Бағдат Оралбайұлы «Тегімізді тануға талпыныс»

«Аузында отты сөзі бар біздің халық ұлы ғой, әттең, ауызбірлігі жоқ, ондай ел түбі тесік шелек сияқты» - депті ғой бір білгіш.

Өз ойымен өмір сүріп, өзгенің орнына өзін қоя білген адам – ең жақсы адам.

Басқалардың ойымен өмір сүріп, дүниеде өзін ғана көре білген адам ең жаман адам.

Л.Толстой.

Өзінің тегін ұмытқан жігерсіз құл, мәңгүртке айналады.

Ш.Айтматов «Боранды бекет» романы.
3

Кездескен жағдайдан бір сабақ: бір жолы жастарға мынандай сұрақ қойылды: «Айтыңдаршы, қандай жасау-жабдық қадірлі: біздің ата-аналарымыз берген қымбатты мебельдер, құс төсектер, бағалы киімдер, аста-төк жасалған той, ырым-сырымға жұмсалған мол ақша т.т. ма, әлде қыздарына жасаудың «негізгі капиталы» ретінде беретін арнаулы білімі жөніндегі диплом мен сенімді мамандық па?». Бұл сұраққа тыңдаушылар ойланып қалды. Әртүрлі жауаптар да болды. Шынында: дүние-мүлік тозады, сынады, аста-төк той да ұмытылады, ақша да аққан судай ізсіз жоғалады. Ал, мамандық – сенімді байлық, уақыт оның жанұя қазанындағы салмағын тек арттыра түседі. Білім, мамандық, биік мәдени өре-шексіз байлық. Рухани байлық – сынбайтын, тозбайтын, ізсіз жоғалмайтын сенімді байлық қой.

5

Өткеніңді ұмытсаң, әруақтардың азасына, бүгініңмен ғана өмір сүрсең, болашақтың табасына қаласың.

Арманыңа құрық, мақсатыңа темір кісен салған тағдыр шіркін ғой. Кішіліктің өзі кісілік.

«Әскери өмірде де, жазушылық жолымда да полковник шенінде қалдым» - деген екен Баукең кішіпейілділікпен. «Он жил в стандартное время нестандартным образом» - депті Тахауи Ахтанов Баукеңді жерлерде қаралы жиында. Қандай қанатты сөз. Өйткені, ол заманының сірескен қалыбына сыймай, өз талғамына сай тірлік етті. Ол соғыста қол астындағы әскерді 272 мәрте соғысқа көтеріп жеңіске жеткен екен.

Қарағайдың қарсы біткен бұтағындай қайсар жан.

Қағида: адамның бойынан ең алдымен жақсылығын тауып, көре біл.

Ой оңды болмайынша, іс оңды болмайды.

Жақсылықта жалт етіп көрініп, жамандықта жылт етіп жоғалатын жан – жиіркенішті жан, жантықтардың қылығы.

Кішілігі кісілігіне, кісілігі кішілігіне ұласқан жан – қадірлі жан.

11

Өмірде адам кейде басшы да, кейде қосшы да болады, ал кейде екеуін де қатар алып жүруге тура келеді.

Өмірде адамның кейде адалдықтан – азап, тазалықтан – тауқымет тауып алатын кездері де кезігеді.

Қилы-қилы оқиғалардың куәгері ғана емес, қаһарманы да бола алған тұлға – нағыз бақытты жан.

Жалпының мүддесі жалқының құлқынынан жоғары болуы керек.

Өткеніңе – құрмет, қазіргіңе – тәлім, келешегіңе – аманат.

Алыстың алып тұлпарын танымай, өз ауылыңның шоқырақ тайын оздырғанды қалайтын ала қолдылықтан, эгоизмнен арылар уақыт жетті.

Тіршілікте көрінеміз өлместей,

Тұра алмаймыз ерегеспей, белдеспей.

Өтейікші бірімізді – біріміз,

Өшіктірмей, өкпелетпей, сен деспей.

М.Мақатаев

18

Мақтансаң да жарасқандай адамға тән бес сипат:

1. 
   Біреуге тіл тигізуден сақтан. «Ақыл – дос, ашу - дұшпан» - дегеннің мәні осы.
   
2. 
   Әдептілік. Әдеттен аспай, кішілік көрсету арқылы кісілгіңді таныту.
   
3. 
   Өзің өзгеге күдіктенбе, өзге өзіңе күдіктенбесін. Пиғылыңды таза ұста.
   
4. 
   Не істесең де аяғына жеткізе біл және зеректікпен тындыр. Ырысың осы.
   
5. 
   Өз басыңа тілемейтін істі біреуге істеме. Қиянаттан асқан ауыр нәрсе жоқ. Осыдан сақтан.