Арнайы педагогика

124 
Арнаулы 
мектеп 
оқушылары 
психологиялық-медициналық-
педагогикалық кеңес мүшелерінің қорытындысы, ата-аналардың 
келісімімен оқу бағдарламасын игеру мүмкіндігі мен даму қабілетіне 
қарай жалпы білім беру мекемелеріне ауыстырылуы да мүмкін. 
Арнаулы мектептерде білім берумен қатар медициналық көмек 
көрсету арқылы бала денсаулығын сақтау, психологиялық қолдау көрсету, 
әлеуметік қорғау қызметтері де көрсетіледі. Мұндай қызмет түрлерін 
көрсетуге арналған мамандарға штат бөлініп, қызметкерлердің әрекеті 
педагогикалық ұжымның жұмыс мазмұнымен, жұмыс кестесімен тығыз 
байланыста құрылады және диагностикалау, психокоррекциялау, 
психотерапиялық, бала құқығын сақтау сияқты қызмет түрлерін жүзеге 
асыра алады. Қажет болған жағдайда балаларға медикаментоздық ем, 
физиотерапия, массаж, шынықтыру жаттығулары, емдік-сауықтыру 
бағытындағы қызмет түрлері көрсетіледі. 
Мүмкіндігі шектеулі баланың әлеуметтік бейімделуі мен қоғамға 
араласу, әлеуметтік интеграция, әлеуметтік ортаға бейімделу процесін 
әлеуметтік педагог мамандар жүзеге асырады. Арнаулы мекемелердегі 
әлеуметтік педагогтардың қызметі мектеп түлегінің мектепті аяқтау бітіру 
уақытына қарай кәсіби мамандығын таңдауда, мектепті аяқтау кезінде 
үлкен роль атқарады. 
Арнаулы мекеменің қай түрі болмасын мектеп түлектерін қоғамдық 
пайдалы еңбекке, кәсіби еңбекке даярлайды. Баланы мұндай еңбек 
түрлеріне даярлау ісі жергілікті жердің ерекшеліктеріне байланысты: 
жергілікті еңбек нарығының қажеттіліктері мен тәрбиеленушілердің 
қызығушылықтары, мүмкіндіктеріне қарай аймақтық, этноұлттық және 
мәдени ерекшеліктерге байланысты түрленіп отырады. 
Естімейтін балаларға арналған арнаулы мектеп
- жалпы білім 
беретін мектеп бағдарламасына сәйкес үш деңгейде білім беретін саңырау 
балалар мектебі: 
1-ші деңгейі - бастауыш жалпы білім беру (дайындық сыныбымен 
қоса есептегенде 4-5 жылды қамтиды); 
2-ші деңгейі - негізгі жалпы білім беру (6 жылды қамтиды); 
3-ші деңгейі - орта білім беру (2 жылды қамтиды). 
Мектеп жасына дейінгі дайындығы жоқ 7 жастағы балалар бірінші 
сыныпқа қабылданады. Оқу әрекетінің барлығы ауызша және жазбаша 
сөйлеу тілін қалыптастыру мен дамыту жұмысына бағытталып құрылады 
да балалардың есту, көру қабілетінің негізінде қоршаған ортамен танысу, 
дыбыс күшейткіш аппаратуралардың көмегімен тілдік қарым-қатынасқа 
түсу жұмысын қамтамасыз етуге бағытталады. 
Осындай мақсатпен есту қабілетін дамыту мен ауызша сөйлеу тілін 
қалыптастыруда арнаулы топтық және жеке сабақтар үздіксіз 
ұйымдастырылып отырады. 

125 
Билингвистикалық жүйе негізінде жұмыс жасайтын мектептерде 
оқушыларды ыммен сөйлеуге және ауыз екі сөйлеу тілін қалыптастыру 
жұмыстары қатар ұйымдастырылады. 
Естімейтін балаларға арналған мектептегі күрделі кемшілігі бар 
саңырау балаларға арналған (ақыл-ой дамуы бұзылған, көруі нашар, оқуда 
қиындықтар тудыратын) арнаулы сыныптар жұмыс жасайды. 

жүктеу/скачать 3,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: