Білім беру бағдарламасы: 6В07302 «Геодезия және картография»


Галилеяның нақыл сөзі бар: “Өлшеуге келетінді өлшесен, өлшеңбегенді өлшеуге келтіруге болады”



бет6/29
Дата30.09.2022
өлшемі2,7 Mb.
#41000
түріБілім беру бағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29
Байланысты:
umkd geodeziyal k olsheulerdi metrologiyal k kamtamass z etu

Галилеяның нақыл сөзі бар: “Өлшеуге келетінді өлшесен, өлшеңбегенді өлшеуге келтіруге болады”. Осы нақыл сөзде метрологияның қазіргі замандағы зерттеудің алға озу туралы жазылған.
Ғылымдағы өлшеудің негізгі мақсаты физикалық, физико-химиялық, химиялық, биологиялық және медициналық проблемаларындағы заңды байланыстарын табу.
Қазіргі заманда бір де бір тұрғындарға қызмет көрсететін көп түрлі өндіріс аумағында өлшемсіз әрекет жүргізілмейді.
Сондай-ақ, 1983 ж. метрдің жаңа анықтамасы қабылданды: бұл – жарықтың вакуум ішінде секунданың 1/299792458 бөлігінде өтетін жол ұзындығы. Бұл жарықтың вакуумдағы жылдамдықты (299792458 м/с) физикалық тұрақты ретінде қабылдаңған сон мүмкін болды.
Метрологиялық ереже бойынша метр секундаға тәуелді екені ынталандырады.
1988 ж. халықаралық деңгейде электрикалық бірлік пен шаманы өлшеу тұрақты шамаларды қабылдады, ал 1989 ж. жаңа халықаралық практикалық температура шкала МТШ-90 қабылданды.
Метрология негізі

Осы бірнеше үлгілерге қарағанда, метрологияның ғылыми ретінде дамуы басқалай ғылыми және қолдаңбалы өлшеу тәжірибесін жетілдіруге қабілет.
Өлшемнің сапасы мен дәлдігі кезкелген сферадағы техникалардың жаңа өлшеу аспаптар, өлшеу құралдарды өңдеу мүмкіншілігі анықталады, яғни өлшеу ғылым мен техниканың немесе метрологияның даму қарқынын озуына пайдасын тігізеді. Фундаментальді және тәжірибелі метрологияның дамуы мен бірге заң шығару метрологиясы пайда бола бастады.
Заң шығару метрологиясы – бұл өзіне өз ара байланысты және өз ара шарттасты негізгі ережелердің кешенін, сондай-ақ өлшеу құралдарының бірлігін және біркелкін қамтамасыз етуге бағытталған мемлекет жағынан бақылау мен регламентацияға қажет болатын басқалай сұрақтарын еңгізетін метрология бөлімін айтады.
Заң шығару метрологиясы тәжірибеге Мемлекеттік метрологиялық қызмет және мемлекеттік басқарма мекемелердің метрологиялық қызметтер мен заңды құқығы бар адамдар, заң және заң шығару тәртіптері арқылы метрологиялық әрекеттерін мемлекеттік реттеу құрал болып қызмет етеді. Заң шығару метрологиясына өлшеу құралдарының түрлерін бекіту мен сынау және оларды тексеру, өлшеу құралдарын сертификациялау, мемлекеттік метрологиялық бақылау мен өлшеу құралдарын қадағалау кіреді.
Заң шығару метрологиясында метрологиялық ережелер мен мөлшерлер тиісті халықаралық ұйымдардың құжаттар және ұсыныстармен үйлестірілген. Сонымен заң шығару метрологиясы халықаралық экономикалық және сауда байланыстарының дамуын және олардың өз ара түсінігін қабілет етеді.
Фундаментальді және тәжірибелік метрологияның негізгі түсініктерін қарастырайық.
Өлшеуі метрологияның негізгі объект ретінде физикалық шамалармен, сондай-ақ басқалай ғылымдардың (математика, психология, медицина, қоғамдық ғылымдар және т.б.) шамалармен байланысты болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет