Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ақмола облысының Әкімдігі

 
203 
общества;мотивировании  научного  сообщество  посредством  обратной  связи 
как со стороны рынка, так и обучающихся. 
В данном проекте цель – не гармонизация содержания учебных программ, 
но  методологических  подходов  к  траектории  обучения,  форм,  инструментов 
преподавания, базирующихся на использовании ИКТ.  
Таким  образом,  современные  тенденции  региональной  интеграции 
национальных  систем  образования  в  международное,  а  через  проекты 
Эрасмус+,  в  европейское  образовательное  пространство,  способствуют 
созданию  единых  образовательных  пространств,  создавая  тем  самым  странам 
регионов  возможности  для  вхождения  в  глобальный  рынок  человеческих 
ресурсов и комплексной реализации стратегических задач,  развития этих стран 
с одновременным формированием конкурентоспособного научно-технического 
и интеллектуального потенциала этих государств.  
 
Литература:  
 
1.
 
https://kaznmu.kz/press/ 
2.
 
http://www.naric-kazakhstan.kz/ru/realizatsiya-bolonskogo-
protsessa/realizatsiya-bp-v-rk 
3.
 
http://www.bologna.spbu.ru/faq/76-2012-07-09-13-58-00
 
4.
 
Олейникова  О.Н.,  директор  национального  офиса  программы  «Tempus» 
в России. http://narfu.ru/international/structure/edu/programm/ 
5.
 
Совместная  программа  по  специальности  «Международные  отношения» 
между  Казахским  университетом  международных  отношений  и  мировых 
языков имени Абылай хана и Университетом Wuhan, Китай. 
6.  Международный  форум  по  развитию  высшего  образования  РК 
20  октября  2008  г.
 
  Двойной  диплом:  опыт  интеграции  в  международное 
образовательное 
пространство 
на 
примере 
Казахстанско-Немецкого 
Университета, Московченко О.Д., Проректор КНУ 
7.  Ю.  Д.  Артамонова,  А.  Л.  Демчук,  Е.  В.  Караваева  Совместные 
образовательные программы вузов: состояние, проблемы, перспективы, Москва 
2011, с 3, 5 
8. Международное сотрудничество как форма интеграции мировой системы 
высшего  образования,  к.э.н.  Кузьмина  А.А.г.  Москва,  Московский 
Государственный  Университет  Экономики,  Статистики  и  Информатики 
(МЭСИ)  
9.  Информационное  письмо  Национального  фонда  подготовки  кадров 
(НФПК) о программе повышения квалификации «Совместные образовательные 
программы  как  инструмент  интернационализации  вуза:  практические  аспекты 
разработки  и  реализации»,  на  базе  Санкт-Петербургского  государственного 
политехнического 
университета, 
Санкт-Петербург, 
intpr.ntf.ru/.../informacionnoepis-mo1iyunyasop.
 
10. Подготовка высококвалифицированных специалистов в рамках двойных 
дипломов:  опыт  СПбГУЭФ  и  перспективы  развития,  Н.В.Бурова,  д.э.н., 
зам.директора МИЭП  СПбГУЭФ,  www. miep.finec.ru 

 
204 
11. http://academicaproject.eu/en/ 
 
 
 
ACADEMICA ЖОБА ШЕҢБЕРІНДЕ АКТ–ҚҦЗЫРЕТТІЛІКТІ 
ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ КЕЙБІР ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ 
 
Какабаев А.А., Мурадилова Г.С., Шаяхметова А.А. 
Ш.Уәлиханов атындағы Кӛкшетау мемлекеттік университеті,  
Кӛкшетау қ. 
mgs_kz@mail.ru 
 
Қазақстан  Республикасының  Президенті  -  Елбасы  Н.Ә.Назарбаевтың 
«Қазақстан-2050»  стратегиясы  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты» 
атты  Қазақстан  халқына  Жолдауында:  «Бәсекеге  қабілетті  дамыған  мемлекет 
болу үшін біз сауаттылығы жоғары елге айналуымыз керек», - деп белгіленген 
болатын.  Елбасы  «бізге  оқыту  әдістемелерін  жаңғырту  және  ...  білім  берудің 
онлайн-жүйелерін белсене дамыту керек болады», ол үшін «...қалайтындардың 
барлығы  үшін  қашықтан  оқытуды  және  онлайн  режімінде  оқытуды  қоса, 
отандық  білім  беру  жүйесіне  инновациялық  әдістерді,  шешімдерді  және 
құралдарды қарқынды енгізуге тиіспіз», - деп атап кӛрсетті. 
Елбасы  Н.Ә.Назарбаевтың  қоғам  алдына  қойған  мақсатына  жету  үшін 
креативтік  әлеуетке  ие,  шығармашыл,  жаһандық  цифрлық  және  білім  беру 
кеңістікте жұмыс жасай алатын дайындалған кадрлар қажет. 
Біздің  университет  халықаралық  Academica  жобасының  әріптесі. 
ACADEMICA  –  Erasmus  +  бағдарламасы  шеңберіндегі  Еуропалық  комиссия 
қаржыландыратын  үш  жылдық  жоба.  Жоба  «Жоғары  білімдегі  әлеуетті 
арттыру»-2015  орталықтандырылған  жұмыс  шеңберінде  жүзеге  асырылады. 
Жоба консорциумы жеті еуропалық және азиялық елдердің (Болгария, Австрия, 
Италия,  Испания,  Қазақстан,  Түрікменстан  және  Ӛзбекстан)  17  ұйымын  -  оқу 
орындарын, білім министрліктерін, қоғамдастықтарды біріктіреді. 
Academica  жобасының  мақсаты  –  Қазақстан,  Түрікменстан,  Ӛзбекстан 
елдерінде техникалық ғылымдар саласындағы жоғары білімді, еуропалық білім 
беру стандарттарымен және жоғары білімдегі озық тәжірибемен жақындастыру 
арқылы, жаңғыртуға және жетілдіруге ӛз үлесін қосу.  
Жобадан  күтілетін  нәтижелер:  жаһандық  цифрлық  және  білім  беру 
кеңістігіне  белсенді  кіруге  мүмкіндік  беретін  оқытушылардың  қосалқы  және 
негізгі  құзыреттіліктерді  дамытуға  арналған  Тренингтік  картасын  әзірлеу; 
оқыту  мүмкіндіктерге  икемді  қол  жеткізуді  қамтамасыз  ететін  технологиялық 
және  білім  беру  ортасын  қалыптастыру;  техникалық  мамандықтар  бойынша 
АКТ  негізінде  заманауи  кӛзқарас  пен  мазмұнды  біріктіретін  оқу 
бағдарламаларын
 
жаңғырту;  инновациялық  тәжірибемен  алмасу,  бірлескен 
ғылыми-зерттеу  қызметін  атқару  және  білім  беру  мақсатында  жоғары  оқу 
орындары  мен  кәсіпорындар  арасында  ұлтаралық  ынтымақтастық  жүйесін 
орнату. 

 
205 
Қазіргі  кезде  жоғары  оқу  орындарының  оқу  процесіне  АКТ-ны  енгізу 
келесілерді  кӛздейді:  ЖОО-лар  жанында  студенттердің  ӛздерінің  ғылыми 
жұмыстарын іске асыруы үшін қажетті құралдармен жабдықталған зертханалар 
құру  жӛніндегі  ұсыныстарды  әзірлеу;  білім  беру  процестерін  электрондық 
форматқа  кӛшіру  -  жаңалықтарды  жариялау,  материалдарды  тарату, 
студенттердің  ӛзара  араласуы,  оқу  орындарының  бәрінде,  студенттер  мен 
оқытушылардың  арасында  жеке  қарым-қатынас  жасау;  білім  беру  процесіне 
мамандану  бойынша  нақты  кәсіптік  қызметке  арналған  жаңа  бағдарламалық 
шешімдер мен қосымшаларды тәжірибелік пайдалану курстарын оқуды енгізу. 
АКТ-құзыреттілікті қалыптастыру бойынша оқытушылардың  біліктілігін 
арттыру  іс-шараларында  пайдаланылатын  жұмыстың  неғұрлым  тиімді  түрін 
қарастырайық.  Олардың  бірі  -  бұлтты  технологиялар  деп  аталатын,  қазіргі 
заманғы  ақпараттық  технологиялар  бойынша  базалық  білімін  және  білім  беру 
тәжірибесіндегі желілік құралдарды пайдалану шеберлігін қалыптастыру. 
Бұлтты сервистер немесе бұлтты сақтау орындары дегенді қандай да бір 
ұйымның  жеке  кеңістікті  пайдаланушыға  ӛзінің  әр  түрлі  файлдарын  сақтау 
үшін ұсынылатын қызмет түрі деп түсіну керек.  
Бұлтты  технологиялар  қарапайым  пайдаланушыларға  функционалдық 
бойынша шамамен бірдей қызмет ұсынады: шағын бағдарламаны жүктеу және 
орнату,  бұлтты  сақтау  орнына  орналастырғыңыз  келетін  файлдарды  сақтау 
үшін  бұма  жасау.  Ол  үшін  пайдаланушыға  жергілікті  компьютерде  немесе 
«Бұлтта»  орналасқан  файлдар  мен  бұмалардың  синхрондау  параметрлерін 
реттеу  керек  болады.  «Бұлтта»  сақталатындардың  барлығы  web-интерфейс 
арқылы  кез  келген  құрылғыдан  қол  жетімді  болады.  Оған  электронды  пошта 
арқылы  сәйкес  сілтеме  жіберу  арқылы  кез  келген  адам  бұмаға  немесе  файлға 
еркін түрде қол жеткізе алады. 
Соңғы  уақытта  кӛптеген  ірі  ІТ-компаниялар  интернетте  мәліметтерді 
сақтау  үшін  ӛздерінің  сервистерін  жүзеге  асырды,  мысалы,  GoogleDrive, 
MicrosoftSkyDrive,  Dropbox,  Яндекс.Диск  және  т.б.  ACADEMICA  жобасының 
мүшелері ӛз жұмысында кеңінен Dropbox сақтау жүйесін қолданады. Dropbox – 
бұл бұлтты құжат сақтау жүйесінің ең танымал әрі кӛшбасшысы болып санады. 
2  ГБ  диск  кеңістігін  тегін  ұсынады.  Мұнда  құжатпен  жұмыс  істеу  синхронды 
түрде  жүреді.  Яғни  сіз  ӛзгерткен  құжат  автоматты  түрде  серверде  де 
ӛзгертілініп, сақталынып отырады. 
Басқа бұлтты құжат сақтаудан  Dropbox артықшылығы жеңіл орнатылып, 
тұтынушыға  түсінікті,  қолдануға  ыңғайлылығында.    Құжатты    алып  Dropbox 
істеген  арнайы  бұмаға  салсақ  жеткілікті.  Dropbox-тың  басқа  бәсекелестерінен 
басымдығы  оның  құжатпен  жұмыс  істегенде  барлық  құжатты  толықтай  қайта 
жүктемей, тек құжаттың ӛзгертілген бӛлігін ғана жүктеп ӛзгеріс енгізіп сақтап 
қояды.  Құжатты  сақтауға  жүктегенде  сығылып  жылдам  жүктеледі,  соның 
есебінен  жұмыс  істеу  жылдамдығы  жоғары.  Осындай  ерекшелігімен  Dropbox  
басқа бәсекелестеріне қарағанда ӛте танымал. 
Бұлтты  технологиялар  білімге  географиялық  және  әлеуметтік 
кедергілерді  жеңуге  мүмкіндік  береді,  пайдаланушыларға  білім  беру,  ғылыми 

 
206 
ақпаратты  неғұрлым  мобильді  және  үнемді  тәсілде  жеткізеді.  Бұлтты 
ресурстарды 
пайдалану 
технологиялары 
мен 
әдістерін 
жетілдіру 
эксперименттік  базаны  күшейтуді,  пайдалану  тәжірибесі  пен  пікір  алмасу 
қарқындылығын  талап  етеді.  Бұлтты  технологияның  жас  болуының  себебінен 
оны  ӛмірдің    әр  түрлі  салаларында  пайдалану  мүмкіндіктерін  зерттеу  бүгінгі 
күні жалғасын табуда. 
 
 
 
ОСНОВЫ ИНЖЕНЕРНОГО РАСЧЕТА ОДНОПОВЕРХНОСТНЫХ  
ВИХРЕВЫХ ГИДРОЭЛЕВАТОРОВ 
1
Касабеков М.И., 
1
Тукешова Г.А.
 2
Кожаков Ж.А. 
1
Евразийский национальный университет им. Л. Н.Гумилева, г. Астана 
2
Кокшетауский технический институт КЧС МВД РК,   г.Кокшетау 
mahmut_53@mail.ru
,     kuzia.86.09@mail.ru,    Djusi_91@list.ru 
Расчет  гидроэлеваторов  (струйных  насосов)  до  сих  пор  проводится  на 
основе  теоремы  об  изменении  количества  движения  [1:135],[2:84],[3:177],  что  
правомерно для одномерных потоков (прямоточных гидроэлеваторов). В случае 
вихревых  гидроэлеваторов  это  теорема  не  применима.  Поэтому,  нами,  для 
характеристики  работы  одноповерхностных  вихревых  гидроэлеваторов 
предлагалась теорема об изменении кинетической энергии жидкости [4:89]. 
Для 
математического 
моделирования 
движения 
жидкостей 
в 
одноповерхностных  вихревых  гидроэлеваторах  примем  их  упрощенные 
конструкции (рис. 1). 
 
 
Рисунок 1 
 
В  результате  анализа  механизма  всасывания  приосевой,  прямоточной 
рабочей  струей  пассивного  потока  с  тангенциальным  подводом  (рис.  1) 
получено следующее уравнение: 
 

 
207 
 
,
8
2
4
2
*
.
.
2
2
2
3
2
.
.
2
2
2
1
0
2
2
2
2
2
0
2
2
0
0
R
g
соs
g
g
P
P
m
m
g
m
g
m
вх
вх
с
к
с
к
dc
r
R
вс


                              (1) 
 
где  m
0
 -  секундная  масса рабочей жидкости; 
m
вс 
- секундная  масса всасываемого потока; 
0
- скорость активной струй на выходе из напорного сопла; 
2
-средняя скорость жидкости в сечении II - II камеры смешения; 
R
,
0
r
- тангенциальная  составляющая скорости соответственно  
на радиусах R и r
0
; 
Р
1, 
Р
2
 – средние значения давления в сечениях  I-I и II-II; 
2
 – средняя плотность потока в сечений II-II; 
- коэффициент Дарси; 
- смоченный периметр камеры смешения; 
.
.с
к

- длина камеры смешения; 
вх
,
2
- площади поперечного сечений, соответственно в II-II  
и на входе в камеру смешения из тангенциального патрубка; 
R
*
 - радиус входа пассивный струи в камеру смешения 
вх
r
R
R
*
; 
R – радиус камеры смешения; 
r
вх
 – радиус тангенциального патрубка; 
Р
вх 
– давление на входе тангенциального подвода; 
 - угловая скорость всасываемого потока в сечении I – I; 
 - угол между вертикалью и осью камеры смешения; 
Уравнение  (1)  называется  основным    уравнением  характеристики 
одноповерхностного вихревого гидроэлеватора. 
Если входной патрубок не имеет момента относительно продольной оси 
(R
*
=0) но составляет угол   с осью камеры смешения, то (1) имеет вид: 
 
)
(
8
2
2
0
.
.
2
2
.
.
2
2
1
2
2
2
2
2
0
2
2
0
m
m
соs
g
g
P
P
cоо
g
m
g
m
вс
с
к
с
к
вс
вс


                           (2) 
 
В  этом  случае  получается,  будто  бы  активная  струя  распространяется  в 
затопленном пространстве. 
При  R
*
=0  и  cos 
0
  (горизонтальное  расположение  камеры  смешения) 
общее уравнение (1) упроститься, и имеет следующую  форму: 
 
.
8
2
2
3
2
.
.
2
2
1
0
2
2
2
2
2
0
2
2
0
с
к
вс
вс
вс
g
P
P
m
m
g
cоо
m
m

            (3) 

 
208 
 
Последний  член  этого  уравнения  есть  работа,  на  совершение  которой 
затрачивается энергия, то есть  
                                        
.
8
3
2
.
.с
к

                                                (4) 
Тогда из (3) вытекает 
 
         
.
4
2
2
2
1
0
2
2
2
2
2
2
2
0
0
g
P
P
m
m
g
cоо
m
m
вс
вс
вс
                          (5) 
 
Уравнение (5) ранее был получен Г. Цейнером [2:96] на основе теоремы 
об изменении количества движения механической системы. 
Из  уравнений  (1)-(3)  не  трудно  получить  выражения  для  определения 
длины камеры смешения: 
а) для гидроэлеватора с перпендикулярным  подводом пассивного потока 
без  момента  относительно  продольной  оси  (R
*
=0)    и  горизонтальным 
расположением в пространстве (соs
0
90
,
0
) 
;
8
3
2
.
.с
к

                                                     (6) 
б) для гидроэлеватора с перпендикулярным подводом пассивного потока 
с  определенным  моментом  относительно  продольной  оси  (R
0
)  и 
произвольным образом  расположенного в пространстве (
0
0
360
...
0
) 
 
cos
8
2
2
2
3
2
2
*
.
.
g
R
Р
вх
вх
с
к

                                     (7) 
в) для гидроэлеватора с R
*
=0 и соs 
0
 
 
.
cos
8
8
2
2
2
3
2
.
.
g
с
к

                                     (8) 
 
На  практике  встречаются  и  случаи  когда  активной  струей  является 
закрученная  внешняя  струя,  а  всасываемый  поток-прямоточный,  вытекающий 
из  центрального  сопла.  Такой  гидроэлеватор  называется  вихро-прямоточным. 
Уравнение вихро-прямоточного гидроэлеватора такой же что (1), только здесь 
параметры с индексом «0» относятся к пассивному потоку, а с индексом «вс» - 
активной закрученной струе. Следовательно m
0
 =m
вс
; m
вс
 = m
р
. 
 

 
209 
p
вс
с
к
с
к
p
p
p
R
p
вс
вс
m
m
соs
g
g
P
P
g
p
m
g
m
g
m
r
.
8
2
2
2
2
.
.
2
2
2
.
.
2
2
1
2
2
2
2
2
2
2
0


                   (9) 
 
Принимая  
соs
g
g
P
P
Н
с
к
с
к
.
.
2
2
2
.
.
2
2
1
*
8


     и          
p
вс
m
m
m
 
уравнение (9) можно представить еще так  
 
.
2
2
2
2
2
*
2
2
2
2
2
2
2
0
m
Н
g
p
m
g
m
g
m
p
p
p
r
R
p
вс
вс
                (10)   
Для расчета вихро-вихревых гидроэлеваторов, в которых рабочая струя и 
всасываемый  поток  закручены,  выше  полученные    уравнения  не  пригодны. 
Нужно  учитывать моменты инерции закрученных потоков [5:17]. 
Анализируя  процессы  смешения  двух  закрученных  в  одну  сторону 
потоков,  на  основе  теоремы  об  изменении  кинетической  энергии  между 
сечениями    ІV-IV  и  V-V,  получим  (арабские  цифровые  индексы  параметров 
указывают на сечения, обозначенные на рисунке римскими цифрами): 
   
 
.
.
8
4
2
4
2
2
1
2
5
.
.
5
.
.
5
5
4
2
2
2
2
2
4
2
3
2
5
2
1
1
2
1
2
5
1
вх
вх
с
к
с
к
вх
вх
вх
вх
вх
вх
вх
m
m
g
соs
g
P
P
g
Р
g
R
R
g
m
g
Р
g
g
m


              (11) 
 
Уравнение  (11)  есть  основное  уравнение  характеристик  вихро-вихревых 
гидроэлеваторов,  когда  две  смешивающиеся  потоки  имеют  отличные  от  нуля 
моменты относительно продольной оси камеры смешения. 
Разумеется,  если  первая  тангенциальная  струя  активная 
0
2

вх
Р
,  а 
вторая    пассивная 
0
2

вх
Р
,  то  в  уравнении  (11)  выражение  в  квадратной 
скобке имеет положительный знак. 
Задавая  геометрические    размеры  струйного  аппарата  и  его 
гидравлические  параметры  вполне  можно  (с  помощью  уравнения  (11) 
рассчитать  полезную  мощность  насоса,  необходимой  для  транспортировки 
гидросмеси данной плотности, т.е. 
 

 
210 
.
8
2
2
/
2
)
(
5
.
.
5
5
2
5
.
.
5
2
2
2
4
2
3
2
5
2
2
1
2
5
1
5
4
5
2
1
соs
g
R
R
m
m
g
P
P
m
m
g
N
с
к
с
к
вх
вх
вх
вх
вх


          (12) 
Здесь  
2
*
2
2
2
1
1
1
1
2
1
*
R
P
R
вх
вх
вх
вх
                                               (13) 
В случае, когда  
0
2

вх
Р
  
уравнение  (12) дает 
.
8
2
2
/
2
  
)
(
5
.
.
5
5
3
5
.
.
5
2
2
2
4
2
3
2
5
2
2
1
2
5
1
2
*
2
2
2
4
5
2
1
1
соs
g
R
R
m
m
R
P
g
P
P
m
m
g
N
с
к
с
к
вх
вх
вх
вх
вх
вх
вх


                (14) 
Наоборот,  если  активной  струей  служит  поток,  подаваемой  через 
тангенциальный  патрубок  2,  а  поток  всасываемый  патрубком  1-пассивный,  то 
уравнение (12) имеет вид 
 
.
8
2
2
/
2
)
(
  
)
(
5
.
.
5
5
3
5
.
.
5
2
2
2
4
2
3
2
5
2
2
1
2
5
1
1
1
1
1
4
5
2
1
2
*
соs
g
R
R
m
m
R
g
P
P
m
m
g
N
с
к
с
к
вх
вх
вх
вх
вх
вх
вх


                      (15)                       
Мощность на валу насоса определяется известной  [2:136] формулой 
 
           
н
н
gQH
*
                                                (16) 
 
где 
H
 - коэффициент полезного действия насоса. 
 

жүктеу/скачать 5,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: