Қазақ тілінің шығу тарихы туралы түркі тілдері тіл туыстығына
жүктеу/скачать 0,62 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Орын тәртібі арқылы (
- Матасу
- Қабысу
| Жалғаулар арқылы (сөздер жіктік, септік және тәуелдік жалғауларымен байланысады. Мысалы: Балаға берді. Үйдің есігі)
Шылаулар арқылы (сөздер шылаулар арқылы байланысады. Мысалы: сабақ туралы сөйлестік, отан үшін отқа түс.) Орын тәртібі арқылы (Сөйлемдегі сөздер ешбір жалғаусыз байланысады. Мысалы: алыс жер, атақты адам) Дауыс ырғағы арқылы (Сөйлемдегі сөздер дауыс ырғағы (интонация) арқылы байланысады. Мысалы: Бұл – біздің мұғалім. Асан – белгілі ақын.) СӨЗДЕРДІҢ БАЙЛАНЫСУ ТҮРЛЕРІ Қиысу –бастауыш пен баяндауыштың байланысуы. Олар сөйлем болады. Мысалы: Мен жазушымын. Біз барғанбыз. Матасу – ілік септігіндегі сөз бен тәуелдік жалғаулы сөздің байланысуы. Мысалы: баланың үйі, біздің гүліміз. Меңгеру – атау, ілік септігінен басқа септіктердің жалғаулары арқылы байланысуы. Мысалы: Суды төкті. Ағасына берді. Қабысу – ешбір жалғаусыз орын тәртібі арқылы байланысуы. Мысалы: қара қалам, алтын сағат, әдемі қыз. Жанасу – Үстеу мен етістіктің байланысуы. Мысалы: кеше болды, сол арқылы білдім. СӨЗ ТІРКЕСІ Сөз тіркесі – кемінде екі сөздің мағыналық әрі тұлғалық жақтан байланысуы. Сөз тіркесінің айрықша белгілері: Ең кемі толық мағыналы екі сөзден тұрады Өзара грамматикалық тәсілдер арқылы бірі екіншісіне бағына (сабақтаса) байланысады. Зат, құбылыс жайында кеңірек, нақтылы түсінік береді. Сөз тіркесінің бірінші сыңары бағыныңқы сөз, ал екінші сыңары басыңқы сөз деп аталады: Бағыныңқы сөз – тірек сөздің мағынасын нақтылап, даралап сипат беретін бірінші сөз. (әдемі киіну) Басыңқы сөз – сөз тіркесін жасауға тірек болатын екінші сөз. (үш бала) Сөз тіркестерін сөйлемн жасалады:
жүктеу/скачать 0,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|