An introduction to educational research methods. Введение в образовательные исследовательские методы Білім беру-зерттеу әдістеріне кіріспе
жүктеу/скачать 32,4 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дополнительная литература
- Әдебиеттерге шолу жасаудың мақсаты қандай
- 2.1 сурет.
- 2.1 кесте.
- ƏӘдебиетті табу
- Онлайн кітапханаларды пайдалану
- Онлайн мәліметтер базасынан ақпаратты қалай іздеуге болады
- Мәліметтер базасында іздеу
- 2.2 сурет.
Таблица 2.4 Распространенные ошибки при составлении литературного обзора
Это ошибки, сделанные автором при написании обзора 1 Не включение основополагающей работы или неправильное определение масштаба обзора 2 Отсутствие дифференциации; не все процитированные исследования имеют одинаковое качество или достоверность
Это ошибки, допускаемые автором при отсутствии аналитического подхода к литературе 3 Представление недостоверной информации о выборке, методах, процедурах расчета и контекстах исследования 4 Двойной подсчет работ изначального автора 5 Не распознаны ложные выводы изначального автора 6 Безосновательные объяснения, изначальный автор делает заявления, не подкрепленные данными 7 Подавление противоречащих выводов
Эти ошибки возникают, когда первичные и вторичные ошибки включаются в обобщения, сделанные в заключительном обзоре автора 8 Логически связанные ошибки. Ложные обобщения вследствие недостаточной критичности на ранних этапах 9 Приведены не все доказательства, относящиеся к обобщению
Таким образом, цель обзора – критически проанализировать сегмент опубликованного массива знаний посредством сжатого изложения, классификации и сравнения прежних исследований, обзоров литературы и теоретических статей.
Основные идеи Проведение собственного исследования в контексте другой литературы по тому же или схожему предмету делает вашу работу более достоверной. Это расширяет ваше знание о других исследованиях в данной области и дает исходную информацию и данные, подтверждающие результаты ваших поисков. Это также позволяет убедиться, что вы не дублируете исследования, которые были проведены кем-то еще. Поиск литературы также может оспорить ваши утверждения – вы можете обнаружить, что литература противоречит общепринятым точкам зрения или утверждает противоположное тому, что вы надеетесь найти. Иногда исследователи принимают решение пересмотреть свой изначальный метод исследования, чтобы принять во внимание новую информацию, найденную в процессе поиска литературы.
Reviewing The Literature And Writing A Literature Review 99
Harlen, W. and Schlapp, U. (1998) Literature reviews, Scottish Council for Research in Education. dspace.gla.ac.uk/bitstream/1905/214/1/107.pdf (retrieved January 2012). Hart, C. (1998) Doing a Literature Review. London: Sage. Jesson, J., Matheson, L. and Lacey, F. (2012) Doing your Literature Review: Traditional and Systematic Techniques. London: Sage. Ridley, D. (2012) The Literature. Review. A Step-by-Step Guide for Students (2nd edn) London: Sage.
Проведение собственного исследования в контексте другой литературы по тому же или схожему предмету делает вашу работу более достоверной. Это расширяет ваше знание о других исследованиях в данной области и дает исходную информацию и данные, подтверждающие результаты ваших поисков. Это также позволяет убедиться, что вы не дублируете исследования, которые были проведены кем-то еще. Поиск литературы также может оспорить ваши утверждения – вы можете обнаружить, что литература противоречит общепринятым точкам зрения или утверждает противоположное тому, что вы надеетесь найти. Иногда исследователи принимают решение пересмотреть свой изначальный метод исследования, чтобы принять во внимание новую информацию, найденную в процессе поиска литературы.
1 Выдает ли ваш поиск литературы одни те же имена, и находите ли вы одни и те же источники в нескольких базах данных? Это означает, что вы достаточно изучили материал или использовали слишком узкие критерии поиска? Спросите совета у своего руководителя. 2 Принимаете ли вы такой же критический подход при чтении статей, что и Джереми Паксман? 3 Соблюдали ли вы систематический порядок при сохранении ссылок в системе организации литературы? 4 Избежали ли вы ошибок, обозначенных Данкином, при составлении своего обзора?
Reviewing The Literature And Writing A Literature Review 100
Reviewing The Literature And Writing A Literature Review 101
ӘДЕБИЕТКЕ ТАЛДАУ ЖАСАУ МЕН ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУДЫ ЖАЗУ ТАРАУ 2
Тарауға шолу Әдебиеттерге шолу үш критерийге сәйкес келуі тиіс: біріншіден, ұқсас зерттеулердің нәтижелерін ұсынуы; екіншіден, өз зерттеуіңізді әдебиеттегі негізгі диалогпен байланыстыру; және, үшіншіден, басқа зерттеулер мен зерттеу нәтижелерін салыстыру үшін талаптарды белгілеу. Ол үшін мыналар қажет: сәйкес келетін іздеу критерийлерін анықтау; тиісті әдебиетті табу; әдебиетті оқып, тиістісін тексеру; сіз таңдаған әдебиетті құру; және, ең соңында, әдебиеттік шолу жасау. Мен әдебиеттерді талдау мақсаты мен әдебиеттік шолуды жазудан бастаймын. Reviewing The Literature And Writing A Literature Review 102
Әдебиеттерге шолу жасаудың мақсаты қандай? Әдебиеттермен жұмыс жасау зерттеу үдерісінің ажырамас бөлігі болып табылады. Бүкіл зерттеу үдерісі барысында әдебиеттер түрлі себептер бойынша пайдаланылады, атап айтқанда: • қызығушылық саласын тарылту • міндеттерді анықтау • негіздеме келтіру • сіздің зерттеуіңізге арналған теориялық ақпарат • тиісті жобаны түзу немесе әдебиеттердің ресми шолуын түзу Зерттеу үдерісінің әрбір кезеңінде жарияланған зерттеулерге сыни көзбен қарау маңызды. Егер мұны мұқият жүргізетін болсаңыз, онда бұл үдеріс жаңа ойларды түзіп, сіздің ғылыми жұмысыңызды жоспарлаудың ажырамас бөлігі болып қала беретін зерттеу нысанын бағыттауға көмек береді. Басқаша айтқанда, шолуды түзудің нақты үдерісі жақсы зерттеу жүргізу үшін маңызды бастапқы кезең болып табылады және осы үдерістің түзілген әдебиеттік шолу түріндегі үлгісі зерттеу саласы бойынша сіздің мұқият таңдағаныңызды көрсетеді.
Сондықтан әдебиеттерге шолуды үш себеп бойынша жүргізу қажет. Біріншіден, бұл үдеріс сіз зерттеу жүргізіп отырған салада осы уақытқа дейін қандай жайттың белгілі болғандығын білуге, осы саланың негізгі ойлары мен осы саладағы негізгі зерттеушілерді анықтауға мүмкіндік береді. Сондықтан бұл пәндік саладағы негізгі ойшылдармен тынысып қана қоймастан, олардың жұмыстарының маңыздылығын түсінуді білдіреді. Кімнің нені жасап жатқанын және оны қайда жасап жатқанын біле отырып, іздеу барысында табылған әдебиеттің тиістілігін бағалай аласыз. Белгілі бір білім мен терминмен танысу ретіне қарай ойлардың қайдан шығып, олардың қалай өрбігені анық болады.
Екіншіден, қолдағы бар әдебиетті іздеу барысында сіз сонымен бірге қарастырылып отырған сала мен басқа да пәндік салалар арасындағы өзара байланысты түсінесіз. Белгілі бір тақырып бойынша көбірек біле отырып, сіз зерттеу үшін басқа да жаңа салаларды белгілей аласыз, бұл өз кезегінде осы тақырып бойынша сіздің біліміңізді арттырады.
Үшіншіден, жұмыспен танысу және дәл сол саладағы зерттеушілердің әдістерімен танысу ретіне қарай сіз сонымен бірге әрбір зерттеушінің қалайша өз тақырыбын зерттегенін түсінуді бастайсыз. Сәйкесінше, басқалардың ойлары мен жұмысы да өз жұмысыңыздың ара жігін анықтауға сізге көмек береді, оның ішінде мүмкін әдістемелер, ақпарат жинау әдістері, негізгі концепциялар мен академиялық диссертация түріндегі зерттеу жұмысын құрылымдауды қоса алғанда.
Пән бойынша әдебиеттерге талдау жасау сізге жаңа академиялық тәжірибе алуға мүмкіндік береді, алайда егер барлығы дұрыс жасалған болса ғана бұл жүзеге асады.
Reviewing The Literature And Writing A Literature Review 103
2.1 сурет. Әдебиетті талдау мақсаттары Әдебиетке шолу кезеңдері Әдебиеттерді талдау үдерісін төрт кезеңге бөлуге болады. Бірінші кезең – мұқият іздеу мен таңдай отырып қамту арқылы негізгі дереккөздерді іздеу.
Екіншіден, барлық табылған дереккөздерді сақтау мен каталогтау үшін басқару жүйесін енгізу бағаланбайтын мәнге ие болады, сондықтан сізде көп мөлшердегі материал жинақталады, сонымен бірге бұл сізге соңғы эссе немесе диссертацияңыз үшін әдебиеттер тізімін түзуге көмек береді.
Үшіншіден, көптеген табылған дереккөздердің қайсысының сіздің зерттеуіңізбен тікелей байланысты екенін шешіп алып, оларды тиімді түрде оқып шығып, қандай жұмыстарды пайдаланатыныңызды және неліктен пайдаланатыңызды шешіп алу талап етіледі. Ең соңында, жеткілікті әдебиетті оқи келе, өз зерттеу бағытыңызды таңдайсыз, зерттеу мәнін құрылымдап, өз негіздемеңізді келтіріп, өз әдісіңізді жасайсыз.
2.1 сурет. ƏӘдебиетті талдау мақсаттары
ƏӘдебиетке шолу кезеңдері
ƏӘдебиеттерді талдау үдерісін төрт кезеңге бөлуге болады. Бірінші кезең – мұқият іздеу мен таңдай отырып қамту арқылы негізгі дереккөздерді іздеу. Екіншіден, барлық табылған дереккөздерді сақтау мен каталогтау үшін басқару жүйесін енгізу бағаланбайтын мəәнге ие болады, сондықтан сізде көп мөлшердегі материал жинақталады, сонымен бірге бұл сізге соңғы эссе немесе диссертацияңыз үшін əәдебиеттер тізімін түзуге көмек береді. Үшіншіден, көптеген табылған дереккөздердің қайсысының сіздің зерттеуіңізбен тікелей байланысты екенін шешіп алып, оларды тиімді түрде оқып шығып, қандай жұмыстарды пайдаланатыныңызды жəәне неліктен пайдаланатыңызды шешіп алу талап етіледі. Пəәнді түсіну Жобаны тарихи контекстке орналастыру
Ойларды талдау Жаңа жақтарын белгілеу Пəәннің
құрылымын түсіну Пəән бойынша лексиканы
Ойлар мен тəәжірибе арасындағы байланысты айқындау
Бұрын пайдаланылмаған негізгі əәдістер мен зерттеу əәдістерін анықтау
Ойлар мен теорияны қолдану саласымен байланыстыру
Тақырыппен байланысты маңызды
айнымалыларды анықтау Тақырып
контекстін белгілеу Не жасалып, нені жасау қажеттігін
Жаңа ойларды жинақтап, өңдеу Reviewing The Literature And Writing A Literature Review 104
Әдебиетті табу Бұл тарау идеялар дереккөздерін іздеуге және пайдалы болып қалуы мүмкін әдебиеттер түрін сипаттауға арналған, сонымен бірге бұл тарау электронды мәліметтер базасынан ақпаратты қалай іздеуді де көрсетеді. Әдебиеттерді іздеу Әлеуметті пайдалы әдебиетті іздеудің бірнеше тәсілдері бар, мәселен қолмен іздеу немесе курстық оқулықтармен ұсынылған немесе сіздің зерттеу салаңыздағы жеке кәсіби байланыстарыңыздың барысында ұсынылған дереккөздерді пайдалану арқылы іздеуге болады. Егер сіз жоғарырақ дәреже алу үшін оқып жүрген болсаңыз, онда сіздің жетекшіңіз, жұмысты бастау үшін сіздің салаңыз бойынша «классикалық» материалға жөн сілтейтін болады. Өзіңіздің әріптестеріңіз немесе басқа да жақын байланыстарыңыз туралы ұмытпаңыз. Сіз таңдап алған саладағы мамандармен байланыс материалды іздеудің тағы да бір ұсынылған әдісі болып табылады, өйткені олар жарияланымға дайындалып жатқан жұмысты табуға көмек береді. Бұл жеке бетпе-бет кездесу барысында, сонымен қатар электронды пошта бойынша да жасауға болады. Дәл сол салада жұмыс істейтін басқа адамдармен байланыстар сіздің басқа тәсілдермен іздемеген әдебиетіңізді табуға көмек беруі мүмкін. Осылайша, ақпарат 2.1. кестеде келтірілген түрлі дереккөздерден шығуы мүмкін. 2.1 кесте. Ақпарат дереккөздері Онлайн кітапханаларды пайдалану Педагогика бойынша ең маңызды мәліметтер базасы 2.2. кестеде келтірілген. 2.2 кесте. Электронды дереккөздердің мәліметтер базасы Ең соңында, жеткілікті əәдебиетті оқи келе, өз зерттеу бағытыңызды таңдайсыз, зерттеу мəәнін құрылымдап, өз негіздемеңізді келтіріп, өз əәдісіңізді жасайсыз.
Бұл тарау идеялар дереккөздерін іздеуге жəәне пайдалы болып қалуы мүмкін əәдебиеттер түрін сипаттауға арналған, сонымен бірге бұл тарау электронды мəәліметтер базасынан ақпаратты қалай іздеуді де көрсетеді.
ƏӘлеуметті пайдалы əәдебиетті іздеудің бірнеше тəәсілдері бар, мəәселен қолмен іздеу немесе курстық оқулықтармен ұсынылған немесе сіздің зерттеу салаңыздағы жеке кəәсіби байланыстарыңыздың барысында ұсынылған дереккөздерді пайдалану арқылы іздеуге болады. Егер сіз жоғарырақ дəәреже алу үшін оқып жүрген болсаңыз, онда сіздің жетекшіңіз, жұмысты бастау үшін сіздің салаңыз бойынша «классикалық» материалға жөн сілтейтін болады. Өзіңіздің əәріптестеріңіз немесе басқа да жақын байланыстарыңыз туралы ұмытпаңыз. Сіз таңдап алған саладағы мамандармен байланыс материалды іздеудің тағы да бір ұсынылған əәдісі болып табылады, өйткені олар жарияланымға дайындалып жатқан жұмысты табуға көмек береді. Бұл жеке бетпе-бет кездесу барысында, сонымен қатар электронды пошта бойынша да жасауға болады. Дəәл сол салада жұмыс істейтін басқа адамдармен байланыстар сіздің басқа тəәсілдермен іздемеген əәдебиетіңізді табуға көмек беруі мүмкін. Осылайша, ақпарат 2.1. кестеде келтірілген түрлі дереккөздерден шығуы мүмкін.
Жарияланымдар БАҚ Адамдар Чаттар
Кітаптар ТД
ƏӘріптестер Блогтар мен викилер Мақалалар Радио
Кітапханашылар Электронды пошта тізімдері Журналдар Бейне
Мамандар/ тəәлімгерлер
Ғылыми журналдар DVD Достар
Есептер Подкасттар
Бейнелер
Онлайн кітапханаларды пайдалану
Педагогика бойынша ең маңызды мəәліметтер базасы 2.2. кестеде келтірілген. 2.2 кесте. Электронды дереккөздердің мəәліметтер базасы
базасы Ақпарат British Education Index The British Education Index – бұл Ұлыбританияда жарияланған білім беру саласындағы журналдар бойынша мамандандырылған мəәліметтер базасы Education-line Education-line – бұл толық мəәтінді журналдағы мақалаларды, конференция баяндамаларын, жұмыс баяндамалары мен педагогикалық зерттеулерді нығайтатын электронды əәдебиет, саясат пен тəәжірибе туралы ақпараттарды қамтитын мəәліметтер базасы.
Scopus
Scopus – бұл сарапшылардың бағамы бар 16500 журналдардың индекстерін қамтитын халықаралық мəәліметтер базасы, оған қоса кітаптар сериясы мен ғылым, техника, медицина, əәлеуметтану, өнер мен гуманитарлық ғылымдар саласындағы конференциялардың баяндамаларын қамтитын халықаралық мəәліметтер базасы. Web of Knowledge WOK – өнер, гуманитарлық ғылымдар мен əәлеуметтануға арналған 1130 əәлемдік журналдарға сілтемелер мен заманауи жəәне ретроспективті библиографиялық ақпаратқа рұқсат береді. PsycINFO PsycINFO – бұл 1800 жылдардан бастап қазіргі кезге дейінгі психология бойынша əәдебиеттерден үзінділердің мəәліметтер базасы. ERIC
Education Resources Information Center (ERIC) – бұл білім беруге арналған американдық ағылшын тіліндегі мəәліметтер базасы. ERIC 650-ден астам журналдарды, кітаптарды, ғылыми талдау, конференция баяндамаларын, техникалық есептер мен бағдарламалық құжаттарды индекстейді.
Reviewing The Literature And Writing A Literature Review 105
Сонымен қатар толық мәтінді мәліметтер базасын, онлайн жарияланымдарды және кіру үшін ешқандай пароль немесе төлем жасаудың қажеті жоқ педагогикалық журналдарды қамти алғанда, еркін кіруге болатын ресурстар бар. •Education-line •Directory of Open Access Journals (DOAJ) •TLRP (Teaching and Learning Research Programme) •EEP (Educational Evidence Portal) •Intute
•Screenonline •Ontheweb •CEE: Centre for the Economics of Education •Digital Education Resource Archive (DERA) Әдебиет түрлері Диссертация немесе дипломдық жұмысты жазу үшін әдебиеттерге шолу жасау көбіне академиялық әдебиетке негізделген болуы тиіс. Бұл үкіметтік құжаттар, жұмыс есептері, конференция баяндамалары мен аз тираждағы жарияланымдар сияқты дереккөздердің пайдасыз екендігін білдірмейді. Оларды жиі сұр әдебиет деп атап жатады. Алайда өз ойларыңыз бен жазбаша шолу жасау кезінде академиялық емес дереккөздердің рөлі туралы нақты пікір болуы тиіс. Мәселен, газет мақаласы немесе мақалалар сериясы нақты әрі аса қажетті ақпаратты қамтиды ма немесе қоғамның пікірін хабарлайды ма? Олар бірдей дереккөздердегі типке сәйкес келетіндей етіп, академиялық журналдардағы мақалаларды және әдебиеттер сериясын пайдалануға болмайды. «Академиялық» бұл жағдайда ғылыми журналда жарияланған сарапшылармен бағаланған жұмысты білдіреді. Одан бөлек, өз тақырыбыңыз бойынша әдебиеттерді жүйелі түрде іздеу барысында дәлелдемелер санының мейлінше көп мөлшерін тапқаныңызға сенімді болу қажет. Сіздің іздеуіңіз зерттеу үшін ашық болуы тиіс, сондықтан ол көшіріліп, жаңартылып отырады.
Әдетте British Education Index-ті қолданған кезде сізге ақпарат іздеу соншалықты қиын емес болады, өйткені BEI – бұл педагогика бойынша мамандандырылған мәліметтер базасы болып табылады. Пәнаралық мәліметтер базасын пайдаланған кезде, атап айтқанда, International Bibliography of the Social Sciences іздеу стратегиясына назар аудару қажеттілігі үшін аса мұқияттылық қажет.
British Education Index мәліметтер базасы кемінде 100 0000 позицияға ие, ал ERIC – шамамен 800 000, өйткені егер сіз BEI-ден мәліметтер іздейтін болсаңыз, сіз тым көп нәтижені алу қаупінсіз мейлінше жігерлі бола аласыз.
Одан бөлек, егер Dialog DataStar арқылы British Education Index кіретін болсаңыз, онда сіз тезаурусты қарай аласыз, дегенмен бұл сіздің ақпарат іздеу барысыңызда барлық терминдерді таңдау бойынша біршама қиын әдісті білдіретін болғанымен, ал Cambridge Scientific Abstracts, ERIC мәліметтер базасының интерфейсі, Sociological Abstracts, Linguistics and Language Behaviour Abstracts, және т.б. тезаурусты Reviewing The Literature And Writing A Literature Review 106
мейлінше нақты ұсынады және осылайша, өз іздеуіне қамту үшін барлық қажетті терминдерді оңай таңдауға мүмкіндік береді.
Әдеттегідей, мәліметтер базасы қаншалықты көп болса, онда ол соншалықты көп публикацияларды қамтиды және егер сізде болса тезаурус немесе пәндік көрсеткіштер жинағын пайдалану маңызды. Мәліметтер базасында іздеу Электронды мәліметтер базасында тиімді іздеу үшін жүйелердің қалай жұмыс істейтінін түсіну қажет және барлық артықшылықтарды пайдалану үшін іздеуді жоспарлаған дұрыс. British Education Index (BEI) базасы екі негізгі логикалық операторды пайдаланатын логикаға негізделген. Мәселен, 2.2 суретте Atkinson et al. тобы өзінің жариялаған әдебиеттік шолуында жүргізген алдын-ала іздеу кезеңдері келтірілген. Atkinson, M., Springate, I., Johnson, F. and Halsey, K. (2007) Inter-school Collaboration: A Literature Review. Slough: NFER. Есептің 6 қосымшасында авторлар келесі дереккөздерден ақпаратты іздегенін хабарлайды: • NFER Library библиографиялық мәліметтер базасы • Ұлыбританияның мәліметтер базасындағы ағымдағы педагогикалық зерттеулер (CERUK)
• AEI (Australian Education Index) • BEI (British Education Index) • CBCA Fulltext Education (Canadian Business and Current Affairs) • ERIC (Education Resources Information Center). 2.2 сурет. Логика мен іздеу тарихы
Олар BEI-ден ақпаратты іздеген кезде олар бірқатар терминдерді пайдаланған болатын, 3.2 суретте НЕМЕСЕ/ЖƏӘНЕ операторларының арасындағы айырмашылықты көрсету үшін іздеудің ең алғашқы кезеңдері көрсетілген. Іздеу барысында «білім беру саласындағы ықпалдастық» жазуы бар шеңбер осы сөздерді қамтитын барлық жазбаларды білдіреді. Бұл іздеудің нəәтижесінде аталған сөздер 1351 рет қайталанып отыр. Басқа «бірлестік бағдарламалары» жəәне «мектеп» сөздері бар шеңберлер «бірлестік бағдарламалар» мен «мектеп» сөздерін қамтитын барлық жазбаларды білдіреді. Бұл жағдайда мəәліметтер базасында 373 жəәне 43786 сөз бар. НЕМЕСЕ операторы синонимдік терминдерді іздеу үшін қолданылады жəәне сіздің іздеу салаңызды кеңейтеді. НЕМЕСЕ операторы бір терминді, басқасын немесе екеуін бірдей, қамтитын барлық ерекше жазбаларды алу үшін нəәтижелерді салғастырады. НЕМЕСЕ операторымен іздеуге терминдер немесе концепцияларды қаншалықты көп біріктіретін болсақ, соншалық көп жазбаны аламыз. Осы зерттеу барысында «1 НЕМЕСЕ 2» іздеу үшін 1594 жазба табылған. Авторлар барлық іздеу параметрлері болатын жазбаларды алғысы келді жəәне барлық осы үш іздеу параметрін қамтитын барлық жазбаларды білдіретін үш шеңбердің қиылысу аймағын көрсетеді. Ол үшін олар əәрбір терминді біріктіру арқылы табылатын жазбалардың санын шектейтін ЖƏӘНЕ операторын пайдаланды. ЖƏӘНЕ операторының көмегімен іздеуге қаншалықты терминдер немесе концепциялар енгізілген болса, соншалық аз нəәтижені аламыз. 1. Білім беру саласындағы ынтымақтастық 2. Бірлестік бағдарламалары 3. Мектеп 1 жəәне 3 1 немесе 2 Reviewing The Literature And Writing A Literature Review 107
Олар BEI-ден ақпаратты іздеген кезде олар бірқатар терминдерді пайдаланған болатын, 3.2 суретте НЕМЕСЕ/ЖӘНЕ операторларының арасындағы айырмашылықты көрсету үшін іздеудің ең алғашқы кезеңдері көрсетілген. Іздеу барысында «білім беру саласындағы ықпалдастық» жазуы бар шеңбер осы сөздерді қамтитын барлық жазбаларды білдіреді. Бұл іздеудің нәтижесінде аталған сөздер 1351 рет қайталанып отыр. Басқа «бірлестік бағдарламалары» және «мектеп» сөздері бар шеңберлер «бірлестік бағдарламалар» мен «мектеп» сөздерін қамтитын барлық жазбаларды білдіреді. Бұл жағдайда мәліметтер базасында 373 және 43786 сөз бар. НЕМЕСЕ операторы синонимдік терминдерді іздеу үшін қолданылады және сіздің іздеу салаңызды кеңейтеді. НЕМЕСЕ операторы бір терминді, басқасын немесе екеуін бірдей, қамтитын барлық ерекше жазбаларды алу үшін нәтижелерді салғастырады. НЕМЕСЕ операторымен іздеуге терминдер немесе концепцияларды қаншалықты көп біріктіретін болсақ, соншалық көп жазбаны аламыз. Осы зерттеу барысында «1 НЕМЕСЕ 2» іздеу үшін 1594 жазба табылған.
Авторлар барлық іздеу параметрлері болатын жазбаларды алғысы келді және барлық осы үш іздеу параметрін қамтитын барлық жазбаларды білдіретін үш шеңбердің қиылысу аймағын көрсетеді. Ол үшін олар әрбір терминді біріктіру арқылы табылатын жазбалардың санын шектейтін ЖӘНЕ операторын пайдаланды. ЖӘНЕ операторының көмегімен іздеуге қаншалықты терминдер немесе концепциялар енгізілген болса, соншалық аз нәтижені аламыз.
жүктеу/скачать 32,4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|