Беттік керілу – дегеніміз өзара тартылатын молекулалар арасында беттік қабат түзетін сұйықтың қасиеті. Беттік керілу сұйықтың бос бетін азайтуға тырысады және беттік керілу коэффициентімен сипатталады .
Беттік керілу оның бос бетіндегі сұйық немесе газдың түрімен, қоспамен және температурамен анықталады.
Ауамен жанасатын су үшін беттік керілудің температураға тәуелділігі , 0С төмендегідей
. (1.12)
8. Қысым
Қысым - қоршаған қабыршаққа материалды бөліктердің (соққы ) әсерінің нәтижес. Қысым Р кг/м2, Па, бар, кгс/см2, мм .сын. бағ., мм .су. бағ. өлшенеді .
Қысымды келесідей түрлерге бөледі : барометрлік (атмосфералық), асқын (манометрлік );вакуумдық .
Атмосфералық қысым – кезінде теңіз деңгейіндегі атмосфералық ауаның орташа қысымы (1атм=101325Па=760мм.сын.бағ.).
Техникалық атмосфера 1ат=98066,5Па=735,5мм.сын.бағ. Атмосфералық қысым барометрмен өлшенеді және барометрлік қысым деп аталады .
Асқын қысым – атмосфералықтан жоғары қысым. Асқын қысым манометрмен өлшенеді және манометрлік қысым деп аталады.
Вакуумдық қысым – атмосфералықтан төмен қысым. Ол вакуумметрмен өлшенеді .
Егер процесстер асқын қысым кезінде орындалса, онда абсалютті қысым келесі формуламен анықталады
. (1.13)
Егер процесстер вакуумдық қысым кезінде орындалса, онда абсалютті қысым келесі формуламен анықталады
. (1.14)
1 Сұйық дегеніміз не ? 2 Сұйықтар қандай түрлерге бөлінеді ? 3 Газ тәрізді сұйықтардың тамшылы сұйықтардан айырмашылығы ? 4 Реал және идеал сұйықтардың арасындағы айырмашылық неде ? 5 Сұйықтың негізгі физикалық қасиеттерін ата. 6 Сұйықтың тұтқырлығы қандай құралмен өлшенеді? 7 Қысыс түсінігіне анықтама бер . 8 Қысымның қандай түрлерін білесіз ? 9 Егер процесс асқын қысым кезінде орындалса,абсалютті қысым қалай анықталады ? 10 Егер процесс вакуумдық қысым кезінде орындалса,абсалютті қысым қалай анықталады ? №2 Дәріс