Тақырып 10. Инвестициялық қызметті
мемлекеттік реттеу
Инвестиция мемлекеттік ретеу объектісі
ретінде.
Инвестицияны
мемлекеттік
қаржыландыру.
ҚР
инвестицияның
динамикасы
мен
құрылымы.
Инвестицияларды мемлекеттік реттеудің
негізгі бағыттары. Жағымды инвестициялық
ахуалды қолдау жүйесі.
2
Тақырып 10. Инвестициялық
қызметті мемлекеттік реттеу
1.
Инвестиция
түсінігі,
ұлғаймалы
ұдайы
ӛндірістегі оның орны
мен рольі.
2.
Экономиканың
нақты
секторындағы
кәсіпорындардың
инвестициялық
1
белсенділігінынталанды
ру механизмі.
3.
Бюджеттік
инвестициялық ресурстарды
пайдаланудың
тиімділігін
арттыру жолдары.
4.
Капиталдың экспортты
және импортты мемлекеттік
реттеу.
Тақырып 11. Табиғатты пайдалануды
мемлекеттік реттеу
Экодамудың
мемлекеттік
менеджмент
стратегиясын қалыптастыру. Экодамудың
институттары
мен
механизмдері.Негізгі
стимулдар: мүмкіндіктері мен шектеулер.
Дағдарыс жағдайында
басқару және экология
2
Тақырып 11. Табиғатты
пайдалануды мемлекеттік
реттеу
1.
ҚР
аймақтық
экономикалық
дамуының
табиғи-
ресурстық факторлары.
2.
Аймақтың әлеуметтік-
экономикалық
кешенінің дамуындағы
табиғи
ресурстардың
рольі.
3.
Экологиялық саладағы
ҚР ұлттық қауіпсіздігін
қамтамасыз
ететін
басымды бағыттары
4.
Қазіргі
кезеңде
ҚР
және оның жекелеген
аймақтарында
экологиялық жағдайды
бағалау.
1
Тақырып
12.
Аймақтық
дамуды
мемлекеттік реттеу
Аймақтың
ӛнеркәсіптік
саясатындағы
маркетингік
концепция.
Ӛнеркәсіптің
тауарлық
мамандануы.
Ӛнеркәсіптік
саясатты дайындау кезеңдері. Ӛнеркәсіптің
технологиялық мамандануын дамытудың
перспективалары. Ӛнеркәсіптік саясаттың
аймақтық
мәселелері.
ҚР
ӛнеркәсіпті
қолдаудың
жалпы
және
жекелеген
экономикалық шаралары.
2
Тақырып 12. Аймақтық дамуды
мемлекеттік реттеу
1.Фирмалардың
кеңістік
і-
әрекетіне субсидияның ықпалы
2. Экономикалық аудандастыру
халық
шаруашылығын
территориялық ұйымдастыру
әдісі ретінде.
3.Аймақтардың
дамуын
селективті қолдау.
4.ҚР-ғы ӛнеркәсіп пен оның
салаларын
территориялық
ұйымдастыру
мен
орналасытрудың ерекшеліктері
5.Ӛнеркәсіп
ӛндірісінің
құлдырауының
аумақтық
дифференцияциялану
факторлары
1
Тақырып 13. Сыртқы экономикалық
қызметті мемлекеттік реттеу
СЭК МР түсінігі мен сипатамасы. СЭҚ
2
Тақырып
13.
Сыртқы
экономикалық
қызметті
мемлекеттік реттеу
1
реттеудің мақсаттары мен құралдары. СЭҚ
ынталандыру. СЭ саясаттың мәні мен
мақсаттары.
СЭ
саясаттың
аймақтық
компоненттері. Мемлекеттің тӛлем балансы-
СЭҚ реттеудің құралы ретінде.
1. ҚР-ғы СЭҚ мемлекеттік
реттеудің механизмі.
2. Капиталдың қозғалысына
мемлекеттің әсері.
3. СЭ саясаттың құрылымдық
бӛлімдері.
4.
ҚР
ТМД
елдерімен
интеграциялық
әріптестігін
реттеу.
Тақырып 14. АӚК тҧрақты ҧдайы
ӛндірісті мемлекеттік реттеу
АӚК тұрақты ұдайы ӛндірістің мәні мен
спецификасы
және
оны
мемлекеттік
реттеудің қажеттілігі. АӚК тұрақты ұдайы
ӛндірісті мемлекеттік реттеудің мәні мен
негізгі принциптері. АӚК тұрақты ұдайы
ӛндірісті
мемлекеттік
реттеу
жүйесін
қалыптастырудың басымды бағыттары.
2
Тақырып 14. АӚК тұрақты
ұдайы ӛндірісті мемлекеттік
реттеу
1.ҚР-ғы
АӚК
даму
процесстерінің
маңызды
ерекшеліктері.
2. 20 ғ. 90-ж ҚР-ның аграрлық
саласының
дамуын
сипаттайытн
негізгі
тенденциялар.
3. Ауыл шаруашылығындағы
тұрақты
ұдайы
ӛндірістің
қаржылық
потенциалының
сипаттамасы.
1
Тақырып 15. Мемлекет пен бизнестің
қарым-қатынасының дамуының жаңа
тенденциялар
Мемлекет
пен
бизнес
арасындағы
қатынастардың
дамуындағы
дағдарыстардың мәні. Ақпараттық және
телекоммуникациялық
технологиялардың
ерекшеліктері мен салдары. Ӛндірістің
адамдық факторына жаңа технологиялардың
әсері. Жаңа технологияларды енгізуде
адамның құқықтары мен еркіндігі.
2
Тақырып 15. Мемлекет пен
бизнестің қарым-қатынасының
дамуының жаңа тенденциялар
1.Ӛндірісті ұйымдастырудағы
жаңа технологиялар.
2.Экономиканың
нарықтық
секторында
инновацияларды
мемлекеттік ынталандырудың
жүйесін дайындау мен жүзеге
асыру.
3.Мемлекетің
бизнестегі
рольіне
жаңа
технологиялардың әсері.
1
Барлығы
30
15
Кесте 6.Суденттердің ӛздік жҧмыстарының тапсырмалары
№
Тақырыптар
ОБСӚЖ
СӚЖ
Реферат, эссе
1
Тақырып 1.
ЭМР
тҥсінігі,
міндеттері,
мақсаттары
мен
қажеттіліктері
1.ЭМР қажеттілігі неден
кӛрінеді.
2.ЭМР
объектісі
мен
мақсаттары қандай
3.ЭМР қандай құралдарын
білесіз
4.Экономиканы нарықтық
және мемлекетік реттеуді
үйлестіру
қалай
жүргізіледі.
1.Экономикаға
мемлекеттің
әсерінің
ӛзгеру
тенденциясы
қандай
2.Экономикадағы
мемлекеттің
рольіне
жаңа
ехнологиялардың
әері қандай
Мемлекеттің
экономикалық
ролі туралы
ғылымның
негізгі
бағыттары және
олардың
сипаттамасы
5.Ұлттық ЭМР мемлекеттік
органдарының міндеттері.
2
Тақырып 2.
ЭМР-ге
кӛзқарастардың
қалыптасуы
мен
дамуы.
1. Экономикалық саясатты
дайындау және жүзеге
асыру кезінде классиктер,
кейнсиандықтар,
неоклассиктерден не алуға
болады.
2. ЭМР классикалық және
кейнсиандық үлгілерінің
айырмашылығы қандай.
3.ЭМР институтциональді-
әлеуметтік үлгісінің
ерекшелігі неде.
4.Монетаристік теорияны
қолдайтын үкіметтің
реттеуінің басты объектісі
қандай
Экономикадағы
мемлекеттің
рольін
анықтайтын
тенденцияларды
зертеп,талдау
қандай мақсатта
жүргізіледі.
1. Экономиканы
циклге қарсы
(конъюнктуралы
қ) реттеу
2.Қазіргі
заманғы
экономикалық
мектептердің
мемлекеттің
экономикалық
қызметі туралы
кӛзқарасы
3
Тақырып 3.
Экономикадағы
мемлекеттік
сектордың ролі.
Нарықтық
экономикадағы
мемлекеттің
қызметтері
1. Мемлекет қандай
себептерге байланысты
табыстар мен байлықы
қайта бӛлуге қатысады.
2.Неліктен экономикалық
ӛсу макроэкономикалық
саясаттың бірі болып
саналады.
3.Елдің азаматтары ЭМР
тиімділігін қалай
бағалайды.
1.Экономикаға
мемлекеттің
әсерінің құралы
ретінде
моральдық
сенімділіктің
тиімділігі қандай
шаралармен
анықталады.
2.Нарықтық
процесссерге
мемлекетің
араласуының
шегі қандай.
ЭМР әдістерінің
қайсысын
Қазақстан
экономикасына
қолданған
оңтайлы.
4
Тақырып 4.
ЭМР-дің әдістері
1.Заң шығару неліктен
макроэкономиканың даму
факторы болып саналады.
2. Экономиканың қай
саласында әкімшілік
әдістер барынша тиімді.
3.Неліктен реттеудің
жанама әдістері нарықтық
экономикамен тығыз
байланысты.
1.Неліктен 20 ғ.
аяғында кӛптеген
елдердің
үкіметтері ЭМР
экономикалық
ілімдердің
әртүрлі
бағыттарын
біріктіріп
пайдаланды.
2.ЭМР
әдістерінің
ауысып отыруы
қандай жағдайға
байланысты.
5
Тақырып 5.
Экономиканы ақша-
несиелік реттеу
1.Артық резервтер
банктердің ақша жасау
қабілеттілігіне қалай әсер
етеді.
1.Мемлекет пен
ҰБ әрекеттерінің
жанама және
тура әсеріне
ҰБ пен
коммерциялық
банктердің ӛзара
қатынасы.
2.Ұлттық банктің
нарықтық экономикалық
жүйедегі рольі неден
кӛрінеді.
3.ҰБ реттеуші рольінің
даму факторлары қандай.
4.Есептік ставканың
сапасының артықшылығы
мен кемшілігі қандай.
5.Неліктен коммерциялық
банктер экономикалық
кризис жағдайында
қысқамерзімді несие
береді.
салыстырмалы
талдау жасаңыз.
2. Неліктен
коммерциялық
банктер
пассивтік
операцияларды
кеңейтіп, әртүрлі
банктік
салымдарды
ұлғайтуға
тырысады.
6
Тақырып 6
Мемлекеттің
бюджеттік-
салықтық саясаты
1Қандай салықтар бюджет
табыстарының мӛлшеріне
максимальді әсер етеді.
2.Мемлекеттік бюджетті
дайындап, атқарумен
қандай ұйымдар
айналысады.
3.Бюджет тапшылығының
қай түрі үкіметтің фискалді
саясатына тікелей
байланысты.
4.Қандай аймақтық және
жергілікті салықтарды
білесіз.
1.Мемлекеттік
қарызды
басқарудың мәні
2.ҚР-ның
экономикасына
қандай бюджет
концепциясын
пайдаланған
тиімді.
3. Неліктен
салықтық
табыстар бюджет
қаржыларын
жинаудың
басымды бағыты
болып саналады.
1.Қазіргі
заманғы ҚР-ның
салық жүйесі
2.Мемлекеттік
бюджеттің
экономиканың
тұрақты ӛсуіне
ықпалы.
7
Тақырып 7.
Монополияға қарсы
реттеу және
бәсекелестік ортаны
қалыптастыру
1. Монополияға қарсы
саясаттың дамуының
заңдылықтары.
2.Неліктен кӛптеген
елдердің үкіметі
бәсекелестікті қорғайды
3.Кәсіпкерлер арасындағы
бағалық келісімдерді
неліктен шектейді.
1.Трансұлттық
мұнай
корпорацияларын
ың қызметін БҰҰ
бақылай ма?
2.Қандай әдістер
мен тетіктер
кӛмегімен
мемлекет ӛзінің
монополияға
қарсы саясатын
жүргізеді.
1.ҚР-ғы табиғи
монополиялар
және оның
қызметін реттеу.
8
Тақырып 8.
Валюталық
саясатты
мемлекеттік реттеу
1.
9
Тақырып 9.
Әлеуметтік саланы
мемлекеттік реттеу
1.Кедейшілік деңгейі қалай
анықталады.
2.Әлеуметік теңдік пен
экономикалық тиімділікті
1.Үкімет
бағдарламаларын
дағы әлеуметтік
саясаттың
ҚР-ғы
табыстардың
бӛлінуіндегі
мемлекетітң
қалай үйлестіруге болады.
3.Әлеуметтік саясаты
жүзеге асырумен қандай
орган айналысады.
мақсаттары.
рольі
10 Тақырып 10.
Инвестициялық
қызметті
мемлекеттік реттеу
1.Мемлекеттің құрылымдық –
инвестициялық саясатын
қалыптастыру негіздері
1.Шетелдік
инвестициясы бар
кәсіпорындарға
мемлекеттік
қолдаудың
стратегиясы (
нақты мысалмен)
Мемлекеттің
инвестициялық
қызметін жүзеге
асыру
11 Тақырып 11.
Табиғатты
пайдалануды
мемлекеттік реттеу
1.Эколого-
экономикалық
талдау
Табиғатты
пайдалануды
мемлекеттік
реттеу
12 Тақырып 12.
Аймақтық дамуды
мемлекеттік реттеу
1.Аймақтық дамуды
стратегиялық жоспарлаудың
әдістемесі
1.Мемлекеттің
аймақтық саясатын
қалыптастыру
Аймақтар
бойынша
саластырмалы
талдау
13 Тақырып 13.
Сыртқы
экономикалық
қызметті
мемлекеттік реттеу
1.Сыртқы экономикалық
байланыстардың дамуы
14 Тақырып 14.
АӚК тҧрақты ҧдайы
ӛндірісті
мемлекеттік реттеу
1. Агроӛнеркәсіп кешенінің
экономикасын мемлекеттік
реттеу
15 Тақырып 15.
Мемлекет пен
бизнестің қарым-
қатынасының
дамуының жаңа
тенденциялар
1.Экономикалық
талдау
7. «Экономиканы мемлекеттік реттеу» пәні бойынша оқу процессінің кҥнтізбелік
кестесі
Апталар
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Бақылау
түрі
АБ АБ АБ АБ АБ АБ ҚБ1 АБ АБ АБ АБ АБ АБ АБ ҚБ2
Баллдар
АЛМАТЫ ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ СТАТИСТИКА АКАДЕМИЯСЫ
«Экономиканы мемлекеттік реттеу» пәні бойынша
050506 «Экономика», 050508 «Есеп және аудит» және
050509 «Қаржы»
мамандықтарына арналған
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
ОҚУ -ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
АЛМАТЫ-2012
МАЗМҦНЫ
1.Голоссарии
2.Дәрістер
3. Тәжірибелік-лабораториялық сабақтар
4. Студенттердің ӛздік жұмысы
1.ГЛОССАРИЙ
Бұл оқу-әдістемелік кешенді құрастырғанда келесі терминдер анықтамалары мен
қолданылды:
Акциз – тауардың бағасына енгізілген және сатып алушы тӛлейтін жалпы мемлекеттік
жанама салық.
Ақша – тауарлар мен кӛрсетілетін қызметтердің ӛлшемі болып табылатын, жалпыға
бірдей балама ролін атқаратын ,кез-келген тауарлар мен кӛрсетілетін қызметтерге
айырбасталатын ерекше тауар.
Ақша-несие саясаты – экономиканың тұрақты дамуын ақша айналымы мен несие
нарығын реттеу арқылы қамтамасыз етуге бағытталған шаралар жиынтығы.
«Арзан ақша» саясаты – айналымдағы ақша массасын арттыру саясаты.
«Қымбат ақша» саясаты – елдегі ақша массасының ӛсуін қысқарту немесе шектеу.
Автаркия ұлттың ӛзін ӛзі экономикалық жағынан қамтамасыз етуіне және елдің
экономикасы басқа елдердің экономикасынан дербес болуына арналған саясат.
Адами капитал инвестициялардың нәтижесінде қалыптасқан қоғамдық ұдайы ӛндірістің
осы немесе басқа сфересында мақсатты түпкі пайдаланылатын, адамның жинақталған
денсаулығының, білімінің, дағдыларының, қабілеттерінің, млтивацияларының белгілі
қоры, еңбек ӛнімділігін және ӛндірістің тиімділігін ӛсіруге ат салысады, сӛйтіп осы
адамның табыстарының ӛсуіне кӛмектеседі.
Адами капиталға инвестициялар мақсатты сипаты бар және оның болашақтағы
ақшалай табысын айқындайтын шығындардың барлық түрлері.
Акционерлік қоғам акциялар шығарып орналастыру негізінде келетін акционерлік
капитал арқылы құрылатын, корпоративтік бірлестіктің формасы.
Акция иесіне дивиденд алуға және оған компанияны басқаруға құқық беретін, мерзімсіз
бағалы қағаз. Акциялар атаулы, ұсынушыға, қарапайым, мәртебелі болып бӛлінеді.
Амортизация капиталдың тозу кӛлемін бағалау, негізгі капиталдың ауысқан құны.
Амортизациялық аударым негізгі құрал жабдықтардың құнының бӛлшегінің тозуын
ӛтеу үшін жасалатын аударым.
Аралас экономика ӛндірістік құрал жабдықтарға қоғамдық меншіктің элементтерін жеке
меншікпен біріктіретін және нарықтық экономиканы орталықтандырылған жоспарлық
басқарумен ұштастыратын экономикалық жүйе.
Аралас меншік мемлекеттік және жеке меншік капиталдың ұштасуына негізделген
меншіктің формасы, бірлесіп басқарылады.
Аренда келісім шарт негізінде, аренда беруші аренда алушыға белгілі мүлік
берілгендіктен пайда болатын, шаруашылықтың формасы.
Атаулы акциялар белгілі иемденушінің атына толтырылады және акционерлік
қоғамның тізімінде тіркеледі.
Атаулы жалақы жұмыскерлерге тӛленген ақшалай сома.
Ашық (айқын) инфляция бағаның ӛсуі, ұлттық валюта бағамының тӛмендеуі т.б.
Ашық экономика халықаралық тауарлар мен капиталдар нарығында барлық
шаруашылық субъектілері (заңды және жеке тұлғалар) ешқандай жағдайлармен
шектелмеген операциялар жүргізе алатын ұлттық шаруашылық.
Ашық экономика, үлкен пайыздың мӛлшерлемесі ішкі экономикалық құбылыстардың
ықпалымен қалыптасатын, ашық экономика; әлемдік қаржы нарығына және пайыздың
әлемдік мӛлшерлемесіне әсер ететін экономика.
Ашық экономика, шағын пайыздың мӛлшерлемесі әлемдік қаржы нарығының
шарттарымен берілген, әлемдік экономикалық құбылыстарға әсер етпейтін экономика.
Әлеуметтік реттеу қоғамның дамуына, экологияға, еңбек пен ӛмір қауіпсіздігіне және
т.б. тауар мен қызметтер ӛндірісінің әсер етуінің талдауына негізделген мемлекеттік
реттеудің түрі.
Әлеуметтік экономикалық қатынастар материалдық игіліктерді ӛндіру, бӛлу,
айырбастау және тұтыну туралы адамдар арасындағы қатынас.
Баға ақшаға шағылған тауардың құны, тауардың, қызметтің бірлігін алу үшін басқа бір
нәрсені құрбан ету.
Баға белгілеу (котировка) қор биржасына бағалы қағаздарды сату үшін қабылдау;
біріншілік нарықта акциялар мен тауарлардың бағаларын белгілеу.
Баға белгілеу әдістері әлемдік тәжірибеде баға белгілеудің екі негізгі ұстанымын
қолдану; нарықтық және әкімшілік. Нарықтық жағдайда нарықтық баға белгілеу бәсекенің
әсері арқылы да мүмкін. Таңдап алған ұстанымға байланысты, баға белгілеудің әр түрлі
әдісі қолданылады.
Баға бойынша икемділік баға ӛзгерістерінің әрбір пайызына ұсыныс пен сұраныс
кӛлемдерінің жауап қайтару мӛлшері.
Баға бойынша сҧраныстың икемділігі бағаның нарықтағы ӛзгерістерінің әрбір
пайызына сәйкес, осы тауарға сұраныс ӛзгерістерінің пайызы.
Баға жетекшісі басқа фирмалар қолдайтын, баға белгілейтін фирма олигополист.
Баға индексі нарықтық қоржынның бағасы ӛзгерістерінің қозғалысын кӛрсететін индекс.
Бағалы қағаз белгіленген тәртіп бойынша мүліктік құқықты куәландыратын құжат, оны
орындау немесе тапсыру, соны ұсынғанда ғана мүмкін болады.
Бағалы қағаздар- иеленушісіне мүліктік құқық және дивиденд ,процент түрінде белгілі
бір ақша сомасын алуға құқық беретін құжаттар.
Бағалы қағаздар нарығы, біріншілік бағалы қағаздардың жаңа шығарымдарын
орналастыру; бұлардың эмитенттеріне корпорациялар, үкімет, коммуналдық құрылымдар
жатады.
Бағалы қағаздар нарығы, екіншілік бұрынғы шығарылған қағаздардың сатып алу сату
келісімдері; бағалы қағаздардың айналымы.
Бағалық емес бәсеке бәсекелес фирмалар ӛздерінің ӛнімдерін сату бағасының ӛзгеруінен
басқа әдістерді қолданады.
Бағаның деңгейі тауарлар мен қызметтер үшін тӛленетін орташа анықталған ӛлшем.
Баланс иелену құралдарының (активтер), міндеттемелер (пассивтер) және меншікті
капитал кӛрсетілетін, есеп беру формасы.
Баланстық пайда материалдық шығындардың, амортизацияның және жалақының
сомасымен және ӛнімді сатудан келген ақшалай түсімнің айырмасы.
Банк ақша ресурстарын тартумен және оларды орналастырумен айналысатын
экономикалық институт.
Банк депозиттері банкке ақша салымы, банк пассивтерінің бӛлігі.
Банкнота банк билеттері, орталық эмиссиялық банк айналысқа шығарған қағаз, ақша
белгілері, банкир векселі, банктің борышқорлық міндеттемесі.
Банк пайызы (несие пайызы) коммерциялық іс-әрекеттерді ынталандырушы ретінде
қолданылатын несиенің бағасы.
Достарыңызбен бөлісу: |