20. Жекелеген тақырыптың ерекшелігінен туындайтын әдістерді сипаттап жазыңыз. Пунктуацияны оқытуда пайдаланылатын әдістерді жүйелеп, мысал келтіріңіз. Жауап: Жауап:
Пунктуацияны оқытуда негізінен мұғалімнің сөзі, әңгіме, бақылау, талдау, оқушылардың өз бетімен жұмысы, салыстыру, ауыстыру, пунктуациялық талдау, т.б. әдіс, тәсілдер қолданылады. Пунктуациялық талдау толық (сөйлемдегі барлық тыныс белгісіне тоқталу), не ішінара (бір ғана тыныс белгіге тоқталу) жүргізілуі мүмкін.
Пунктуациялық талдауда:
- тыныс белгісі аталады, қызметі айқындалады;
- мағыналық бөлшек оқылады, тыныс белгісі қойылады.
Пунктуациялық іскерлікті қалыптастыруда орындалатын жаттығудың маңызы зор. Жаттығуларға: көшіріп жазу (тыныс белгісін қойып), диктант (белгілі бір тыныс белгісіне қарай) схема арқылы сөйлем құрау, тыныс белгісін қою (құрмалас сөйлемдер құрау) творчестволық жұмыс (мазмұндама, шығарма жаздырту, тыныс белгісін қойдыру, себебін айтқызу, мәнерлеп оқыту, интонациясын дұрыс қойып оқу), техникалық құралдарды пайдалану (эпидиаскоп арқылы сөйлемді тақтаға түсіріп, оқушыларға тыныс белгісін қойдырту) т.б. жатады.
пунктуациялык
катемен жумысты жургізу эдістемесінін 3 турі болады:
1) жатты у орындаудан кеткен
кателермен жумыс;
2) бакылау диктантынан кеткен
кателермен жумыс;
3) мазмундама, шы арма
жумыстарынан кеткен
кателермен жумыс.
Сонымен, корыта айтканда,пунктуация - сойлемді жене метінді коммуникативтік единицаларды жазуда
магналык беліктерге белудін графикалык тасілі. Осы ан орай пунктуациялык норманы теориялык,тургыдан менгерудін манызы зор.Тыныс белгілерін дурыс коя білу
- сауаттылыкты арттырады,
21. Әуелі оңай, белгілі, қарапайым материалдар, содан кейін қиын, белгісіз, күрделі оқу материалдарын оқыту қандай қағидаға сәйкес? Морфологияны оқытуда бұл қағиданы қалай іске асырасыз? Жауап: Оқытудың санаға лайық жүйелік принципі. Қазақ тілін оқытуда мұғалімнің бірінші басшылыққа алатыны - әр сыныптың жас ерекшелігіне байланысты білім көлемінің бір жүйеде берілуі. Бағдарламада үш сатыда (бастауыш, орта және жоғары сыныпта) берілген материалдар сабақтаса отырып, толықтырылып, кеңейтіліп, сатыдан – сатыға өткен сайын тереңдеп ғылыми жағынан байып отырады. (Мысалы, 5 сыныптағы «Лексика» тарауы 6 сыныптағы «Фразеология» тақырыбымен толықтырылады)
Оқушылар көргенін, жазғанын, және қолмен ұстағанын тез қабылдайды, жадында ұзақ уақыт сақтайды. Ал есту бойынша қабылдауда берік психологиялық мүмкіндік бола алмайды. Жүйелілік оқушының білім алуында да, тапсырманы орындауда да жүзеге асады. Қазақ тілінен сабақ беретін мұғалім тілдік матриалды - теориялық мағлұматтарды белгілі бір орын тәртібімен өткізіп, жаттығу жүргізу мақсат етіледі. Сөйтіп теориялық матералдар емлелік обьектілермен ұштастырылады. Қазақ тіліне байланысты оқушылардың сөздік қоры бірте – бірте шоғырландырылып, іс жүзінде дұрыс жазып, дұрыс сөйлей білуге дағдыландырылады. Осыған орай оқыту әдістемесі де шамаға лайық жүйелілік байланыста болу қажет.
Морфологияның зерттеу нысанына сөз таптары да кіреді. Ал сөз таптарыны
5 сынып: зат е, сан е, сын е
6 сынып есімдік, етістік, үстеу
7 сынып: етістіктің есімше, көсемше, тұйық етістік түрлері, шақ, рай түрлері,шылау, еліктеуіш, одағай
