Білім беру бағдарламасы Құрастырушы: Айтуганова Сауле Гараповна, педагогика ғылымдарының 3



бет33/88
Дата19.09.2023
өлшемі0,8 Mb.
#108402
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   88
Ұсынылатын әдебиеттер: [1,3,5,6,7,9,13,18,22, 26].
Өзіндік дайындалуға арналған сұрақтар мен тапсырмалар:
(дәріс бойынша сұрақтар).


Дәріс №12.
Тақырыбы: Монокарбон қышқылдары. Карбон қышқылдарының өкілдері.
Дәріс мақсаты: алифаттық қатардағы карбон қышқылдарының құрылымын, алу тәсілдерін, қасиеттерін, изомериясын және олардың туындыларын зерттеу.
Дәріс жоспары:

  1. Бірнегізді қаныққан қышқылдар. Осы қосылыстардың функционалдық тобы. Изомерия и номенклатура.

  2. Бұрын қарастырылған алу әдістерін талдау. Карбон қышқылдарының туындыларының гидролизі (сабындану). Көміртегі ангидридінің Гриньар реагенттерімен әрекеттесуі. Сілтілік карбонилдену – құмырсқа қышқылының синтезі.

  3. Физикалық қасиеті.

  4. Химиялық қасиеті. Қышқылдық, негіздік. Алкилдеу и ацилирлеу.

Карбоксил тобындағы көміртегі атомындағы нуклеофильді орынбасу: этерификация, амидация, тотықсыздану.  – сутегі атомдарының орынбасу. Гель-Волхард-Зелинский бойынша галогендеу. Тұздардың термиялық декарбоксилденуі, Кольбе электросинтезі, қышқылдардың күміс тұздарын Хунсдикер-Бородин бойынша алкилгалогенидтер түзе отырып түрлендіру.
5. Карбон қышқылдарының функционалды туындылары. Тұз. Жоғары гомологтардың беттік белсенділігі. Күрделі эфирлер. Олардың гидролизі, трансэтерификациясы, амидациясы, тотықсыздануы. Күрделі эфир конденсациясы. (Кляйзен).
Амиды. Особенности электронных эффектов в функциональной группе, их структурные характеристики. N-Н кислотность и основность амидов. Перегруппировка Гофмана. Гидролиз, дегидратация.
Нитрилдер. Синтезі: цианидтердің алкилденуі, метанның тотығу аммонолизі. Каталитикалық тотықсыздану, электрофильді қосу.
Ангидридтер, қышқыл хлоридтер. Синтез, ацилдендіргіш реагенттер ретінде қолдану.
Карбон қышқылдары мен олардың туындыларының, сонымен қатар альдегидтер мен кетондардың нуклеофильді қосылу реакцияларындағы әрекетін салыстыру.
5. Галоген орынбасқан карбон қышқылдары.

  1. Қанықпаған біратомды қышқылдар. Майлар.

7. табиғатта таралуы. Практикалық маңызы.
Карбон қышқылдары - бұл көмірсутектердің туындылары, олардың Молекулаларында бір немесе бірнеше сутегі атомдары карбоксил топтарының сәйкес санына ауыстырылады-soon. Бір негізді карбон қышқылдары - құрамында бір карбоксил тобы бар. Жалпы формула CnH2n+1СООН немесе CnH2nO2.
Қышқылдар жіктеледі:
1. Молекуладағы карбоксил топтарының саны бойынша:
бір негізді СН3СООН-сірке суы,
екі негізді СООН-СООН-қымыздық,
үш негізді және көп негізді.
2. Көмірсутек радикалдарының табиғаты бойынша:
Каныққан карбон қышқылдары -СООН карбоксил тобы алкил радикалмен біріктірілген. Мысалы, этан қышқылы CH3-СООН, сірке кышқылы.
Канықпаған карбон қышқылдары - СООН карбоксил тобы канықпаған радикалмен біріктірілген. Мысалы, пропен, акрил қышқылы: CH2=CH- СООН.
Ароматты қышқылдар- son карбоксил тобы шексіз радикалмен біріктірілген. Мысалы, бензой қышқылы: C6N5 СOOН.
Циклдік қышқылдар - СООН карбоксил тобы көмірсутек циклімен біріктірілген. Мысалы, циклопропанкарбон қышқылы: С3Н5СООН.
Карбон қышқылдары радикалда карбоксил тобынан басқа басқа функционалды топтарды қамтуы мүмкін: гидроксил, альдегид, кетон; көрсетілген топтар болған кезде оларды окси-, альдегидо - және кето қышқылдары деп атайды.
Карбон қышқылдарының қышқылдық сипаты айқын. Бұл карбоксил тобындағы атомдардың өзара әсеріне байланысты; электронды тығыздық неғұрлым электротерістілігі көбірек оттегі атомына ауысады.
Карбоксил тобының көміртегі атомы SP2 будандастыру күйінде, үш σ-байланыс және бір π-байланыс түзеді.
Жалпы, органикалық қышқылдар әлсіз қышқылдар болып табылады. Егер радикалдың сутегі атомдары, әсіресе α - көміртек атомында электрофильді (электронды акцепторлық, электронды тарту) топтармен ауыстырылса, органикалық қышқылдардың күші артады.
Карбон қышқылдары келесі қасиеттермен сипатталады:
- қышқылдық қасиеттері, сутекті металға ауыстыру;
- ОН тобын ауыстыру-;
- алкил радикалындағы сутегі атомын алмастыру;
- эфирлердің пайда болуы-эфирлеу.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   88




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет