Ақтөбе облыстық білім басқармасы
жүктеу/скачать 0,65 Mb.
|
À?ò?áå îáëûñòû? á³ë³ì áàñ?àðìàñû À?ò?áå îáëûñòû? ?ûëûìè -ò?æ³ðèá
- Бұл бет үшін навигация:
- 2-қадам. Тәжірибелік кесте.
- 5-есеп. Нөмірленген үш сынауықта тұз ерітінділері бар: а) аммоний сульфаты, аммоний хлориді және аммоний нитраты. Қай сынауықта қандай тұз бар екенін анықтаңдар. Шешуі
- 1-қадам. Теориялық кесте.
- 2-қадам.Тәжірибелік кесте.
- Нөмірленген үш сынауықта тұз ерітінділері бар: натрий хлориді, натрий карбонаты, натрий сульфаты. Қай сынауықта қандай тұз бар екенін анықтаңдар.
- 6-есеп. Екі ақ ұнтақты: кальций карбонаты мен натрий карбонатын қалай ажыратуға болады Шешуі
- 7-есеп.а) мыс нитратын; ә) кальций карбонатын екі әдіспен алыңдар. Шешуі
Реакция теңдеулері: HCl+AgNO3=AgCl + HNO3 HNO3+AgNO3≠ H2O4+2AgNO3=Ag2SO4 +2HNO3 HCl+BaCl2≠ 2HNO3+BaCl2=Ba(NO3)2+2HCl H2SO4+BaCl2=BaSO4 +2HCl 2-қадам. Тәжірибелік кесте. Бұдан әрі, теориялық кестеде жоспарланған тәжірибелерді жасай отырып, олардың нәтижелерін тәжірибелік кестеге түсіреміз. Кестені жоғарыдағы (1-есептің 2 қадамындағыдай) тәртіп бойынша толтырамыз. Мысалы, нәтижелер келесідегідей болсын делік:
3-қадам. Енді тжірибе кезінде байқалатын эффектілерді теориялық кестедегі эффектілермен салыстыра отырып қорытынды жасаймыз және осы жасаған қорытындымыздың көмегімен қай заттың қай сынауықта екендігін шатастырмай таба аламыз. Мысалы, осы жағдайда, басқаларымен екі тұнба беретін бір ғана зат бар, ол-күкірт қышқылы. Басқалармен еш өзгеріс байқалмайтын бір ғана зат бар, ол – тұз қышқылы. 29 5-есеп. Нөмірленген үш сынауықта тұз ерітінділері бар: а) аммоний сульфаты, аммоний хлориді және аммоний нитраты. Қай сынауықта қандай тұз бар екенін анықтаңдар. Шешуі: Қажетті реактивтер мен құрал-жабдықтар: аммоний сульфаты, аммоний хлориді және аммоний нитраты, натрий хлориді, натрий карбонаты, натрий сульфаты, барий хлориді,күміс нитраты,тұз қышқылы ерітінділері, сынауықтар. Есепті шешу үшін жоғарыдағыдай теориялық және тәжірибелік кестелер құрамыз. 1-қадам. Теориялық кесте.
Реакция теңдеулері: (NH4)2SO4+ BaCl2=BaSO4 + 2NH4Cl NH4 Cl+ BaCl2≠ 2NH4NO3+BaCl2=Ba(NO3)2+2NH4Cl (NH4)2SO4+2AgNO3=Ag2SO4 +2NH4NO3 NH4Cl+AgNO3=AgCl +NH4NO3 NH4NO3+AgNO3≠ 2-қадам.Тәжірибелік кесте. Мұнда нөмірленген сынауықтардағы ерітінділермен теориялық кестеде жоспарланған тәжірибелерді жасап, одан байқалатын эффектілерді тәжірибелік кестеге жинақтаймыз. Мысалы, нәтижелео төмендегідей болсын делік:
30
ә ) Нөмірленген үш сынауықта тұз ерітінділері бар: натрий хлориді, натрий карбонаты, натрий сульфаты. Қай сынауықта қандай тұз бар екенін анықтаңдар. Есепті шешу үшін теориялық және тәжірибелік кестелер құрамыз. 1-қадам. Теориялық кесте.
Реакция теңдеулері: NaCl+BaCl2≠ Na2CO3+BaCl2=BaCO3 + 2NaCl Na2SO4+BaCl2=BaSO4 +2NaCl NaCl+HCl≠ Na2CO3+2HCl(сұйық)=2NaCl+CO2 H2O Na2SO4+HCl≠ 2-қадам. Тәжірибелік кесте. Мұнда теориялық кестедегі заттардың формулаларының орнына заттар құйылған сынауықтардың нөмірлерін жазамыз. Кестені толтырған кезде оның қиылыстарына нөмірленген сынауықтардың бір біріне құйған кезде байқалатын эффектерді шартты белгілермен белгілейміз. Мысалы, алынған нәтижелер былай болсын делік: оларды
Түскен тұнбалардың түсіне және олардың кейбір қасиеттеріне көңіл аударған жөн. 31
6-есеп. Екі ақ ұнтақты: кальций карбонаты мен натрий карбонатын қалай ажыратуға болады? Шешуі: Қажетті реактивтер мен құрал-жабдықтар: кальций карбонаты мен натрий карбонатының ұнтақтары, дистилденген су, тұз қышқылы, платина сымы, сынауықтар, спиртшам, шыны таяқша. Кальций карбонаты мен натрий карбонатының ақ ұнтақтарын ажырату үшін оларды суда еріту қажет. Натрий карбонаты суда жақсы ериді. Оның осы қасиетін пайдаланып, оны кальций карбонатынан ажыратуға болады. Бұдан әрі, нақтырақ көз жеткізу үшін екі затты жалыны арқылы да ажыратуға болады. Ол үшін сынауыққа 1 мл тұз қышқылын құйып, оған бірнеше секундқа екі сымды саламыз. Содан соң сымдарды жалынның үстінде түсі өзгергенше ұстап, түсі өзгерген соң сымдарды суытып, оның біреуінің ұшына құрғақ кальций карбонатын,екіншісінің ұшына натрий карбонатының біраз бөлігін іліп аламыз да тұздарды жеке-жеке жалынға апарамыз. Кальций катионы жалынды қызыл-кірпішті түске, ал натрий катионы бар тұз жалынды сары түске бояйды. 7-есеп.а) мыс нитратын; ә) кальций карбонатын екі әдіспен алыңдар. Шешуі: Қажетті реактивтер мен құрал-жабдықтар: мыс нитраты, кальций карбонаты, концентрлі азот қышқылы, жаңадан дайындалған кальций гидроксиді, кальций сульфаты ерітінділері, сынауықтар, шыны түтікше. а) Мыс нитратын алу: 1. Сынауыққа мыс жоңқасының бірнеше кесегін салып, 0,5 мл концентрлі азот қышқылының ерітіндісін қосамыз. 32 Нәтижесінде мыс нитраты алынады. Cu+4HNO3(конц)=Cu(NO3)2+2NO2 +2H2O 1.Мыс нитратын алу үшін сынауыққа 1-2 мл мыс оксидін құйып, оған сондай мөлшерде азот қышқылын қосамыз. CuO+2HNO3=Cu(NO3)2+H2O ә) Кальций карбонатын алу үшін сынауыққа 2-3 мл жаңадан дайындалған кальций гидроксидін құйып, сынауықтағы ерітіндіге шыны түтік арқылы абайлап ауа үрлейміз, Ерітінді лайланады. Бұл кальций карбонатының алынуының белгісі. Ca(OH)2+CO2=CaCO3 + H2O 1.Сынауыққа 1-2 мл кальций сульфатын құйып, оған 1-2 мл натрий карбонатын қосамыз. Кальций карбонаты ақ тұнба түрінде алынады: CaSO4+ NaCO3=CaCO3 + Na2SO4 жүктеу/скачать 0,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|