При  этом  дети  могут  быть  как  зрителями  театрального 
действия,  так  и  его  участниками.  Занятия  театральной  деятельностью, 
посредством  спектаклей  –  сказок,  праздников,  кукольных  представлений  или 
занятий с элементами драматизации позволяют ребятам строить общение друг с 
другом. Дети учатся смотреть на себя со стороны, изображая разные характеры, 
поступки, раскрывают значение таких понятий, как дружба, доброта честность, 
смелость. 
Сказка  близка  и  понятна  детям,  а  отражение  своего  мироощущения  он 
находит  в  театре  эта  волшебная  страна  существует  и  называется  она  -  Театр! 
Мир  театра  –  страна  реальных  фантазий  и  доброй  сказки,  игра  вымысла  и 
реальности, красок и света, слов, музыки и звуков. Театр  – благодатная почва 
для  творчества.  Театр  –  помощник  в  воспитании  детей.  Театр  побуждает 
активность ребѐнка, оказывает огромное эмоциональное влияния, способствует 
развитию воображения. 
Исходя  из  этого,  данный  проект  направлен  на  приобщение  детей  к 
театрализованной деятельности, что способствует освоению мира человеческих 
чувств, коммуникативных навыков, развитию способности к сопереживанию. 
Сказка  –  необходимый  элемент  духовной  жизни  ребенка.  Входя  в  мир 
чудес и волшебства, ребенок погружается в глубины своей души, входит в круг 
необыкновенных  событий,  превращений,  происходящих  с  их  героями, 
выражают глубокие моральные идей. 
Они  учат  доброму  отношению  к  людям,  показывают  высокие  чувства  и 
стремления. 
Желание  помочь  попавшему  в  беду  герою,  разобраться  в  сказочной 
ситуации  –  все  это  стимулирует  умственную  деятельность  ребенка,  развивает 
интерес к происходящему на сцене, - это уроки на всю жизнь и для больших, и 
для маленьких. 
Проблема  значимая  для  детей,  на  решение  которой  направлен  проект  к 
сожалению,  на  сегодняшний  день,  наши  дети  воспитываются  на  современных 
мультфильмах,  комиксах,  видеороликах,  воспитывающих  жестокость, 
агрессию, нетерпимость.  
Я  провожу  много  времени  на  беседы,  не  просто  сюжеты,  детали 
поступков каждого героя, предлагаю детям представить себя почему и как они 
поступали?  
Понимание  эмоционального  состояния  как  собственного,  так  и  людей, 
находящихся рядом, становится возможным по иным показателям: вербальным, 

202 
 
визуальным, особенностям жестикуляции.  
Я  учу  ребят  показывать  типичные,  мимические  образы,  учу  ребят  вести 
себя так как бы они хотели, чтобы вели себя и относились к ним на примерах 
сказочных героев.  
У большинства родителей нет времени не только, чтобы сесть с ребенком 
и почитать книгу, но и, тем более, посетить с ним театральное представление. Я 
считаю это большим упущением взрослых в воспитании своих детей. 
Анкетирование  родителей  и  опрос  детей  нашей  группы  показали,  что 
посещение театров у родителей находиться на последнем месте, происходит это 
от случая к случаю, лишь в канун новогодних представлений. 
Наш проект нацелен на то чтобы родители воочию убедились в том, что 
они лишают детей не только культурного отдыха, но и лишают встреч с таким 
чудом, как Театр. 
Тема нашего проекта проекта «Театр для всех». 
Продолжительность проекта: краткосрочный. 
Тип проекта: практико-ориентировочный, познавательно-творческий. 
Участники проекта: 7 «А», 7 «Б» класс, родители, педагоги. 
Целью нашего проекта является: развитие творческих способностей детей 
через практико-ориентированный проект «Театр для всех» 
Задачи проекта: 
- воспитывать у детей любовь к театру, искусству, сказкам; развитие интереса к 
театральным  постановкам,  как  к  произведению  искусства;  последующего 
самостоятельного  совместного  похода  детей  и  родителей  в  театр.помочь 
каждому  ребенку  открыть  для  себя  нравственные  ценности,  заложенные  в 
сказке; 
- учить  детей  понимать  эмоциональное  состояние  героев  сказок  и  свое 
собственное; 
-  учить  выражать  свои  чувства  и  распозновать  чувства  других,  через  мимику, 
жесты, движения. 
Ожидаемые результаты по проекту: развитие интереса детей к народным 
сказкам;  закрепление  умение  применять  свой  знания  в  беседе,  связаных 
высказываниях;  воспитание  чувства  дружбы  и  коллективизма;  получить 
эмоциональный отклик от своей работы. 
Проект реализовался в три этапа: 
Первый этап подготовительный, что включало следующую работу: 
- обсуждение проекта; 
- составление плана работы; 
- анкетирование родителей
-  знакомство  с  репертуаром  Русского  драматического  театра  им.  Горького,  г. 
Астаны. 
Второй  этап  проекта  –  основной,  где  работа  строилась  следующим 
образом: дети посещали книжную выставку в школьной библиотеке на тему «В 
мире  устной  литературы»,  просмотр  сказки  «Братец  Кролик  и  Братец  Лис»  в 
русском  драматическом  театре  им.  М.  Горького,  выполнение  аппликации  по 

203 
 
теме сказки, урок чтения, письма и развития речи по теме «По станицам сказок 
Джоэля Харриса». 
Завершили данный проект игрой – викториной «В гостях у сказки».  
Целью  игры–викторины  –  развитие  познавательной  активности, 
целенаправленности мыслительного процесса.  
Работа  учащихся  на  данном  занятии  проводилась  через  игровую 
деятельность  (сказочное  путешествие).  Детей  разделили  на  две  команды.  При 
проведении  занятия  были  использованы  красочные  картинки,  на  которых 
изображены  герои  сказки.  В  ходе  занятия  учитывались  особенности  класса  и 
каждого  учащегося  в  отдельности.  На  занятии  была  создана  творческая  и 
рабочая  атмосфера.  Использование  на  занятии  таких  приемов  как  поощрение, 
учащихся  в  форме  похвалы,  одобрения,  создание  ситуаций  успеха,  ситуация 
взаимопомощи  позволило  заинтересовать  ребят,  вовлечь  их  в  активную 
деятельность. Детям была интересна и близка тематика проекта, поэтому дети с 
удовольствием  принимали  участие  во  всех  мероприятиях,  с  удовольствием 
вместе  с  родителями  смотрели  сказку  постановку  сказки  «Братец  Кролик  и 
Братец  Лис».  По  возвращению  домой,  дети  оживленно  рассказывали 
родителям, младшим братьям и сестрам о том, что видели, в классе выполнили 
аппликацию методом мозаики. 
Таким образом, проделанная в ходе проекта работа, дала положительный 
результат  повысился  интерес  детей  к  театру,  обогатился  театральный  опыт 
детей,  расширился  их  кругозор,  у  детей  сформировался  представление  о 
правилах  поведения  в  театре.  Таким  образом  подводя  итоги  проекта  мы 
стремились к тому, чтобы навыки, полученные в театрализованных играх, дети 
смогли использовать в повседневной жизни. 
Подводя  итог  скажем  что  театр,  по  сравнению  с  другими  видами 
искусства, обладает особой силой воздействия на зрителя, в том числе и самого 
юного. Известно, что театрализованную деятельность можно рассматривать как 
моделирование  жизненного  опыта  людей,  как  мощный  психотренинг, 
развивающий 
его 
участников  целостно, 
а 
именно 
эмоционально, 
интеллектуально, духовно и физически. 
Литература: 
1. Доронова, Т.Н. Играем в театр/ Т.Н. Доронова, - М.: Просвещение. 2005 
2. Маханева, М.Д. Театрализованные занятия в детском саду. / М.Д. Маханева, - 
М.: Посвещение. 2005 
3. Щеткин, А.В. Театрализовання деятельность в детском саду. / А.В. Щеткин, - 
М.: Просвещение 2007. 
Журнал «Воспитатель в ДОУ» 
4.  «Игры-драматизации  в  развитии  восприятия  художественной  литературы 
младшими дошкольниками» (№1/2013г.) 
5.  «Развитие  творческой  активности  дошкольников  средствами  театрально-
игровой деятельности» (№9/2010г.) 
6. «Развитие творчества в театрализованных играх» (№11/2012г.) 
 

204 
 
ЕРЕКШЕ БІЛІМ БЕРУГЕ ҚАЖЕТТІЛІГІ БАР БАЛАЛАРДЫҢ 
 
ОЙЛАУ ҚАБІЛЕТТЕРІН ОЙЫН АРҚЫЛЫ ДАМЫТУ
 
 
Сыздыкова А. М., 
бастауыш сынып мұғалімі  
 
Қазіргі  уақытта  мҥмкіндігі  шектеулі  балаларды  оқыту  мен  тәрбиелеу, 
оның қажеттілігі мен мҥмкіндіктерін жан-жақты дамыту, ақыл-ойын жетілдіру 
мемлекетіміздің алға қойған маңызды міндеті. 
Мен  Астана  қаласы  арнайы  тҥзету  мектеп-интернатында  ерекше  білім 
беруге  қажеттілігі  бар  балалармен  ҥшінші  жыл  жҧмыс  істеймін.  Менің 
шығармашылық  негізгі  тақырыбым:  «Ерекше  білім  беруге  қажеттілігі  бар 
балалардың ойлау қабілеттерін ойын арқылы дамыту». Мҥмкіндіктері шектеулі 
балалардың  мінез-қҧлқындағы  кемшіліктерді,  ойлау  қабілеттерін  –  педагогика 
жҥйесіндегі балаларды оқыту мен дамытудың маңызды қҧралы – ойын арқылы 
тҥзетуге,  дамытуға  болады.  Әр  баланың  ӛмірге  қадам  басқандағы  алғашқы 
әрекеті  бҧл  –  ойын.  Ойын  барысында  балалардың  жеке  басының  қасиеттері 
қалыптасады.  Бала  ӛзінің  кҥш-жігерін  жҧмсап,  сезініп,  білдіруге  мҥмкіндік 
алып, айналасындағылармен қарым-қатынас жасауға ҥйренеді.  
Мҥмкіндігі  шектеулі  балалар  ӛмірді  танып,  айналадағы  ӛмір 
қҧбылыстарын байқай отырып, білуге қызығушылығы оянып, осы сезім арқылы 
талпыныстарға  ҧмтылады.  Ойын  кезіндегі  қимыл-қозғалысы  дене  бітімін 
жетілдіріп,  іс-әрекеттерді  игерумен  бірге,  ойлау  мен  қиялдау,  есте  сақтау 
қабілеттерін дамытып отырады.  
Ойын  арқылы  балалар  қоршаған  орта  жайлы  білімдерін  толықтырады, 
дербес  шешім  қабылдауға  дағдыланады,  ойлау  барысында  ҧтқырлық  пен 
тапқырлық  танытады.  Мҥмкіндігі  шектеулі  балалармен  ойналатын  ойындар 
баланың  зейінін,  ойлау,  есте  сақтау  қабілеттерін,  ауыз  екі  сӛйлеуін  дамытуға 
арналған.  Ойын  барысында  пайдаланылатын  дамыту  ойыншықтары 
балалардың  психологиялық  қызметін  сапалы  тҥрде  ӛзгертуге  бағытталған 
тиімді әсер ету қҧралы болып табылады.  
Мҥмкіндігі  шектеулі  балалармен  жҧмыс  жасаған  кезде  балаларға 
ҧсынылатын  ойындарды  меңгерту,  оның  бала  зердесіне  әсер  етуі  мен 
қабылдауы,  балаларға  берілетін  тапсырманың  шектен  тыс  ауыр  болмауы, 
балалардың  мҥмкіндіктері  ескерілу  керек,  олардың  денсаулығын  жақсартуға 
әсер  етіп,  ойынның  мазмҧны  қызықты  болып,  балалар  ойнауға  ынталы  болуы 
керек. 
Ойындар бірнеше тҥрлерге бӛлінеді: дидактикалық, сюжеттік, тіл дамыту, 
дамытушылық, қозғалыс ойындары.  
Мҥмкіндігі  шектеулі  балалардың  таным  қабілетін,  ой-ӛрісін  кеңейтіп, 
ынтасын  арттыруға  дидактикалық  ойындарды  пайдаланудың  маңызы  зор. 
Дидактикалық  ойындардың  негізгі  бағыты  –  балаларға  білім,  білік,  іскерлік, 
дағдыларды  игерту  мен  оны  бекітуге,  ақыл-ой  қабілеттерінің  дамуына  ықпал 
ету.  Дидактикалық  ойындардағы  негізгі  міндет  –  балалардың  ақыл-ойын 

205 
 
дамыту, білімін байыту.  
Дидактикалық ойындар ҥш топқа бӛлінеді. 
1.
 
Заттық-дидактикалық  ойындар  –  дидактикалық  ойыншықтармен  және  тҥрлі 
ойын материалдарымен ҧйымдастырылады.  
2.
 
Ҥстел  ҥстінде  ойналатын  дидактикалық  ойындар  –  «Лото»,  «Домино»  және 
тақырыптық ойындар «Қайда не ӛседі?», «Бҧл қай кезде болады?» т.б.  
3.
 
Сӛздік дидактикалық ойындар. 
Кез-келген  сабақты  ӛткізу  ҥшін  дидактикалық  ойындар  қолдана  білу 
керек. Мысалы, математика сабағында баланың логикалық ойлауын дамытатын 
ойындар  «Қҧрастыру»,  «Бӛлігін  тап»,  «Кӛршісін  тап»,  «Ойлан  тап»  т.б. 
«Математикалық  жарыс»,  «Математикалық  пойыз»  т.б.  ойындарын  ойнауға 
болады.  
Санау  арқылы  «Суреттегілер  қайда  тҧрады?»,  «Артығын  алып  таста», 
«Кӛршісін тап» ойындары балалардың зейінін, ой-ӛрісін дамытады. «Санамақ» 
ойынының да тҥрі кӛп. 
Мысалы: 
Бір дегенім білеу, 
Екі дегенім егеу, 
Ҥш дегенім ҥскі, 
Тӛрт дегенім тӛсек, 
Бес дегенім бесік
Алты дегенім асық, 
Жеті дегенім желке, 
Сегіз дегенім серке, 
Тоғыз дегенім торқа, 
Он дегенім оймақ, 
Он бір қара жҧмбақ. 
Қазақ  тілі  сабағында  «Сӛйлем»  тақырыбын  ӛту  барысында  «Сӛз 
қуаласпақ»,  «Ҧйқасын  тап»,  «Жалғасын  тап»,  «Жоғалған  сӛз»,  т.б. 
дидактикалық ойындар ойналады. 
«Буындық лото» ойыны. Сӛз қҧрау. 
Ба, бҧ, бо, ран, қа, та, нан. 
«Жоғалған әріп» ойыны. Алғашқы әріптерін табу керек. 
Мысалы: С дыбысы мен әрпін ӛткенде. 
... абақ, ...ӛз, ...ынып т.б. 
«Қай әріпті жоғалттым?» ойыны. 
Жеке сӛздерге арналған карточкалар дайындалды. 
Мысалы, кіта..., б...лық, ...ғаш т.б. 
Буын  тақырыбын  ӛткенде  «Қай  буынды  жоғалттым?»  ойыны 
ойналды. 
Бҧл ойында бір буыны қалдырылып кеткен сӛз карточкалары жасалды. 
Са..., мы..., қар...ғаш, т.б. 
«Қай сӛзді жоғалттым?» ойыны. 
Бір сӛзі кем сӛйлемдер дайындалады. Мысалы: Сара ... тепті. 

206 
 
«Артық сӛзді тап» ойыны. 
Қалам, парта, сынып, ӛшіргіш, қайың, мҧғалім, дәптер. 
«Кім кӛп біледі?» ойыны. 
Дыбысты ӛтетін болсақ, сол дыбыстан басталатын сӛздерді тауып айтады. 
Сюжеттік-рӛлдік  ойындар  мҥмкіндігі  шектеулі  балаларға  тән,  сипатты 
ойындар болып табылады. Ол балалар ӛмірінде елеулі орын алады. Сюжеттік-
рӛлдік ойындардың ерекшелігі сол, оны балалардың ӛздері жасайды. Ойынның 
дербес әрекеті айқын ӛнерпаздық және шығармашылық сипатта болады. Ойын 
баланың  кӛңілін  ӛсіріп,  бойын  сергітіп  қана  қоймай,  оның  ӛмір  қҧбылыстары 
жайлы таным тҥсінігіне де әсер етеді.  
Мысалы,  «Телефон»  ойынында  диалогтық  сӛйлеудегі  әңгіменің  мақсаты 
–  бір  нәрсе  жайында  сҧралып,  бала  оған  жауап  беруге,  белгілі  бір  әрекетке 
ҥйренсе; 
«Дҥкен»  ойынын  ойнағанда  балалар  сатушы  мен  сатып  алушының 
әрекеттеріне; 
«Аурухана»  ойынын  ойнағанда  дәрігер  мен  науқастың  әрекеттеріне 
еліктейді; 
«Мектеп»  ойынын  ойнағанда  мҧғалім  мен  оқушының  арасындағы 
байланысты ҧғады.  
«Шаштараз», «Отбасы» ойындары арқылы айналадағы ӛмірді бақылауға, 
кҥнделікті  ӛз  ӛмірлерінен  алған  білімдерін  ойын  сюжетіне  пайдалануға 
тӛселдіруге болады. 
Дамытушы ойындар танымдық сезімді оятады, яғни балада тану, іздену 
әрекетін  дамыта  отырып,  ойдың,  талдау  мен  әрекеттің  логикасын,  ойлау 
процесінің  икемділігін,  жаттығуын  және  тапқырлығын,  қиял  ҧшқырлығын 
қалыптастырады.  Оқушылардың  ойлау  қабілетін  дамытуға  сӛзжҧмбақ,  ребус, 
жҧмбақтар, т.б. ойындардың әсері мол. Мысалы, «Ҧйқасын тап» ойыны арқылы 
балалардың білсем деген ҧтымы артып, қызығып, белсенділігі танылады. 
1.
 
Ӛзінше ноян, 
Қорқақ кім? ... (Қоян) 
2.
 
Тҧмсығымен шымшып, 
Қҧрт тереді ... (Шымшық) 
3.
 
Бата алмас тҥлкі, 
Ҥсті тікен кірпі ... (Кірпі) 
4.
 
Ӛңеші кең таңдайын,  
Дәнге тосты ... (Комбайн)  
Тіл  дамыту  бойынша  пайдаланылған  ойындар  баланың  сӛздік  қорын 
молайтуға, әрбір сӛзді еркін, ӛз мағынасында қолдануға, тез, жылдам сӛйлеуге 
жаттықтыруға бірден бір таптырмайтын қҧрал екендігі даусыз. 
Ребустар шешудің баланың ой ҧшқырлығын дамытуға әсері мол. Баланы 
ҧшқыр ойға,  тапқырлыққа  жетелейтін жҧмбақтарды  да  әр  сабақ сайын жҥйелі 
пайдалану  керек.  Сабақта  балаларға  жҧмбақтарды  жатқа  айтқызудың  ӛзі  тілін 
жаттықтырады.  Жҧмбақ  баланы  шапшаң  ойлай  білуге,  шапшаң  сӛйлеуге 
ҥйретеді. Тіл дамыту сабағында жҧмбақ шешу ойынын жарыс тҥрінде ӛткізуге 

207 
 
болады.  Бҧл  ойын  балаларды  ӛздігінен  ойлауға  ҥйретеді,  дерексіз  ойлаудан 
нақты ойлауға жетелейді. Сабақ кҥрделене тҥскен сайын оқушының ой ӛрісі де 
ӛсе тҥседі. Осыған сәйкес ойын тҥрін де ӛзгертіп отыру керек. 
Мҥмкіндігі 
шектеулі 
балалармен 
қимыл-қозғалыс 
ойындарын 
ҧйымдастыру, оның ережелерін тҥсіндіру ӛте қиынға тҥседі. Ойынды бірнеше 
рет  қайталаймыз,  кӛрсетеміз.  Ойын  кезінде  балалардың  саны  да  әсер  етеді. 
Кейбір баламен жеке жҧмыс жасауға, жарты топқа бӛліп ойын ҧйымдастыруға 
болады.  
Оқушылардың ойлау қабілетін дамытуда ойындардың атқаратын маңызы 
зор.  Мен  ӛз  сабағымда  ойын  тҥрлерін  жиі  пайдаланамын.  Сабақ  барысында 
ойындарды  қолдану  арқылы  оқушылардың  ойлау  қабілетін  дамытып,  оқуға 
қҧлшынысын,  қызығушылығын  арттыруға  ізденемін.  Сыныпта  10  оқушы  бар. 
Барлығы  жеңіл  ақыл-ой  кемістігімен  I  тип  оқу  бағдарламасымен  білім  алып 
жатқан  оқушылар.  Тоғыз  оқушының  сӛйлеу  тілі  дамыған,  бір  оқушы  анық 
сӛйлемесе  де  барлығын  тҥсінеді  тілі  жетпеген  жерде  қимылмен  кӛрсетеді, 
барлық оқушы сюжеттік-рӛлдік ойындармен қатар қимыл-қозғалыс ойындарын 
да қызыға ойнайды.  
Мен кез келген ойын тҥрлерін сабағымның тақырыбына, мазмҧнына сай 
таңдап  аламын.  Әсіресе  дидактикалық  ойындарды  тіл  дамыту,  математика 
сабақтарында  пайдаланудың  тиімділігін  тәжірибе  кӛрсетіп  отыр.  Тиімді 
қолданылған  ойын  тҥрлері  мҧғалімнің  тҥсіндіріп  отырған  материалын 
оқушылардың  зор  ынтамен  тыңдап,  берік  меңгеруіне  кӛмектеседі.  Ӛйткені, 
тӛменгі  сыныптағы  оқушылардың  аңсары  сабақтан  гӛрі  ойынға  ауыңқырап 
тҧрады. Қызықты ойын тҥрінен кейін олар сергіп, тапсырманы ықыластана әрі 
сапалы орындайтын болады. 
Ойын  тҥрлерінің  материалдары  сабақтың  тақырыбы  мен  мазмҧнына 
неғҧрлым  сәйкес  алынса,  оның  танымдық,  тәрбиелік  мазмҧны  да  арта  тҥседі. 
Сабақтың  әсерлігін,  танымдылығын  кҥшейтеді,  оқушылардың  сабаққа 
қызығушылығы  мен  ынтасын  арттырады,  ойлау  қабілетін  дамытып,  тіл 
байлығын молайтады.  
Ӛз тәжірибемде кӛп қолданатын дидактикалық ойындардың біразын атай 
кетсем,  математика  сабағында:  санамақ  ойындар,  «Балық  аулау»,  «Кірпіге 
кӛмек»,  «Қарлығаштың  тапсырмасы»,  «Қайда  ӛседі?»,  «Жемістер  жинау», 
«Керекті  санды  қой»,  «Фигураны  тап»,  «Бірден  сызып  шық»,  «Себеттегі 
сәбіздер», «Ретімен орналастыр» т.б. Математика сабағында ойынды пайдалану 
мҥмкіндігі ӛте кӛп.  
Оқу және тіл дамыту сабағында: «Буыннан сӛз қҧрайық», «Алма бағы»,  
«Қағып ал», «Сиқырлы сӛздер», «Орамал тастамақ», «Дҥкен», «Орнынды 
тап», «Кҥн мен тҥн», «Баспалдақ» т.б. 
Айналадағы әлем сабағында: «Ҧя жасайық», «Зымыран», «Балық аулау», 
«Қоянға  кӛмектес»,  «Саңырауқҧлақ  жинайық»,  «Кім  қайда  мекендейді?», 
«Шанамен  сырғанайық»  т.б.  Бҧл  ойындарды  әрбір  сабақта  тҥрлендіріп 
қолдануға болады. 
Кӛрнекіліктер тартымды болса, балалар қызыға қатысады. 

208 
 
«Орамал  тастау»,  «Сиқырлы  қоржын»  тәрізді  тҥрлі  ҧлттық  ойындарды 
сабақ  барысында  жаңа  материалды  тҥсіндіруге,  оны  қайталап-пысықтауға, 
бекітіп-қорыту кездерінде ӛткіземін.  
Назарларыңызға бірнеше ойын тҥрлерін ҧсынамын.  
«Алма жинау» ойыны.  
Тақтада алма ағашы мен кірпінің сҥреттері.  
Ойынның  шарты:  кірпіге  кӛмектесу.  Ол  ҥшін  алманң  артына  жазылған 
тапсырмаларды орындау керек.  
«Ғажайып  қалта»  –  ойынның  шарты:  қалтаның  ішіндегі  шыққан 
заттарды атау мысалы: алма, доп, қалам т.б. 
«Жеміс  пен  кӛкӛністі  ажырат»  –  ойынның  шарты:  жҥргізуші  тақырып 
бойынша балаларға сҧрақ қояды, жауаптарын алады. 
- Мынау не? 
- Мынау алма.  
- Алма қандай? 
- Алма қызыл, тәтті (домалақ, ҥлкен, кішкентай) 
«Мекенін тап». Ойынның барысы: Ҥй және жабайы жануарлар суретін 
біртіндеп ала отырып, немесе бірнеше балаға бӛліп берілген суреттерді мекен-
жайларына орналастыру қажет. Мысалы: ҥй жануарларын жайлауға, ал жабайы 
жануарларды орманға орналастыру керек.  
«Кім болам?» ойыны 
Тақтаға  суреттер  ілінеді.  Тақтаға  шыққан  оқушы  ӛзіне  ҧнайтын 
мамандыққа  сәйкес  суретті  таңдап  алады  да,  оның  артындағы  тапсырманы 
орындайды.  Қалған  мамандыққа  сәйкес  тапсырманы  орындаған  оқушы  сол 
мамандықтың иесі болып есептеледі. 
«Бҧл қалай ӛзгерген?» ойыны 
Дыбыстар  мен  әріптердің  айтылу  және  жазылу  ерекшеліктерін 
оқушыларға  меңгерту  ҥшін  жҥргізіледі.  Ойын  барысында  сӛз  ішіндегі 
әріптердің  дҧрыс  жазылуына,  бір  әріптің  ӛзгеруінен  сӛздің  басқа  мағынаға 
ауысып  кететіндігіне  оқушылардың  назарын  аударуға  болады.  От  –  ӛт,  тор  – 
тӛр, сҧр – сҥр, сан – сән, терек – зерек, кӛл – шӛл – тӛл. 
«Ойлан, тап» ойыны 
Мҧнда  сӛз  мағынасы  туралы  берілген  ҧғымдарды  бекітуге  болады. 
Мҧғалім  бір  сӛзді  ақырын  ғана  айтады.  Оқушылар  сӛзге  мағынасы  қарама-
қарсы  сӛзді  табады.  (ҧзын-қысқа).  Осы  тәрізді  мҧғалім  мәндес  сӛздің  біреуін 
атаса, оқушы сол сӛзге мағынасы жуық екінші сӛзді атауы тиіс. (Отан  – туған 
жер, атамекен, ел). Кӛп сӛз ойлаған оқушы жеңімпаз атанады. 
«Топтай біл» ойыны 
Бҧл  оқушылардың  ой-ӛрісін  кеңейтіп,  заттарды  белгілі  бір  тақырып 
бойынша топтай білуге, олардың не ҥшін қажеттігін ажыратуға, қатесіз жазуға 
дағдыландырады.  (Сәбіз,  қияр,  алма,  тҥйе,  жылқы,  жҥзім,  картоп  т.б.  сӛздер 
беріледі.  Оқушылар  бҧл  сӛздерді  топтап  жазады.  (Сәбіз,  қияр,  картоп  – 
кӛкӛністер). 
 

209 
 
«Поезд» ойыны 
Ҥстелге  суреттер  қойылады,  мҧғалім  заттарды  ортақ  қасиеттеріне  қарай 
қойып,  поезд  жасау  керектігін  айтады.  «Мен  помидорға  қиярды  жалғаймын, 
ӛйткені  олар  кӛкӛністер»,  «мен  допты  кҥнге  жалғаймын,  ӛйткені  олардың 
пішіні дӛңгелек» т.б. 
Математика сабағында мынадай ойын тҥрлерін ҧсынамын: 
«Дәл осындай пішінді тап».  
Ойынның  мақсаты:  геометриялық  пішіндер  жайлы  білімдерін  бекіту, 
пішіндерді  атауға,  ажыратуға,  салыстыруға  жаттықтыру,  ойлау  қабілетін 
дамыту.  
Ойынның  қҧрал-жабдықтары:  бала  саны  бойынша  қҧлыптың  суреттері, 
геометриялық пішіндер.  
Ойынның  мазмҧны:  алдарындағы  сиқырлы  қҧлыпты  ашуды  ҧсыну. 
Қҧлыптың  кілттері  де  сиқырлы,  геометриялық  пішіндерден  қҧралған  екенін 
айту. Әр бала қҧлыпқа сай келетін кілтті алып, қҧлыпты ашады. 
«Ҥйдің есігін жабайық». 
Ойынның  мақсаты:  заттарды  ӛлшемі  бойынша  салыстыруға,  жуан  және 
жіңішке заттарды ажыратуға жаттықтыру. Ойлау қабілетін дамыту.  
Ойынның қҧрал-жабдықтары: ҥйдің, есіктің суреттері.  
Ойынның мазмҧны: қағаздан қиылған, есігі жоқ ҥйдің суретін балаларға 
тарату.  Жуан  және  жіңішке  есіктерді  ҥйдің  ӛлшеміне  сай  келтіріп  салуды 
ҧсыну.  

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет