-бөлім. Халықаралық тәжірибеге шолу

бағдарлама іске қосылды. АҚШ-та Теннесси бағдарламасы – репетиторлар 
корпусы іске қосылды, оның шеңберінде ТжКБ ұйымдарының студенттері 
COVID-19-ға байланысты оқу шығындарын азайту үшін оқушылармен бірге 
сабақ оқиды.
Студенттерді репетитор ретінде тартудың бұл тәжірибесі Қазақстанда да 
қолданылады. Білімдегі шығындардың орнын толтыру міндеттері аясында 
мұқтаж білім алушыларға студенттердің кӛмек кӛрсетуі жӛніндегі шаралар 
қарастырылады.
Қашықтан оқытуды дамыту
Қашықтан оқытуды жүзеге асыру кезінде елдер пандемия басталғанға 
дейінгі цифрлық және инфрақұрылымдық дайындық деңгейіне байланысты 
әртүрлі шешімдерді қолдана және бейімдей отырып, жағдайдан әрқалай 
шықты. Бірнеше ел (Сингапур, Франция, Оңтүстік Корея) пандемиядан бірнеше 
жыл бұрын жасалған ұлттық LMS шешімдерін қолданды. Қытай бастапқыда 
елдің бизнес қоғамдастығына арналған DingTalk қосымшасын қашықтан білім 
беру қажеттіліктеріне бейімдеді. ZOOM, Skype, MS Teams, Google Classroom 
сияқты оқу үдерісін ұйымдастыру және синхронды онлайн-сабақтарды ӛткізу 
бойынша бағдарламалар барлық елдерде, соның ішінде Қазақстанда да 
қолданылды. Елдер ЦБР-дың ауқымды кӛлемін жинақтады. Қазақстанды 
цифрлық білім беру контентін онлайн-сабақтармен барлық сыныптар мен 
пәндерді қамтып, сандық тұрғыдан сол сияқты сапалы арнада арттыруда. 
Дамыған елдердегі ауыл мектептері мұғалімдер, оқушылар және олардың 
отбасылары арасындағы ӛзара іс-қимылды жеңілдету және ресурстарды 
оңтайлы пайдалану үшін қашықтан оқыту мүмкіндіктерін кеңінен пайдаланады. 
Мысалы, АҚШ-та кӛптеген ауылдық округтер оқушыларға мектепте жоқ 
пәндер, мысалы, екі есе есепке жатқызу, кредиттерді қалпына келтіру, кәсіптік 
және техникалық білім беру курстары бойынша қашықтан курстарын ұсынады.
Осылайша, Қазақстанда қашықтан оқыту білім беру сапасын бақылауды 
қамтамасыз ете отырып, оқытудың ықтимал форматының бір бӛлігі ретінде 
одан әрі дамытылады және нормативтік құқықтық қамтамасыз етіледі.
Ауыл мектептерін дамыту
Әлемде ауыл мектептері инфрақұрылымының проблемалары кӛбінесе ауыл 
мектептерін басқа мектептермен стратегиялық байланыстыру және мектеп 
кластерлері шеңберіндегі ынтымақтастық арқылы шешіледі. Кластеринг 
мүмкіндіктердің кең ауқымына: тәжірибе мен ресурстармен алмасу (оның 
ішінде мұғалімдер), мұғалімдердің кәсіби қоғамдастықтары және басқаларына 
байланысты кӛптеген елдерде даму мен қолдаудың танымал тәсіліне айналды. 
Мысалы, Испанияда кӛрші ауыл мектептері кӛбінесе бірыңғай әкімшілік бірлік 
ретінде әрекет етеді. Шанхайда (Қытай) педагог кадрлармен, оқыту әдістерімен 
және мұғалімдерді басқарумен алмасатын қалалық және ауылдық аудандар 
арасында ӛңіраралық бағдарлама жұмыс істейді. Ауылдық округтердің білім 
беру бӛлімдері ауыл мектептерінің білім беру стратегиясын қалыптастыру, 
мектепті басқарудың жаңа жүйесін әзірлеу, ауыл мектептері әкімшілігінің 

жұмыс сапасын жақсарту үшін сапалы білім беру ресурстарын ұсыну міндетін 
алатын қалалық мектептермен келісімшарт жасасады.
Бұл халықаралық тәжірибе "Нәтижелілігі тӛмен мектептерге мықты 
мектептердің қамқорлығы" жобасы шеңберінде қала мен ауыл арасындағы орта 
білім сапасындағы алшақтықты қысқарту үшін Қазақстанда қолданылуы 
мүмкін.
Оқулықтарды әзірлеу процестерін жетілдіру
Мектептің оқу әдебиетін мақұлдаудың мемлекеттік жүйесі кӛптеген елдерде 
жұмыс істейді. Мемлекеттердің шектеулі санында оқулықтарды мектептерде 
сараптамасыз, алайда баспаны және олардың ӛнімдерін сертификаттау 
рәсімімен пайдалануға болады (Италия, Франция, Финляндия және т.б.). 
Оқулықты әзірлеу және оны шет елдердің оқу процесіне одан әрі енгізу 
мерзімінің ұзақтығы 3 жылдан 6 жылға дейінгі аралықта. Мысалы, Жапонияда 
– 4 жыл, Францияда – 6 жыл, Гонконгта, Сингапурда, Канадада, Литвада және 
Грецияда – тираждау мен жеткізуді есепке алмағанда, кемінде 2 жыл.
Жапонияда, Канадада, Эстонияда және Латвияда оқулықтардың 
сарапшылары мектеп педагогтері мен жоғары оқу орындарының оқытушылары, 
Германияда – әлеуметтанушылық зерттеу әдістерін меңгерген пән 
сарапшылары болады. Еуропалық одақта қабылданған шығындарды ӛтеу 
жүйесі оқу материалдарын сараптау үшін жоғары білікті сарапшыларды тартуға 
мүмкіндік береді, олардың жалақысы жеке баспалар авторларының 
сыйақысына тепе-тең. 
Осылайша, халықаралық тәжірибе кӛрсеткендей, оқулықтардың сапасына 
әсер ететін негізгі факторлардың ішінде оқулық басылымдарын сараптауды 
перспективалық жоспарлаудың болуын, оқу әдебиеті сарапшыларының 
жалақысын арттыруды бӛліп кӛрсетуге болады. Елімізде сапалы сарапшыларды 
тарту және оқулықтарға сараптама жүргізу мәселелері бойынша халықаралық 
тәжірибеге сәйкес оқулықтардың сапасын арттыру бойынша шаралар 
қабылдануда және жалғастырылатын болады.
Мектептердегі психологиялық қызметтердің жұмысын қайта қарау
Мектептегі психологиялық қызметтер бүгінде әлемнің кӛптеген елдерінде 
бар. Қазіргі уақытта әлемде шамамен 80 мың мектеп психологы бар (48 елде). 
Мектептегі психологиялық қызметтің шетелдік тәжірибесі ұйымның екі мүмкін 
болатын моделінің негізінде құрылады, олардың түбегейлі айырмашылығы 
мектеп психологының жұмыс істейтін жерінде – мектепте (білім беру 
ұйымында) немесе мектептен тыс жерде (консультацияларда, психологиялық-
педагогикалық және медициналық-әлеуметтік кӛмек орталықтарында (ППМӘ 
орталығы), жергілікті ӛзін-ӛзі басқару органдарының аудандық немесе қалалық 
бӛлімдеріндегі психологиялық кабинетте және т.б.). Сонымен қатар әлемдік 
тәжірибе білім беру ұйымында қауіпсіз орта құрудың пәрменді 

жүктеу/скачать 1,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: