керілуін сурфактант төмендетеді. Сурфактант (0,1-0,3 мкм) альвеоланы қаптай отырып,
ұрықтың іштегі даму кезеңінің соңғы жағында синтезделе бастайды.
Сурфактант – жоғары молекулалы липопротеид, оның негізгі компоненті –
депальмитин-лецитин. Ол ұрықтың іште даму кезінің 20-24 аптасында екінші қатарлы
үлкен альвеоларлы жасушаларында пайда болады. Сурфактант олардың ішінде гранула
түрінде жиналады да, альвеолдардың бетіне пленка жасай таралады. Әсіресе, бала дүниеге
келген кезде сурфактант көп шыға бастайды. Сондықтан өкпенің алғашқы жазылуына
әсерін көп тигізеді. Биологиялық белсенді зат болып есептелінеді, сондықтан ол
ыдырайды. Жартылай ыдырау кезеңі 10-20 сағат 30-32 аптаға дейін болып келеді.
Сурфактант түзілуінде этамалиннің метилдену жолы басымырақ, одан сәл кеш мерзімде
сурфактант холин жолымен синтезтеледі. Метилдену жолымен пайда болу оңай әлсірейді.
Оны гипоксия, гипертермия, ацидоз өте тежейді, сондықтан сурфактант тек 36 аптада ғана
жетіледі. Осы мерзімге дейінгі шала туылған баланың организімінде сурфактанттың қоры
аз болады, ол тыныстың пайда болуын қамтамасыз етеді. Бірақ сурфактанттың синтезі,
оның бөлінуі қарқынына ілесе алмағандықтан, тыныс бұзылуы пайда болады.
Ацидоз бен гипоксия өкпе артерияларының тарылуына, альвеолдың ісінуіне әкеліп
соқтырады. РН 7,15-7,2 төмен болғанда, сурфактант синтезі тоқтап қалады.
Бала өмірге қанда жеткілікті оттегі қорымен туғанда және тыныс орталығы нашар
қозатын жағдайда арада біраз секунд, кейде тіпте минут, өткенге дейін, алғашқы демін ал-
майды. Бұндай қысқа уақытқа кешігу жаңа туылған бала (нәресте)
Достарыңызбен бөлісу: 
