(Баулу мектеб)
Ұлы істердің əдісі де ұлы болады. Ұлы əдісті үйрету де, үйрену де қиын болады. Ұсақ істің істеу мəнісін білгенмен, істеу əдісін білмей, дұрыстап істеуге болмаса, ұлы істі дұрыстап істеуге болар ма?
(Баулу мектеб)
Сөзбен үйреніп, сөз жүзіндегі іске шебер болуға болады, бірақ тіршілік ісі жалғыз сөз жүзінде емес. Сөзге қарамайтын тіршілік істері толып жатыр. Ол істерге істеп, үйреніп, шебер болмаса, сөзбен үйреніп шебер бола алмайды.
(Баулу мектеб)
Енді шын атымызды айдай әлемге дұрыс әйгілеу біздің де міндетіміз шығар деп ұғынсақ, осы жолмен қазақтың басы түгел қосылып отырған мынау Ақмешіттегі ұлы тойдың қалдыратын бір ізі «жалшы, малшы қырғыз емес, қазақ» деуі керек.
(Енді «қазақ» демей болмайды)
Жақсы әлібби тілге шақ болу керек. Өлшенбей тігілген о жер бұ жер бойға жуыспай, қолбырап, солбырап тұрған кең киім сияқты артық әріптері көп әлібби де қолайсыз.
(Әлібби тақырыбты Ақметтің байандамасы) Қазақ білімпаздарының тұңғыш сиіезі
Біреудің істегенін дұрыс, бұрысын тексерместен істеу тек еліктеу болады; Тек еліктеуді маймылша еліктеу деп атайды.
(Әлібби тақырыбты Ақметтің байандамасы)
Қазақтың жастары жалаң сөзбен ғана болмай шеберлікті, іскерлікті көздеу керек.
(Әлібби тақырыбты Ақметтің байандамасы)
Біз мәдениетті, өнерлі болуға талпынсақ, мақсатқа сонда жетеміз, сонда дайын нәрсеге қызығатұн болмай, барды ұқсатып, жоқты табатұн боламыз.
(Әлібби тақырыбты Ақметтің байандамасы)
3. Современное культура не есть создание одной какой-нибудь нации или рассы, а результат совокупных усилий и навыков всего человечества.
(Выступление на первом всесоюзном тюркологическом съезде)
Назначение науки, знания – это облегчение человеческих страдании, увелечение жизненных благ и удобств.
(Выступление на первом всесоюзном тюркологическом съезде)
Пройденные нами пути тернисты, нам не зачем оглядываться назад. Назад могут оглядываться только те, у которых было светлое прошлое, а у нас этого светлого прошлого не было, и мы естественно должны стермиться вперед.
(Выступление на первом всесоюзном тюркологическом съезде)
Наш лозунг вперед, а не назад. Нашими идеалами должны быть не вороны, слетающиеся на готовую добычу, а нашими идеалами должны быть соколы, совместными усилиями добывающие себе добычу.
(Выступление на первом всесоюзном тюркологическом съезде)
Справедливость создается только людми, как всякое человеческое создание. Справедливость не знает уважения к чужому праву, а в природе господствует сила. Где господствует сила, там справедливости нет, но есть другая сила, которая, умеряет, реглирует до некоторой степени природную силу, это сила есть сила культуры.
(Выступление на первом всесоюзном тюркологическом съезде)
Человек может добится справедливости только уравнением в культуре. Равенство культуры это не покупается и не получается в подарок, а собирается своими усилиями. Жизнь милостыни не дает и жизнь не подбирает и не дожидается отстающих.
(Выступление на первом всесоюзном тюркологическом съезде)
История человечесвта полна примерами, когда на развитие и направление культуры влияли общения народов как на враждебной, так и на мирной почве, причем мирное общение, подобно враждебному, кроме хороших, имело также и плохие стороны: вредные установления нравы и обычаи вносили прочу в родную культуру; рабское подражание чужому иногда сильно тормозило самостоятельное развитие собственной культуры.
(Тезисы о терминологии на тюркских языках)
Өнердің ең алды сөз өнері деп саналады. «Өнер алды қызыл тіл» деген қазақ мақалы бар. Мұны қазақ сөз баққан, сөз күйттеген халық болып, сөз қадірін білгендіктен айтқан.
(Әдебиеттанытқыш)
Ақыл ісі – аңдау яғни нәрселердің жайын ұғу, тану, ақылға салып ойлау. Қиял ісі – меңзеу яғни ойдағы нәрселерді белгілі нәрселердің тұрпатына, бернесіне ұқсату, бернелеу, суреттеп ойлау. Көңіл ісі – түю, талғау. Тілдің міндеті – ақылдың аңдауын аңдағанынша, қиялдың меңзеуін меңзегенінше, көңілдің түюін түйгенінше айтуға жарау.
Достарыңызбен бөлісу: |