Бағалы қағаздар нарығы және биржа ісі: Оқу құралы. Алматы: 2007


Қауіпсіздік қызмет бөлімі



бет145/219
Дата17.04.2022
өлшемі1,63 Mb.
#31259
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   219
Байланысты:
Áà?àëû ?à?àçäàð íàðû?û æ?íå áèðæà ³ñ³ Î?ó ??ðàëû. Àëìàòû 2007

Қауіпсіздік қызмет бөлімі биржаға кіріп-шығу режимінің орындалуын қадағалайды, биржаның мүліктерінің сақталуын және ішкі тәртіп болуын қамтамасыз етеді.
11.2. Биржадағы делдалдық қызмет
Биржалық сауданың ерекшілігі биржада сауданы сатушы мен сатып алушы жүргізбейді және олар бір-бірімен тікелей кездеспейді. Сауданы олардың өкілдері, яғни биржадағы делдалдар жүргізеді. Делдалдар брокер және дилер деп бөлінеді.

Брокерлік қызмет. Брокер - биржаның кәсіби делдалы. Ол биржалық саудада клиенттің (не сатушы, не сатып алушы) өкілі ретінде клиенттің атынан және клиент есебінен, немесе клиент атынан, бірақ өз есебінен, өз атынан, бірақ клиент мүддесі үшін және клиент есебінен мәміле жасайды. Биржадағы делдалдық қызметі үшін клиент брокерге комиссиялық сыйақы төлейді.

Биржада ойдағыдай жұмыс істеу үшін брокер бірсыпыра жағдайларды білуі тиіс:

Біріншіден, сауда объектісін - биржалық активті жан-жақты талдай білуі керек;

Екіншіден, өзі жұмыс істейтін биржаның тәртібін білуі керек;

Үшіншіден, биржалық сауда жүргізе білуі керек;

Төртіншіден, биржада өкілі болатын клиентімен дұрыс тіл таба білуі керек;

Бесіншіден, өзінің ұсынысы бойынша жасалған мәміленің табысын айыра білуі керек.

Брокер - биржалық саудаға кәсіби қатынасушы. Ол ұйымдасқан нарықта клиентке сатып алу-сату процесіңде қызмет көрсетеді. Клиентті саудаға брокерлік фирма ақпараттық хабарландыру арқылы тартады. Биржа мен биржаны реттеуші органдар брокерлік фирмаға:



  • қаржылық (өз капиталы лицензия алған кездегі талаптарға сай болуы);

  • басшылары мен мамандары кәсіпкерлік талаптарға сай (маман) болуы қажет;

  • ұйымдық-техникалық;

  • арнаулы талаптар қояды.

Бағалы қағаздар нарығында брокер өз қызметін лицен­зия алғаннан кейін бастайды. Лицензияны Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды қадағалау және реттеу Агенттігі береді. Биржада қызмет ететін брокерлік фирма аккредитациядан өтеді, яғни фирманың көрсететін қызметі биржа талаптарына сай ке-луі тиіс. Аккредитациядан өткен брокерлік фирма биржаның ре-естріне енгізіліп, оған мәміле жасасқанда қажетті номер (код, шифр) беріледі. Кейбір биржаларда брокерлік фирманың сандық кодын әріптік кодпен алмастыруы немесе сандық кодқа әріпті қосып көрсетуі мүмкін. Әдетте, әріптік код төрттен алтыға дейінгі әріптермен белгіленеді.

Брокерлік фирма клиенттің тапсырысы бойынша және оның атынан мәмілеге келеді. Ереже бойынша брокерлік фирма екі жақтың есеп айырысу процесіне қатыспайды, оның есеп шотына тек делдалдық ақы ғана түседі. Егер брокерлік фирма бағалы қағаздарды өзі сатып алып, келешекте сататын болса, бұл жағдайда дилерлік операция жүргізіледі. Оның табысы сатып алу мен сату бағаларының айырмасына тең болады.

Биржада қызмет көрсететін брокерлік фирмалар мен бро­керлер биржалық сауда ережелеріне сай өзара мәміле жасасады; биржа сатылуга ұсынылатын барлық өнімдер мен көрсетілетін қызметтер туралы ақпарат жинақтайды; белгіленген тәртіп бойын­ша биржа қызметшілерінің жұмысын пайдаланады; арбитраждық комиссияның жұмысына қатысады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет