Батыс қазақстан облысы білім басқармасының мектепке дейінгі, жалпы орта



бет25/139
Дата01.12.2022
өлшемі1,6 Mb.
#54101
түріСборник
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   139
Жҥйкежҥйесі.Ойеңбегініңфизиологиясыменгигиенасы(2сағат)

2

Еңбек әрекеті және еңбекке қабілеттілік.

1




3

Сарамандық жұмыс №1. Тәуліктік биологиялық ырғақ негізінде дене және ой еңбегімен айналысудың
тәртібін құру.

1




Эндокриндік жҥйе. Эндокриндік жҥйенің физиологиясы мен гигиенасы (1 сағат)

4

Эндокриндік жҥйенің физиологиясы мен гигиенасы

1




Спортпен және дене еңбегімен айналысудың физиологиясы мен гигиенасы (4 сағат)

5

Еңбек қабілеттілігі. Бұлшықеттердің қажуы. Адамның мүшелер жүйелеріне физикалық
жүктеменің әсері.

1




6

Травматизм және жасӛспірімдердегі травматизмнің
себептері.

1




7-
8

Сарамандық жұмыс №2: бұлшықеттің қажуы

2




Ағзаның ішкі ортасы. Ағзаның ішкі ортасының физиологиясы мен гигиенасы (2 сағат)

9

Ағзаның ішкі ортасының физиологиясы мен

1







гигиенасы







10

Адам ағзасының иммундық реакциялары. Қан
жүйесінің реттелуі.

1




Жҥрек –қан тамыр жҥйесі. Қан айналымының физиологиясы мен
гигиенасы. (6 сағат)

11

Жүрек –қан тамыр жүйесінің даму ерекшеліктері.

1




12

Жүрек жұмысының фазалары.
Электрокардиограмма.

1




13
14

Сарамандық жұмыс №3: ЭКГ: жүрекке әсер ететін
факторлар

2




15

Жүрек –қан тамыр жүйесінің дене жүктемесіне
бейімделуі.

1




16

Сарамандық жұмыс №4: Физикалық жүктеме және
жүрек соғысының жиілігі.

1




Тыныс алу жҥйесі. Тыныс алудың гигиенасы мен физиологиясы. (6
сағат)

17

Тыныс алудың гигиенасы мен физиологиясы

1




18

Ӛкпе мен ұлпалардағы газ алмасуы.

1




19
20

Сарамандық жұмыс №5: тыныс алудың кӛлемі.

2




21
22

Сарамандық жұмыс №6: Физикалық жүктеме және
тыныс алу жиілігі

2




Ас қорыту жҥйесі. Зат алмасу. Ас қорытудың физиологиясы мен
гигиенасы (6 сағат)

23

Тағамдық заттар және олардың сипаттамасы. Дұрыс
тамақтану.

1




24
25

Сарамандық жұмыс: ферменттердің әрекеті

2




26

Салмақ нормалары. Артық салмақтың денсаулыққа
әсері.

1




27

Ағзаның энергетикалық шығыны.

1




28

Сарамандық жұмыс №7: Тағам ӛнімдерінің
энергетикалық құндылығы.

1




Тері жабыны. Тері гигиенасы мен физиологиясы.Термореттелу. (3
сағат)

29

Тері және оның түзілістері.

1




30

Терінің дене температурасын реттеудегі маңызы.

1




31

Сарамандық жұмыс №8: Дене температурасын
реттеу

1




Кӛбею жҥйесі. Адамның жеке дамуы. Кӛбею жҥйесінің физиологиясы
мен гигиенасы (1 сағат)

32

Кӛбею жҥйесінің физиологиясы мен гигиенасы

1




Адам психологиясы. Жоғары жҥйке қызметінің физиологиясы мен
гигиенасы (1 сағат)

33

Адам психологиясы. Жоғары жҥйке қызметінің
физиологиясы мен гигиенасы

1







Қорытынды (1 сағат)







34

Конференция-сабақ

1






Курс бағдарламасы бойынша берілетін бірнеше сабақ жоспарларының ҥлгілері.


Тақырыбы:Кіріспе. «Денсаулық» ҧғымы. Денсаулыққа әсер ететін факторлар
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушылардың «денсаулық» ұғымының құндылығы туралы түсініктерін кеңейту. Салауатты ӛмір салтын сақтаудың адам ӛміріндегі маңызын түсіндіру.
Дамытушылық: денсаулықты күту іскерліктерін дамыту. Тәрбиелік: денсаулықты күтуге, қадірлеуге тәрбиелеу.
Кӛрнекілігі: Ӛмір,денсаулық, бақыт туралы сӛздер, кестелер, фломастер. Сабақ барысы:

  • ұйымдастыру бӛлімі

  • оқушыларды топпен отырғызу

  • сабақ тақырыбы мен мақсатын түсіндіру

Мҧғалімнің кіріспе сӛзі:


«Тазалық денсаулық негізі, саулық байлық негізі» деп халық мақалында айтқандай, денсаулық үшін күрес әр адамның міндеті.

  1. Миға шабуыл. Адасқан сӛздерді үйіріне қосу . 1.Тәні саудың сау.

  1. Ауру кісі сүймес,

Ауыр жүкті жылқы сүймес.

  1. Тазалық негізі,

Саулық байлық негізі.

  1. Ауру келді кірді.

  2. Ұйқы ,

Жұмыс шынықтырады.
Адасқан сӛздер: жаны, күлкі, саулық, әлек, тынықтырады.

3. Дәйексӛздің мағынасын тҥсіндіру


  1. ―Дені сау адам — табиғаттың ең бағалы туындысы‖ (Т.Корлейль)

  2. Денсаулықтың қадірін жастан білу — азаматтық парыз. (М.Әлімбаев )
  1. Тренинг: «Аяқталмаған сӛйлем»


Бақытты ӛмір – бұл
(Автор орындығына отырып қандай адамды бақытты адам деп ойлайтындарын ортаға салады. Бала пікіріне көлденең ой айтылмайды)

  1. Антонимдік әдіс (оқушылар екі нұсқадағы тақырыптардың ӛздері бірін таңдап алады да, себебі, мен ҧсынамын ұстанымында пікір қорғайды)
  1. нҧсқа


Денсаулыққа кері әсер ететін факторлар.

  1. Қоршаған орта ластығы. (күн,ауа,су, топырақ, т.б,)

  2. Дұрыс тамақтанбау.

  3. Денсаулық сақтау шараларының тӛменгі сатыда болуы

  4. Зиянды заттарды қабылдау.

  5. Тазалықты сақтамау.

  6. Отбасындағы кері жағдайлар.

  7. Адамда стресс жағдайларының жиі болуы
  1. нҧсқа


Денсаулыққа дҧрыс әсер ететін факторлар.

  1. Дұрыс тамақтану.

  2. Қоршаған орта тазалығы. (күн,ауа,су,топырақ, т.б.)

  3. Дене шынықтыру.

  4. Зиянды заттарды қабылдамау.

  5. Жеке бастың тазалығын сақтау.

  6. Қоршаған ортаға, қоғамға, адамдарға деген дұрыс кӛзқараспен қарау.

  7. Эмоциялардың оң болуы.

  8. Үйдегі дене еңбегінің дұрыстығы
  1. Дидактикалық ойын


«Денсаулық» сӛзінен мүмкіндігінше 2 минутта кӛп сӛз жазу,осы сӛздердің денсаулыққа қатыстыларын атау.
Жауап болатын сӛздер: (Ау, сау, саулық, дауыс, уыс, нас, лас, дау, қалақ, далақ, сан, салақ, қала, ала, қылау, қанау, ауа, су, қауын, сауын, ну, асық, қасық, дала, сана, науқан, салық, қылық, нала, ене, дене, дауыл, ауыл, лақ, алау, қысқа, т.б.)

  1. «Тамшыдан теңіз» Сӛз ұйқастары беріледі, ӛлең құрастыру керек.

……………баламыз,
……………даламыз,
……………жоямыз,
……………келеміз,
…………..қоямыз ,
…………..құрамыз,
…………..тұрамыз,
…………..боламыз!
  1. Рефлексия


Мен қандаймын…..?
(Оқушылар сабақтан алған әсерлерін күліп тұрған смайликке белгілейді)
Салған суретке талдау жасалады
Сабақ тақырыбы: Эндокриндік жҥйенің физиологиясы мен гигиенасы Мақсаты: Гормондар мен эндокриндік жүйе туралы түсінік беру. Ішкі секреция бездерінің физиологиялық маңызы және ішкі орта тұрақтылығын реттеудегі гормондардың рӛлін ұғындыру. Гормоналды қоспалар мен дәрілік препараттарды қабылдаудың әсерінен эндокриндік жүйе қызметінің бұзылуы және оның салдарын болжау.
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру: Оқушылармен амандасу. Тренинг.Топқа бӛлу

Жаңа сабақ:


Дәріс: Организмнің қызметін реттеуде ішкі секреция бездері маңызды роль атқарады. Ішкі секреция бездеріне гипофиз, эпифиз, қалқанша безі, қалқанша маңы бездері, бүйрек үсті бездері, айрықша без, ұйқы безі жатады. Iшкi секреция бездерінің ӛнiмдерiн гормон деп атайды. Гормон - ӛте белсендi химиялық зат. Ол қанға немесе лимфаға сіңiп, мүшелер мен мүшелер жүйесiне, тiптi күллi организмге әсер етедi.
Қазіргі кезде эндокриндік бездердің секрециялық қызметіне орталық жүйке жүйесінің барлық бӛлімдерінің әсері (ми сыңарларының қыртыстары, гипоталамус, лимбия жүйесі т.б. бӛлімдері) әр дәрежеде зерттеліп анықталып отыр. Олардың ішінде гипоталамус ерекше орын алады.
Ағзаның ӛсуі мен дамуы, жас кезеңдерінің алмасуы ішкі сереция бездерінің қызметімен байланысты. Эмбрионның үшiншi аптасында жыныстық жетiлу басталады. Бұл кезде алғашқы жыныстық белгiлер пайда болады. 4-5 айлық ұрықта жыныстық белгiлер айқын кӛрінеді. Осы кезден бастап аталық жыныc бездерінің ӛcу қарқыны 1 жасқа дейiн бiркелкi, 1 жастан бастап жынстық жетiлу басталғанша ӛте баяу дамиды, оның мӛлшерi де айтарлықтай ұлғаймайды. Ал аналық жыныc безiнің ӛсу қарқыны ұрықтық дамудың 7-9 айыңда және 1 жасқа дейiн күштi болады, сонан соң 7-9 жасқа дейiн ӛсуін күрт баяулайды. Осыған байланысты балалық кезең ер балаларда 9-11, қыз балаларда 7-9 жасқа дейiн созылады. Аталған мерзiмдерге дейiн ер балалар мен қыз балалардың ӛcyi мен дамуы бiрдей болады. Олар бiр-бiрiнен алғашқы жыныстық белгiлер мен ер жынысқа тән тұқым қуалайтын психикалық ерекшелiктер бойынша ғана ерекшеленедi.
Ӛзіндік жұмыс: Қосымша материалмен жұмыстана отырып семантикалық карта толтырады.

    1. Гипоталамус – гипофиздік жүйе

    2. Гипофиз

    3. Қалқанша без

    4. Қалқансерік бездер

    5. Айырша без

    6. Ұйқы безі

    7. Бүйректүсті бездері

    8. Жыныс бездері

    9. Домалақ без – эпифиз


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   139




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет