Білім беру бағдарламасы Құрастырушы: Айтуганова Сауле Гараповна, педагогика ғылымдарының 3
жүктеу/скачать 0,8 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы: Альдегидтер және кетондар Дәріс мақсаты
| Ұсынылатын әдебиеттер: [1,3,5,6,7,9,13,18,22, 26].
Өзіндік дайындалуға арналған сұрақтар мен тапсырмалар: (дәріс сұрақтары бойынша). Дәріс №11. Тақырыбы: Альдегидтер және кетондар Дәріс мақсаты: альдегидтер мен кетондардың құрылымын, алу әдістерін, қасиеттерін, изомериясын зерттеу. Дәріс жоспары: 1. Жіктелуі, номенклатура, изомерия. Табиғатта кездесуі. 2. Синтез әдістерін талдау. 3. Физикалық қасиеті. Карбонил тобының полярлығы және полярлануы. Альдегидтер мен кетондардың спектрлік сипаттамалары. 4. Химиялық қасиеті. Полярлы емес реагенттермен реакция: гидрлеу, пинаконизация (кетондар), Клемменсен бойынша тотықсыздану. Нуклеофильді қосылу (АN), жалпы принциптер, катализ. Кешенді байланысқан гидридтермен қалпына келтіру; реагенттер түрлері, жұмыс техникасы. Осы және соған байланысты процестердегі асимметриялық индукция (Крам). Алкоголяттармен қалпына келтіру, Меервейна-Понндорфа және Оппенауэра тәсілдері. Канницаро реакциясы. Альдегидтерге, ацеталдарға мен жартылай ацеталдарға су мен спирттердің қосылуы. 5. Альдегидтер мен кетондардың азотты негіздермен әрекеттесуі. Иминдерді, гидразондарды, оксимдерді алу. Осы реакциялармен байланысты процестер. Цианогидрин синтезі. Металлорганикалық синтез; оның техникалық нұсқалары. 6. α-сутек атомдары қатысатын альдегидтер мен кетондардың гетеролиздік реакциялары: энолизация, галогендеу, альдол және кротонды конденсациялар. 7. Альдегидтердің олиго- және полимерленуі, олардың тотығуы. Кетонның тотығу ерекшеліктері (Попов). 8. Альдегидтер мен кетондардың аналогтары. Молекулалары карбонил тобының оттегі атомдары (С = Х) немесе көміртек атомдары (Y = O) есебінен модификацияланған белгілі аналогтарға жалпы шолу. 9. Иминдердің, гидразондардың (Кижнер-Вольф), оксимдердің (Бекман), тиокетондардың химиялық ерекшеліктері. Фосфин алкилендері, Виттиг реакциясы. Сульфоксидтер. 10. Жеке өкілдері және оларың қолданулары Альдегидтер мен кетондар құрамында карбонил тобы бар көмірсутек туындылары деп аталады С =О. Карбонил қосылыстарының жалпы формуласы СnH2nO. Альдегид молекуласында карбонил тобының бір валенттілігі сутегі атомымен, ал екіншісі көмірсутек радикалы радикалмен байланысуға жұмсалады. Оның құрылымына байланысты альдегидтер шекті және шекті емес алифатты, хош иісті және гетероциклді болып жіктеледі. O R – C альдегидтерінің жалпы формуласы H Кетондар жағдайында карбонил тобының екі валенттілігі де көмірсутек радикалдарымен қосылуға жұмсалады. Кетондардың жалпы формуласы R-C-R О Альдегидтер мен кетондар өте реактивті. Олардың реакцияларының көпшілігі белсенді карбонил тобының болуына байланысты. Кетондарға қарағанда, альдегидтер нуклеофильді қосылу реакциясына жеңіл түседі. Реакциялық қабілеттерінің айыр-машылығы электрондық жэне кеңістіктегі факторлардың қатар эрекеті болса керек. Кетон молекуласында екінші алкил тобы болса, альдегидте - сутегі. Әрине, екі орынбасардың көлемдері эр түрлі. Кетонның екінші алкил тобы өткелді күйдегі кеңістіктегі кедергіні көбейтіп жібереді. Оған қосымша, алкил тобыньщ электрон беруі нэтижесінде (оң индукцияльщ эффектісі) оттегінің теріс заряды көбейеді де, аралық күйдің түрақтылығын азайтады. Сол себепті кетон, альдегидке қарағанда реакцияға нашар түседі. жүктеу/скачать 0,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|