Ассамблея народа казахстана и ее роль в консолидации казахстанского общества

147
ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫ АССАМБЛЕЯСЫ – ЫНТЫМАҚ ПЕН БІРЛІКТІҢ
ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ҮЛГІСІ
Бижуманова С.А.
М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік
университетінің магистрі, Тараз қ.
Елімізде  құрылған  Қазақстан  халқы  Ассамблеясы  өзге  елдерге, мелекеттерге  үлгі
көрсетіп қана қойған жоқ, бірліктің қазақстандық бірегей үлгісін қалыптастырды. Ассамблея
мүшелері  қашан  да  Қазақ  елінің  ынтымағы  мен  бірлігін  жақтап  келеді. Алғашқы
референдумнан  бастап  бүгінгі  күнге  дейін  Ассамблея  өмірлік  маңызды  мəселелердің  бел
ортасынан табылып келеді. Достыққа - дəнекер, ұлағатты істерге - ұйытқы болуда.
Елбасы бір сөзінде: «Мені небір қиын күндерде де демеп жүретін халықтың қолдауы,
Қазақстандағы  ұлттар  мен  ұлыстардың  достығы. Біз  қоғамда  қалыптасқан  саяси
тұрақтылықты, ұлттар  арасындағы  ауызбіршілікті, ағайын  арасындағы  сыйластықты,
адамдардың бір-біріне деген мейірімділігін көздің қарашығындай сақтауды балаларымыздың
балаларына  аманат  етіп  өтуге  тиіспіз!», - деп  атап  көрсеткен  болатын. Ассамблея  бұл
бағытта, еліміздегі  бірлікті  сақтауда  маңызды  рөл  атқарып  отыр. Бір  сөзбен  айтқанда,
Ассамблея  өз  міндетін  орындап  келеді. Соның  арқасында  Қазақстанда  мекен  етіп  отырған
ұлттар мен ұлыстардың достығы көрініс тауып отыр. Қазақстан дамуының бір модулі ретінде
Ассамблеяның өз міндеті бар. Оның ішінде Қазақстанда мекендеп отырған əр түрлі ұлт пен
ұлыстың  өкілі  өзінің  мəдени  жəне  тарихи, этнографиялық  өмірінен  қалыс  қалмай, осында
өмір  сүре  отырып, өздерінің  тарихи  танымын  байытуда, өздерінің  мəдениетін, өнерін
жоқтатпай  отыр. Ассамблея  Қазақстанда  тұрып  жатқан  өзге  ұлт  өкілдерінің  басын  қосып,
жан  əлемінің  бола  ма, тағы  да  басқасының  бола  ма, көрініс  табуына  ықпал  етіп, құрылым
ретінде қызмет етуде.
Қазіргі таңда Ассамблея этносаралық жəне конфессияаралық қатынастар  саласындағы
мемлекеттік  саясатты  жүзеге  асырушы  маңызды  құралға  айналып, елімізде  тұрмыс  кешіп
отырған  барлық  этностардың  өзара  тең  құқықты  қатынасын  қамтамасыз  етуші  рөлге  ие
бірден-бір  ұйым. Жиырма  жылдық  тарихында  аталған  құрылым  қоғамдағы  тұрақтылықты
сақтаушы  құралға  айналғанын  уақыттың  өзі  дəлелдеп  отыр. Үстіміздегі  жылы  елімізде
Қазақстан  халқы  Ассамблеясының 20 жылдық тойы  республикалық деңгейде  мерекеленеді.
Ұлт  көшбасшысы  Н.Ə.Назарбаев «Нұрлы  жол - болашаққа  бастар  жол» атты  халыққа
арнаған  Жолдауында «Ассамблея  құрылуының 20 жылдығын  атап  өту  арқылы  біз
қазақстандықтардың  рухани  күш  қуатын  арттыруымыз  жəне  толеранттылығын  еселеуіміз
керек. Сондықтан да, біз Қазақстан халқын ең үздік жəне мəңгілік құндылықтар - ел игілігі
жолында  ынта  мен  жігерді, еңбекқорлықты  жəне  мақсаткерлікті  арттыруға  шақырамыз.
Этносаралық келісім - ол  өміршеңдік оттегісі» деп  ерекше  атап өтті. Ассамблеяның  негізгі
бағыты барлық этностық топтарды ортақ мақсатқа жұмылдыру болып табылатындығын атап
өткен  Елбасы  Ассамблеяның  өміршеңдігінің  ең  басты  ерекшелігі - ол  этностық  топтардың
қызметін  бақылаумен  айналысатын  қарапайым ұйымға  ғана емес, сонымен қатар  еліміздегі
барлық  ұлт  пен  ұлыстың  мүдделерін  бір  арнаға  тоғыстырушы, барлық  азаматтардың
этностық, діни ерекшеліктеріне қарамастан құқығы мен бостандығын сақтаушы толыққанды
саяси институтқа айналғандығын айтты.
Барлық Қазақстан халқын біріктіретін бірден-бір фактор - қазақ тілі. Қазақ тілі - ұлт пен
ұлысты біріктіруші, ұйыстырушы, түсіндіруші, бір-бірімен ұғыстырушы құралға айналатын
мемлекеттің  ең  басты  тетігі. Мемлекеттік тіл арқылы  түсінісе  білсе оңай əрі жеңіл  болады.
Сондай  күнге  жетсек, Ата  Заңымыздағы  мемлекеттік  тілдің  конституциялық  мəртебесін
толық  орындауға  мүмкіндік  болады  деп  есептеймін. Шынында  түпкілікті  елдің  елдігі -
айналып келгенде бір тілде түсінісуіне келіп тіреледі. Осы тұрғыдан алғанда Ассамблеяның
көтерген жүгі де,  ондағы Елбасы сөзінің салмағы да осы мемлекеттік тілге жаңа бір мазмұн
бергендей  көрінді. Онда  орыс тілді ағайындарға  да, өзге  ұлт өкілдеріне  де Елбасының баса

148
айтқан нəрсесі «Біз 20 жыл уақыт бердік, ешкімді көзге шұқыған жоқпыз, кеудеден итерген
жоқпыз, тіл  үйренуге  барлық  жағдайды  жасадық, ал  енді  сөйлейтін  болсаң, өзіңді
мəжбүрлеп, қинап  сөйлеме, қазақ  халқын  құрметтеп  сөйле» деді.  «Қазақ  халқы  сондай
құрметке  татитын  халық» деп  баса  айтты. Бұл  Ассамблеяның  үлкен  жетістігі, көрінісі  деп
ойлаймын.
Қазіргі таңда отыз мыңға жуық басқа ұлт өкілдерінің балалары қазақ мектебінде оқып
жатыр. Бұл - шын  мəнінде  үлкен  жетістік. Соңғы  Халық  санағында «мемлекеттік  тілді
білемін» деген адамдардың саны 65 пайыз болды. Соның 57 пайызы «қазақша оқи аламын»
деген  екен. Діні  бір, ділі  бір  өзбек, ұйғыр, түрік, əзірбайжан, татар, қырғыз, башқұрт
халықтарын  қоса  алсақ, олардың  қатары  арта  түседі. Яғни, бұл  азаматтардың  көпшілігі
мемлекеттік тілді біледі, түсінеді деген сөз.
Қазақ тілін меңгеру ісінде бiздiн мемлекеттік қызметшілер Президентімізден үлгі алуы
тиіс. Елбасы  қазақ  тiлiнде  майын тамызып сөйлейді, орыс тiлiнде сөйлейді, елуден  асқанда
ағылшын тiлiн үйренiп алды. Қазір жаңа технологиялар заманы. Кез келген адам өз үйін, өз
қаласын, қажетті координаттарды, басқа да деректерді интернет арқылы алуға аса қолайлы,
сондықтан, GPS (global position system) жүйесін  іске  қосу  қажет. Сонымен  қатар, бүгінде
қазақ  латын  код  парағын  алды,  бірақ  ол  жаппай  қолданысқа  қосылған  жоқ,  соны
Қазақстандағы  əрбір  компьютерге  кіргізу  керек. Орфографиялық  көмекшілер, мысалы
MSWord мəтіндік  редакторы  қателерді  автоматты  түрде  түзететін  болады. Қазақ  тіліндегі
sms-ақпараттарды, электронды  поштаны  жер  шарының  кез  келген  түкпіріне  жіберуге
мүмкіндік туады. Үшіншіден, бұл үшін АВС-net /эй-би-си нет/ негізіндегі қазақ əліпбиін IT-
технологиялар  саласына  тездетіп  енгізген  дұрыс. Ол  электрондық  карта, электрондық
банкинг,  электрондық  коммерция,  e-mail,  SMS  жазбаларды  реттеп,  дауыс  тану,  роботтық
технологиялар  мен  жасанды  интеллект  мəселелерін  жедел  шешуге  мүмкіндік  береді.
Осындай  əліпби  мемлекеттік  тілде  білім  беретін  мектептердің  беделін  көтеріп, өзге  ұлт
өкілдерінің  балаларына  кең  жол  ашады. Бұл  ұлтаралық  қатынасты, іргесі  берік  достықты
бекітудің осы заманғы бірден-бір озық əдісі болады деп ойлаймын.
«Елу жылда - ел жаңа» дейді қазақ. Қазақ қоғамы 50 жылда емес, 20 жылға жетпей-ақ
жаңарды. Жаңа  тұрпатты, жан-жақты  жетілген  жаңа  ұрпақ  қалыптасты. Қазақстан  атты
қуатты, жас  та  өршіл  мемлекет  өркениет  көшіне қарқынды  қадам  басты. Бүгінгі таңда кең-
байтақ Отанымызда ұрыс жоқ, ырыс бар. Берекеміз де, мерекеміз де бар. Ол - осы бірліктің
арқасы. Ынтымақтың арқасы. Достық пен өзара жарасымның арқасы. Талай қиындыққа төзе
білген қазақтың арқасы. Қазақты түсіне білген туыс-бауырлардың да арқасы.
БЕЙБІТШІЛІК ИДЕЯСЫ ЖƏНЕ ҚОҒАМДЫҚ КЕЛІСІМ
Жармухаметова Р.О.
М.Əуезов атындағы Семей педагогикалық колледжі
Қазақстан  құрамында  130-дан  астам  этностар  жəне  этникалық  топтардың  өкілдері
тұратын  полиэтникалық мемлекет болып табылады. Əрбір  этностың арнайы ерекшеліктері
бар, олардың ұлттық мəдениетіне жəне адам  еңбектері дəстүріне, тұрмыстық ерекшеліктерге
ықпал ететін өзіндік ұлттық мінездері немесе психикалық қоймалары бар, отбасылық өзара
қарым-қатынастарда  жəне  өзге  адамдармен  өзара  қарым-қатынастар  туралы  ұсыныстарға
өзара əсер етеді.
Осы  немесе  басқа  этностар  тұратын  табиғи-географиялық  ортаға, экономикалық,
əлеуметтік, діни  жəне  басқа  жағдайларға  əсер  ететін  этникалық  ерекшеліктер  құрылады.
Əлеуметтік-экономикалық  реформаның  өткізілуімен  адамдардың  этникалық  өзін – өзі
танудағы  қайта  даму  жəне  жаңару  үрдісінде  жүзеге  асырылатын  саяси  жүйенің  жəне
мемлекеттік тұрақтылықтың ауысуына байланысты Қазақстандағы қайта құрудың  болуы.

149
Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н. Ə. Назарбаев - «Көптеген  ұлттық
мəдениеттің  ашық  нақышынан  тұратын  Еуразиялық  саяси  мəдениет  шынымен  ең  үлкен
адамдық  рухтың  қазына  қоймасының  бірі  болып  саналады  жəне  біздің  бəрімізге  оның
сақталуына жəне артырылуына деген жауапкершілік жатады» - дейді.
Біз  бейбітшілік  пен  келісімшілікте  тұра, біз  өзіміздің  өмірімізде  мынадай  ерекше
жаңалықтарға  аса  зор  мəн  береміз, атап  айтсақ  өз  ұлтымыздың  оқу  мүмкіндігі,  кітаптар
шығару, теледидар  бағдарламаларын  көру,  газеттер  оқу  сияқты. Бұл  Қазақстанның  діні –
еліміз, бұл  жерде əркімнің тең мүмкіндіктері  бар. Үлкен  деңгейдегі төзімділік, мəдениеттің
сұхбаты, көп  мəдениеттілік, жаһандық, бұрын  тарихымызда  болғандай  тек  қана
философиялық  түсінік  қана  емес,  этника  аралық  қарым – қатынас  формаларының  даму
жағдайының практикасы.
Бүгінгі күні біздің қоғамымыздың алдында тұрған  мəселелердің бірі жасөспірімдердің
діни-мінездік мəдениет деңгейінің төмендеуі болып табылады,  үлкендерден кішілерге мұра
болатын еліміздің мəдени-тарихи мұрасын сақтауға арналған негізгі қақпа бола алады.
Ұлт  аралық  қарым-қатынас  саласында  жас  өспірімдерді  тəрбиелеу  формалары  мен
əдістері  өз  кезегінде  тиімді  болып  саналды,  қазіргі  кезеңде  өздерін  ақтай  алмайды.
Жастарды  діни, тарихи  жəне  мəдени  құндылықтарға  құрметтеу  дініне,  ұлтпен, жалпы
адамдық  құндылықтармен  тығыз  байланыстырып  гуманизм  міндеттеріне  тұлғаны
жетілдіруге тəрбиелеу қажет.
Қазақстанның ЕҚЫҰ төрағалығы Қазақстанның бастамасы бойынша БҰҰ жарияланған
2010 жылғы 1-2 желтоқсандағы  Астана  қаласындағы  мемлекет  басшысы  саммитының
өткізілуі - ЕҚЫҰ мүшелері – бұның бəрі əр кімге үлкен жаупкершілікті танытады.
Нақты  өмір  Қазақстанның  гүлденген  жəне  болашағы  бар  мемлекеттер  қатарына  енуі
барлығынан  бұрын  оның  азаматтардың  бейбітшілік  келісімді  жəне  теңдікті  қамтамасыз
етуіне мүмкін болғандығын куəландырады.
Осыған негіз болған 1995 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан Республикасы Президентінің
Жарғысына  сəйкес  ұлттық  саясат  саласындағы  тиімді  институт - Қазақстан  Халқы
Ассамблеясы.
Қазақстан  Халқы  Ассамблеясы  институтының 20 жыл  қолданыстағы  болғаны  аса
маңызды  эволюцияны  бастан  өткергені  ешкімге  де  құпия  емес, этника  аралық  келісімнің
қазақстандық  моделі  құрылып, гармониялық  жəне  қайшылық  туғызбас  сипатқа  ие  болды.
Этника  аралық  келісім  жəне  қазақстанның  біртұтастығы  қоғамның, экономикалық, саяси
жəне əлеуметтік өмірінің маңызды нəтижелеріне жетуге мүмкіндік туғызды.
Біздің тарихымыздағы өткендер Қазақстан Халқы Ассамблеясының арқасында елімізде
тұрақтылық  қамтамасыз  етілді  жəне  масштабын  реформалар  қуатты  импульстары
міндеттелді, Қазақстанның даму стратегиясын жылдар алдында алға басты.
Ассамблея этника аралық келісімнің мемлекеттік моделінің, қоғамдағы тұрақты қуатты
фактор элементтің кілті болды.
Осы  моделдің  құқықтық  негізі,  Қазақстан  Республикасының  1995  жылғы
Конституциясын құрды,  заңнама барлық этностардың құқығына тең, этника аралық қарым-
қатынастар  саласындағы  мемлекеттік  саясаттың  негізін  нығайтты. 1995 жылғы  негізгі  заң
мемлекеттік құрылыс негізіне аймақтық, азаматтық-саясаттық қоғамның моделін тұрақтады.
Бұдан басқа, Негізгі заңның 39 бабының 2-тармағы «ұлт аралық келісімді бұзу тəсілі бар кез
келген əрекетке  конституциялық емес деп таныды» деп анықтады.
Осы  кезеңнен  бастап  мемлекеттік  этникалық  саясаты  барлық  этностар  арасындағы
өзара  қарым-қатынастардың  тиімді  моделін  құра  алатын, азаматтардың  қоғамы  сияқты
қазақстандық  ұлтты  құратынына  арналып  бағытталған  болып  табылды, əр  түрлі  мəдениет
жəне  конфессияны  құра  алатын,  этникалық  жəне  дінге  сенушіліктен  тəуелсіз  азаматтар
теңдігін іске асырады. Қазақстанның этникалық үрдісіндегі орташа орнын Қазақстан Халқы
Ассамблеясы мемлекеттік ұлттық саясат институты сияқтылар орын алады.
Оның  құрылуы  Қазақстан  тəуелсіздігінің  алғашқы  жылдарында  болды,  ауыспалы
кезеңнің  дағдарыс  жағдайында  болғанда, Қазақстандағы  этникалық  үрдістердің  дамуының

150
плюрализмінің саяси туындысы апатты жəне көбінесе  басқарылмайтын сипаттамада болды.
Қазақстанда  этника  аралық  қарым-қатынастар  шешілмеген  мəселелері  кезінде  ешқандай
дамудың  мүмкіндігі  болған  жоқ;  экономикалық  реформа, əлеуметтік  өсу, саяси  жүйенің
терең демократизациясы да болған жоқ.
Этника  аралық мəселелер  бойынша  қоғамдық институтты құру идеясы  ең  алғаш 1995
жылғы 1 наурызда  жəне  Қазақстан  халықтарының  бірінші  форумында, 1992 жылғы
мемлекет басшысы ғана айтқан болатын, жоғарыда баяндалғандай өзінің практикалық нақты
көрсетуге  уақыт  табылды: ҚР  Президентінің  Жарғысымен  осындай  қоғамдық  институт
құрылған  болатын, Қазақстан  Республикасы  Президентінде  жаңа  кеңестік-мəжілістік  орган
құрылды.  Оның  негізіне  этономəдени  ұйымдардың  тұлғасымен    мемлекеттік    достық  жəне
азаматтық қоғамдық институттар негізделген болатын.
Ассамблеяның  негізгі  потенциалы  оның  этностар  мүдделеріне  деген  консолидацияға
деген  тəсілі, үкіметпен  сұхбаттасу, этника  аралық  коммуникациялар  оны  Қазақстанның
ұлттық саясатының  басты  құралы етіп айналдырды. Ассамблея этномəдени  орталықтардың
тұлғасымен азаматтық қоғамдық институттарға  жақындай отыра этникалық өзін өзі тануды
жəне  мəдениетті  тудырумен  қамтамасыз  етті, біртұтас  саяси, құқықтық,  этникалық
үрдістердің  мəдени  алаңын  құрды. Бұл  қайта  жаңару  жəне  қазақстандық  этностардың
тілдерін  дамыту  жəне  мəдениетін  дамыту  кезеңінде  ең  мықтысы  болды, олардың  өздерінің
тарихи  көздеріне  оралуы  болды. Қазақ  емес  елдердің  негізгі  массасында  ішкі  тұрақтылық
шешілген  болатын,  эмиграциялау  үрдісі  баяулатылды, қазақстандық  этникалық
модельдердің құрылуы бұдан əрі құрыла бастады.
ҚХА  қызметі  қазақстандық  этностар  арасындағы  қатынастардағы  төзімділік  пен
сенімділікті  нығайтуға, этника  аралық  гармонизациялау  қарым-қатынасына  бағытталған;
қазақстандық  этностардың  мəдениетін  жəне  тілдерін  одан  əрі  дамытуға, қазақ  халқының
мемлекеттік тіл жəне мəдениет маңайындағы барлық этностардың интеграциясы.
Төзімділік, мəдениеттің  диалогы, мəдениет  аралық  қазір  үлкен  деңгейде,  бұрын
тарихта  болмаған  тек  қана  философиялық  түсінік  қана  емес, этника  аралық  жəне
конфессияаралық нысандардың даму жағдайының практикалық жағдайы.
Төзімділік – бұл  барлық  азаматтардың  құқығында  əр  түрлі  болып  көрсетілетін
азаматтық  қоғамдағы  құндылық  жəне  əлеуметтік  норма, əр  түрлі  конфессиялардың,
саясаттық, этникалық жəне басқа əлеуметтік топтардың арасындағы тұрақты гармонияны, əр
түрлі əлемдік мəдениетті құрметтеуді,  өркениет  жəне халықтарды, адамдармен  түсіністікті
жəне қызметтестікке дайындығын, сыртқы келбетті айыру бойынша, тілді, дəстүрлерді жəне
сенімділіктерді  қамтамасыз етуші.
Бұл  өсіп  келе  жатқан  жастарда  Отанымыздың  тағдырына  жəне  оны  қорғауға  деген
дайындығына  моральдық  психологиялық  сапаларды, төзімділіктің, патриотизмдіктің,
адамзаттықтың, жауапкершіліктің 
орнының 
маңыздылығын 
барлығынан 
бұрын
азаматтардың құрудағы қажеттілігін болжайды.
Төзімділікке тəрбиелеу жəне бірлігі жарасқан мемлекетті құру бүгінгі таңда өзекті, егер
елімізді, қоғамымызды  жəне  адам  мен «адамдағы  адамгершілік  қасиеттерді» сақтағымыз
келсе, онда маңызды міндеттердің сапасын қарастыруымыз керек.
Қолданылған əдебиеттер тізімі:
1.
Н.А. Назарбаев  За  мир  и  согласие  в  нашем  доме. Материалы  первой  сессии  Ассамблеи
народа Казахстана. – А., 1995. – 63 с.
2. Қазақстан  Республикасы  Статистика  агенттігі  жедел  ақпарат  №23-10/15, 2009 жылдың 7
мамыр - Павлодар, 2009
3.
Қазақстанның ел бірлігі доктринасы// Егемен Қазақстан 2009 ж. 6 қараша, 3 б.
4.
Республикалық журнал «Достық-Дружба» №4 (16) 2005 ж.
5.
Тугжанов Е.Л., Кан Г.В., Коробков В.С., Шаяхметов Н.У. «Ассамблея народа Казахстана:
исторический очерк – Алматы: Раритет, 2010. – 304с.
6.
Достықтың дархан ұясы!  Живем в семье единой! - Павлодар қ. ЭКО, 2004.-280 б.
7.
«Ассамблея – Қазақстан Халқының ортақ мінбері» - «Егемен Қазақстан» - 2009 – 27 қазан–
1,3 б.

151
МИРОВАЯ МОДЕЛЬ МИРА И СОГЛАСИЯ
Н.А. НАЗАРБАЕВА
Жолумбетов Е.М.
ЕНУ им. Л.Н. Гумилева, г. Астана
«…Мы должны крепить доверие между всеми казахстанцами! Быть толерантными друг
к другу! Это ключи к будущему Казахстана…» таким актуальным для страны речью Лидер
Нации Н.А. Назарбаев обозначил новый глобальный шаг на пути в число 30 самых развитых
стран мира. Основную роль на данном пути и в развитии современного Казахстана должна
сыграть его детище - Ассамблея народа Казахстана.
Однажды 18 октября 2002 года  на  встрече  с  членами  Совета  Ассамблеи  народа
Казахстана  в  Астане  Экс-генеральный  секретарь  ООН  Кофи  Аннан  сказал: «Казахстан
отличается  от  некоторых  стран  СНГ  тем, что  в  стране  царят  мир  и  стабильность,
наблюдается  экономический  рост. Казахстан  может  служить  примером  государства, в
котором  мирно  сосуществуют  различные  нации  и  где  в  этническом  многообразии  видят
благословение…». [1, стр. 39] Оценка  Экс-генсека  ООН  имеет  за  собой  вполне  реальные
основы. С  момента  обретения  независимости  Казахстан  четко  определил  вектор
государственной национальной политики, основными принципами которой являются равные
права  для  представителей  всех  национальных  и  конфессиональных  групп  и  создание
благоприятных  условий  для  деятельности  всех  конфессий. Благодаря  политической
дальновидности Лидера  Нации  Нурсултана  Абишевича Назарбаева 1 марта 1995 году была
создана  Ассамблея  народа  Казахстана. Скрепившая  интересы  всех  этносов, обеспечив
неукоснительное  соблюдение  прав  и  свобод  граждан  независимо  от  их  национальной
принадлежности, данная  инициатива  вывела Казахстан  на  новый  мировой  уровень, день  за
днем увеличивая свою значимость не только в Азии, но и в Европе, во всем международном
сообществе. Казахстан  стал  лидером  движения  мира  и  согласия  во  всем  мире, и
обеспечил  внутри  государства  стабильность  без  единого  политического  массового
столкновения  на  этнической  или  религиозной  почве  на  протяжении  более  двадцати
лет.
Новый  уникальный  институт  получил  статус  консультативно-совещательный  органа
при  Президенте  Республики  Казахстан, главной  задачей  которого  является  реализация
государственной  национальной  политики, обеспечение  общественно-политической
стабильности  в  Республике  Казахстан  и  повышение  эффективности  взаимодействия
государственных и гражданских институтов общества в сфере межэтнических отношений. За
свою  историю  Ассамблея  трансформировалась  из  консультативно-совещательного  органа
при  Президенте  РК  в  конституционный  орган, имеющий  прочную  правовую  основу  и
общественно-политический  статус. В  мае 2007 года  в  Конституцию  Республики  Казахстан
был  внесен  ряд  поправок. Ассамблее  народа  Казахстана  придан  конституционный  статус,
она получила право избирать в Мажилис Парламента РК девять депутатов, что значительно
повысило  общественно-политическую  роль  Ассамблеи. 20 октября 2008 года  Президентом
страны  был  подписан  Закон «Об  Ассамблее  народа  Казахстана», не  имеющий  аналогов  в
мире. Ассамблея  народа Казахстана  стала  полноправным субъектом  политической  системы
страны, были определены нормативные правовые основы ее деятельности. Она способствует
разработке  и  реализации  государственной  национальной  политики, обеспечению
общественно-политической стабильности в Республике Казахстан. [2]
В составе АНК  участвует  вся  страна. Первому  Президенту  Республики  Казахстан -
Лидеру Нации обладает правом пожизненно возглавлять Ассамблею народа Казахстана. [3]
Структурно она состоит из Сессии Ассамблеи, Совета и Секретариата, ассамблей областей,
города республиканского значения и столицы. В регионах структуру Ассамблеи возглавляют
акимы  областей. Состав  Ассамблеи  и  ассамблей  областей, города  республиканского
значения и столицы формируется из числа граждан Республики Казахстан - представителей

152
этнокультурных  и  иных  общественных  объединений, представителей  государственных
органов и иных лиц с учетом их авторитета в обществе. В настоящее время Ассамблея имеет
в своем составе более 350 членов. [4]
Деятельность  Ассамблеи  способствует  росту  имиджа  Республики  Казахстан  на
международной  арене  как  страны, эффективно  решающей  вопросы, касающих
межнациональные  отношения. Вклад  Ассамблеи  по  достоинству  оценен  на  самом  высоком
уровне.  Во  время  своего  официального  визита  в  Астану  в  2001  году  Папа  Римский  Иоанн
Павел II высоко  отозвался  о  казахстанском  народе  и  его  президенте, обозначив  что
Казахстану  выпала  особенная  миссия  быть  мостом  между  религиями, между  народами  и
континентами.
За  свою  историю  АНК  претерпела значительную  эволюцию  развития, на  основе
которой 
сформирована 
казахстанская 
модель 
межэтнической 
толерантности 
и
общественного  согласия, по  праву  называющаяся  сегодня моделью  Н. Назарбаева. Модель
презентована в  Организации  Объединенных  Наций,  странах-участницах  ОБСЕ,  в
государствах, где  прошли  крупные  международные  форумы - Копенгагене, Вене, Женеве,
Нью-Йорке. Генсек  ООН  подчеркнул, что  принципы  Ассамблеи  народа  Казахстана
сочетаются  с  принципами  Организации  Объединенных  Наций. «Дружба  является
фундаментом мира, процветания и безопасности, она основывается на ценностях уважения,
толерантности  и  терпимости.  Это  как  раз  принципы  ООН.  И  это  принципы  Ассамблеи
народа Казахстана», - отметил Пан Ги Мун. [5]
Уникальная  в  свом  роде  Казахстанская  модель  стала  одной  из  основ  тесного
взаимодействия  Ассамблеи  народа  Казахстана  и  Верховного  комиссара  ОБСЕ  по  делам
национальных  меньшинств. Получив  международное  признание  Ассамблея  народа
Казахстана  начала  активно  расширять  свою  географию  с  целью  продвижения
общегражданских  ценностей  и  укрепления  толерантности  в  мире. Так  АНК  подписала ряд
соглашений о сотрудничестве с Общероссийской общественной  организацией - Ассамблеей
народов  России, Ассамблеей  народов  Татарстана  РФ, Ассамблеей  народа  Кыргызстана по
перспективам  межкультурного  диалога, что  стала  основой  для  рализации  совместных
политических, экономических и социальных проектов.
В  период  председательства  Казахстана в  ОБСЕ  казахстанская  модель  межэтнической
толерантности  переведена  на  языки  государств  ее  участников, что  еще  раз  подтверждает
международный  авторитет  и  признание  инициатив  нашего  государства  в  сфере
межэтнических отношений и общественного согласия.
Авторитетные  современные  политики, духовные  лидеры  и  представители
общественных организаций дают самую высокую оценку опыту Казахстана по укреплению
межнационального  и  межконфессионального  согласия. Главный  раввин  Израиля  Йона

жүктеу/скачать 3,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: