«Қазпошта», «Эврикапресс», Подписной индекс по каталогам

109
108
ческие функции,   обладающего  нравственными,  личностными  каче-
ствами, признаваемых инженерно-педагогическим коллективом. Профес-
сиональный авторитет, успешность современного руководителя учебного 
заведения профессионального образования - это сплав менеджера, лиде-
ра и традиционного руководителя. Деятельность лидера не только в том, 
чтобы ответственно отнестись к выполнению должностных функций, но 
и гуманные, нравственно-эстетические,   коллективистские   начала   ис-
пользовать  в коллективе. 
Одним  из  принципов  системы  менеджмента  качества  является  ли-
дерство руководителя, качественное выполнение им требований потре-
бителей,  законодательных  и  других  нормативных  требований,    умение 
разработать политику и цели в области качества, анализировать  резуль-
тативность, улучшать систему менеджмента качества, обеспечивать ре-
сурсами.
Важно личное отношение руководителя учебного заведения к иннова-
циям. Индивидуальная  работа с каждым  педагогом, умение  убедить, мо-
тивировать, активизировать и последовательно  привлекать,  направлять 
всех участников  образовательного процесса  на достижение общих целей 
задач,    которые  актуальны  для  колледжей,  профессиональных    лицеев.  
Итак,  на  первый  план,  с  точки  зрения  успешности  профессиональной 
деятельности  лидера-руководителя  технического  и  профессионального 
образования выступают его способности непрерывно обновлять знания, 
применять их для решения  реальных задач,  анализировать, принимать 
решения,  брать  на  себя  ответственность без  напряжения,  понимать  ха-
рактеры различных людей и их реакции, прогнозировать ситуацию, вдох-
новлять подчиненных, обучать их совершенствовать свои способности, 
красиво, образно говорить,  способность к самоконтролю, проявлению 
твердой воли, смелости, быть уверенным  в себе, в правоте своего дела, 
быть здоровым, работать над своим кругозором.  
Высокий  профессиональный  уровень  педагогического  коллектива 
обеспечивается  за  счет:
- создания  комфортных условий для творческой деятельности;
- совершенствования  содержания учебных планов, программ, отра-
жения в них требований работодателей;
- совершенствования  научно-методической работы;
-  изучения,  анализа  и  внедрения    новых  образовательных  техноло-
гий;
-  непрерывного  обучения  инженерно-педагогических  кадров  через 
семинары, тренинги, методические объединения, стажировки, проекты;
- мотивации инженерно-педагогических кадров в постоянном обнов-
лении  профессиональных  знаний,  методики  организации  учебной  дея-
тельности,  повышения квалификации;
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ
Гибкость, обновление, стремление формировать профессиональные 
компетенции у обучающихся, необходимые  для  изменяющегося рынка 
труда, характерно для сегодняшней системы технического и профессио-
нального образования. Между учебными заведениями профессионально-
го образования и рынком труда укрепляются взаимосвязь целей, функций,  
инновационной направленности   с учетом специфических особенностей  
развития  региона, науки и практики,  организаций образования и  со-
циума.  
Новые подходы в политике управления учебным заведением  профес-
сионального  образования  предполагают  выработку  стратегии  развития 
колледжа, профессионального лицея для увеличения ресурсов, гибких и 
подходящих методик, создания  комфортной учебной среды, понимаю-
щих  и заботливых педагогов и работодателей. 
Обеспечение качества менеджмента в техническом и профессиональ-
ном  образовании имеет важное   значение для укрепления его нового, 
более  высокого  статуса.  Создание,  поддержка,  укрепление  благоприят-
ного  общественного  мнения,  позитивного  имиджа  колледжей,  профес-
сиональных лицеев, общедоступность профессионального образования, 
демократизм управления учебным заведением являются составляющими  
и  должны  стать отличительными признаками всей системы  профессио-
нального  образования.
Современный  руководитель  колледжа,  профессионального  лицея   
должен брать на себя роль лидера, направляющего свою деятельность на 
благо людей, на утверждение гуманизма и  других нравственных ценно-
стей, на защиту   чести и достоинства каждого члена  коллектива. Государ-
ственная идеология, идея сильного авторитетного лидера - неотъемлемая 
часть  развития профессионального образования наряду с нравственными 
ценностями. Вне этих ценностей трудно представить   лидера. Естествен-
но, лидерству  руководителей  необходимо обучать. В социальных науках 
более 300 определений понятий  «лидер».  В традиционном понятии роль 
лидера – это  особые личные качества, организационные способности, 
управленческая культура, имеющая нравственно-ценностные основания, 
нестандартное мышление.
Американский исследователь Э.Шейн писал: «Важное отличие лиде-
ров от менеджеров в том,  что  лидеры создают культуры и изменяют их, 
в то время как  менеджеры и администраторы существуют в них».  
Способность вдохнуть новую жизнь в организацию, которая не спо-
собна  дальше  жить,  развиваться,  расцветать  -  это  лидерское  качество. 
Способность  внедрить  в  практику  управления  организации  профобра-
зования неформальные принципы, учитывая традиции, менталитет, ре-
гиональные особенности местонахождения. Важным условием развития 
учебного  заведения  технического  и  профессионального  образования  
является    появление  лидера-администратора,  выполняющего  управлен-

111
110
-  привлечения  инженерно-педагогических  кадров  к  опытно-
экспериментальной работе, конкурсам профессионального мастерства;
-  материального  и  морального  стимулирования  инженерно-
педагогических кадров.
Разрабатывая политику технического и профессионального образо-
вания  на  основе  партнерства    между учебными заведениями  и  работо-
дателями,  руководители учебных заведений имеют лидирующую роль, 
определяя прогноз, обеспечивая индивидуальную траекторию, координа-
цию, создавая качественные условия для успешного профессионального 
обучения учащихся. Руководитель учебного заведения. как лидер, должен 
суметь признать и  убедить предприятия в финансовой выгоде техниче-
ского и профессионального образования, а также находить пути и поддер-
живать вклад добровольного и неправительственного сектора в развитие 
учебных заведений.  Совместное создание  «компетентностного»  пор-
трета  выпускников учебных заведений профессионального образования 
и  системы  диагностики развития  их профессиональных компетенций, 
научно  обоснованная  модель  формирования  профессиональных  компе-
тенций  будущего  специалиста  в  условиях  профессионального  лицея  и 
колледжа,  разработка  квалифицированных  требований  для  различных 
категорий выпускников как базы проектирования образовательных стан-
дартов,  как  основы  проектирования  учебно-методического  комплекса. 
Лидеру учебного заведения   необходимо убедить  отраслевые  ассоциа-
ции  работодателей в том, что они являются соисполнителями заказа на 
разработку  образовательного стандарта по новым профессиям. Коллед-
жам  и  профессиональным  лицеям  неплохо  бы  совместно  использовать 
учебные и производственные площади, технологическое оборудование. 
Институты соучредительства и софинансирования  колледжа и профес-
сионального лицея со стороны работодателей – это гарантия защиты ин-
вестиций  в  профессиональное  образование  базовых  предприятий.
Лидер  должен  уметь  убедить  государство и частный сектор в том, 
что техническое и профессиональное образование  -  это инвестирование, 
благосостояние работников, возрастающая продуктивность, конкуренто-
способность на  внутренних и внешних рынках труда,  а  не  просто  рас-
ход  материальных и финансовых ресурсов.  Это исключительно ценное, 
но иногда  незаметное, на первый  взгляд,  вложение ресурсов.            Тех-
ническое и профессиональное  образование  может приносить большую  
пользу для общества, поэтому необходимо дальше  развивать эту систему, 
участвовать в его финансировании, создавать совместные банки данных 
рынка труда для выпускников колледжей и профессиональных лицеев. 
В Послании Президента народу Казахстана «Новое  десятилетие – но-
вый  экономический подъем – новые возможности  Казахстана» стоит за-
дача о  подготовке квалифицированных кадров, связанных с  планами ин-
дустриализации  страны. Техническое и профессиональное образование   
будет  переходить к системе, соответствующей требованиям современ-
ного рынка труда, а образовательные  стандарты начнут формироваться 
на    профессиональных  стандартах  через  Национальную  квалификаци-
онную систему.  Поэтому возникает  необходимость кардинального пре-
образования  системы  технического  и  профессионального  образования, 
повышение  качества  образовательных  услуг,    подготовки  выпускников 
колледжей и профессиональных лицеев, востребованных внутренним и 
внешним рынками труда. Работодатели  будут  признавать высокое каче-
ство знаний и навыков выпускников учебных заведений технического и 
профессионального образования. 
В  настоящее  время    многие  колледжи    и    профессиональные      ли-
цеи изучают и осваивают новую концепцию управления - Total Quality  
Management  (TQM)  -  Всеобщее управление  качеством.
Это предполагает инновационный менеджмент в управлении органи-
зацией технического и профессионального образования, который  вклю-
чает в себя  системный, структурный, маркетинговый, функциональный,  
воспроизводственный,  нормативный,  комплексный,  интеграционный, 
динамический, процессный, количественный, административный, пове-
денческий, ситуативный подходы. 
В этой связи для формирования лидерских качеств у руководителей 
организаций технического и профессионального образования на курсах 
повышения квалификации в РИПКСО занятия строятся на основе инте-
рактивных технологий. Например, в рамках курса «Внедрение техноло-
гии лидерства в профессиональном образовании» проводятся  тренинги  
«Достижение максимума», «Как формировать лидерские качества у руко-
водителя?», «Как разрешать  конфликты?»,  «Умение делегировать полно-
мочия».  
Целью тренингов является формирование лидерских качеств у  ме-
неджеров организаций технического и профессионального образования, 
знаний  об  особенностях    и  ответственности  лидера,    этических  норм  
поведения  лидера,    развитие  коммуникативных  способностей,  умения  
определять причины возникновения конфликтов, правильную стратегию 
и тактику управления человеческими ресурсами.              
Моделируя  структуру  тренинга  «Как  формировать  лидерские  каче-
ства у руководителя?», мы  включили  «мозговой штурм»  по  раскрытию 
понятия   «лидер»,  работу в группах   «Какие черты характера требуются  
лидеру  организации технического и профессионального образования?»,    
упражнение «Ключевая характеристика современного лидера», педагоги-
ческую  ситуацию  «У  руля»    на  умение  вселить  надежду,  когда  все  во-
круг   полны сомнений   в своем будущем,  дискуссия «Какими путями 
руководителю можно заслужить доверительных и хороших отношений?»,   
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ

113
112
практическое задание «Разработка  современного  кодекса лидера в но-
вых  экономических условиях», упражнение «Харизматическая личность  
менеджера  организации профессионального образования», рефлексия.
В конце тренинга  слушатели  анализировали  содержание тренинга,   
отбирали наиболее понравившиеся сценарии,  высказывали свои чувства,  
ощущения,  отметили слабые и сильные стороны тренинга, сделали пред-
ложения. 
Таким образом, рассмотрев проблему  формирования  лидерских ка-
честв    у    руководителей    колледжей  и  профессиональных  лицеев,    мы 
пришли к выводу:
- разработка  и теоретическое осмысление  проблемы  формирования  
лидерства  среди  руководителей  является  актуальной  и  востребованной 
обществом  задачей в условиях современных преобразований,  быстрого 
развития  общества;
- в основу реализации  построения демократического общества в со-
временном  Казахстане  должна  быть  положена  социальная  активность  
руководителей  в политической и экономической  сферах жизни страны;
-  формирование  лидерских  качеств  у  руководителей  колледжей 
и  профлицеев  играет  значительную  роль  в  усилении  его  влияния    на   
инженерно-педагогические  кадры,   обучающихся,  мобилизации   их  на  
полезные  дела;
-  руководитель,  обладающий  ключевыми  компетенциями  лидера, 
осознает сильные стороны своей   личности, хорошо владеет знаниями и 
умениями   в этой области;
- уверенность, оптимистичность, привлекательность идей, идеальный  
образ лидера оказывает  магическое  воздействие,  стремление  подражать,   
копировать его, следовать за ним,  принимать его качества,   ориентирует 
на успешность,  на  утверждение социально  значимых ценностей.
ЖАҺАНДАНУ МЕН ӘЛЕУМЕТТІК ПРОГРЕСС 
ШАРТТАРЫНДАҒЫ ЭТНОПЕДАГОГИКАНЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ
                       
Әсенова Н.С. 
П.ғ.к., доцент, 
Павлодар мемлекеттік педагогика институты.
Қазақстан  қоғамында  болып  жатқан  өзгерістер,  әлемдік  білім 
беру  кеңістігімен  бірлесу,  жаһандану  дәуірі  білім  берудің  техникалық 
және  ақпараттық  жабдықталуының  әлемдік  деңгейін  дәстүрлі  мәдени 
құндылықтармен  үйлестіретін  тәрбие  мен  оқытудың  ұлттық  жүйесін 
құруды, адамның тұлғалық дамуы үшін ана тілі мен мәдениетінің сөзссіз 
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ
басымдылығын  мойындауды  және  онымен  қамтамасыз  ету  керектігін, 
қоғам мен тұлғаның этномәдени сұраныстарын іске асыруға бағытталған 
этномедени білім беру іс-әрекетін талап етеді. 
Қазіргі  кезеңде  Қазақстанда  этносаяси  ахуал  өзгерді.  Қазақтар 
халықтың  60  пайызға  жуығын  құрады.  Этнопедагогикалық  мәселе  тек 
мемлекеттің,  әлеуметтің,  экономикалық  өмірдің,  модернизациялық 
процестерге қатысудың ғана мәселесі емес, бұл қазақ халқының, оның 
ұлттық  сана-сезімінің  даму  мәселесі  болды.  Таяудағы  болашақта 
этникалық  ұқсастықты  қалыптастыруға  қатысты  мәселе  көкейтесті  бо-
лып қалуда. Жаңа азаматтық сана-сезімді қалыптастыру, оның этникалық 
сана-сезіммен  үйлесімділігі,  ұлттық  мүдде  мен  құндылықтардың 
азаматтық  қоғам  құндылықтарымен  ара  қатынасын  зерттеу  маңызды 
болуда.  Жастардың  өз  өздеріне  этникалық  және  азаматтық  ұқсастығы, 
этникалық ерекшеліктерінің модернизациялық үрдістерге кірісіп кетуіне 
тигізетін ықпалы, қазақ жастарының республикадағы этносаяси ахуалға 
бейімделуі ерекше қызығушылық тудырады.
2008ж.  маусым  айында  Президентіміз  Н.Ә.Назарбаев  Жапонияға 
сапарға  шығу  алдындағы  журналистердің  сұрақтарына  берген  жауап-
тарында былай деді: «Жаһандану кезеңінде біз игілігімізді сақтау үшін 
көп  нәрсені  ескеруіміз  керек.  Осыған  байланысты,  мысалы,  кимоно 
киетін, храмға баратын және жоғары технология саласында жаңалықтар 
ашатын жапондықтардан үлгі алуға болады. Басқаша айтқанда, өзіндік 
ерекшеліктерді сақтау консерватизмді білдірмейді». 
Жаһандану заманында этнопедпагогиканың зерттеу нәтижелері ұлт 
тұрпатын  сақтаудың  қайнар  көзі  болып  табылады.  Мұнымен  бірге  бұл 
алаңдағы зерттеу нәтижелері толыққанды, бәсекеге қабілетті ұлт азама-
тын қалыптастырудың іргетасын қалайды. Қазақстан Республикасының 
мемлекеттік  тәуелсіздігінің  қалыптасуы,  демократиялық  реформаларға 
алған бағыты, адам құқығы мен еркіндігін мойындауы барлық білім беру 
саласының халықтың ұлттық-мәдени және тілдік мүддесін іске асыруға, 
сабақтастықтағы этномәдени білім беру жүйесін құруға, оның мазмұндық 
қыры мен ерекшелігін анықтауға бағдары болуына жағдай туғызды.
Қазіргі кезеңдегі күрделі әлемнің соңғы онжылдықтардағы ағымында 
қарама-қарсы тұрған әртүрлі қоғамдық-тарихи беталыстар айқындалды. 
Солардың  арасында  ұлттық  мәдениеттке  қатысты  екеуі  басымдық 
көрсетуде.  Олар  ұлттық  мәдениетті  тегістеп  теңестірудегі    жалпыға 
бірдей  жаһандану,  екіншісі  әуелгі  дәстүрді  сақтауға,  ұлттық  байлықты 
көбейтуге, сана-сезімді, сенімді, руханилықты нығайтуға ұмтылыс. 
Осыған  байланысты  бүгін  мәдениетімізге,  тарихымызға,  тілімізге  
«бұқаралық  шабуыл»  жасалып  жатқан  жаһандану  заманында 
педагогтардың  міндеті  оқу-тәрбие  процесін  баланың  бойында  ұлттық 
сана-сезімін  қалыптастыру,  жалпыадамзаттық  құндылықтар  жүйесін, 
әлемдік тарихи процестегі өз ұлтының ролін түсінуін дамыту мақсатында 

115
114
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ
құру болып табылады. Мұндай педагогикалық процесті құру қажеттілігі 
әлеуметтік  және  педагогикалық  факторлармен  негізделеді.  Әлеуметтік 
факторлардың  қатарына  ұлттық  мәдениетіміз  мен  тілімізді  сақтап 
дамытуға,  ұлттық  дәстүрлерімізді,  діни  сенімдерімізді  жаңғыртуға  на-
зар  аударудың  күшейуі,  ұлттық  сана-сезіміміздің  өсуін  жатқызуға  бол-
дады.  Ал  мемлекетіміздің  тәуелсіздігінің  дамуы  процесінде  жағымды 
тенденциялардың дамуын жеделдету, жағымсыз факторлардың салдары-
нан болатындардың көбейуін мүмкіндігінше төмендету – мектептің және 
балалар мен жастарды тәрбиелеудің барлық жүйесінің жаңа әлеуметтік 
функциясы.
Қазіргі кезеңдегі жеке мәдениеттердің өзара әрекеті мен жақындасу 
процесі  халықтардың  барған  сайын  бір  жаһандық  мәдени  жүйеге  ену 
процесін қамтамасыз етуде. Бірақ, бірлесуге қарамастан, адамдар дәл осы 
ХХІ ғасырда этностардың көптүрлігінің құндылығын түсінді. Енді жеке 
мәдениеттер жәй бір зерттеу объектісі ретінде ғана емес, әлемдік мәдени-
тарихи  процестің  теңқұқықты  қатысушысы  ретінде  қарастырылатын 
адам жөнінде ғылымның даму бағыттары перспективті. 
Мәдениет пен білім берудің байланысын ірі шетел және ұлттық фи-
лософтары,  мәдениеттанушылары  көрсетеді.  П.Ф.  Каптерев  білім  беру 
процесінің  ең  маңызды  міндеті  –  балаларға  адамзат  жасаған  мәдениет 
құндылықтарын меңгеруге көмектесу деп көрсетті. Білім берудің негізіне 
ғылымға  сүйенген  адамның  қалыптасу  жолдары,  мәдениетті  меңгеру 
тетіктері жөнінде елестері қойылғанда ғана білім беру тиімді болады.
Ағымдағы  онжылдықта  білім  беру  міндеттерінің  мәселелерін 
қарастыруға  апаратын  келістерді  кеңейту  байқалады.  И.П.Подласый 
мектептің басты міндеттерінің бірі елдің ұлттық-мәдени қажеттіліктерін 
қанағаттандыру болып табылады дейді. 
Мәдениеттану  тұрғысынан  білім  беру  бір  ұрпақтан  келесі 
ұрпаққа  мәдени  мұраны  (кәсіптік  білім  мен  іскерлікті,  адамгершілік 
құндылықтарды)  табыс  ететуді  іске  асыратын  әлеуметтік  институт. 
Білім беру жүйесінің қызметі мәдениетті қайта жаңғырту болып табыла-
ды. XIX-XX ғғ. жетекші отандық педагогтар мен философтардың білім 
беру  мақсаты  мен  міндеттерін  түсінулерінде  мәдениеттанулық  келіс 
байқалады,  олар  тұлғаны  ұлттық  мәдениетке  тартуды  және  тұлғаның 
мәдени  тұрғыдан  өзін-өзі  анықтауына  жағдай  жасауды  қамтиды.  Білім 
беру  процесінің  диалаектикасын  олар  жаңа  ұрпаққа  өз  мәдениетінің 
мазмұнын жасауға оятушы импульс қызметін атқаратын дайын мәдениет 
мазмұнын табыс ету деп көрді. Мұндай келісте білім тұлғаның мәдениеті 
ретінде  қарастырылады,  ал  білім  алатын  ұрпақ  болашақта  тек  мәдени 
құндылыұқтарды  тасушы  ғана  емес,  сонымен  бірге  жаңа  мәдениеттің 
мазмұнын  жасаушы  да  деп  танылады.  80-90ж.  Қазақстан  және  кеңес 
ғалымдарының мақалаларында білім беруге осылайша мәдениет қырынан 
қарау, білім беру қызметін ұрпақтарға мәдениет құндылықтарын жекізуші 
ретінде түсіну айқын байқалады. Бірақ жоғарыда айтылған пікірлердің 
орын  алуына  қарамастан    бізге  білім  беру  мазмұнының  мәдениетке 
сәйкес  сипаты  еш  басым  болып  табылмайтынына  көңіл  аудару  қажет 
сияқты.  Білім  беру  жүйесі  ғасырлар  бойы  өз  іс-әрекетін  білмді  табыс 
етуге шоғырландырды. Қазақстан мектептеріндегі білім беру жүйесі де 
орталығында білім тұрған келістің оның мәдениетке сәйкес сипатынан 
басымдылығын сақтады.
Мәдениетті адам арқылы ғана сақтап қалуға болады, басқа жолы жоқ. 
Ол  үшін  білім  адамның  бойына  „мәдени  ұқсастығын„  сіңдіруі  керек. 
„Мәдени  ұқсастық„  ұғымына  Е.В.Бондаревская  адамның  өз  халқымен 
ұқсастығын  анықтауын,  ұлттық  мәдениетке  жататынын  сезіну  күйін  
жатқызады.  Мәдениет  пен  білім  арасындағы  алшақтықтың  ұлғаюы 
ұлттық тәрбиедегі дағдарысқа тән, өйткені білім өздігінен руханилықты 
алмастыра алмайды және әлеуметті де, тұлғаны да тұтас қайта тудыру 
процесін қамтамасыз ете алмайды. 
Мәдениетжасампаздық  қызмет  мәдениетті  білім  беру  құралдары 
арқылы  сақтауды,  табыс  етуді,  жаңғыртуды  және  дамытуды  қамтасыз 
етеді. Мәдениетжасампаздық қызметті іске асыру білім беруді мәдениет 
адамын тәрбиелеуге, мәдениетке сәйкес мазмұнды іріктеуге және білім 
беру құрылымдарында мәдени ортаның, адамдардың қоғамдық өмірінің 
мәдениетке  сәйкес  орналасуында  көзге  көрінетін  элементтерінің  жо-
басы  болып  табылатын  мәдени  үлгілер  мен  нормларды  қайта  қалпына 
келтіруге бағдарлауды көздейді.
Ұлттық мәдениет білім беру ісіне өзіндік бояу беріп жас ұрпақтың 
тәрбиесінде  жаңа  мүмкіндіктерге  жол  ашады.  Мұндай  жағдайларда  әр 
халық өз өткен тарихын еске алып, оны зерделеп, замандастар санасында 
ұлттық дәстүрлердегі, өмір салтындағы, тәрбие мен оқытудағы байқалған 
прогрессивтіні  қалдыруы  маңызды.  Педагогика  балалық  және  жастық 
шақта  тұлға  қалыптастырудың  тұрмыстағы  көрінісі  мен  практикалық 
тәжірибесінің  жиыны  ретінде  халықтың  талайғасырлық  мәдениетінің 
айырылмас  бөлігі  болып  табылады.  Жас  ұрпақты  тәрбиелеу  идеяла-
ры  әр  ұлттың  жадына  құйылған.  Халық  педагогикасындағы  тәрбиенің 
ерекшелігі сол, адамгершілік нормаларды, еңбек және т.б. дағдылары мен 
іскерліктерді меңгеру жалпықабылданған нормаларды, салт-дәстүрлерді 
ескере  отырып  табиғи  жағдайда  жүреді,  ал  бұл  өз  кезегінде  сәйкес 
этнопедагогикалық зерттеулерді керек етеді. 
Осы  міндеттердің  барлығы  өз  кезегінде  өткенді  дұрыс  бағалау 
үшін,  этнопедагогика  ғылымның  әрі  қарайғы  перспективасын  анықтау 
үшін  және  педагогикада  жинақталған  оқыту  мен  тәрбиенің  формала-
ры  мен  әдістерінің  бай  мүмкіндігімен  орта  және  жоғары  мектеп  педа-
гогтарын  қаруландыру  үшін  педагогикалық  қауымнан  педагогикалық 

117
116
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ
БАСҚАРУДАҒЫ ЖАҢА КӨЗҚАРАСТАР
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В УПРАВЛЕНИИ
теориядағы бай тәжірибені жан-жақты талдау және шығармашылықпен 
пайдалануға байыпты жол табу мен И.П.Пидкасистыймұқият зерделеуді 
керек етеді. Сонымен бірге, біздің ойымызша, тарихи тәжірибені зерде-
леу көкейтестілігі бір жағынан қазақ этнопедагогика ғылымының өткен 
жолын ғылыми тұрғыдан терең ой елегінен өткізу, сыни талдау жасау мен 
педагогикалық ізденістердің нәтижесіне баға беру қажеттілігімен, екінші 
жағынан ұлттық сананың өсуімен, ұлттық тарихқа қызығушылықтың ар-
туымен, қоғамның рухани дамуына білім берудің қаншалықты ықпалы 
бар екендігін анықтауға ұмтылыспен түсіндіріледі. 
Қазақ  этнопедагогикасы  халық  даналығын  сақтаушы,  ұлт 
мәдениетінің бөлігі, сана сезімінің бейнесі бола тұрып, этнос пен тұтас 
алғанда адамзаттың әрі қарайғы дамуы үшін теңдесі жоқ құндылық бо-
лып табылады.

жүктеу/скачать 2,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: