An introduction to educational research methods. Введение в образовательные исследовательские методы Білім беру-зерттеу әдістеріне кіріспе



Pdf көрінісі
бет14/85
Дата06.03.2017
өлшемі32,4 Mb.
#8078
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   85

Жұмыстың құрылымы

Жұмыстың құрылымын зерттеңіз. Автор тұжырымдарды қалай құрылымдаған? 

•  Өз қорытындыларын ұсынуда автор жасаған негізгі мәлімдемелерді белгілеу. 

•  Логикалық құрылымға шолу жасау үшін талқылау барысын анықтап алу; 2.3 

қорапшадан Фишердің талқылауды қалай пайдаланғанын қараңыз. 

2.3 қорапша 

Pedder, D. (2006) ‘Are small classes better? Understanding relationships between 

class size, classroom processes and pupils’ learning’, Oxford Review of Education, 

32 (2): 213–234 жұмысындағы «Талдау» тарауынан үзінді:

 

Мәтінге  аңдатпа  жасалынған  –  қорытындылар  ерекшеленген 



(себептері  жақшаларда  берілген),  салдар  көрсеткіштері  курсивпен 

белгіленген. 

 

Орта мектепте жүргізілген зерттеу (Pedder, 2001) сынып мөлшері 



мен барлық оқыту мен оқу түрлері үшін оңтайлы талаптарының арасындағы 

қарапайым  бір  жақты  өзара  байланыстардың  ешқандай  дәлелдемесін 

келтірмеді.  Бұл  негізгі  тұжырым.  (Түрлі  мұғалімдер  үлкен  және  кіші 

сыныптардағы  оқуды  оңтайландыруға  арналған  мүмкіндіктерді  арттыру 

туралы  хабарлады;  олар  сонымен  бірге  кіші  және  үлкен  сыныптардағы 

шектеулерді анықтады). Осылайша, саясаткерлерге оқушылардың оқуы үшін 

артықшылықтар үлкен және кіші сыныптарда қатар туындайтын мүмкіндігін 

есепке алу қажет, сондықтан мектептер оқушыларды түрлі оқыту мен оқу 

мақсаттары  үшін  түрлі  мөлшердегі  оқу  топтарына  орналастыра  отырып 

мейлінше икемді тәсілдерді пайдалана алатын шектерді түзуі тиіс. 



Reviewing The Literature And Writing A Literature Review

116


Автор жасаған мәлімдемелерді даулау 

Дәлелдемелердің сенімді екендіктерін тексеру арқылы авторлардың мәлімдемесіне 

қатысты сыни ойда болыңыз. 

•  Зерттеуде жасалған жалпыламалар үшін автордың негіздемесі жеткілікті ме?

•  Зерттеу жобасының құрамдас бөліктері қаншалықты орынды (мәсел., таңдау 

өлшемі, тәжірибе және нәтиже)?

•  Өлшемдер қаншалықты дәл әрі шынайы?

•  Мәліметтерді талдау дәл ме немесе зерттеу нысанына қатысты ма?

•  Тұжырымдамалар мәліметтерге және талдауға негізделген бе? 

Сыңаржақтықты тексеру

Авторлардың жұмысын анықтайтын кез келген құндылықтар қандай дәрежеде 

және қандай жолмен олардың ойларына әсер етуі мүмкін екені туралы ойланыңыз. 

Авторларға адамдар ретінде құрметпен қарау мен өзіңіздің жұмысқа деген сыни 

көзқарасыңыздың арасындағы айырмашылықты табыңыз. Сенімді болып қала отырып 

сыңаржақтыққа жол бермеңіз. 

 

•  Мәселеге немесе сұраққа қатысты автор әдебиетті бағалады ма? 



•  Автор өзі келіспейтін әдебиетті қамтып отыр ма? 

Сәйкестігін тексеру 

Автор жазған мәліметтің олардың жұмысы мен келтірген қорытындыларға 

сәйкестігіне көз жеткізіңіз.

•  Үлкен аудиторияға арналған материалда автор эмоцияларға, бір жақты мысалдарға 

назар аударып отыр ма немесе ол риторикалық тұжырымдамаларға сілтеме 

келтіріп отыр ма?

•  Осындай қорытындылар үшін шынайы негіздеме бар ма немесе автор жай ғана өзі 

сенетін жайтты «дәлелдеп» отыр ма?



Әдебиеттік шолуды жазу 

Ойларды іздеу мен жинақтау аяқталғаннан кейін үдерістің соңғы нәтижесі әдебиетке 

жазбаша шолу үлгісіне енеді. Шолудың мақсаты – өз оқырмандарыңызға белгілі бір 

саладағы жағдай туралы ақпарат беру. Бұл сонымен бірге сізді сенім білдіруге болатын, 

жақсы ақпараттандырылған және қабілетті зерттеуші ретінде көрсетеді. Одан 

бөлек, дұрыс түзілген шолу сіздің тәсіліңізге контекст түзейді және сіздің зерттеу 

жұмысыңыздың нысанының маңыздылығы мен тәсіліңіздің дұрыстылығына негіздеме 

бере алады. 

 

Әдебиеттерге жақсы шолу жасау – бұл сіз оқыған ақпараттың жай ғана 



қысқаша мазмұндамасы емес, бұл сонымен бірге сіздің зерттеу тақырыбыңызды 

қолдау ретіндегі жақсы негізделген әрі мақсатқа бағытталған дәлел болып 



Reviewing The Literature And Writing A Literature Review

117


табылады. Сондықтан сізге негізгі ойларды талдауда сыни көзқараспен қарау, 

содан кейін барып оларды сіздің эссеңіз немесе диссертацияңыздың байланысты 

тарауы түрінде жинақтау қажет. Басқаша айтқанда, сізге осы сала бойынша нақты 

қандай зерттеулердің жүргізілгенін біліп қана қоймай, сонымен бірге барлық ойлар 

арасындағы байланысты түсінетініңізді көрсету қажет. Мәселен: саяси журналистер 

ақпаратты жай ғана жазып қоймай, олар белгілі бір тұжырымдаманың басқасымен 

қандай байланысты екендігін талдайды; олар өткен айда не айтылғанын естерінде 

сақтап, осы жайтпен келісетінін байқайды; олар ой шығаратын адамдардың жеке 

қызығушылығын іздейді. 

Сіз ойларды жинақтаған кезде, сіз жаңа бір нәрсені алу үшін бір-бірімен байланыстыра 

отырып оларды біріктіресіз. Сондықтан жақсы шолу жасау үшін төмендегілер қажет: 

•  бірнеше жақсы құрылымдалған әдебиеттерге шолуды оқып шығу; 

•  аналитикалық аңдатпаны жазып қою;

•  құрылымын түзу;

•  мақсатқа бағытталған етіп жазу; 

•  өз қорытындыларыңызды бекіту үшін әдебиеттерді пайдалану;

•  зерттеу үдерісінде талдау жасап, оны қағаз бетіне түсіру; 

•  пікірлер алу;

•  шолуды қайта жазуға дайын болу.

Данкин (1996) әдебиеттерге шолу жасау барысында жол берілмеуі қажет тоғыз қатені 

анықтап отыр. 

 

Алғашқы екеуі – бұларды Данкин алғашқы іздеу қателіктері және әдебиетті 



пайдалану ретінде сипаттайды. Біріншіден, белгілі бір зерттеу саласындағы маңызды 

жұмыстарды қамтымай қалдыру оның маңыздылығын жояды. Бұл жағдай сіздің 

материалды толық зерттемегеніңізді немесе дұрыс іздей алмағаныңызды білдіреді. 

Егер сіз бірдей сапа деңгейіне немесе маңыздылық дәрежесіне ие болмасаңыз, бұл 

жағдайда екінші қателік орын алады. Мәселен, егер сіз халықаралық рецензияланған 

мақалада келтірілген эксперименталды дәлелдемелерге дау тудыратын дәлелдемені 

беру үшін бейресми есептен сілтемені пайдалануға талпынсаңыз, бұл жағдай орын 

алуы мүмкін. 

 

Данкин үшіншіден жетіншіге дейінгі қателіктерді әдебиеттерді 



бейаналитикалық пайдалану нәтижесінде топтастырады. Үшінші қателік егер сіз 

таңдалым, әдістер, есептеу үдерістері мен сіз пайдаланған дереккөздерде сипатталған 

зерттеу контексті туралы жеткіліксіз ақпаратты ұсынатын болсаңыз, үшінші қателік 

орын алады. Төртінші қателік бастапқы автордың жұмыстарын екі қайтара есептеу 

нәтижесінде туындайды; мәселен, егер сіз бір қорытындыны қосымша дәлелдеу 

ретінде бір жобадағы түрлі есептерді келтіретін болсаңыз. Бесінші қателік егер 

бастапқы есептің авторы қорытындыда өз тұжырымдарын толық жеткізбеген 

кезде орын алады. Аралас қателік сіз осы мәлімдемелерді сынсыз қабылдайтын 

және бастапқы автор бастаған мәліметтерді дұрыс ұсынбауды жалғастырған 

кезде туындайды. Алтыншы қателіктің негізі – зерттеу жұмыстарының белгілі бір 

нәтижелерге қол жеткізгенін немесе белгілі бір қорытындыға жеткізгеніне негізделеді, 

дегенмен шын мәнісінде жағдай бұлай емес. 



Reviewing The Literature And Writing A Literature Review

118


 2.4 кесте. Әдебиеттік шолуды түзу кезінде қателіктерге жол беру 

Осылайша, шолудың мақсаты – сығылған мазмұндау, санаттау мен алдыңғы 

зерттеулерді салыстыру, әдебиеттер мен теориялық мақалаларға шолу жасау арқылы 

жарияланған білімнің бөлігін сыни тұрғыдан талдау. 

Жетінші қателік – бұл қарама-қайшы қорытындыларды басумен байланысты этика 

жөніндегі мәселе болып табылады. Бастапқы есептер кейде сіз ұстанатын қарама-

қайшы нәтижелерді де қамтиды. 

 

 Соңғы екі қателік сіз жасаған жалпылаулардағы бірінші және екінші 



қателіктерді қосқан кезде туындайды. Сегізінші қателік – жалпылаулар осы жұмыстың 

бастапқы кезеңінде шолу барысында жалған дәлелдемелер негізінде жасалады, және, 

ең соңында, тоғызыншы қателік – сіз жалпылауға қатысты барлық дәлелдемелерді 

келтірмейтін кез болып табылады. Бұл соңғы қателіктер соңғы қорытындыны 

тұжырымдау үдерісінде туындайды және алдыңғы үдеріс кезеңдерінде аналитикалық 

тәсілдің болмауының нәтижесі болып табылады. Сондықтан дереккөздерді мұқият оқу 

мен зерттеу жобасының бастапқы кезеңінен бастап белсенді түрде жұмыс істеу өте 

маңызды. 



 2.4 кесте. ƏӘдебиеттік шолуды түзу кезінде қателіктерге жол беру  

 

Алғашқы қателер 

 

Бұл шолуды жасаған кезде автор жіберетін қателер  



1 Негізгі жұмысты қамтымау немесе шолу ауқымын дұрыс анықтамау  

2 Кемсiтушiлiктің болмауы; барлық сілтеме берілген жұмыстар бірдей сапа немесе шынайылыққа ие емес  

 

Екіншілік қателіктер  

 

ƏӘдебиеттерге аналитикалық тəәсіл болмаған кезде автор жіберетін қателіктер  



3 Таңдалым, əәдістер, есептеу үдерістері мен зерттеу мəәнмəәтіні туралы шынайы емес ақпаратты ұсыну  

4 Бастапқы автордың жұмысын екі есе есептеу  

5 Бастапқы автордың жалған қорытындылары анықталмаған  

6 Негізделмеген түсініктемелер, бастапқы автор мəәліметтерге сүйенбеген мəәлімдемелер жасайды  

7 Қарама-қайшы қорытындыларды басу 

 

Үшіншілік қателіктер  

 

Бұл  қателіктер  алғашқы  жəәне  екіншілік  қателіктер  автордың  қорытынды  шолуында  келтірілген  жалпылауларға 



қамтылады  

8  Логикалық  байланысты  қателіктер.  Жалған  қорытындылар  нəәтижесінде  ерте  кезеңдерде  жеткіліксіз  сынға 

ұшырайды  

9 Жалпылауға қатысы бар барлық дəәлелдемелер келтірілмеген  

 

 

Осылайша, шолудың мақсаты – сығылған мазмұндау, санаттау мен алдыңғы зерттеулерді салыстыру, 



əәдебиеттер  мен  теориялық  мақалаларға  шолу  жасау  арқылы  жарияланған  білімнің  бөлігін  сыни 

тұрғыдан талдау.  

 

 

Негізгі ойлар 

Дəәл  сол  немесе  ұқсас  пəән  бойынша  басқа  əәдебиет  контексінде  өз  зерттеуін  жүргізу  сіздің 

жұмысыңыңызды  мейлінше  шынайы  етеді.  Бұл  жағдай  сіздің  осы  сала  бойынша  басқа  зерттеулер 

туралы  біліміңізді  арттырады  жəәне  бастапқы  ақпарат  пен  сіздің  іздеу  нəәтижелеріңізді  растайтын 

мəәліметтерді  береді.  Бұл  жағдай  сіздің  бұрын  жүргізілген  зерттеу  жұмысын  қайта  жасап 

жатпағаныңызды  білдіреді.  ƏӘдебиеттерді  іздеу  сіздің  тұжырымдарыңызға  дау  келтіруі  мүмкін  - 

əәдебиеттің жалпы қабылданған ойға қайшы келетінін немесе сіз тапқыңыз келетін жайтты анықтауға 

мүмкіндік береді.  Кейде зерттеушілер əәдебиеттерді іздеу үдерісінде табылған жаңа ақпаратқа назар 

аудару үшін бастапқы зерттеу əәдісін қайта қарауға шешім қабылдайды. 

 

 



  

 


Reviewing The Literature And Writing A Literature Review

119


Қосымша оқу үшін

Harlen, W. and Schlapp, U. (1998) Literature reviews, Scottish Council for Research in

Education. dspace.gla.ac.uk/bitstream/1905/214/1/107.pdf (retrieved January 2012).

Hart, C. (1998) Doing a Literature Review. London: Sage.

Jesson, J., Matheson, L. and Lacey, F. (2012) Doing your Literature Review: Traditional

and Systematic Techniques. London: Sage.

Ridley, D. (2012) The Literature. Review. A Step-by-Step Guide for Students (2nd edn)

London: Sage.



Негізгі ойлар

Дәл сол немесе ұқсас пән бойынша басқа әдебиет контексінде өз зерттеуін 

жүргізу сіздің жұмысыңыңызды мейлінше шынайы етеді. Бұл жағдай сіздің 

осы  сала  бойынша  басқа  зерттеулер  туралы  біліміңізді  арттырады  және 

бастапқы ақпарат пен сіздің іздеу нәтижелеріңізді растайтын мәліметтерді 

береді. Бұл жағдай сіздің бұрын жүргізілген зерттеу жұмысын қайта жасап 

жатпағаныңызды  білдіреді.  Әдебиеттерді  іздеу  сіздің  тұжырымдарыңызға 

дау келтіруі мүмкін - әдебиеттің жалпы қабылданған ойға қайшы келетінін 

немесе  сіз  тапқыңыз  келетін  жайтты  анықтауға  мүмкіндік  береді.  Кейде 

зерттеушілер әдебиеттерді іздеу үдерісінде табылған жаңа ақпаратқа назар 

аудару үшін бастапқы зерттеу әдісін қайта қарауға шешім қабылдайды.

Рефлексияға арналған сұрақтар

1.  Сіздің  әдебиеттерді  іздеуіңіз  бірдей  аттарды  көрсетеді  ме  және  сіз 

бірнеше  мәліметтер  базасынан  бірдей  дереккөздерді  табасыз  ба?  Бұл 

сіздің материалды жеткілікті дәрежеде меңгергеніңізді немесе тым тар 

іздеу  критерийлерін  пайдаланғаныңызды  білдіреді  ме?  Жетекшіңізден 

кеңес сұраңыз. 

2.  Джереми Паксман сияқты мақалаларды оқуға сыни тәсілді қолданасыз ба?

3.  Әдебиеттерді  құру  жүйесінде  сілтемелерді  сақтауға  жүйелі  тәртіпті 

сақтайсыз ба? 

4.  Әдебиеттерге  шолу  жасауға  Данкин  белгіленген  қателіктерге  жол 

бермедіңіз бе? 


Research Design

120


Research Design

121


RESEARCH DESIGN

CHAPTER 3

Chapter Overview

Chapter 1 introduced the notion that philosophical ideas often remain largely 

‘hidden’, even though such ideas have a profound influence on the actual practice 

of research. Indeed, the methodology you adopt will be coloured by these ‘hidden’, 

beliefs, and at the start of the process it is important that you make these explicit. 

This chapter will clarify how philosophical ideas inform the premises on which 

research projects are based. It is by standing back and considering the nature 

of knowledge and the ways of studying knowledge that your study becomes a 

research project as opposed to just a classroom evaluation. An important part of 

planning your research and disseminating your work will involve you making your 

own theoretical perspective explicit to others reading your work. As classroom 

teachers we don’t often stop to think about the theoretical perspectives informing 

how your work. However, to be a credible researcher who is truly reflexive will 

require that you think about ontology and epistemology, because these underlying 

beliefs will inform the methodology you choose to use and will provide a context 

for the research process and a grounding for the logic and criteria you use to make 

judgements. Chapters 18 and 19 will help to deepen your understanding of the

philosophy of educational research.



Research Design

122


THEORETICAL PERSPECTIVES

Ontology

Ontology is a complex idea. Blaikie (2000: 8) describes ontology as:

claims and assumptions that are made about the nature of social reality, claims about what

exists, what it looks like, what units make it up and how these units interact with each 

other.

In short ontological assumptions are concerned with what we believe constitutes social 



reality.

The parameters of a study of the natural world scientific can be clearly defined, for

example a chemical process can be isolated and studied. However, when social scientists

study people, either on their own or together, the interactions can be unpredictable as

people can act irrationally, learn and change. So, ontology in social science is much

more complex and involves defining precisely what the IT is that is to be studied. For

example in schools it might be how teachers interact with students or how students

learn.


Ontology, then, is about what you are studying or researching about the kind of

events that exist in the social world – that is, the nature of the world and reality (from

the Greek word ontos, i.e. that which exists), and asks questions like: what is fundamental?

What is real, and what is not?

So, a school-focused ontological question might ask, what is engagement? Is it a

fundamental thing that can be measured, what is it precisely and can this be defined and

measured?

What is epistemology?

If ontology is the study of what there is or what exists in the social world, epistemology

is the study of our knowledge of the world. How do we know about the world that

we have defined ontologically? 

Epistemologists ask questions such as: 

•  What is knowledge and how do we know things?

•  Are there different kinds of knowledge?

•  Are there good procedures for discovering knowledge?

Epistemology is the study that explores the nature of knowledge (from the Greek word 

episteme, i.e. that which we know). It answers the questions: how can we come to know 

things and be certain of what we know?

To illustrate this with the example of engagement used earlier, if we are able to define 

‘engagement’ precisely how then could we ‘measure’ this in a valid reliable way.


Research Design

123


What is methodology?

Methodology consists of the overarching ideas about how a research study is designed, 

and the research design is the strategy which integrates the different components of the 

research project in a cohesive and coherent way so that your research questions can 

be answered Figure 3.1, adapted from Hay (2002), provides a simplified diagram which 

illustrates where methodology fits within the process.



Figure 3.1 

Hierachy of philosophical ideas and approaches (adapted from Hay, 2002: 64)

Methodology is the plan of action which informs and links the methods used to

collect and analyse data to answer the original research question. Your essay or thesis

will include a substantial section about the methodology you have adopted, together

with a rationale for the particular methods being used. As you read more about expert

work, it will become apparent that some methodological approaches depend heavily on

one type of data although increasingly researchers are using a mix of approaches.

Research projects which are largely quantitative in nature, set out to answer ‘how many’,

‘how much’, ‘who’ or ‘where’ style questions and generate mainly numerical data.

Conversely, other more qualitative approaches ask ‘what is happening here’ type questions

which are answered mainly in the form of words.

School-based research tends not to adopt such a polarized stance to methodology

and is more likely to take a pragmatic approach and use multiple methods. This

approach will be discussed in more detail later in the chapter.

ReseaRCh design 

81

Epistemologists ask questions such as:



 

• What is knowledge and how do we know things?

 

• Are there different kinds of knowledge?



 

• Are there good procedures for discovering knowledge?

Epistemology is the study that explores the nature of knowledge (from the Greek word 

episteme, i.e. that which we know). It answers the questions: how can we come to know 

things and be certain of what we know?

To illustrate this with the example of engagement used earlier, if we are able to define 

‘engagement’ precisely how then could we ‘measure’  this in a valid reliable way. 

What is methodology?

Methodology consists of the overarching ideas about how a research study is designed, 

and the research design is the strategy which integrates the different components of the 

research project in a cohesive and coherent way so that your research questions can be 

answered Figure 5.1, adapted from Hay (2002), provides a simplified diagram which  

illustrates where methodology fits within the process. 

Figure 5.1   Hierachy of philosophical ideas and approaches (adapted from Hay, 2002: 64)

Ontology

What’s out

there to

know?


What and

how can


we know

about it?

Adapted from Hay, 2002, pg. 64

How can


we go about

acquiring

knowledge?

What


procedures

can we use

to acquire it?

Which


data can

we collect?

Epistemology

Methodology

Methods

Sources


06-Wilson-Ch-05-Section-2.indd   81

8/31/2012   5:40:47 PM



Research Design

124


Which research approach will you use?

Once you have decided on a general area of interest and have narrowed your research 

into a manageable question or hypothesis, you will have a clearer idea of the aims and 

objectives of the research. The next stage will be to decide on an appropriate research 

approach which is most likely to provide you with evidence to help answer your question 

or test out your hypothesis. The approach you adopt will be specific to the problem or 

question you have identified, so it is helpful to think in terms of identifying the best strategy 

for you, rather than starting with the idea that you are going to do action research. Once 

you start to plan the process and become clearer about the purpose of your research, it 

will be easier to identify your methodology and what the most appropriate data-collection 

methods are.

 

There is however some directionality about this whole process (see Figure 3.2).



Research design is not only influenced by the overall research purposes but also by the

underpinning ideas driving your research. As you read more about your substantive area

of study, you will become more familiar with what is already known about your area of

study and also be in a much better position to be able to make decisions about the

methods to be used and the sample size to work with.

 

Unless you are working with a fixed, quantitative design, such as a tightly pre-



specified hypothesis-testing process, then it is acceptable to go back and modify 

your design once you start. It might well be the case that by the end of the research 

programme, you will have modified your original plan and collected further data. Indeed, 

some research approaches develop theory during the research process, which means 

having to be responsive to emerging data to follow up interesting lines, or to look for 

answers to rather different questions. You may even review the purpose of your study in 

light of a changed context arising from the way in which the other aspects are developing.

Nevertheless, as a novice, it is a good idea to have some ideas at the start of the process 

about the nature of the data you need to collect and when you should do this.


Research Design

125


ReseaRCh design 

83

Who will I



consult?

Why am I


doing this

research?

What am I

trying to

achieve?

What theory

will guide or

inform my

study?

Research


Question

What data-

collection

methods will

help answer my

question?

Methods: Where

and when will I

find evidence?

Research


Design

Figure 5.2  Key questions in research design

Research design

When you start out, it is helpful to analyse the research designs used by more 

experienced researchers. This will not only help you to see what is possible, but will also 

give you a good insight into the strengths and limitations of the various methodologies 

and methods being used. To help illustrate this, Table 5.1 and 5.2 present a summary of 

the methods and sample sizes used for each research project reported in three exemplar 

papers. 

06-Wilson-Ch-05-Section-2.indd   83

8/31/2012   5:40:48 PM



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет