Білім беру бағдарламасы: 6В07302 «Геодезия және картография»
жүктеу/скачать 2,7 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Физикалық шама
- Өлшеу
- Өлшем бірлігі
- Статикалық
- Абсолюттік өлшем
- Өлшеу шкаласы
- Өлшем
| ГЛОССАРИЙ
«Геодезиялық өлшеулерді метрологиялық қамтамасыз ету» пәнінен Метрология —бұл өлшем тұралы ғылым Метрология (греч. "метро" - шама, "логос" - оқу) — бұл өлшемдердің, әдістері мен құралдардың, олардың бірлігін және талап етілетін дәлдігін қамтамасыз ету тұралы ғылым. Физикалық шама деп көп физикалық объекттері үшін сапалық қатынасы болып табылатын, осы кезде сандық қатынасы мен ерекшеленетін физикалық объекттердің қасиетін (құбылысын, үдірісін) айтады. Өлшеу деп бірлік шамасы бар және оны өлшенетін шама мен салыстыра алатын, арнай техникалық құралдардың көмегімен орындалатын операцияның жиынтығын айтады. Қателік деп өлшенетін шаманың нақты мәнінен өлшем нәтижесінің ауытқуын айтады. Өлшем бірлігі – деп олардың нәтижелері заңды бірлікте көрсетілген өлшем жағдайы, ал қателігі берілген ықтималдығы мен белгілі және белгіленген шектен шықпайды. Статистикалық өлшеу кездейсоқ үдірістердің, дыбыс сигналдардың, шу деңгейлердің және т.с.с. сипаттамаларын анықтау мен байланысты. Статикалық өлшеуі өлшенетін шамасы тұрақты болған кезде ғана іске асырылады. Динамикалық өлшеуі өлшеу үдірісіндегі төзімді сол немесе басқа өлшемдерін шамалары мен байланысты. Абсолюттік өлшем деп бір (кейде бірнеше) негізгі шаманың және физикалық константтың тура өлшемін қолданатын өлшемді айтады. Салыстырмалы өлшемі бірлік ретінде қолданылатын біртекті шамасына өлшенетін шаманың қатынасын белгілеуге негізделенеді. Өлшеу шкаласы – деп бұл өлшем үшін негізгі болып қызмет ететін физикалық шама мәндердің жиынтығын айтады. Атау шкаласы — деп бұл сандық емес сапалық шкала, онда ноль және өлшем бірліг болмайды. Өлшем – деп физикалық шаманың берілген мөлшерін ұдайы өндіруге арналған өлшеу құралын атайды. Эталон — деп бұл басқа өлшем құралдарына мөлшерді беру мақсатымен шама бірліктерін сақтау және жаңғыртуға арналған жоғары дәлдікті өлшем. жүктеу/скачать 2,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|