Қазақ тіл білімінің өзекті мәселелері манкеева жамал Айтқалиқызы кіріспе
жүктеу/скачать 4,42 Mb.
|
антология- Тіл білімінің негізгі мәселелері (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Örgän
| Тұрмыс бұйымдары: susγaγ – ожау; tusiq – шелек; tukän – есекке артылған жүктің бір жағындағы қоржын; saγir – сусын дайындайтын ыдыс; könäk – мес; közägü – көсеу; közgü – айна. Қазіргі кезде бұл атаудың (көзгі) сақталмауын оның жаңа атаумен (айна) алмастырылуымен түсіндіруге болатын сияқты. Örgän – жуан арқан; qašuq – жылқының терісінен жасалған торсық; tükäk – жүкті ерге байлау үшін жіптің ұшына бекітілген ағаш сақина > tük // tüj; učan – екі желкенді қайық; ujma – аяқ киім жасайтын киіз > uj «нығыздау»; ugurmak – түйенің арқасына бекітіліп, отыратын орындық ретінде пайдаланылады; ükäk – жерлеуге апаратын зембіл; ükäk – мұнара; sin – төсек; sütük – ірі қара малдың сүйегінен жасалған бұйым; tar – үрленген тері қаптардан, бөренелерден және қамыстан құрастырылған сал; tartiγ – буып-түйетін қайыс; ustam – қайысқа не ерге алтыннан ия күмістен салынатын әшекей; ütük – үтік; uzänü – үзеңгі; tim – шарап толтырылған мес; tolqug – үрленген қап, мес; torqu – жібек, қазақ тілінде: торғын // торқа; torpig – егеу.
Тағам атаулары: qaqurjan – май жағып, пешке пісірген нан; qor – сүтті ия қымызды ашытатын ұйытқы; uruš – астықтың уызданған дәнін қуырып жасаған тағам; süllüg et – шикілей піскен (қаны бар) ет > sül «жаңа, жас, нәрлі» т.б.; tutmač – ұннан жасалатын тағам, лапшаның түрі; turmak – ішіне ірімшік, май ия ет салынып пісірілген ет; ügrä – ұннан жасалған тағам; ügür // ujur – тары; erük – өрік; taγna – айран; uδitma – ірімшік > uδ~uj – ұй. Киім атаулары: suluq – сәлде; suqarlač börk – үшкір ұшты ұзын бөрік; ilärsük – қарынға тағатын белбеу; saqaldiriq – тамақтың астынан бөрікті ұстап тұру үшін байлап қоятын жібек жіп; etik – етік; tizildirik – әсемдік үшін етікке тағылатын металл тізбектер; qars – түйенің ия қойдың жүнінен істелген сырт киім. Мәдени бұйымдар атаулары: М.Қашқари сөздігінің деректері материалдық өндірістің белгілі бір салада қалыптасқан мәдениетінің көріністерінен де хабар береді. Мысалы: siričγa – әйнек; qaš – нефрит; but – ханзада ия ханшаның маңдайына тағылатын ірі ақық тастар (бирюза); jez – сары мыс, жез; jančiq – әмиян, шилан; tergi – тамақ ішетін үстел; tütsük – хош иіс шығаратын шырақ; ubu – қорғасынды ақ сыр; uč– жазатын қаламның ұшын жасайтын ағаш. Демек, ежелгі түркі дүниесін танытқан көнетүркі ескерткіштерінің мазмұны мен мәтіндеріндегі көркем ойлау жүйесінің тілдік көрінісі бүгінде іштей қайта түлеп, жаңғырып жатқан түркі халықтарының бірі қазақ елінің рухани-әлеуметтік тарихнамасы іспетті танылады. Осы ретте тілдің таным құралы ретіндегі (қарым-қатынас құралы ғана емес) және құжаттық (мұрагерлік) қызметін дәйектейтін көне тілдік деректері – соның нақты айғағы. Сайып келгенде, бұл қоғамның да тіл мен ұлт сабақтастығындағы интеграциялық негізін құрайды. Ал осы көне мәдени мұраның немесе көнетүркі жазбаларындағы мәдениет метатілінің танылуы, халық игілігіне асуының негізгі тірегі оның коммуникативтік қызметімен тікелей байланысты. Оның мәнісі мынада: көнетүркі мәтіндер арқылы мәдени ақпараттарды қабылдап, мәдени мұраны игеру ұрпақтар жалғастығын іске асырады. Осы арада көнетүркі мәдениет игіліктерін өндіруші мен қазіргі заманға жалғасқан тұтынушы арасындағы мәдениаралық, танытушылық қызметті тіл ғылымы, атап айтқанда, оның лингвокогнитивтік мазмұнындағы антрополингвистикалық жаңа бағыты атқарады. Соның негізінде кешенді сипаттағы зерттеу жүйесі арқылы көнетүркі мәтіндерінің мазмұнындағы тарихи-мәдени феномен қазіргі заман оқушы танымынан орын алып, мәдени-тілдік коммуникация іске асады. Атап айтқанда, көнетүркі мәтіндерінде берілген сол тарихи кезеңге тән рухани-танымдық сипаттағы мәдени құндылықтар бүгінгі күннің төл мәдениетімен бір тұтастықта анықталады. Осы тұрғыдан қазір жаңғырып жатқан қоғамдық санаға сәйкес тіл мен мәдениет сабақтастығын жаңа сапада тану – төл мәдениетімізді танудың бір кілті. Себебі тілдік таңба – қарым-қатынас барысы, қолданыс өрісі, шығармашылық аясындағы өзгермелі жүйе. Айталық, адамдар қарым-қатынасының әмбебап құралы ретінде тілдік белгі түгелдей дерлік қоғаммен, әлеуметпен қатынасты қоғамдық-әлеуметтік сипатқа ие. Тілдегі оның ортақ белгісінің уақыттың, әр тарихи кезеңнің мәдени-тілдік контексіне сәйкес түрлі социолекттерге бөлініп кететіндігін мәтін негізінде талданған тілдік деректер дәйектейді. Мысалы: тон, қарындас, шаңырақ т.б. Белгілі бір уақыт пен кеңістіктегі тілдік қолданыс аясын архетиптік ұлт мәдениетімен сабақтастыру бағзы замандардан бастау алып, халық санасына сіңіп, жадында жатталған көне сөздердің тарихи сырын тіл тұтынушының іс-әрекетімен байланысты ашады. Бұл жайт, тіл тарихының ұлт тарихынан ұзақ екенін негіздейді. Осымен байланысты ол – бүгінгі ұлттық сананы тіл арқылы жаңғыртуға ерекше мән беріліп жатқан антропоөзектік бағыттағы тіл ғылымының көкжиегінде ерекше назар аударатын мәселенің бірі, келесі кезеңдердегі ұрпақтың ана тілдің өміршеңдік қызметінің қуаты мен құдіреті негізінде төл мәдениетіміздің түп тамырларын дұрыс танып білудің кепілі. Қорыта айтқанда, осы бастаулар көзі кешенді тіл ғылымының өрісінде ұлттық мәдениеттің көзі ретінде мәдени-ақпараттық тағылымдары мазмұнына сіңірілген тарихи-рухани қазына-көне түркі ескерткіштерінде сақталған. Себебі бірнеше дәуірдің тарихы, мәдениеті, қоғамдық-әлеуметтік, экономикалық іс-әрекеттері, рухани жаңғырулары ұрпақтан ұрпаққа тіл арқылы жетеді. ТІЛДІК ТАНЫМ МЕН ТІЛ ТАРИХЫ САБАҚТАСТЫҒЫ Ұлт болмысы мен мәдениегінің табиғатын, дүниетанымындағы таным-парасатын тіл аркылы зерделеуді "этностық тіл бейнеленуі" аркьілы, яғни "қазақ этносьшьщ ұлтгақ бейнесін, өзіндік болмысын толық татуб егейлі түрде тек оның байлыгы - тіл әлемі арқылы ғана танып білуге болатындьиъш" /2, 16/ арқау етіп, казақ тілі білімшде жаңадан қалыптасып келе жатқан этнолингвистика саласы - ана тіліміздщ табиғатын тануға негіз боларлық сенімді арна. Осы орайда, тілдің небір нәзік қырлары мен сырларьш сезіне білетін, тіл шеберлігі мен тіл завдылықгарын, теориялык қагадаларды игеріп, мецгерумен қатар ұлттық рухы мықгы, танымдық дүниесі терең де кең тұлгалардың орны ерекше. Осы тұрғьщан пайымдап қарасақ, қазақ тіл білімінщ негізін салуншлардың бірі, алғашқы лингвист-профессор Қ.Жұбановтьщ ғылъши-танымдық кекжиегін көрсетеіін, көбіне тсзистік турде, этюдтік сипатга ғана бізге жеткен теориялық тоішшлаулары мен туашрьшдарынын өзінен осы тектес зерттеу мен бағьптардын бастауы, қайнар көздері кврінеді. Жалпы тіл білімінде ұлтгык тілді онтологиллық зерттеудің түпказызғъш сол тілде сөйлеуші халықшң жан дұниесімен, ой-санасымен, тарихы және мәдениетімен хығыз байланьгста қарау В.фон Гумбольдт, И.Гердер, Г.Пауль, В.Вундт, Г.Штейнталь, Э.Сепир, Б.Уорф, А.Потебня, т.б. ғалымдардык есімдерімен байланыстырьшады. Тілдщ дамуьш, сез мағъшасының дамуын уақыт пен кеңістік шеңберінде, яғни өзі емір сұретін адамзат коғамыньш белгілі бір кезеңіне сай дүкиетаныммен тығыз байланысты деп қарап, қазақ тшін өз табиғатына сай зерттеуді мақсат еткен профессор Қ.Жұбанов та жоғарыдағы тіл философтары қатарьшан орнын алуға әбден лайық. Сайып келгевде, таным мен тарихқа сұйенген зерттеулер сол тілде сөйяеуші халықтьщ, ұлтшң танывдық мәнін ашып, тідцік санасыныд қалыптасуын барлайды. Соның негізінде тіл арқылы ғасырлар бойы калыптасқан, рухани да затгык мұрасы ұлтшң тарихи жадында сақталып, тілдің кумулятивтік қызмеіі дамитынын көреміз. Осы орайда, "таным", "ііддік сана", тіл тарихы" деген үғымдардың мәні срекше. Соңдықтан тіл мен таным процестерінің ара қаіысын зерттеудщ когнитивті лингвисгакаға сүйенуі задцы қүбыяыс. Соңғы ғылыми еңбектер нәтижесіндс таиым мен тілдщ ара кдтысы адам проблемасымен біртүгас кұрделі құрылым деп қаралады /3, 9/. Осыған қатысты тілдщ ішкі формасына ерекше назар аударған, осы лингаистикалық бағытгың негізін салушы ғалымдардьщ бірі В.фон Гумбольдтъщ пікірінше, ұлггьщ өзіне тән, іпггегі дамшын рухы, пайым дұниесі бар /4/. Соған суйенген философиялық ой-пайшш бар. Соның ерекшелігін сыртқа шығарып, сақгап, ұрпақган ұрпаққа жеткізуші - тіл. Демек, "тілдік тұлға" (В.Виноградов, Ю.Н.Караулов) - тіддік-қүрылымдық саты мен ассоциациялык-семантикалық, символдык сатьшардан түратьш, психофизиологаялық, этнопсихологиялық, т.б. негіздерге сүйенген кұрделі қүрылым. Осьшардьщ негізінде қалыптасатын тілдік-когаитивтік саты дүниенін тіддік моделін жасайды, тезаурус түзеді /5, 264; 6, 368/. Яғни, таным әлемі мен тіл әлемін сабақтас қарағанда ғана ұлтгың да, тіддің де езіндік табиғаты айқьшдалмақ. Қазіргі казақ тіл біліміаде біршама зерттеліл, теориялық-әдістемелік негіздемелері аныкталып қалған осывдай бағыттагы зертгеулердің алғы шартгары мен нышандарын Қ.Жұбанов зерттеулерінен табамыз деп жоғарыда атап өттік. Осыган сай қазақ тілівде сақталған кептеген сөздер мен свз ііркестерінін тіддік табиғатын түсінудің мотивациялық жөне танымдық теркінін ежелгі заман түсінігінен, көп жағдайда мифтік таным, т.б. түішегіздерден іздеген жвн. Оның накш кврінісін проф. Қ.Жүбановтың кун квру, кунелту, безгегім устады, т.б. мысалдарға қатысты тарихи этимологиялық таддауларьшан көреміз /6, 40/. Мысалы, тілімізде сулдерім қурыды, щр сулдері қалды деген тіркестер бар. Осындағы сулде//сулдер компонентінің жеке алгандағы мағьшасы түсініксіз. Ал монғол тілівде "сүлдэ" сезі "ерекше бір рух", "тәңірден келген күш-қуат", "қорғаушы", "куг" деген мағьшаны білдіреді. Монғоддардьщ тусінігінде сулдэ-тенгри сөзі "патшаньщ өзінің кол астындаш елін, халқьш қорғап туратьш ерекше бір кұш-қуаты" дегенді білдірген /7, 8/. Табиғатаен біртртас көпшенділердщ рухани мәдениетінщ психологиясынын негізінде халықтың космогониялық, мифтік тусініктері жататъшы Ш.Уәлихаяов, Қ.Жұбанов зертгеулеріңде атап көрсетілген. Соған сай жансыз затгардың "жавдануы" тіддік деректер аркылы сакталған. Мысалы: ақылы енді, есі кірді, ақш-есін алды, аруагы риза, аруақ қолдасын, аруақ қысты, аруақ қонды, жыны келді, арңасы қозды, дегбірі қашты, делебесі қозды, багы ашылды // жанды, қайтты, қут қонды, берекесі кетті, т.б. Осы секілді мифтік түсінік, наным-сенш негізіңце қалыптасқан хеке сөздер мен сөз тіркестерін тішміздсн көптеп табуға болады. Мысалы: Воптумар. Ескі наным бойынша оның желеп-жебеп жүретін қуаты бар деп есептеледі. Асатаяк - бұл шамандардың қолында жүретін қоңыраулы таяк. Яғни, кез-келген кісі оны ұстамайды және жай таяқ емес, ерекше қасиеті бар таяқ. Оны фольклор материалдары да дөлелдейді. К/праңызг. Ақ сөлдесі басында Сырлы аса колында. Өзі акшң жольщда Бір диуана келді де Асамен түртіп оятгы ("Алпамыс" жыры). Ұлттық дүниетаным мен рухани мәдениеттщ ерекше кумуляциясы фразеологиялық тіркестер жүйесінде сакгалған. Бұл тұрғыдан фразеологизмдер - "рухани алемнің үзік-үзік бөлікгерІ" /8, 32/. Мысалы: Жулдьиьс қарсы болу, окрідшым жогары, қазаи аузы жогары т.б. Сонымен бірге мифтік танымнан эвфемистік, символдық мәнге ауысып, қазіргі тілде ол мәннен алыстап кеткен де сөздср мен сөз тіркестері тілде баршылық. Мысалы, отқа табынумен байланысты туган: отың өшсІн (қаргыс), отбасы, отагасы, т.б. Ал, тусаукесер, мәңгүрт т.б. мысалдар бұрынғы этнографиялық, мифтік мөнін жоғалтып, қазірде жеке атауларға, терминдерге айналған. Немесе ала сөзін синхрондық тұрғыдан түстің атауы ретінде түсІнсек, ежелгі заман түсінігіне сай "ала" сөзі - бойывда жүмбак сыры мол киелі үғым. Қараңыз: Ала жіпті аттамау, адам аласы ішінде, алас ¥рды, аластау, алас-алас, отқа қалас, Ала сөзінің тарихи семантикасы Р.Сыздықова еңбегінде де жақсы көрсетілген /9, 10/. Ежелгі ұлтгык, танымды бейнелеіһін кдзіргі қазақ тілі лексикасының бір парасы - тіліміздің кұңгіртгенген, тіл иесі сөйлеу процесі кезінде ол сөзді қодданғанымен де мағынасына терен бойлап жете түсіне бермейтін, я колданыстан шығып архаизмдерге айналған сөздер. Олардың көбін фразеологиялык тіркестердің сыңарлары ретіңце солардың күрамынан табуға болады. Мысалы, Өзі илейтін терінІң пушпагы - "ТубІнде өзі істейтін жрныс". Пушпак - малдын, аңның тізеден төменгі сирак тсрісі [ҚТТС, 8-т, 22-6.]. Қьфғыз тілінде: бучкак - "сирақ, аяктьщ төменгі жағы". Демек, кырғыз тілінде ол - сирақтың өзінің атауы. Ал "аңньщ аяғының терісі" -туъшды мағьша. Сол сиякты Ъиіуац - аяқ киім тігетін, малдын, аңның терісі (ДТС, 119); пушкак - (Радлов, ІУ, 1390; Будагов, I, 322); бычқақ - (Баск. Кум. диал. С. 208); пычқак ~ алтай тілшде (Грамматика алтайского языка, 245) т.б. Сонымен қатар ескі иүркі сөздігінде Ьи£уая сөзінін ыынадай мағьшалары да көрсетілген: 1-бұрыш; 2. бір жақ, бір сала: ^іх Ы£ущі (МК, I, 465 б.). Пұшпақ сөзінің кдзақ тілінде де о баста кырғыз тіліндегідеЙ "тізеден төменгі жак, сирақ" деген мағьшада болғанын мьша ФТ -Дв сақталғаньшан көруге болады: Пүшпаиднан сабылды - "Болдырды, шаршады"; "Пұшпағына тусті" [соқгы] - "Өте үзын болып сүйретілія жатты (киім)". Жалпы пұшпақ сөзінің (аяқтың төменгі жаш) және одан туьшды мағынаньщ (терісі) беретін негізгі мәні - "бір затгьщ, нәрсенің шеті, бөлігі" яғни, ол тутас аякган атауы емес, сол сиякгы хугас терінін де атауы емес, оның бф белігішң ғана атауы. Оны кырғыз тілівдегі "бучкак ичик - аңның аяк терісінен тігілген ішік" деп қавданылуыланан да көруге болады. Қараңыз: пұшпақта -пүішіактан к^рап киім тііу; пүшпактай - кішкентай, көлемі аз, т.б. Одан ауыспалы мағыналар да т)тан: пүішшк - туған жердін, отанның бір шеті, бір бөлігі; пұшпақ - өңгімегаң, сөздод шет жағасы, бұрышы, х.б, Сол сияқты бейнелі мағьшадағы ФТ-тер де туған: Пұшпағын устады - "Бір билікке ие болды". (Бұл бірақ іүгас билік емес, билікгщ бір шеті ғана); Пүщпак алдырмады - "маддан шызғын шыгармады, мал басы аман болды"; "Щпшағы қанамаған" - "бала көтермеген, бала таппаған"; Пршағьша да татымаңды - "Ширегіне де қелмейді, маньша да бармайды" т.с.с. ФТ-тері взі нлейтін терінің бір пұшпағы деген тіркеспен сабақтас келеді. Солардың бөрін талдай келе, пүшпак атауьшың негіз болып түрған түбірі - щш (піш) // буч (біч) // ЫС (ДТС, 98) деп қараймыз. Қазак тіліңцегі пұшти, пушық сөздері де онымен тұбірлес қатар кұрайды. Осы текгес ұлттық танымға сай, тарихи-лексикологияльк тіддік деректердің көбІ фольклорда сакгалған. Қазақ тіл біліміңдегі эпостың тілін зерттеущі маман Е.Жұбанов қазактьщ жалпы хашктық тілінің өдебиет ұлгісімен белгілі бір жүйеге түсуі тым ерте замандардан туған ауыз әдебиетінен басталады деп қарайды /10/. Себебі, ауызша айту аркылы ұ^шақган ұрпакка ауысып отырған эпикалык жырлар талай-талай ғасырлардын сүрлеу соқпақгарынан өтіп, біздің заманымызға келіп жетгі. Сондықіан да ежелгі дәуірлерде пайда болған эпос - халыктың рухани да заттык мәдениетішң мол көзді арнасы. Оның бойында халыктың өткен өмір жольш бейнелейтін таптырмайтьш бай тілдік деректері сақталған. Мысалы: Қарқара, боқша, тазқара, жамшы, т.б. Тіддік колданыстың танымдық негіздерге сай өзгеріске түсуін көрсететін тарихи тілдік деректер жетерлік. Тіліміздегі осындай тарихи сілемдерді зерггеуде Қ.Жұбановтьш ана тІліміздің өзіндік ерекшелІктері мен тіддік дерекгерін негіз етіп алуды үсынған мына түжырымьш үстаным ретінде аныкгауга болады: "...Поскольку исторім языка не постигается одним тем, что в состоянии дать письменные памятюіки, то не остается иного пута кроме использование материалов, которые доставляют нам сам живой язык, в силу своей природы представляет собой накопление всей предшествующей истории человечества" /11, 35/. Мысалы: Тон. Ескі турік тілінщ деректерінс сүйенсек, "киім" Мащнасында бүрьш тон сөзі кеңінен қолданылған; ^апі агіу Іоп кейір"жаңа таза киім киіп" немеее оргая Іоп - "ескі киім" (ДТС, 574). Сол сиякты одан туьшды есімдер де жасалған: Іопап - "киІну", іопаі"киіндіру", Іопапёиг - "кигізу", сол қатарға мөңдес келетін қос сөздерді де жаткызуға болады: Ьоп - кесііга, іоп - оргая, Іоп - іоіит -Киім" (ДТС, 574). Сол сиякш одан туьшды сөздер де жасалған: ІОПбІ - "ТІГІНШІ", ІОПІиу - "КНІМДІ, КИІМДІК",' ІОП£І2 - "КИІМСІЗ, шешінген". Сонымен қатар тон сөзінің тіркесуІ арқылы киімнің жіктеу атауларына да негіз болуы өте қызыкгы. Мысалы: іб *оп - "іш киім" (штан), ке<іІт Іоп - "бір киер қонақ киім", цаЫ^ Іоп - "қыска жеңгЦ киім", ШІ іоп -" жесірдің киегін каралы киімі", т.б. "Тон" сөзінің көне жазбалардағы кең мағынасы қазақтьщ ауьгз әдебиеті мен жырауларының туьщдыларьщда да сақгалған: Жағаласса жыртылмас Ерлердщ жеңсізден ші тоны болар ма? (Шалкиіз - Бес ғасыр жырлайды, 41-6.). Мұнда женсіз дегені бір киімнің (тонның) түрі. Немесс, Жиған малың тәрік етер Атың, тоның (киімің - Ж.М.) бұлды етер. (Бұл да сонда, 42-6.). Қыздарына қызыл ала тон (киім - Ж.М.) кигізіп, Қырмызыға малдырып.... (Сонда, 97-6.) Мьша бір жай көңіл аударарлық: Ескі тұркі сөздігінде Іоп кесіір, Іоп кедіт деген плеонастық тіркес те қолданылады. Яғни, бұл деректер бойьшша көне тұркі тілінде тон киетін заттың атауы да, киім - соны киюдІҢ немесе қимыддьщ атауы. Демек, тіл дамуы барысьшда қимыл атауы затгық атауға ауыскан да тон сөзінін бірте-бірте мағынасы тарылып, накзы кимІнің бір тұріяің атауьшда ғана сақгалып қалған. Оның себебін эгаолингвистикалық негізде түсіңдіруге болады. Осыған сай тілдІк таным мен тіл тарихьш сабактастыра зерггеу ғана шьш мәніндегі тіл табиғатын тануға әкелмек. Ал, оның кумулятивтІк қызмеіін дроф. Қ.Жұбановтың мына тужырымы түсіндірш береді: "Тіл - адамзат тарихыньщ қоймасы төрізді. Жердің тарихын білем дегендерге белгілі бір төртіппен бірінің үстіне бірі орналасқан қатарлар арқьшы із қалдырып, жердің геологаялық дамуыньщ кезеңдерін көрсетеіін жер қабаттары тәрізді тівдін де әрбІр кезеңі даму тәртібіне сай тілде қаланып, кальштасьш сақталады" /6, 21/. Көріп отырғанымыздай, ұлтгьщ шын мәнісіндегі даналығы мен дүниетанымы тек тіліңде ғана сақталады. Әрбір дәуірде өмірге қажет болған кұрал-сайманньщ, қару-жараюың, киер киім мен ішер тамақтьщ, турмыстық заттар мен салт-санаға, әдет-ғұрьш, наным-сенімге, ойын-кұша, той-томалақкд байланысты ұғымдардың аты-жөні, сыр-сипаты, т.б. тек тіл фактілері ретінде ғана, яғни жеке сөздер мен сөз тіркестері, фразеологизмдер мен мақал-мәтел арқылы: ғана бізге жетуі мұмкін /13, 34/. Осы орайда "Ұлт пен тія біртугас" деген қағидаға сүйенетін, этностьщ тіддік қазынасын сол этностың рухани-мөдени, тарихи тұпнегіздерімен өзектес қарап, яғни адам табнғаты мен тіл табиғатын сабақтастыра зертгейтін антрополшігвистика, когнитивті лингвистика, психолингвистика т.с.с. лингвистика^ салаларьшьШ дамуы - казіргі тіл ғылымыньщ жаңа бап>птары этаолингвистика, психолингвистика т.с.с. лингвистика салаларыньщ дамуы – казіргі тіл ғылымыньщ жаңа бағытгары. Ал оның теориялық негіздерін дроф. Қ.Жұбановтьщ шлыми мұрасын зерделеу барысьшда табамыз. жүктеу/скачать 4,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|