ТАПСЫРМА 2: Альфа-бөлшектің затта экстраполирленген жүріп өткен жолының энергиясын бағалау
Кез келген затта - бөлшектің жүріп өткен жолы мен энергиясының арасында төмендегідей формуламен өрнектелген жуықталған тәуелділік бар
, (5)
- мкм-де өрнектелген - бөлшектің жүріп өткен жолының шамасы; - м.а.б.-мен өрнектелген жұтқыштың атомдық салмағы; - МэВ-та өрнектелген -бөлшектің энергиясы; - г/см-де өрнектелген жұтқыштың тығыздығы.
-бөлшектің ауада жүріп өткен жолы үшін (5) формула мына түрде жазылады
. (6)
Егер -бөлшектің ауада жүріп өткен жолын см-де өрнектесек, онда (6) өрнекті мына түрде қайтадан жазамыз
(7)
Сонымен, ауада шығындалған -бөлшектің энергиясы мына формуламен анықталады
, (8)
мұндағы - см-де өрнектелген, жұтылудың эксперменттік қисығынан табылған альфа-бөлшектің ауада экстраполирленген жүріп өткен жолы.
Альфа-бөлшектердің энергиясының қандай-да бір бөлігі детектордың кіріс терезесінде жоғалатынын ескере отырып, -бөлшектің толық энергиясы ауада және детектор терезесінде шығындалған энергиялардың қосындысы ретінде анықталады
. (9)
Детектор терезесінде шығындалған энергияны детектор терезесінің сәйкес параметрлерін ескеріп, (5) формуладан табуға болады. Слюдадан жасалынған детектордың келесідей мәліметтерін м.а.б., қалыңдығы мкм, тығыздығы г/см3 екенін ескере отырып, слюдадан жасалынған детектор терезесінде жоғалған энергияны анықтыңыздар.
Екі әдіспен алынған -бөлшектің энергиясын салыстырыңыздар.
Бақылау сұрақтары
-ыдыраудың негізгі заңдылықтарын тұжырымдаңыз.
-бөлшек үшін тунельдік эффектті қарастыра отырып, Гейгер-Неттол заңын алыңыз (формула (1)).
-бөлшектің жүріп өткен жолын қай құрылғы нақтырақ анықтауға мүмкіндік береді.
Гейгер-Мюллер санағышының жұмыс жасау принципі.
Гейгер-Мюллер санағышының жұмысы иондау камерасы жұмысынан несімен ерекшеленеді? Қоректендіруші кернеуді аздап өзгерткенде есептеуіш пен камерадағы шығыс сигналының шамасы қалай өзгереді?
Әдебиеттер
Широков Ю.М., Юдин Н.П. Ядерная физика. – М.: Наука, 1980, гл.VI. §1-3; гл.VIII, § 1, 2.
Мухин К.Н. Введение в ядерную физику.-М.:Атомиздат, 1965, гл.II,§ 9; гл. IV, § 18.
Абрамов А.И., Казанский Ю.А., Матусевич Е.С. Основы экспериментальных методов ядерной физики. – М.: Атомиздат, 1977, гл.5,7.
Методичиские указания к проведению лабораторных работ по физике. Раздел «Квантовая физика» под ред. Ю.Р.Мусина, изд. Московского государственного авиационного института, Москва, 1996 г.
Лабораторные занятия по физике под редакцией Л.Л.Гольдина, изд. «Наука», Москва, 1983 г.
№ 5.4 зертханалық жұмыс
Достарыңызбен бөлісу: |
