Эссе жазудың екінші кезеңі – мәтін тақырыбы бойынша ақпараттарды бір жүйеге келтіру.
Мәселен, «Заманауикөшбасшықандайболуыкерек?»тақырыбындағы эссе көшбасшының бойында болуыға тиісті қасиеттер туралы пайымдауларды қамтиды. Кейбір авторлар көшбасшыны сипаттау барысында оның беделдіәріықпалды болу керектігі туралы жазады, алайда бұл логикалық қателікке жатады. Себебі, көшбасшы ұғымына онсыз да тән қасиеттерді атап отыр. Ал, эссенің мақсаты көшбасшының қандай қасиеттерге ие болу керектігі жөнінде болып отыр.
