Кәсіби қазақ тілі Септелудің екі түрі бар: жай септелу және тәуелді септелу. Сөздердің тәуелденбей тұрып, түбір күйінде септелуі жай сеп- телудеп аталады.
Сөздердің тәуелденіп барып септелуі тәуелді септелудеп аталады.
Жай септелу
Тəуелді септелу
А. газет
І. газет-тің Б. газет-ке Т. газет-ті Ж. газет-те Ш. газет-тен К. газет-пен А. газет-ім І. газет-ім-нің Б. газет-ім-е Т. газет-ім-ді Ж. газет-ім-де Ш. газет-ім-нен К. газет-ім-мен 4-тапсырма. Сөздерге тиісті жіктік жалғауларын жалғаңыз және орыс тіліне аударыңыз. Мен тілші... . Сіз хатшы... . Сен аудармашы... . Ол төраға... . Біз
сарапшы.... Сендер кеңесші... . Сіздер көмекші... . Олар білімді... .
Мен кәсіпкер... . Сіз құрылысшы... . Сендер ғалым.... . Сіздер сая-
саткер..... Олар тұтынушы... . Мен дәрігер... . Сен тексеруші... . Мен
жазушы... . Сіз кәсіпкер... . Сен сарапшы... . Біз оқытушы... . Сендер
сатушы... . Сіздер сарапшы... . Олар тұтынушы... . Мен заңгер... .
Сіз суретші... . Сендер тілші... . Сіздер ардагер... . Олар зейнеткер... .
5-тапсырма. Қазақ тіліне аударып, барыс септікті табыңыздар. – Марат, куда уехал твой отец?
– Мой отец уехал в командировку.
– В райцентр или в город?
– В город Аркалык.
– Когда он уехал в Аркалык?
– Вчера.
– Мы едем в Аркалык. Что передать отцу?
– Передай папе привет. Скажи, что у нас все хорошо.
– Сакену пришло письмо, пусть придет к нам.
– Жанар, ты идешь в театр?
– Нет, я иду на концерт.
